דער תלמוד אונטער'ן פארגרעסערונג גלאז

[זית רענן]

עס טוט זיך אויף טישן און בענק אין די רייען פון X איבער זאכן וואס ווערן פארגעלערנט אין שיעורי גמרא איבער בעילת קטנות וקטנים וואס זענען געשריבן געווארן אין די תקופת חז"ל.

די וואס זענען אויפגעוואקסן אין היימישע חדרים האבן זיך ע"פ רוב נישט באגעגנט מיט די דיני חז"ל, ווייל מ'היפט זיי געווענליך איבער. (הגם וואס געוויסע לערנען יא כ"ז ס'רעדט נישט פון אופני תשמיש בפרוטרוט).

ווען מ'לערנט דאס נאכן עלטער ווערן, ווייסט מען שוין אז דאס זענען זאכן וואס זענען נישט נוגע היינט און געוויסע אפאלאגעטן וועלן עס פארענטפערן אז בימים ההם זענען די זאכן נישט געווען אוממאראל ממילא איז עס כשר, אנדערע וועלן צוגיין מיט'ן מהלך פון לא היה ולא יהיה אלא דרוש וטול שכר, ענליך צו וואס די גמרא זאגט ביי א בן סורר ומורה וכו' וכו'.

די שאלה איז, ווי אזוי באגייט מען זיך מיט אזא אטאקע אויף חז"ל? קען מען פשוט ענטפערן אז דעמאלט פלעגט מען זיך אונטערווישן מיט אבנים מקורזלות ממילא איז נישט שייך צו פארשטיין יענעם קאלטור? אדער נאכדעם וועט שווער ווערן דאס וואס מיר נעמען אן אלע הלכות פון חז"ל און זיי ווערן אזוי געפסקנט אין שו"ע ונושאי כלים.

ס'איז א שווערע פלאנטער פון וועלכע זייט מ'ווערט דאס נאר דרייען און די שאלה איז ווי אזוי מ'באגייט זיך דערמיט.

ביטע לאזט אייך הערן.

 

[קהל׳ס נער]

קודם כל, רוב פון דעי טוויטער חברה זענען פאלנע אנטעסעמיטען וואס האבן נישט קיין קשיות נאר זיי האבן תירוצים, קוק אויף יענעם ביאו אדער אויף יענעמס היסטאריע זעהסטו זייער גוט מיט וועם מען האנדעלט דא.

אבער למעשה זענען דעי קשיות דא, און מען דארף עס פארענטפערען סיי פאר זיך אליין, און סיי פאר סתם עמך גויים וואס זענען נישט קיין אנטיסעמיטן.

איז אזוי ס׳הייסט נישט קיין ביאה ביי א ביאה פחות מג׳ וויבאלד די בתולים קומען צוריק מילא האט דעי מיידעל נאך א דין בתולה, אבער צו קען דעי מיידעל אדער באי כוחה גייען קלאגען די מאלעסטער אין בית דין אלץ נצרש״ב אוואדע אז יא, ס׳גארנישט אנדערש ווי עני אנדערע מזיק.

 

[בלי שם]

עס טוט זיך אויף טישן און בענק אין די רייען פון X איבער זאכן וואס ווערן פארגעלערנט אין שיעורי גמרא איבער בעילת קטנות וקטנים וואס זענען געשריבן געווארן אין די תקופת חז"ל.

די וואס זענען אויפגעוואקסן אין היימישע חדרים האבן זיך ע"פ רוב נישט באגעגנט מיט די דיני חז"ל, ווייל מ'היפט זיי געווענליך איבער. (הגם וואס געוויסע לערנען יא כ"ז ס'רעדט נישט פון אופני תשמיש בפרוטרוט).

ווען מ'לערנט דאס נאכן עלטער ווערן, ווייסט מען שוין אז דאס זענען זאכן וואס זענען נישט נוגע היינט און געוויסע אפאלאגעטן וועלן עס פארענטפערן אז בימים ההם זענען די זאכן נישט געווען אוממאראל ממילא איז עס כשר, אנדערע וועלן צוגיין מיט'ן מהלך פון לא היה ולא יהיה אלא דרוש וטול שכר, ענליך צו וואס די גמרא זאגט ביי א בן סורר ומורה וכו' וכו'.

די שאלה איז, ווי אזוי באגייט מען זיך מיט אזא אטאקע אויף חז"ל? קען מען פשוט ענטפערן אז דעמאלט פלעגט מען זיך אונטערווישן מיט אבנים מקורזלות ממילא איז נישט שייך צו פארשטיין יענעם קאלטור? אדער נאכדעם וועט שווער ווערן דאס וואס מיר נעמען אן אלע הלכות פון חז"ל און זיי ווערן אזוי געפסקנט אין שו"ע ונושאי כלים.

ס'איז א שווערע פלאנטער פון וועלכע זייט מ'ווערט דאס נאר דרייען און די שאלה איז ווי אזוי מ'באגייט זיך דערמיט.

ביטע לאזט אייך הערן.

Click to shrink...

גראדע איז דא אסאך מאל וואס איך שפיר אז אונזער קולטער איז אסאך מער צוריקשטאנען ווי די קולטער בימי התלמוד .

עס קומט צו די נושא פון שידוכים, זענען מיר פּי כמה מער צוריקגעבליבן פון יענע צייטען, בפשטות איז דאס צוגעגאנגען אנדערש ווי די היינטיגע שידוכים סיסטעם. בכלליות זעהט מיר נישט אויס אז געוויסע עניני אישות איז געווען אזוי סטיגמעטייסט ווי היינטיגע צייטן.

ליבע און געפילען, איז געווען נארמאל זיך צו עקספרעסן.

אנדערע דיעות בתוך הישיבות איז געוועזן א דבר מצוי vs היינטיגע אויסגעטרעטענע קהילות.

ס'זעהט מיר נישט אויס אז עס איז געווען א בזיון צו גיין אין מרחץ אין הנאה האבן פונעם שוויץ, און צו געבן די מאקסימום פאר'ן גוף און נפש. היינט אין אונזער קולטער איז דאס נישט קיין זאך וואס א חשובע אינגערמאן איז עוסק דערין.

ועוד כהנה וכהנה.

 

[קהל׳ס נער]

אנדערע דיעות בתוך הישיבות איז געוועזן א דבר מצוי vs היינטיגע אויסגעטרעטענע קהילות.

Click to shrink...

לאו דוקא
נעם חומרא דרבי זירא, און מוקצה וואס די וואס האבן עס געטשעלעדזשט האבן פיין געכאפט פארדעם.
און בכלל ר׳ ירמיה האט אלעמאל געטשעלענדזשט די הגדרות חז״ל און צים סוף איז ער געפלויגען (למעשה האט מען עם צוריק גענימען ווייל צי הערן ווי טויזענט לעמעלעך שאקלען יא מיטן קאפ און חתמ׳נען אויף יעדע פאשקעוויל וואס די עסטעבלישמענט הייסט, האט נישט געהאט קיין טעם. כמבואר בבא בתרא.)
און ווייטער ווען ר׳ יהושיע האט געטשעלענדשט רבן גמליאל איבער אפאר נושאים איינס איבער יום כיפור די אנדערע צוויי האב איך פארגעסן, האט רבן גמליאל עם געשטעלט אין פלאץ, און ווען די וועד הצניעות אדער די מוסד האט געזעהן אז רבן גמליאל האט איבער געצויגען די שטריק און מען האנדלעט דא מיט א שוואנצאנישער נשיא און מען האט עם געפייערט האט נישט גענימען לאנג און רבן גמליאל איז צוריק געווארען נשיא און מפטירין כדאתמול, און ר׳ יושיע האט באקומען עפעס א רב הצעיר פאזיציע. כמבואר בברכות.

 

[זית רענן]

איז אזוי ס׳הייסט נישט קיין ביאה ביי א ביאה פחות מג׳ וויבאלד די בתולים קומען צוריק מילא האט דעי מיידעל נאך א דין בתולה, אבער צו קען דעי מיידעל אדער באי כוחה גייען קלאגען די מאלעסטער אין בית דין אלץ נצרש״ב אוואדע אז יא, ס׳גארנישט אנדערש ווי עני אנדערע מזיק

Click to shrink...

ע"פ טרוקענע חז"ל קען א טאטע חתונה מאכן זיין טאכטער וואס דארף נאך ווערן געפעמפערט.
נישטא קיין דין מאלעסטער אין חז"ל.
ס'דא רעיפ וואס דארף ווערן באצאלט פארן 'פאטער' פונעם קינד וויבאלד די ווערד פונעם טאכטער גייט אראפ איינמאל זי איז א בעילה און דער פאטער וועט האבן דערפון א הפסד ממון.
מ'קען אפשר אויך אריינקוועטשן אז כיום וואס ס'דא א היזק אינעם נפש וועט מען דארפן צאלן טעראפי אלס רפוי ובושת, און איינער וואס איז א מזיק בידיים מעגן מען אים איבערגעבן פאר די אינסטאנצן למנוע היזק הרבים, אבער ס'מעקט נאכנישט אויס די אלע דיני חז"ל וואס שרייבן גארנישט דערוועגן אלס א זאך וואס איז נישט אין איינקלאנג מיט 'דרכיה דרכי נועם' אדער 'מה הוא רחום אף אתה רחום' אדער 'לא תעמוד על דם רעך' וכו'.

ע"פ פשטות חז"ל איז א מיידל ביז די צוועלף א חפץ פונעם פאטער און ס'איז בידיו צו טון מיט איר מה שחפץ, צו פארקויפן אלס שקלאף אדער חתונה מאכן ווען זי איז נאך אין די ווינדלן.

 

[בלי שם]

ע"פ פשטות חז"ל איז א מיידל ביז די צוועלף א חפץ פונעם פאטער און ס'איז בידיו צו טון מיט איר מה שחפץ, צו פארקויפן אלס שקלאף אדער חתונה מאכן ווען זי איז נאך אין די ווינדלן.

Click to shrink...

ווער זאגט אז ב"ד אדער די מנהיגי הקהילות האבן דאס ציגעלאזט ביי א פאל ווען ס'איז געווען ברויט אין שטוב אדער ווען די מיידעל איז געווען דערקעגן.

וואס עס איז געווען אמאל למעשה'דיג איז שווער פאר אונז פונקליך צו וויסען. היינטיגע צייטען קענען מיר כאטש ארומקוקען מיט די אייגענע אויגן און זעהן. אין די קאנטרי סירקעל, ביי אונזער קאנטרי, האט א פרוי זעך אנגעריפן אז ביי די אנהייב 18 האט איר טאטע א כלה געמאכט אפי' נאכדעם וואס זי האט געזאגט אז זי וויל נישט. מ'רעדט דא נישט פון א קטנה אדער בוגרות.

 

[קהל׳ס נער]

ע"פ טרוקענע חז"ל קען א טאטע חתונה מאכן זיין טאכטער וואס דארף נאך ווערן געפעמפערט.
נישטא קיין דין מאלעסטער אין חז"ל.
ס'דא רעיפ וואס דארף ווערן באצאלט פארן 'פאטער' פונעם קינד וויבאלד די ווערד פונעם טאכטער גייט אראפ איינמאל זי איז א בעילה און דער פאטער וועט האבן דערפון א הפסד ממון.
מ'קען אפשר אויך אריינקוועטשן אז כיום וואס ס'דא א היזק אינעם נפש וועט מען דארפן צאלן טעראפי אלס רפוי ובושת, און איינער וואס איז א מזיק בידיים מעגן מען אים איבערגעבן פאר די אינסטאנצן למנוע היזק הרבים, אבער ס'מעקט נאכנישט אויס די אלע דיני חז"ל וואס שרייבן גארנישט דערוועגן אלס א זאך וואס איז נישט אין איינקלאנג מיט 'דרכיה דרכי נועם' אדער 'מה הוא רחום אף אתה רחום' אדער 'לא תעמוד על דם רעך' וכו'.

ע"פ פשטות חז"ל איז א מיידל ביז די צוועלף א חפץ פונעם פאטער און ס'איז בידיו צו טון מיט איר מה שחפץ, צו פארקויפן אלס שקלאף אדער חתונה מאכן ווען זי איז נאך אין די ווינדלן.

Click to shrink...

גערעכט ע״פ תורה איז א טאטע בהע״ב אויפן טאכטערס גוף, עפעס וואס אין די מאדערנע וועלט קען מען נישט פארשטיין.

אגב א איידיע וואס פאר בלויז פאר אפאר צענדליגער יאר צוריק האבן די מאדערנע אוכט אזוי געהאלטן, טאקע נישט אויף אזוי ווייט אבער די זעלבע רעיון, אז א פרוי איז נישט קיין מענטש, זי איז א חפץ פון איר מאן אדער איר טאטע
די תורה וואס איז געשריבען געווארען אפאר טויזענט יאר צוריק האט נאך געהאלטען אז א טאטע קען פארקויפען זיין טאכטער אלץ דינסט.

און די מאדערנע אמעריקא האט מען טאקע נאר געהאלטען אז פרויען קענען נשט וואוטען, אבער ס׳קומט פון די זעלבע פלאץ, אז א פרוי האט נישט קיין אייגענע בעלות, זי געהערט צי איינעם.

יעצט וועלן זיי טענה׳ן זעהסט דאך אז למעשה קענען פרויען שוין יא וואוטען היינטיגע צייטען, איז אין הכי נמי ביי אינז איז די זעלבע ווען האסטו די לעצטע מאל געהערט אז א טאטע האט פארקויפט זיין טאכטער

יעצט אז די מאדערנע וועלט איז געווארען אויפגעקלערט, אביסל פריער ווי אינז מאכט זיי נישט קיין טראפ ווייניגער בארבארען ווי אינז אידן.

 

[קהל׳ס נער]

ווער זאגט אז ב"ד אדער די מנהיגי הקהילות האבן דאס ציגעלאזט ביי א פאל ווען ס'איז געווען ברויט אין שטוב אדער ווען די מיידעל איז געווען דערקעגן.

וואס עס איז געווען אמאל למעשה'דיג איז שווער פאר אונז פונקליך צו וויסען. היינטיגע צייטען קענען מיר כאטש ארומקוקען מיט די אייגענע אויגן און זעהן. אין די קאנטרי סירקעל, ביי אונזער קאנטרי, האט א פרוי זעך אנגעריפן אז ביי די אנהייב 18 האט איר טאטע א כלה געמאכט אפי' נאכדעם וואס זי האט געזאגט אז זי וויל נישט. מ'רעדט דא נישט פון א קטנה אדער בוגרות.

Click to shrink...

אבער דאס וואס א טאטע צווינגט א 18 יעריגער טאכטער צי חתונה האבן איז נישט קיין תורה פראבלעם, ס׳איז א פראבלעים מיט איר טאטע, ע״פ תורה קען מען נישט צווינגען א מיידעל העכער 12 צי חתונה האבען.

 

[בלי שם]

אבער דאס וואס א טאטע צווינגט א 18 יעריגער טאכטער צי חתונה האבן איז נישט קיין תורה פראבלעם, ס׳איז א פראבלעים מיט איר טאטע, ע״פ תורה קען מען נישט צווינגען א מיידעל העכער 12 צי חתונה האבען.

Click to shrink...

איך האב מיר בעיקר באצויגן לגבי די קולטער פון היינט און אמאל.

 

[מי אני]

דאס איז וואס איך האב דא געשריבן לגבי אימאראלישע ציוויים בתורה שבכתב:

עס איז טאקע אַן ערענסטע פראבלעם. ועכ״כ אז, ווי איך ברענג צו אין מיין אשכול איבער הרעות אז אפילו חז״ל זענען געווען אומבאקוועם מיט די מאראלישע פראבלעמען און דאקטרינעס בהתורה וואס איז געווען נגד זייער מוסרי הטבעי עכ״פ שבזמנם (למשל דא ווי הרב דר. נתן לאָפּעס קארדאָזאָ רעדט ארום איבער די עטישע פראבלעמען בהתורה און ווי אזוי הלכה רבנית איז אויסגעשטעלט דאס טאקע צו פאררעכטען). און זיי האבן טאקע געזוכט צו באזייטיגן די סארט מצות וואס זענען (עכ״פ אין זייערע אויגן) אימאראליש (און דערנאך אָנגעגעבן אז ״דאס איז דאך מעיקרא וואס דאס האט באמת געמיינט״). און יא, אין א וועג זענען חז״ל טאקע געווען ״רעפארמער״ אין דעם געדאנק. ועכ״כ אז דר. דוד ביאלע טענה׳ט טאקע אז סעקולעריזם, זיין אינדעפּענדענט פון סקריפּטשור, און זיך ארויסדרייען פון עסטעבּלישד דאקטרינעס איז אינהערענט ממש אין יהדות רבנית, און איז וואס די רעפארמער משכילים ודכוותייהו זענען באאיינפלוסט געווארן פון און האבן זיך באנוצט מיט (עכ״פ בלא יודעים).

לגבי די פראבלעם פון דזשענאָסייד בהתורה, עמלק וז׳ עממין בעיקר, הא׳ביך אראפגעברענגט מהלכים דערין. לדוגמא דא [צי עס האט טאקע פאסירט, ומה כוונתם]. ועיין ג״כ כאן. און נאך פלעצער (אדרבא, מאך א search אין יענעם אשכול אויף די ווארט ״עמלק״.)

לגבי מיתת בי״ד (אויף בין אדם למקום עבירות) הא׳ביך דא געשריבן דערויף אינעם דערמאנטן אשכול.

‏דא הא׳ביך צוגעברענגט א מאמר פון הרב דר. נארמאן סאלאמאן (דאכט זיך מיר נישט אַן ארטאדאקסישע רב) איבער דעם.

וואס מ׳קען אבער נאך אלס פרעגן איז אז פיין, איה״נ אז יהדות רבנית האט אינערהאלב זיך מעכאניזמס ווי אזוי זיך ארויסצודרייען פון די נארמאטיווע מאראלישע פראבלעמען בהתורה אויף למעשה. אבער דאס פארענטפערט נאך נישט (עכ״פ געהעריג) פארוואס שטייט עס דאך אין די תורה בכלל? כמובן איז די שאלה נאר טאמער נעמט מען נישט אָן אז חז״ל׳ס פירוש איז טאקע די אריגינעלע פשט ממש. אויב יא ווערט אבער דאן נתעורר די קושיות פון עמלק ויהושע וואס זיי האבן למעשה יא פארשטאנען כפשוטם אז זיי האבן פאסירט, ווי אויך לדוגמא הלכות אמה העבריה אא״וו.. איז מיין פערזענליכע מהלך אין דאס אלעס אז איה״נ. די תורה איז געשריבן געווארן אלס די לעגענדעס והלכות וכו׳ דורך פאָליבּל מענטשן און אין זייער עפאכע מיט זייערע (אובער)גלויבונגען, פארשטאנד אין מהו מאראליש אא״וו אא״וו. (דאס איז ל״ד א סתירה מיט׳ן אכטן עיקר של הרמב״ם, ולדוגמא כדהבאתי מדר. שמואל פליישהאקער אדער דר. יהודה [דזשערוים] געלמאן ואכמ״ל.) דעמאלטס פאלט דאך אַבּוויִעסלי אוועק די מאראלישע קושיא. וואס געבט דאס ״הייליגקייט״ און ״געטליכקייט״ איז אונזער סמכות דערצו ועפ״י די פראצעס פון הלכה רבנית וכעין דברי הרב דר. קארדאָזאָ הנ״ל. דאס איז די געדאנק פון דעם אז ״ג-ט״ [וואס מ׳קען נישט דעפינירן] איז ״נותן״ [וואס איז צום מערסטענסט א לשון מושאל] התורה.

ענליך קען מען זאגן לגבי תושבע״פ. מיינענדיג, פונקט ווי תושבע״פ האט זיך, ׳שטייצעך אינדירעקט, געדינגען מיט די ציוויים פון תורה שבכתב וואס זי האט נישט געקענט שלינגען מחמת האימאראל, און דערפאר דאס מפרש געווען און פארדרייט/פארטוישט, איז דאס זעלבע דארף צו זיין לגבי היינטיגע הלכה און די אימאראלישע חלקים פון תושבע״פ פון וואס הלכה איז נובע. (כגון בזה.) לגבי די ספּעציפישע משל פון קידושי קטנה ונערה, זעהט מען דערפאר א קערענדל בהתלמוד גופא, ווי רב זאגט (קידושין מא ע״א פא ע״ב), אסור לאדם שיקדש את בתו כשהיא קטנה עד שתגדל ותאמר בפלוני אני רוצה, ואיפסק להלכה באבה״ע סימן לז סעיף ח ע״ש. והיינו, הגם זיי האבן נישט פארטייטשט די עצם הלכה און מעגליכקייט בזה (און די תלמוד איז פוהל פון די הלכות דערין), האבן זיי עס אבער דאך גע׳אסר׳ט. און וואו מ׳האט דאס יא געוואלט מתיר זיין, האט מען געטראפן א סיבה דערפאר, וע״ש בתוד״ה אסור והובא ברמ״א שם באבה״ע.

 

[זית רענן]

יעצט אז די מאדערנע וועלט איז געווארען אויפגעקלערט, אביסל פריער ווי אינז מאכט זיי נישט קיין טראפ ווייניגער בארבארען ווי אינז אידן.

Click to shrink...

די חילוק איז אבער אז די תורה איז נישט געבינדן צו קולטור, ווייל ס'קומט דאך פון גאט, און לצורך פרנסה מאכט נישט קיין סענס ווייל אויב אזוי זאל רציחה און גניבה אויך זיין מותר לצורך פרנסה.

די היינטיגע פארדאמען טאקע די פארגאנגענע מנהגים בשעת וואס ביי אידן לערנט מען ווייטער די גמרות און מ'איז זיך מתעמק אין די סוגיות, הגם וואס כו"ע מודי אז בועל זיין א קליין מיידל איז ערגער פון רציחה.

 

[קהל׳ס נער]

די חילוק איז אבער אז די תורה איז נישט געבינדן צו קולטור, ווייל ס'קומט דאך פון גאט, און לצורך פרנסה מאכט נישט קיין סענס ווייל אויב אזוי זאל רציחה און גניבה אויך זיין מותר לצורך פרנסה.

Click to shrink...

במאמר המוסגר: די היתר לצורך פרנסה איז באשאפען געווארען פאר צוועלף יאר צוריק, און די ראשונים ואחרונים איז נישטא אזא מושג.

די היינטיגע פארדאמען טאקע די פארגאנגענע מנהגים בשעת וואס ביי אידן לערנט מען ווייטער די גמרות און מ'איז זיך מתעמק אין די סוגיות, הגם וואס כו"ע מודי אז בועל זיין א קליין מיידל איז ערגער פון רציחה.

Click to shrink...

אמת מען לערנט ווייטער די גמרות, אבער פונקט ווי אינז מאך מיר נישט קיין חמשה עשר באב פארטיס (אגב מעניני דיומא) מיט בחורים און מיידלעך, די זעלבע האט מען נישט חתונה מיט קטנות.
לערנען תורה לחוד און זיין א איד (whatever דעיס מיינט) לחוד.
ביי אינז זאגט מען דאך אלעמאל, לאמור מען קען נישט פסק׳נען פון גמרא (אגב, פון ווי דען זאל מען פסק׳נען? פון ווי האבען די ראשונים געפאסקנט) כאטש וואס דאס איז א נער׳שע און אפגעפרעיגטע סטעיטמענט, איז די מציאות טאקע אז אינז פסק׳נען נישט פון גמרא, די גמרא איז פונקט ווי מצוות לולב און שופר ס׳איז עפעס א מצווה וואס מען דארף טוהן דא שאקלט מען בלעטער, דא בלאזט מען הערנער, און דא לערנט מען ביכער, קולטור גערעדט געט מען שוין נישט קיין געוויכט פאר די גמרא פאר לפחות אפאר הונדרעט יאר.

 

[זית רענן]

במאמר המוסגר: די היתר לצורך פרנסה איז באשאפען געווארען פאר צוועלף יאר צוריק, און די ראשונים ואחרונים איז נישטא אזא מושג.

Click to shrink...

איך האב עס אנגעכאפט בל' מליצה...

אמת מען לערנט ווייטער די גמרות, אבער פונקט ווי אינז מאך מיר נישט קיין חמשה עשר באב פארטיס (אגב מעניני דיומא) מיט בחורים און מיידלעך, די זעלבע האט מען נישט חתונה מיט קטנות.

Click to shrink...

איה"נ, מיין טענה איז נישט אויף די מנהג הקולטור וואס מיר טוען היינט צוטאגס, נאר דער פארהייליגונג פון אזא סארט דין און עס לערנען אויך היינט צוטאגס אלס תורת ה' אז אזוי זאל מען זיך פירן (אפי' אין אמאליגע צייטן) זעט אויס אביסל פראבלעמאטיש - מילד גערעדט - פאר א דרויסענדיגער.

 

[דעת תורה]

בעצם (צו אונזער מזל) איז די גאנצע עסק פשוט'ע עם הארצות. ד.ה. אויב עס איז אוודאי דא צענדליגער קשיות וואס מען קען פרעגן, אבער פונקט דאס וואס מען ציטירט דא איז בכלל נישט עפעס וואס איז פראבלעמאטיש באיזה אופן, זינט די הלכה רעדט בכלל נישט דארט פון די עוולה / אוממאראלישקייט פון רעיפ, צי עס איז יא אדער נישט אויסגעהאלטן, מען רעדט נאר פון די שאלה צי דאס הייסט פארלוירן די בתולים צי נישט. דער מגיד שיעור זאגט נישט אז עס איז נישט קיין עוולה, ולא כלום מיינט בסך הכל אז עס אפעקטירט נישט דאס קינד'ס סטאטוס אלס א בתולה

וואס איז יא מבהיל על הרעיון איז אז אזא שפראך וואס מען האט שוין נישט געהערט אין דער עפענטליכקייט אין די מערב וועלט פאר 80 יאר, זינטן אונטערגאנג פון נאציזם, איז היינט עפעס וואס ווערט פארשפרייט און קומט אן צו מיליאנען גוים אין בוכשטעבליכן זין פון ווארט. א דאנק די 'העראאיזם' פון אילאן מאסק. און פארשטייט זיך אז עס איז מיינד באגגלינג וואסערע בהמות דרייען זיך ארום בתוכינו וואס אפלאדירן און שטיצן די 'פרי ספיטש באוועגונג', אן כאפן בכלל וואס דאס מיינט באמת.

 

[נפה]

ע"פ טרוקענע חז"ל קען א טאטע חתונה מאכן זיין טאכטער וואס דארף נאך ווערן געפעמפערט.
נישטא קיין דין מאלעסטער אין חז"ל.
ס'דא רעיפ וואס דארף ווערן באצאלט פארן 'פאטער' פונעם קינד וויבאלד די ווערד פונעם טאכטער גייט אראפ איינמאל זי איז א בעילה און דער פאטער וועט האבן דערפון א הפסד ממון.
מ'קען אפשר אויך אריינקוועטשן אז כיום וואס ס'דא א היזק אינעם נפש וועט מען דארפן צאלן טעראפי אלס רפוי ובושת, און איינער וואס איז א מזיק בידיים מעגן מען אים איבערגעבן פאר די אינסטאנצן למנוע היזק הרבים, אבער ס'מעקט נאכנישט אויס די אלע דיני חז"ל וואס שרייבן גארנישט דערוועגן אלס א זאך וואס איז נישט אין איינקלאנג מיט 'דרכיה דרכי נועם' אדער 'מה הוא רחום אף אתה רחום' אדער 'לא תעמוד על דם רעך' וכו'.

ע"פ פשטות חז"ל איז א מיידל ביז די צוועלף א חפץ פונעם פאטער און ס'איז בידיו צו טון מיט איר מה שחפץ, צו פארקויפן אלס שקלאף אדער חתונה מאכן ווען זי איז נאך אין די ווינדלן.

Click to shrink...

די תורה לאזט פארקויפן א טאכטער נאר באין ברירה און צווינגט אים איר צו אויסלייזן און עס איז א פגם משפחה, הגם וואס דאס איז אויך (ב"ה) אומפארשטענדליך אין אונזער וועלט און על כרחינו דארף מען צוקומען צו @מי אני'ס תגובה, דארף מען עס ברענגען פאר די קאנטעקסט.

 

[חוקר ודורש]

דאס איז בפשטות פון די זאכן וואס נשתנו הטבעיים
אזוי ווי ביי די בארבארן אין אפריקע לעבן נאך עד היום הזה, אזוי האט מען געלעבט אין די גאנצע וועלט, ביז ווען מ'איז אויפגעקלערט געווארן, מיט אפאר הונדערט יאהר צוריק, מיש נאר צוריק אפאר בלעטער אין קאלענדער, אין קוק ווי עס איז אנגעאנגען די לעבן איינער האט עפעס געפרעגט די מיידל אויב זי וויל חתונה האבן די טאטע האט אפגעשמוסט מיטן איידעם, (און צומאל די עלטערן ציווישן זיך) און פערטיג.
אויך ביי די גוים נישט נאר ביי די אידן און ווער רעדט נאך ביי די משפחות המלוכה, וואס דאס איז געווען א וועג פון א שלום אפמאך.

 

[כוכבים]

בעצם (צו אונזער מזל) איז די גאנצע עסק פשוט'ע עם הארצות. ד.ה. אויב עס איז אוודאי דא צענדליגער קשיות וואס מען קען פרעגן, אבער פונקט דאס וואס מען ציטירט דא איז בכלל נישט עפעס וואס איז פראבלעמאטיש באיזה אופן, זינט די הלכה רעדט בכלל נישט דארט פון די עוולה /אוממאראלישקייט פון רעיפ, צי עס איז יא אדער נישט אויסגעהאלטן, מען רעדט נאר פון די שאלה צי דאס הייסט פארלוירן די בתולים צי נישט. דער מגיד שיעור זאגט נישט אז עס איז נישט קיין עוולה, ולא כלום מיינט בסך הכל אז עס אפעקטירט נישט דאס קינד'ס סטאטוס אלס א בתולה

וואס איז יא מבהיל על הרעיון איז אז אזא שפראך וואס מען האט שוין נישט געהערט אין דער עפענטליכקייט אין די מערב וועלט פאר 80 יאר, זינטן אונטערגאנג פון נאציזם, איז היינט עפעס וואס ווערט פארשפרייט און קומט אן צו מיליאנען גוים אין בוכשטעבליכן זין פון ווארט. א דאנק די 'העראאיזם' פון אילאן מאסק. און פארשטייט זיך אז עס איז מיינד באגגלינג וואסערע בהמות דרייען זיך ארום בתוכינו וואס אפלאדירן און שטיצן די 'פרי ספיטש באוועגונג', אן כאפן בכלל וואס דאס מיינט באמת.

Click to shrink...

איך ווייס נישט ווי אילאן מאסק קומט אריין דא, איך האב שוין געזעהן די אלע קשוית ווען ס׳האט נאך געהייסן טוויטער און ס׳האט נאך נישט געהייסן x, איך האב בערך פינף יאר צוריק באריכט צו טוויטער איינער וואס האט אויסגעלויבט היטלער און געשריבן אז מזאל באגיין וויילענס אקעגן אידן, זיי האבן מיך צוריקגעשריבן אז ס׳איז נישט אקעגן זייער פאליסי.

דאס וואס די שרייבסט אנפאנג אז די תורה רעדט נישט פון אוממאראלישקייט פון רעיפ איז אפשר אמת, אבער איינער וואס לערנט די תורה פשוט פשט זעהט קלאר אז די תורה האט נישט געהאט אזא פראבלעם מיט דעם, איין שטראף וואס די תורה הייסט איז אז מ׳דארף בלייבן מיט איר פאר אגאנץ לעבן, שטעלט דיך פאר איינער רעיפט א מיידל און די פאליס ברענגט אים צו א ריכטער און די ריכטער געט ארויס א פסק אז ער דארף צאלן אפאר דאללער פאר א קנס און ער מעג ווייטער זיין מיט די מיידל, יעדער נארמאלע מענטש פארשטייט אז די ריכטער קערט נישט פאר די מיידל.

 

[שעפטאל]

יעדער נארמאלע מענטש פארשטייט אז די ריכטער קערט נישט פאר די מיידל.

Click to shrink...

אדער אז אין די ריכטערס אויגן קערט נישט די מיידל אבי זי האט א מאן. (האט צעטוהן ווי אזוי די גאנצע וועלט האט געזען פרויען, און אפי' זיי אליין האבן זיך געזען).
--

לגוף השנירל שבאו עליה באונס:
די פסיכאלאגישן אפעקט פון רעיפּ איז סאך ערגער היינטיגע טעג ווי ס'איז ב"ה אנגענימען אלץ אזא אכזריות און בגידה בנפש האדם.
אין די שבטים ווי ס'געשעהט ליידער אפט אלץ א "נארמאלע זאך" פילט זיך די מיידל נישט אזוי דאונגרעיטעד.

ומי יוכיח? די חרד'ישע סאסייעטי וואס מ'מאכט חתונה ביי די אכצן צוויי מענטשן וואס קענען זיך נישט און ס'איז "נארמאל" אז מ'טוהט די "מצוה" פון רעיפן א גענצליך פרעמדן מיידל.
ס'לאזט טאקע איבער טראומא, אבער נישט קיין פארגלייך צום לעוועל טראומא פון געווענדליכע רעיפ, ווייל ס'איז 'נארמאל', 'יעדער' טוהט עס.

סאו בארבערישקייט איז נישט קיין טענה, פונקט ווי דו לאכסט פון די וויגינס און ס'איז יתכן אז אין הונדערט יאר ארום וועט מען אונז זעהן ווי בארבארן פארן וויי טוהן, האלטן ציקוועטשט, הארגענען, און עסן, בעלי חיים.

און דער כותב התורה האט למעשה געלעבט דעמאלס, סאו זיין נבואה איז געווען לויט דעמאלס. ווייל דאס איז די טבע פון נבואה צוליב אומפארשטענדליכע סיבות וואס מיר פארשטייען נישט.

 

[זית רענן]

דער תירוץ וועגן אמאליגע קולטור איז געווען אזא זאך די מנהג העולם ממילא האבן די מיידלעך נישט געפילט אזוי באקריוועדעט ווי היינט צוטאגס, הגם וואס די מציאות איז לכאורה ריכטיג, גריצלט מיר נאכאלס אזא סארט תירוץ, ווייל די אידישע תורה איז ע"פ המסורה דירעקט פון גאט און ס'דארף נישט צו ווערן באאיינפלוסט פון קיין שום קולטורישע מציאות נאר פון וואס גאט ווייסט אז ס'איז ריכטיג, דרכיה דרכי נועם כתיב, ואהבת לרעך כמוך דרש'ענען חז"ל ברור לו מיתה יפה, וואלט לכאורה אויך זיכער געווען ריכטיג צו זאגן ברור לה חיים יפים.

אידישקייט איז פון אנהייב אן געווען א רעליגיע וואס איז געווען אנדערש ווי די אנדערע, ווי המן איז מעיד אין די מגילה 'ודתיהם שונות מכל עם' מיר האבן חוקים ווי פרה אדומה, שעטנז, כלאיים, גידול חזירים, שילוח הקן, וכו' וואס זענען נישט באזירט אויף קיין שום אנדערע וועלטליכע נארמעס פון סיי וועלכע תקופה.

 

[דעת תורה]

איך ווייס נישט ווי אילאן מאסק קומט אריין דא, איך האב שוין געזעהן די אלע קשוית ווען ס׳האט נאך געהייסן טוויטער און ס׳האט נאך נישט געהייסן x, איך האב בערך פינף יאר צוריק באריכט צו טוויטער איינער וואס האט אויסגעלויבט היטלער און געשריבן אז מזאל באגיין וויילענס אקעגן אידן, זיי האבן מיך צוריקגעשריבן אז ס׳איז נישט אקעגן זייער פאליסי.

דאס וואס די שרייבסט אנפאנג אז די תורה רעדט נישט פון אוממאראלישקייט פון רעיפ איז אפשר אמת, אבער איינער וואס לערנט די תורה פשוט פשט זעהט קלאר אז די תורה האט נישט געהאט אזא פראבלעם מיט דעם, איין שטראף וואס די תורה הייסט איז אז מ׳דארף בלייבן מיט איר פאר אגאנץ לעבן, שטעלט דיך פאר איינער רעיפט א מיידל און די פאליס ברענגט אים צו א ריכטער און די ריכטער געט ארויס א פסק אז ער דארף צאלן אפאר דאללער פאר א קנס און ער מעג ווייטער זיין מיט די מיידל, יעדער נארמאלע מענטש פארשטייט אז די ריכטער קערט נישט פאר די מיידל.

Click to shrink...

יע יע, 5 יאר צוריק האסטו געקענט טרעפן אזא טוויט ביי די 20,000'סטע רעפליי און עס האט געהאט 3 וויו'ס, בעת היינט צוטאגס פארנעמען די סארט טוויטס דעם סאמע אויבנאן אויף עקס, מיט מיליאנען ליינער

איך בין נישט אריין בכלל אין די חלק פון רעיפ אמאל ווס. היינט און די תורה'ס בליק דערויף, דאס איז א לעגיטימע פראגע פאר זיך. איך האב זיך נאר באצויגן צו די ספעציפישע מאמר חז"ל / הלכה, וואס לפי האמת האט 0 שייכות צו די סומאטאכע וואס די אנטיסעמיטן פרובירן צו פארקאכן.