מה ד' אלהיך שאל מעמך

איש מבקש

אלטגעזעסענער קרעמלער
וועטעראן
זיך איינגעשריבן
יאנ. 9, 2025
מעסעדזשעס
1,622
רעאקציע ראטע
8,700
פונקטן
933
א חשוב'ע ניק האט מיר צוגעוויזן א פאדקעסט פון ארי חיימאוויטש, ווי ער שמועסט מיט אריה משה רויד, פון טרעוולינג חסידים, מ'שמועסט דארט אויס אידישקייט, וואס וויל דער אייבערשטער פון אונז.

פארשטייט זיך כ'האב מיר צוגעכאפט, איינער קען מיר אראפלייגן אידישקייט אויף א גאלדענע טאץ? איך לויף!!

למעשה זעה איך אז ווי פאזיטיוו מ'לייגט אראפ עס נאר אראפ, אז גאט איז נישט דעי בוגימען וואס מ'מאכט אים, ער וויל פשוט מ'זאל האבן א רילעישענשיפ מיט אים, און ס'איז "לטוב לך", ער מיינט נאר דיין גוטס, אני לדודי ודודי לי, בקיצור, די אלע שיינע ווערטער, מוז מען אבער נאך אלץ צוקומען אז דו דארפסט טון זיינע מצוות ווייל ער האט געהייסן, "אשר אנכי מצוך היום לטוב לך", דער איז נאו וועי אוט אף איט, סא אונז זענען טעקנעקלי צוריק ביי אלף, ער איז ווייטער א בוגימען.

וואס איך טריי מסביר צו זיין איז, אז איך זעה נישט ווי אזוי מ'קען אויפקלערן מענטשן זיך צו האלטן ערליך דורך מסביר זיין אידישקייט מורא'דיג פאזעטיוו, ווייל דו דארפסט עניוועי צוקומען אז מ'מוז, יעצט איך זאג נישט אז מענטשן ווערן נישט נשפע, אבער איך מיין מ'ווערט נשפע פון די ווייב, כי טוב ד', אני לדודי ודודי לי, שבת איז שיין, מענטשן הייבן אן די ערשטע מאל היטן שבת, ס'לעבעדיג, אבער ס'מער צו קענען זאגן אויף א פאדקעסט אז שבת איז אמעיזינג, למעשה איז אידישקייט א זאך וואס דו מוזט, קענסט דרייען מיט די צונג וויפיל מאל דו ווילסט, קענסט דיר אליינס איינרעדן, אוו נאכדעם איינרעדן אנדערע מענטשן, אז ס'גלאנצט אין ס'שיינט, אבער אלעס ענדיגט זיך מיט "אשר אנכי מצוך היום".

איך זאג נישט, ס'דא מענטשן וואס האבן נישט קיין פראבלעם מיט דעם, ס'גלאנצט און ס'שיינט ביי זיי טאקע, זיי פילן גוט צו טאן דעם רצון הבורא, אבער איך פארשטיי נישט וואס מ'טוט אויף פון עס שאגער קאוטען.

איך טראכט יעצט אז אפשר העלפט אזא פאדקעסט פאר #1 אין #2 פון אלפא'ס קאטאגאריעס, אלס די ווייב שבו, אידישקייט איז זיס, זיי טוען עניוועי די מצוות, סא מ'הערט אזא פאדקעסט, געבט עס אזא כי טוב השם באסט. כ'האב אבער געמיינט אז ער וועט אויך אדרעסירן די דרייערס, ווייל אויב איך פארשטיי גוט איז 'טרעוולינג חסידים' א ארג. וואס איז מקרב "דערווייטערטע נשמות", אבער אפשר די נשמות וואס מ'ברענגט צוריק, איז נישט ממש די "אידישקייט" וואס האט זיי צוריקגעברענגט, נאר זיי זענען געווען נישט אזוי פרייליך מיט זייער לעבן בכלל, און דא קומט א בעל תשובה גרופ און זיי באקומען אזויפיל אטענשאן, זיי שפירן ווי מענטשן הייבן אן קערן פאר זיי, פארוואס זאלן זיי נישט אינדזשאויען א שיינע שבת סעודה? זייער לעבן ביז יעצט איז נישט געווען ממש ווער ווייסט וואס.

איך ווייס מיין נקודה גייט נישט ווערן גוט פארשטאנען, ס'גייט מיין איך ווערן אויסגעטיישט ווי נאך העיט, אבער ווייט נישט, דאס איז די בעסטע וואס איך קען מיטן פעדער..

אפילו מ'פארשטייט נישט די נקודה, לאטס ענק אבער הערן צי איינער פון ענק איז געווארן אנגעווארעמט פון דעם פאדקעסט.
 
טרעוועלינג חסידים איז געמאכט פאר פינעווערס, דהיינו געהעריג פרייע אדער גאר מאדערן ארטאדאקסן (נישט פלעטבוש), בכלל נישט פאר אונזער קאמיוניטי, סאו מען מישט דא אביסל צאם.

אריה משה רויד די בעל הטרעוועלינג חסידים איז גראדע אויך א אינספיירעישענעל רעדנער פאר די היימישע עולם. איז אזוי, פאר די פירערס האט עס נישט וואס צי פארקויפן ווייל ער גייט בכלל נישט אויף די אינטעלעקטואלע הייוועי. ער פאוקסט בעיקר אויף די דרייערס און לייט-צווייערס, אז אנשטאט טון מצוות אן קיין געדולד זאל מען עס טון מיט א געשמאק און א חשק (א שטיקל בעל שם טוב אזא).

די איינסערס און הארד-קאור צווייערס האבן עם נישט ליב ווייל ער לייגט אראפ אידישקייט כאילו עס איז א פּאָרן דזשאנרע.
 
גאט וויל דא דען עפעס פון "אונז"?
ער האט געהאט פארשידענע פארלאנגען פון עפעס אן אוראלטע גרופע וואס האבן איינגענומען און זיך באזעצט אין כנען

דאס יא, מיר וואלטן שטארק געוואלט אז גאט זאל עפעס וועלן פון אונז...
 
גאט וויל דא דען עפעס פון "אונז"?
ער האט געהאט פארשידענע פארלאנגען פון עפעס אן אוראלטע גרופע וואס האבן איינגענומען און זיך באזעצט אין כנען

דאס יא, מיר וואלטן שטארק געוואלט אז גאט זאל עפעס וועלן פון אונז...
שולל צו זיין דעם געדאנקען גאנג וואס איז פארשטענדליך האט דער רמב"ם אריינגעלייגט אין די י"ג עיקרים "שזאת התורה לא תהא מוחלפת ולא תהא תורה אחרת".
 
טרעוועלינג חסידים איז געמאכט פאר פינעווערס...
אריה משה רויד די בעל הטרעוועלינג חסידים איז גראדע אויך א אינספיירעישענעל רעדנער פאר די היימישע עולם. איז אזוי פאר די פירערס האט עס נישט וואס צי פארקויפן ווייל ער גייט בכלל נישט אויף די אינטעלעקטואלע הייוועי. ער פאוקסט בעיקר אויף די דרייערס און לייט-צווייערס. אז אנשטאט טוען מצוות אן קיין געדולט זאל מען עס טון מיט א געשמאק און א חשק (א שטיקל בעל שם טוב אזא).
װאסע נײעס... אלפא'ס קלאסיפיקײשאָן װערט א קרעמל סטײפּל פאָרעװער און עװער, אין יעדן פיוטשער סאצאלאגישע שמועס. יחי!

אגב, דאכצעך פינעפער'ס האט אלפא געזאגט זענען אזעלכע, אױב נישט אינטעלעקטוּאלע, כאטש "פאראינטרעסירטע" אט"דס. און װידער פרײע מיט מאדערנע ארטאדאקסן קען מען אױך נישט לײגן אין אײן קאטעגאריע. און צו דיר פרעג איך, װאס זענען דאס לײט-צװײערס?
 
שולל צו זיין דעם געדאנקען גאנג וואס איז פארשטענדליך האט דער רמב"ם אריינגעלייגט אין די י"ג עיקרים "שזאת התורה לא תהא מוחלפת ולא תהא תורה אחרת".
מאנכע טענה'ן אז דער רמב"ם האט צוריקגעצויגן דערפון, והא ראי' ער האט עס נישט אריינגעלייגט אין הלכות גרים...
 
  • שמייכל
רעאקציעס: Yesh
פרש דבריך, זאג ארויס וואס דו מיינסט מרמז צו זיין, ווייל לא זכיתי להבין וואס מען זעהט אין הלכות איסורי ביאה, ווי דער רמב"ם שרייבט די הלכות פון גירות.
 
אגב, דאכצעך פינעפער'ס האט אלפא געזאגט זענען אזעלכע, אױב נישט אינטעלעקטוּאלע, כאטש "פאראינטרעסירטע" אט"דס. און װידער פרײע מיט מאדערנע ארטאדאקסן קען מען אױך נישט לײגן אין אײן קאטעגאריע. און צו דיר פרעג איך, װאס זענען דאס לײט-צװײערס?
איך מיין אז פינעווערס זענען אלע OTD'ס נישט קיין חילוק וועלכע בעקגראונד אדער סיבה - זיי קענען קומען פון 3 פון 4, ס'מאכט ווייניגער אויס.

זע דא מער.
 
װאסע נײעס... אלפא'ס קלאסיפיקײשאָן װערט א קרעמל סטײפּל פאָרעװער און עװער, אין יעדן פיוטשער סאצאלאגישע שמועס. יחי!

אגב, דאכצעך פינעפער'ס האט אלפא געזאגט זענען אזעלכע, אױב נישט אינטעלעקטוּאלע, כאטש "פאראינטרעסירטע" אט"דס. און װידער פרײע מיט מאדערנע ארטאדאקסן קען מען אױך נישט לײגן אין אײן קאטעגאריע. און צו דיר פרעג איך, װאס זענען דאס לײט-צװײערס?

יא ברוך השם (or insert whatever you want here) מען געט שוין ארויס פירות, ויקרא שמו בקרעמל "דער אלפא טיילונג".

אנטשולדיגט איך האב נישט געוויסט אז אלפא האט שוין אויסגעניצט דעם נומער פינף.

איך בין אויך מסכים אז א מאדערן ארטאדאקס פון ישיבה יוניווערסיטי אדער עני "אוט אוו טאונער" ווי מען רופט דא די אויפגעקלערטע ליטוויקעס, זענען בכלל נישט די זעלבע ווי פרייע.

אבער עס זענען דא א אנדערע קלאס פון מאדערן ארטאדאקס וואס זיי זענען בעצם פריי (סאציאלאגיש), זיי האבן נישט קיין שום פארקער מיט די פרומע וועלט, ליינען נישט אונזערע צייטונגען, האבן נישט קיין שייכות מיט אונזערע רבנים, אידישקייט אינטערעסירט זיי א רעטעך, וכן הלאה, נאר זיי טוען מער ווייניגער די מצוות אלץ מצוות אנשים מלומדה ווען עס איז זיי נישט צו שווער. איז טרעוועלינג חסידים איז געמאכט פאר זיי און פאר פרייע.

יעצט לגבי די צווייערס דארף מען צוטיילן. משפחת צוויי האט א חדר וואס זענען נישט קיין חאניאקעס, זיכער נישט קיין קנאים, אבער ער איז ביזי פארעכטן די וועלט און טרעפן יעדעמ'ס עבירות און ער טרייט זיך און דעם עולם איינרעדן אז ער איז דער בעל בית המושלם.

די צווייטע חדר פון משפחת צוויי זענען נישט קיין בשרירות לבי אלך שיטלאזע מענטשן, זיכער נישט אויפגעקלערט, אבער ער וועט פושן די באונדריס די מערסטע וואס ער קען.
ער האט די עדיטוט אז וואס זאל איך טון אז דער באשעפער גייט מיך בראטן אין גיהנם פארן קוקן מאוויס, ממילא קען איך נישט, אבער ער וועט בעטן אז מען זאל עם "כשר'ן" יוטוב קליפס און ווידיאוס.
ער ווייסט אויך אין די זעלבע צייט אז אינטערנעט שלא לצורך פרנסה איז אסור, און אז ווידיאוס איז גע'אסר'ט געווארן דורך די התאחדות הרבנים דארה"ב וקאנאדע, אבער ער האלט אז דעיס איז מער אזא דאָבּל פּאַרקינג עבירה און מען וועט נישט שמייסן פאר דעם נאר די אייבעשטער וועט עם פלעין אנקוקן שטרענג און מאכן נאָנאָ.
 
איך טראכט יעצט אז אפשר העלפט אזא פאדקעסט פאר #1 אין #2 פון אלפא'ס קאטאגאריעס,
כאפ א בליק דא אין יצחק לאווי'ס גלענצענדע מאמר, אן אריינפיר צו חקירה והמסתעף.
זוכן דעם אמת מיט ספיקות: הדרכה פאר דעם מבקש

דער חידוש פון אים איז, אז ער נוצט די זעלבע שפראך פון געשמאקע אידישקייט, אויף אגנאסטישע אידישקייט.
ער וויל מאכן אפילו דעם חוקר ענזשויען אידישקייט.
 
כאפ א בליק דא אין יצחק לאווי'ס גלענצענדע מאמר, אן אריינפיר צו חקירה והמסתעף.
זוכן דעם אמת מיט ספיקות: הדרכה פאר דעם מבקש

דער חידוש פון אים איז, אז ער נוצט די זעלבע שפראך פון געשמאקע אידישקייט, אויף אגנאסטישע אידישקייט.
ער וויל מאכן אפילו דעם חוקר ענזשויען אידישקייט.
WOW!

איך דארף מאך מאכן חזרה, אבער ער איז סאליד סחורה, מה טיבו?
 
נאכן שמועסן ביהיינד די סיען מיט א חשובע ניק (די זעלבער פון די ערשטע מעסעדזש) איז מיר קלאר געווארן די נקודה וואס איך טריי מסביר צי זיין (אזוי גייט עס ביי מיר, איך בין אליין נישט קלאר וואס איך וויל ארויסברענגן, די שרייבן העלפט מיר עס צי פארשטיין א טאג שפעטער)

אז איינער וואס מוטשעט זיך מיט קשיות מיט מה חובתי בעולמי, אין ער איז אין א מצב וואס ער האלט נישט ביין טוען קיין זאכן וואס ער פארשטייט נישט פארוואס ער דארף עס טאן, למשל לייגן תפילין, פאר אזא מענטש וועט נישט העלפן צי הערן דרשות אדער פאדקעסטס ווי מ'מאכט אלעס שיינען, אין מ'ניצט אלע שיינע ווערטער אין אנאלעדזשיס צי פארקויפן די מצוות ד', ווייל למעשה הערט די מענטש ביים דרשה אז ער "דארף", סא די רגע דו זאגסט אים ער דארף? יו לאסט הים, די בעל דרשן איז גערעכט, מ'"דארף" טאקע, אבער די מענטש באלאנגט נישט ביי יענע דרשה, ווייל ער טוט נישט יעצט קיין זאכן וואס ער דארף, ווער הייסט?

וואס וויל איך ארויסברענגן? אז נעקסטע מאל איך זעה א פאדקעסט אדער א דרשה וואס די טייטל פון דעם איז, אז מ'גייט ארויסגעבן די סוד פון אידישקייט וואס וועט דיר געבן א אנדערע בליק אויף די גאנצע זאך, זאל איך נישט אויפשפרינגען אז איך בין א געהאלפענער, ס'איז א שאד די צייט, קודם דארף די סוויטש פון טון זאכן אן פארשטיין זיין אנגעצונדען.

אבער דאס וואס @מרחשון האט אראפגעברענגט פון @יצחק לאווי (יעצט ווען איך האב געמאכט @ זעה איך אז ער איז געהעריג דא אין קרעמל, א פארזענדליכע דאנק פאר דיין באשרייבונג) קען אפשר יא ארבעטן, נישט אויף קום ועשה, דהיינו צירוק אנהייבן טון זאכן וואס כ'האב שוין אויפגעהערט, אבער ס'קען העלפן בשב ועל תעשה, נישט אפצילאזן אנדערע זאכן וואס איך זעה נישט די פאונט דערפון.
 
לעצט רעדאגירט:
ווי האט יענער געזאגט מ'הייסט די קינדער זיי זאלן ליב האבן צו טון וואס די עלטערן הייסן, מרצונם הטוב. אבער זיי האבן נישט קיין צוויי ברירות.. וכן הכא.

ואהבת את ה' אלוהיך איז א חיוב 😆.
און יא, כ'ווייס אז מ'פרעגט שוין די קשיא, אבער די קשיא איז בעסער פון די תירוץ.
 
Back
Top