- זיך איינגעשריבן
- סעפ. 12, 2024
- מעסעדזשעס
- 337
- רעאקציע ראטע
- 1,475
א טומל. א געזעמל. דער גאנצער זאל איז אנגעפילט מיט א קאלירפולע מאסע פון נשמות. מלאכים פליען ארום אין די הייך, הארט העכער די דערשראקענע קעפ פון די נארוואס-ערשינענע פארשטארבענע מענטשן, האלטנדיג לאנגע ליסטעס צווישן די עקן פון זייערע פלאטערנדע פליגלען.
פונדערווייטנס זעט מען שוין דעם גאלדענעם טויער פון גן עדן, וואס עפנט זיך אביסל, נאר פאר די וואס פארדינען זיך עס. און נישט ווייט פון דארט, אן אנדערער טויער וואס... נו, לאמיר נישט רעדן דערפון.
דער פלאץ זעט אויס ווי א שוהל שבת אינדערפרי אין א וואך וואס דער גבאי איז אוועקגעפארן, און קיינער איז נישט דארט צו מאכן סדר. מענטשן קוקן זיך האסטיג ארום, יעדער איינער שאצט דעם אנדערן, ווי אין א חתונה זאל ווען מ׳וויל וויסן ווער ס'האט א בעסערע טיש מיט בעסערע קאמפאניע.
דער מלאך וואס שטייט ביים הויפט שרײבטיש זעט אויס ווי דער משגיח פון א ישיבה וואס האט שוין אויפגעגעבן צו מאכן שטיל. ער האלט א קליפבארד וואס איז אזוי גרויס, ס'קען דעקן דער ערד פון ניו-יארק ביז בני-ברק. "איין מינוט, ביטע," זאגט ער, "מיר דארפן נאך דורכגיין די רשימות... אוי, ס'איז דאך דא אזויפיל רשימות."
די גאלדענע טויערן זעען זיך שוין אויף דער האריזאנט, אבער די שורה ציט זיך נאך לענגער, און פון די הינטערשטע רייען הערט מען שוין טענות:
"ווי לאנג דארף מען ווארטן?" רעגט זיך א ליטווישע זקן. "ס'איז נישט קיין יושר אזוי! ס'איז עכט נישט גוט פאר מיינע פוס!"
"מיינע קינדער האבן זיך שוין אויפגעשטעלט פון שבעה!" לייגט צו א מיטליעריגע אינגערמאן, זיינע ביינער נאך צוקאליעטשעט פון א טראגישע קאר עקסידענט.
"איך האב שוין אן אייניקל וואס הייסט נאך מיר!" זאגט א זיסער אידל, האלב מיט שטאלץ, האלב מיט פארדרוס פארוואס מען דארף שטיין אזוי לאנג אין די שורה.
"און מיין ווייב האט שוין נאכאמאל חתונה געהאט!" רעגט זיך א אנדערער אין דער שורה.
"ס'איז נישט דא קיין עקספרעס ליין פאר חברים וואלונטירן?" וואונדערט זיך א קילער נשמה, וואס קיינער קען נישט מחליט זיין צי ער איז אן אלטער בחור צי א יונגער טאטע.
"ניין. בלויז פאר חביבים…" טשעפעט אים דער זיידע.
אבער א קלארע שטימע פון די הויכהילכער האקט זיי איבער. "רבותי, ביטע נישט שטופן, אפילו די וואס האבן 'אין עוד מלבדו' באמפער סטיקערס וועלן נישט קענען גיין פריער! חוץ מזה, ווער האט ענק מכריע געווען ווי דעם בעל שם טוב קעגן דעם גר"א אז אין עוד מלבדו?"
פון א זייט וואלגערט זיך ארויף א געשטאלט, פארגלייזטע אויגן און אפענע מויל, זיין נאז באשפרענקלט מיט ווייסע שטויב. דער אומגליקליכער האט זיך אקארשט פאטאל אווערדאוזט, און ער נעמט זיך פרייליך מאכן אין זאל. וואקלט זיך ווי א שיכור און זינגט מיכקינד ניגונים אויף די העכסטע טענער.
א נאסער, דורכגעווייקטער זעלבסטמערדער, וועמען'ס קערפער איז נאך אפילו נישט געפינען געווארן, באטראכט דעם פארדראגטן מיט טרויער. 'שוטה וואס איך בין. מיט אזעלכע סחורה וואלט איך ניטאמאל געדארפט טאנצן פון בריק.'
"איך קען מיך נישט דערמאנען," הערט זיך א פארצווייפלטע שטימע אין א ווינקל, "האב איך געמאכט א בורא נפשות אויף מיין לעצטע קאווע?"
"מלאך, אז איך בין שוין יא אין עולם האמת, ביטע זאג מיר – ווער האט געהאט די בעסטע הכשר? סאטמאר, עדה חרדית, לנדא אדער א צווייטער...?"
"און בין איך געווען גערעכט ווען איך האב נישט געגעסן בײ מײן שוואגער ווייל ער האט געהאט בלויז OU?"
דער מלאך רירט זיך נישט: "איך קען נישט ענטפערן, ווייל א בעל גוף קען נישט פארשטיין א מלאך. אבער איך וועל דיר זאגן איין זאך – די בעסטע הכשר איז געווען, ווען דו האסט געגעסן מיט דרך ארץ און געמאכט א ברכה בכוונה!"
א כולל יונגערמאן גייט אויך צו מיט זיינע שאלות. "איך מוז וויסן: ווער האט באמת גע'הרג'עט קענעדי? און וויאזוי זענען די פיראמידן געבויט געווארן?" דער מלאך הייבט אויף די אויגן, נעמט א טיפע אטעם און זאגט: "די ענטפערס זענען דא, אבער דו האסט בעסער געדארפט נעמען א שעה אין לערנען אנשטאט קאנספירירן!"
א צווייטע חכם קומט מיט זיינע ספיקות. "איך האב יארן געהאלטן אז דער עולם זאגט נישט ריכטיג די נוסח. איז עס אמת? און ווען איך האב זיך אויפגערעגט אויף די וואס האבן נישט געזאגט דעם נוסח פונקט ווי איך – איז עס געווען לשם שמים?"
דער מלאך ענטפערט: "דו האסט געהאט רעכט מיט די דקדוקים... אבער נישט מיט דער אויפגערעגטער פנים!"
א פרומער אינגערמאן מיט א ברייטע גארטל קומט צו מיט א בייזער געזיכט, צייגנדיג אויף ארויף צו די ריזיגע סקרינס, "כ'האב נאר געוואלט מעורר זיין, ס'פאסט נישט פאר'ן בי"ד של מעלה צו נוצן די סקרינס…"
דער מלאך פארשטייט נישט. "וואס איז דער פראבלעם?"
"נו, אינטערנעט!"
דער מלאך פארשטייט נאך אלס נישט. "וואס איז דער פראבלעם מיט אינטערנעט?"
"מ'האט דאס נישט געזען ביי אונזערע אבות."
דער מלאך פארלירט זיין געדולד. "וויאזוי דען דארף מען זיך באגיין? מיט פערד און וואגן?"
דער אינגערמאן ווערט פארלוירן. "אבער אלע רבנים…"
"שעפעלע," זאגט דער מלאך, "כ'קען זען דיין טעלעפאן?"
דער אינגערמאן שיילט אפיר א כשר'ע טעלעפאן, און דער מלאך נעמט זיך קוועטשן קנעפלעך. ער קומט אבער נישט אן אין ערגעץ. "איך קען וויסן פארוואס דו האסט אזא צוריקגעבליבענע פאון?"
דער אינגערמאן שארט זיך אוועק מיט ספיקות, צעמישעניש…
"קום אהער צוריק, דו איינער!" שרייט אים נאך דער מלאך. "האסטו שוין אויסגעפילט די מצוות און עבירות אפליקאציע?"
"ניין. איך ווייס נישט וויאזוי צו גיין אנליין."
דער מלאך מיינט אז ער הערט נישט גוט. "דו ווייסט נישט וואס?"
"וויאזוי צו גיין אנליין."
"איין מינוט, איז ווער האט אלעס געמאכט פאר דיר?"
"מיין ווייב." שטאמלט ער ארויס.
"אה, און דו האסט געקאכט נאכטמאל?"
"ניין, מיין ווייב."
"אה, איז דו האסט אוודאי קעיר גענומען פון די קינדער. הא?"
"ניין. אויך מיין ווייב."
"און דיין ווייב האט אויך געברענגט פרנסה?" האט דער מלאך געפרעגט סארקאסטיש.
"עה, יא."
"וואס??? סא ביי ענק זענען די פרויען די עיקר מסתם. הא?"
"ניין, חלילה. די מענער זענען דער עיקר. די פרויען זענען צווייטע קלאס בירגער. מ'זעט זיי קוים."
דער מלאך, א איבערראשטער, מורמלט שטילערהייט "ביסט א מבין…" און דער אינגערמאן ווענדט זיינע טריט וואו די אויגן טראגן אים.
נעקסט אין דער רייע איז א אהבת קדומים איד, תורה וגדולה האט זיך געוואלגערט ביי אים אין דיינינג רום ווי ווערים ארום זיין טויטן קערפער.
"וואס איז די מעשה מיט דיר, צדיק?" פרעגט דער מלאך מיט עטוואס שפאט. "א מכובד'דיג חלקה, צי א לעכל ביים עק בית החיים, הא? וואו האט דיין פעקל ביינער געלאנדעט?"
דער 'צדיק' ווערט האלבוועגס באליידיגט. ער איז הפנים נישט צוגעוואוינט מען זאל אזוי רעדן צו אים. "עה, וואס רעדסטו מלאכ'ל!" פראבירט ער צו רעדן מיט זלזול. "הארט נעבן אוהל הקדוש! א שפיי אוועק פון אלטא פייגא! איך קוק דיר עפעס אויס ווי א אמאזאן פארקויפער?"
דער מלאך פארשלינגט א שמייכל. "וואס רעדסטו?! לאמיר זען דיין ספרים שטוב, ס'איז זיכער אויסגעקוועטשט מיט שעות תורה."
אנשטאטס אן ענטפער, שלעפט דער איד ארויס פון זיין באגאזש אן אלטן אנטיק ספר, און צייגט מיט שטאלץ, "ווילסט טאקע זען מיין ספרים שטוב? אט למשל האסטו א באר מים חיים פון רבי'ן זי"ע!"
אבער נאך איידער דער איד קען איבערגעבן דעם היסטארישן ספר פאר'ן מלאך, דערלאנגט אים יענער א הילכיגער פראסק אין פרצוף. "ביסט משוגע געווארן? מיט דעם ספר אין דיין באזיץ ווילסטו יוצא זיין לימוד התורה? א רמב"ם האסטו שוין געעפנט? ספר הכוזרי ליגט שוין ביי דיר אין קעשענע? יצחק לאווי האסטו שוין פראבירט פאלאוען?"
דער שיינער איד כאפט א טרייסל. "ר' ישעי' בן ר' משה…" שטאמלט ער ארויס זיין לעצטע האפנונג.
"נשמה'לע, דו האסט צופיל עבודה זרה'ס! גיי ווארט ביים מנהל'ס אפיס זיי מוחל! דערווייל קענסטו נעמען עפעס א ספר פונעם ספרים שאנק דארט ביים מערב וואנט."
די נשמה דרייט זיך ארום, און זעט א ענדלאזע מאסע פון ספרים, איבער וועמען עס שטייען נשמות מיט איינגעקנייטשטע שטערנס און נישטערן העפטיג. עטליכע אויסגעקאכטע חברה זוכן אפיר אלע גע'אסר'טע ספרים פון במשך די דורות וואס האבן נישט זוכה געווען איבערגעדרוקט צו ווערן, און זענען זיך מחיה מיט די דברי חכמה דערין.
"איינער האט א גוטע פשט אויף 'למתים חפשי'?" רופט זיך אן א לומד. "איך קען נישט לעבן מיט דעם געדאנק אז כיון שמת אדם נעשה חפשי מן המצוות. פארוואס זאל איך אויפשטיין אינדערפרי?"
"ווער הייסט דיר לעבן דערמיט?" וויצלט זיך זיין חבר. "פון מיין זייט קענסטו שטארבן דערמיט."
א דריטער מישט זיך אריין. "העי, רבי, געפעלט דיר נישט דעם שאנס צו טועם זיין אביסל לינקס אויף רעכטס? זען וואס דו האסט פארפאסט אלע יארן?..."
"העי, זיי מיר נישט קיין לועג לרש…"
א תמימות'דיג אינגעלע מיט א גלאט אפגעגאלטע קאפ - נארוואס אוועק פון יענע מעשה - ריקט זיך צו מיט א ברוינע בערעלע פון מקימי אין זיין הענטעלע, "וואו איז דער וואגשאל?" פרעגט ער אומשולדיג.
דער מלאך שפירט א שוועריגקייט אין הארץ. פון ערגעצוואו ברענגט מען צושלעפן א וואגשאהל, און דער צדיק'ל נעמט זיך אויספאקן זיינע מצוות און עבירות. "ס'גוט שעפעלע," זאגט דער מלאך ווייך, "קענסט גיין גן עדן. ביסט ריין."
דער נשמה'לע שטעלט זיך האסטיג אויף, א בליציגער גלאנץ אין די אויגעלעך. "אמת'דיג? יעי!" און נעמט זיך לויפן צו די ליכטיגקייט פון גן עדן.
איינס פון די עסקנים קומט צו צום מלאך. "קוק דארט ביי יענע ווינקל.יענע נשמה זיצט דארט שעמעוודיג שוין דריי וואכן. ער ליידט פון סאושעל ענקזייעטי. אפשר רופסטו אים ארויף?"
מיט א רויטער געזיכט קומט דער נשמה צוגיין, א האר אוועק פון א פאניק אטאקע פון גרויס פחד פונעם עולם וואס קוקט אויף אים. "כ'האב נישט געדאוונט מיט מנין." קעקעצט ער שנעל ארויס ווי אלס באווארנונג, איידער דער מלאך וועט אים פארהאלטן דערויף.
"נו, וואס איז דער פראבלעם?" פארשטייט נישט דער מלאך. "דו ליידסט דאך פון סאושעל ענקזייעטי, נישט אזוי?"
דער נשמה שאקלט מיט'ן קאפ, עטוואס בארואיגט. "אבער מיין טעראפיסט האט מיר קיינמאל נישט עכט געגעבן א היתר דערויף."
"זאג, דו ליידסט אויך פון OCD?" פרעגט דער מלאך אין א וויציגן טאן. "כ'האב דיר געזאגט ס'איז בסדר. קענסט גיין דאווענען אין גן עדן. מיר האבן ספעציעלע פריוואטע שטיבלעך פאר מענטשן ווי דיר."
א שווערע הוסט האקט אים פלוצלונג איבער. דער מלאך דרייט זיך שנעל אויס, און זעט א דיקער נשמה מיט א געלן וואנצע האלטן א קאווע און פאררויכערן א ציגארעטל. "וואס זוכסטו דא?" שרייט דער מלאך. "ס'איז נאך אפילו נישט געקומען דיין צייט צו שטארבן!"
דער נשמה קען אים קוים ענטפערן אינמיטן זיין הוסן אטאקע. "מיינע לונגען זענען אבער חרוב ונחרב. די ציגארעטלעך האבן עס געמאכט מיט מיר."
"וואס איז מיט דיר?" פארשטייט נישט דער מלאך. "ביי ענק זענען נישטא קיין דאקטוירים? קיינער האט דיר נישט געזאגט אז ציגארעטלעך זענען שעדליך? האסט געלעבט אין מיטל אלטער?"
"עה, וואס ווייסן דאקטוירים?" מאכט דער נשמה מיט דער האנט. "גלאבאלע ווארעמונג האב איך אויך געדארפט גלייבן? באלד וועסטו מיר נאך זאגן אז די וועלט דרייט זיך ארום דער זון!"
דער מלאך מיינט אז ער הערט נישט גוט. "וואס? ווילסט מיר זאגן אז עס זענען פארהאן מענטשן וואס באלאנגען צום עם חכם ונבון און פארמאגן נישט די מינדעסטע ידיעות אין סייענס?"
"איך קען יא סייענס!" פארטיידיגט זיך די נשמה. "נחום דער חכם פלעגט שרייבן סייענס אין מעלות, און מרת איינהארן פלעגט שרייבן אין קינדליין."
דער מלאך שיסט אויס אין א געלעכטער. "אהא, דו ביסט פון יענע חדר… זאג, פנחס גלויבער און משה שפיטצער האסטו כאטש יא אויסגעהערט?"
"ניין, אבער כ'פלעג הערן מענדי אונגאר. יוי איז ער גוט!"
דער מלאך זעט שוין מיט וועמען ער האט דא צוטוהן. "אקעי, גיי זיי מוחל צום סמאוקינג עריע, ווייל דו שמעקסט מיר אן דאס גאנצע פלאץ."
דער רויכערער פאקט פעק און לאזט זיך צום פאררויכערטן ווינקל, וואו ער זעט א דארער, היימלאזער נשמה מאכט זיך באקוועם מיט זיינע שמאטעס.
"וואס מאכסטו זיך אזוי באקוועם?" האלט ער יענעם פאר. "אונז זע'מיר נישט דא אויף לאנג!"
יענער הייבט אויף די אויגן מיט ביטערניש. "איך יא. כ'האב גענומען ריבית. איך בלייב שוין דא אויף אייביג. כ'קען פארגעסן פון תחיית המתים."
דער רויכערער לאזט נישט נאך. "ברודער! פארוואס אזוי מיאוש? קיין אומאן ביסטו געפארן? תיקון הכללי האסטו געזאגט? ר' נחמן וועט זיך שוין אן עצה געבן מיט דיין פסק!"
אבער דער אומגליקליכער בלייבט פארביטערט. "ניין. ביי אונז האט מען נישט געהאלטן פון די זאכן."
דער רויכערער ציהט מיט די פלייצעס, און געבט א פליק אוועק דעם אויסגערייכערטן ציגארעטל.
"האלא!" שרייט אויף אים א אויסגעפוצטער נשמה. "קוק וואס דו האסט געטוהן!"
דער רויכערער כאפט א בליק, און זעט ווי יענעם'ס תכריכים איז אינגאנצן פארשטויבט געווארן פון אש.
"דו אורח!" פארפירט יענער. "אכציג יאר האב איך מיך איינגעהאלטן פון שמעקן טאבאק יום כיפור כדי מיין קיטל זאל נישט שמוציג ווערן!" ער הייבט אויף זיין האנט אראפצולאזן א קלינגעדיגס, אבער נישט ווארטנדיג אויף נאך כבוד, הייבט דער רויכערער פוס, און נעמט זיך לויפן.
אזוי לויפנדיג, כאפט זיין פוס א גליטש, און ער טראסקעט אראפ צום אונטערשטן שטאק, אריין אין א קאכעדיגע וואנע פון אפפאל, וואו פרעה, טיטוס, יאשקע און היטלער זיצן פארטיפט אין א מקוה געשפרעך, ווען שמוציגע וואסער טריפט פון זייערע מיילער.
"יודע!" שימפפט היטלער, ווי נאר דער פלאטשקע בארואיגט זיך, און די נשמה שטעקט ארויס זיין איבערראשטער קאפ פונעם וואסער אויבערפלאך. "איבעראל מוזן זי אריינשטעקן די נאז! זאפארט העראוס פון אונזער ריינע וואנע! זאלן זי נישט פארשמוצן די ווענט מיט איינע אידישע שטיק!"
א שאקירטער פונעם פלוצלונגדיגן באגעגעניש מיט'ן טייוול, דראפעט זיך די נשמה ארויס פונעם וואנע, און שטעלט עטליכע וואקלדיגע טריט אויף צוריק. "דאס ביסטו, גלאררייכע פירער?"
דער פירער ווישט אפ זיינע וואנצעס און גלייכט אויס זיין רוקן. "דאס בין איך!"
די נשמה קען זיך נישט איינהאלטן און נעמט אראפ זיין האנט וואס האט פארשטאפט זיינע נאזלעכער, פארשטייפט צוויי פויסטן, און דערלאנגט דעם פירער איבער'ן קאפ, שרייענדיג מיט אומגעהויערע ווייטאג, "פארוואס האסטו דאס געטוהן?! פארוואס האסטו געברענגט אזא חורבן אויף כלל ישראל?"
דער פירער שטעלט זיך אויף, סאלוטירט ווי אילאן מאסק, און שרייט צוריק, "ווייל איר האט גערעדט ביים דאווענען!"
די נשמה קנייטשט איין דעם שטערן, אנשטעלנדיג א סקעפטישע מינע. אבער נאך איידער ער באווייזט צו זאגן עפעס, שיסט דער פירער אויס אין א ווילדער געלעכטער.
"כא כא כא! קוק אויף דיין צעמישעניש! דו האסט טאקע געמיינט אז דאס איז די סיבה?"
די נשמה קראצט זיין שטערן, שוין טאקע צומישט. "עפעס אזוי האב איך אמאל געליינט אין נקדישך."
די פיר רשעים קייקלען זיך אין וואנע פאר געלעכטער, פלאטשקענדיג מיט די הענט און פוס אויף אלע זייטן.
"איין רגע!" כאפט זיך די נשמה. "וואו זענען עמלק און המן? עמלק וואלט מסתם גענאסן פון א הייסע וואנע, ניין? ער איז דאך די ערשטע אריינגעשפרינגען דערין!"
זיי בליקן זיך באדייטפול איבער, און טיטוס וואלונטירט צו ענטפערן. "זיי זענען אריין אין זייער באשיצטע בונקער, אזויווי יעדעס יאר איידער פורים."
"פארוואס גייען זיי אריין אין א בונקער איידער פורים?" וואונדערט זיך די נשמה.
"גיי פרעג זיי אליין."
די נשמה קוקט זיך פארזיכטיג ארום. "וואו איז זייער בונקער?"
טיטוס שטרעקט אויס א האנט באצירט מיט רוימישע צירונגען. "דארט, הינטער דעם קאלירפולן פורים באס."
די נשמה גייט צו נענטער, און הערט ארויס א העסליכע געשפרעך צווישן דעם זיידן און דעם אייניקל. המן מיט זיינע קאנטראל אישוס, און עמלק מיט זיין כוח פון ליצנות.
"העי, חברה!" קלאפט ער אויפ'ן טיר, זיינע קישקעס קיצלענדיג מיט פחד.
"ווער איז דארט?" הערט ער ר' ברוך אייזנבערג'ס שטימע, גענוי ווי אויפ'ן קאסעטע, מיט זיין המן'ישער גאליציאנער שטימע.
"א אידישע נשמה!" ענטפערט ער מיט א ציטערנדע קול.
דער טיר געבט זיך א פראל אויף און עס באווייזן זיך צוויי שרעקעדיגע פנימ'ער וועמען'ס אויגן שפייען גיפט.
"איך קען אריינקומען?" שטאמלט די נשמה ארויס.
המן ענטפערט, ווי א מחוצף איידער דעם זיידן, "קודם דארפן מיר באטאפן דיינע טאשן, זען צי דו האסט נישט קיין גראגער -"
"און דו דארפסט אויך אויסטוהן דיינע שוך!" האקט אים עמלק איבער.
די נשמה קוקט זיי אן פארוואונדערט, אבער פאלגט אן א ווארט. ער שלעפט שנעל אראפ זיינע שוך און ליידיגט אויס זיינע טאשן. דאן פאלגט ער נאך זיינע צוויי גאסטגעבער אריין אין זייער בונקער.
"וואס טוט איר דא?" קען זיך די נשמה נישט איינהאלטן פון פרעגן.
"דאס וואס מיר האבן אלעמאל געטוהן!" ענטפערן ביידע ווי אין א כאר.
"וואס האט איר אלעמאל געטוהן?" פארשטייט נאכנישט די נשמה.
"היש השם בקרבנו אם אין!" קריצט עמלק מיט די ציין, בשעת המן שאקלט בייזוויליג צו מיט'ן קאפ.
"וואס טייטש? מאכן מענטשן צווייפלען גאט'ס עקזיסטענץ?" וויל די נשמה פארשטיין.
"ניין, דאס איז קלייניגקייטן!" מאכט עמלק אוועק מיט ביטול. "דאס קענען אזעלכע שוטים ווי ריטשארד דאקינס און קריסטאפער היטשענס אויך טוהן. מיר זענען עוסק אין פיל א וויכטיגערע ציל. באוועגן מענטשן צו זוכן גאט איבעראל, חוץ אין זיך אליין! היש השם 'בקרבנו'!"
"און וויאזוי טוט איר דאס?"
"וואס הייסט וויאזוי?" צושרייט זיך דער זיידע עמלק. "ביסט קיינמאל נישט געווען אין וואודריטש ביי ר' יצחק לעבאוויטש? דער סיסטעם! דאס בין איך, עמלק! איך האב פאבריצירט דעם סיסטעם מיט מיינע אייגענע צוויי הענט אלס א מיטל וויאזוי צו אפהאלטן מענטשן פון טרעפן זייער גאט ביי זיך אין הארץ! אז יעדער איז ביזי מיט כינוסים, שובבים, חיזוק, שטייגן, פלאקערן און רעדן פון עבודת השם, וועט קיינעם נישט איינפאלן אז דער אוצר - גאט - ליגט גאר ביי אים אליין, און איז א טייל פון זיין פשוט'ע באוואוסטזיין!"
עמלק אטעמט שווער. ס'איז נישט פאר זיינע כוחות אזוי צו שרייען.
פלוצלונג הערן זיך קולות פונדערווייטנס, און ווערט אלס נענטער און נענטער. המן און עמלק הערן זיך צו, און ווערן מיטאמאל בלאס.
"זכור את אשר עשה לך עמלק…" דונערט אפ א בעל קורא'ס דראענדע שטימע, באגלייט מיט די טראפן.
א פאניק כאפט זיי ארום. "דאס איז עס!" שרייט עמלק היסטעריש. "מ'ליינט זכור! אריין אין באהעלטעניש!"
המן און עמלק בייגן זיך האסטיג אראפ אונטער א קאסטן און ווארטן מיט אן איינגעהאלטענעם אטעם. דער בעל קורא יאגט זיך נישט, ליינט געלאסן פסוק נאך פסוק, ביז'ן קלימאקס.
"מלחמה להשם בעמלק מדור דור!"
טראך טראך טראך!
פונדערווייטנס זעט מען שוין דעם גאלדענעם טויער פון גן עדן, וואס עפנט זיך אביסל, נאר פאר די וואס פארדינען זיך עס. און נישט ווייט פון דארט, אן אנדערער טויער וואס... נו, לאמיר נישט רעדן דערפון.
דער פלאץ זעט אויס ווי א שוהל שבת אינדערפרי אין א וואך וואס דער גבאי איז אוועקגעפארן, און קיינער איז נישט דארט צו מאכן סדר. מענטשן קוקן זיך האסטיג ארום, יעדער איינער שאצט דעם אנדערן, ווי אין א חתונה זאל ווען מ׳וויל וויסן ווער ס'האט א בעסערע טיש מיט בעסערע קאמפאניע.
דער מלאך וואס שטייט ביים הויפט שרײבטיש זעט אויס ווי דער משגיח פון א ישיבה וואס האט שוין אויפגעגעבן צו מאכן שטיל. ער האלט א קליפבארד וואס איז אזוי גרויס, ס'קען דעקן דער ערד פון ניו-יארק ביז בני-ברק. "איין מינוט, ביטע," זאגט ער, "מיר דארפן נאך דורכגיין די רשימות... אוי, ס'איז דאך דא אזויפיל רשימות."
די גאלדענע טויערן זעען זיך שוין אויף דער האריזאנט, אבער די שורה ציט זיך נאך לענגער, און פון די הינטערשטע רייען הערט מען שוין טענות:
"ווי לאנג דארף מען ווארטן?" רעגט זיך א ליטווישע זקן. "ס'איז נישט קיין יושר אזוי! ס'איז עכט נישט גוט פאר מיינע פוס!"
"מיינע קינדער האבן זיך שוין אויפגעשטעלט פון שבעה!" לייגט צו א מיטליעריגע אינגערמאן, זיינע ביינער נאך צוקאליעטשעט פון א טראגישע קאר עקסידענט.
"איך האב שוין אן אייניקל וואס הייסט נאך מיר!" זאגט א זיסער אידל, האלב מיט שטאלץ, האלב מיט פארדרוס פארוואס מען דארף שטיין אזוי לאנג אין די שורה.
"און מיין ווייב האט שוין נאכאמאל חתונה געהאט!" רעגט זיך א אנדערער אין דער שורה.
"ס'איז נישט דא קיין עקספרעס ליין פאר חברים וואלונטירן?" וואונדערט זיך א קילער נשמה, וואס קיינער קען נישט מחליט זיין צי ער איז אן אלטער בחור צי א יונגער טאטע.
"ניין. בלויז פאר חביבים…" טשעפעט אים דער זיידע.
אבער א קלארע שטימע פון די הויכהילכער האקט זיי איבער. "רבותי, ביטע נישט שטופן, אפילו די וואס האבן 'אין עוד מלבדו' באמפער סטיקערס וועלן נישט קענען גיין פריער! חוץ מזה, ווער האט ענק מכריע געווען ווי דעם בעל שם טוב קעגן דעם גר"א אז אין עוד מלבדו?"
פון א זייט וואלגערט זיך ארויף א געשטאלט, פארגלייזטע אויגן און אפענע מויל, זיין נאז באשפרענקלט מיט ווייסע שטויב. דער אומגליקליכער האט זיך אקארשט פאטאל אווערדאוזט, און ער נעמט זיך פרייליך מאכן אין זאל. וואקלט זיך ווי א שיכור און זינגט מיכקינד ניגונים אויף די העכסטע טענער.
א נאסער, דורכגעווייקטער זעלבסטמערדער, וועמען'ס קערפער איז נאך אפילו נישט געפינען געווארן, באטראכט דעם פארדראגטן מיט טרויער. 'שוטה וואס איך בין. מיט אזעלכע סחורה וואלט איך ניטאמאל געדארפט טאנצן פון בריק.'
"איך קען מיך נישט דערמאנען," הערט זיך א פארצווייפלטע שטימע אין א ווינקל, "האב איך געמאכט א בורא נפשות אויף מיין לעצטע קאווע?"
"מלאך, אז איך בין שוין יא אין עולם האמת, ביטע זאג מיר – ווער האט געהאט די בעסטע הכשר? סאטמאר, עדה חרדית, לנדא אדער א צווייטער...?"
"און בין איך געווען גערעכט ווען איך האב נישט געגעסן בײ מײן שוואגער ווייל ער האט געהאט בלויז OU?"
דער מלאך רירט זיך נישט: "איך קען נישט ענטפערן, ווייל א בעל גוף קען נישט פארשטיין א מלאך. אבער איך וועל דיר זאגן איין זאך – די בעסטע הכשר איז געווען, ווען דו האסט געגעסן מיט דרך ארץ און געמאכט א ברכה בכוונה!"
א כולל יונגערמאן גייט אויך צו מיט זיינע שאלות. "איך מוז וויסן: ווער האט באמת גע'הרג'עט קענעדי? און וויאזוי זענען די פיראמידן געבויט געווארן?" דער מלאך הייבט אויף די אויגן, נעמט א טיפע אטעם און זאגט: "די ענטפערס זענען דא, אבער דו האסט בעסער געדארפט נעמען א שעה אין לערנען אנשטאט קאנספירירן!"
א צווייטע חכם קומט מיט זיינע ספיקות. "איך האב יארן געהאלטן אז דער עולם זאגט נישט ריכטיג די נוסח. איז עס אמת? און ווען איך האב זיך אויפגערעגט אויף די וואס האבן נישט געזאגט דעם נוסח פונקט ווי איך – איז עס געווען לשם שמים?"
דער מלאך ענטפערט: "דו האסט געהאט רעכט מיט די דקדוקים... אבער נישט מיט דער אויפגערעגטער פנים!"
א פרומער אינגערמאן מיט א ברייטע גארטל קומט צו מיט א בייזער געזיכט, צייגנדיג אויף ארויף צו די ריזיגע סקרינס, "כ'האב נאר געוואלט מעורר זיין, ס'פאסט נישט פאר'ן בי"ד של מעלה צו נוצן די סקרינס…"
דער מלאך פארשטייט נישט. "וואס איז דער פראבלעם?"
"נו, אינטערנעט!"
דער מלאך פארשטייט נאך אלס נישט. "וואס איז דער פראבלעם מיט אינטערנעט?"
"מ'האט דאס נישט געזען ביי אונזערע אבות."
דער מלאך פארלירט זיין געדולד. "וויאזוי דען דארף מען זיך באגיין? מיט פערד און וואגן?"
דער אינגערמאן ווערט פארלוירן. "אבער אלע רבנים…"
"שעפעלע," זאגט דער מלאך, "כ'קען זען דיין טעלעפאן?"
דער אינגערמאן שיילט אפיר א כשר'ע טעלעפאן, און דער מלאך נעמט זיך קוועטשן קנעפלעך. ער קומט אבער נישט אן אין ערגעץ. "איך קען וויסן פארוואס דו האסט אזא צוריקגעבליבענע פאון?"
דער אינגערמאן שארט זיך אוועק מיט ספיקות, צעמישעניש…
"קום אהער צוריק, דו איינער!" שרייט אים נאך דער מלאך. "האסטו שוין אויסגעפילט די מצוות און עבירות אפליקאציע?"
"ניין. איך ווייס נישט וויאזוי צו גיין אנליין."
דער מלאך מיינט אז ער הערט נישט גוט. "דו ווייסט נישט וואס?"
"וויאזוי צו גיין אנליין."
"איין מינוט, איז ווער האט אלעס געמאכט פאר דיר?"
"מיין ווייב." שטאמלט ער ארויס.
"אה, און דו האסט געקאכט נאכטמאל?"
"ניין, מיין ווייב."
"אה, איז דו האסט אוודאי קעיר גענומען פון די קינדער. הא?"
"ניין. אויך מיין ווייב."
"און דיין ווייב האט אויך געברענגט פרנסה?" האט דער מלאך געפרעגט סארקאסטיש.
"עה, יא."
"וואס??? סא ביי ענק זענען די פרויען די עיקר מסתם. הא?"
"ניין, חלילה. די מענער זענען דער עיקר. די פרויען זענען צווייטע קלאס בירגער. מ'זעט זיי קוים."
דער מלאך, א איבערראשטער, מורמלט שטילערהייט "ביסט א מבין…" און דער אינגערמאן ווענדט זיינע טריט וואו די אויגן טראגן אים.
נעקסט אין דער רייע איז א אהבת קדומים איד, תורה וגדולה האט זיך געוואלגערט ביי אים אין דיינינג רום ווי ווערים ארום זיין טויטן קערפער.
"וואס איז די מעשה מיט דיר, צדיק?" פרעגט דער מלאך מיט עטוואס שפאט. "א מכובד'דיג חלקה, צי א לעכל ביים עק בית החיים, הא? וואו האט דיין פעקל ביינער געלאנדעט?"
דער 'צדיק' ווערט האלבוועגס באליידיגט. ער איז הפנים נישט צוגעוואוינט מען זאל אזוי רעדן צו אים. "עה, וואס רעדסטו מלאכ'ל!" פראבירט ער צו רעדן מיט זלזול. "הארט נעבן אוהל הקדוש! א שפיי אוועק פון אלטא פייגא! איך קוק דיר עפעס אויס ווי א אמאזאן פארקויפער?"
דער מלאך פארשלינגט א שמייכל. "וואס רעדסטו?! לאמיר זען דיין ספרים שטוב, ס'איז זיכער אויסגעקוועטשט מיט שעות תורה."
אנשטאטס אן ענטפער, שלעפט דער איד ארויס פון זיין באגאזש אן אלטן אנטיק ספר, און צייגט מיט שטאלץ, "ווילסט טאקע זען מיין ספרים שטוב? אט למשל האסטו א באר מים חיים פון רבי'ן זי"ע!"
אבער נאך איידער דער איד קען איבערגעבן דעם היסטארישן ספר פאר'ן מלאך, דערלאנגט אים יענער א הילכיגער פראסק אין פרצוף. "ביסט משוגע געווארן? מיט דעם ספר אין דיין באזיץ ווילסטו יוצא זיין לימוד התורה? א רמב"ם האסטו שוין געעפנט? ספר הכוזרי ליגט שוין ביי דיר אין קעשענע? יצחק לאווי האסטו שוין פראבירט פאלאוען?"
דער שיינער איד כאפט א טרייסל. "ר' ישעי' בן ר' משה…" שטאמלט ער ארויס זיין לעצטע האפנונג.
"נשמה'לע, דו האסט צופיל עבודה זרה'ס! גיי ווארט ביים מנהל'ס אפיס זיי מוחל! דערווייל קענסטו נעמען עפעס א ספר פונעם ספרים שאנק דארט ביים מערב וואנט."
די נשמה דרייט זיך ארום, און זעט א ענדלאזע מאסע פון ספרים, איבער וועמען עס שטייען נשמות מיט איינגעקנייטשטע שטערנס און נישטערן העפטיג. עטליכע אויסגעקאכטע חברה זוכן אפיר אלע גע'אסר'טע ספרים פון במשך די דורות וואס האבן נישט זוכה געווען איבערגעדרוקט צו ווערן, און זענען זיך מחיה מיט די דברי חכמה דערין.
"איינער האט א גוטע פשט אויף 'למתים חפשי'?" רופט זיך אן א לומד. "איך קען נישט לעבן מיט דעם געדאנק אז כיון שמת אדם נעשה חפשי מן המצוות. פארוואס זאל איך אויפשטיין אינדערפרי?"
"ווער הייסט דיר לעבן דערמיט?" וויצלט זיך זיין חבר. "פון מיין זייט קענסטו שטארבן דערמיט."
א דריטער מישט זיך אריין. "העי, רבי, געפעלט דיר נישט דעם שאנס צו טועם זיין אביסל לינקס אויף רעכטס? זען וואס דו האסט פארפאסט אלע יארן?..."
"העי, זיי מיר נישט קיין לועג לרש…"
א תמימות'דיג אינגעלע מיט א גלאט אפגעגאלטע קאפ - נארוואס אוועק פון יענע מעשה - ריקט זיך צו מיט א ברוינע בערעלע פון מקימי אין זיין הענטעלע, "וואו איז דער וואגשאל?" פרעגט ער אומשולדיג.
דער מלאך שפירט א שוועריגקייט אין הארץ. פון ערגעצוואו ברענגט מען צושלעפן א וואגשאהל, און דער צדיק'ל נעמט זיך אויספאקן זיינע מצוות און עבירות. "ס'גוט שעפעלע," זאגט דער מלאך ווייך, "קענסט גיין גן עדן. ביסט ריין."
דער נשמה'לע שטעלט זיך האסטיג אויף, א בליציגער גלאנץ אין די אויגעלעך. "אמת'דיג? יעי!" און נעמט זיך לויפן צו די ליכטיגקייט פון גן עדן.
איינס פון די עסקנים קומט צו צום מלאך. "קוק דארט ביי יענע ווינקל.יענע נשמה זיצט דארט שעמעוודיג שוין דריי וואכן. ער ליידט פון סאושעל ענקזייעטי. אפשר רופסטו אים ארויף?"
מיט א רויטער געזיכט קומט דער נשמה צוגיין, א האר אוועק פון א פאניק אטאקע פון גרויס פחד פונעם עולם וואס קוקט אויף אים. "כ'האב נישט געדאוונט מיט מנין." קעקעצט ער שנעל ארויס ווי אלס באווארנונג, איידער דער מלאך וועט אים פארהאלטן דערויף.
"נו, וואס איז דער פראבלעם?" פארשטייט נישט דער מלאך. "דו ליידסט דאך פון סאושעל ענקזייעטי, נישט אזוי?"
דער נשמה שאקלט מיט'ן קאפ, עטוואס בארואיגט. "אבער מיין טעראפיסט האט מיר קיינמאל נישט עכט געגעבן א היתר דערויף."
"זאג, דו ליידסט אויך פון OCD?" פרעגט דער מלאך אין א וויציגן טאן. "כ'האב דיר געזאגט ס'איז בסדר. קענסט גיין דאווענען אין גן עדן. מיר האבן ספעציעלע פריוואטע שטיבלעך פאר מענטשן ווי דיר."
א שווערע הוסט האקט אים פלוצלונג איבער. דער מלאך דרייט זיך שנעל אויס, און זעט א דיקער נשמה מיט א געלן וואנצע האלטן א קאווע און פאררויכערן א ציגארעטל. "וואס זוכסטו דא?" שרייט דער מלאך. "ס'איז נאך אפילו נישט געקומען דיין צייט צו שטארבן!"
דער נשמה קען אים קוים ענטפערן אינמיטן זיין הוסן אטאקע. "מיינע לונגען זענען אבער חרוב ונחרב. די ציגארעטלעך האבן עס געמאכט מיט מיר."
"וואס איז מיט דיר?" פארשטייט נישט דער מלאך. "ביי ענק זענען נישטא קיין דאקטוירים? קיינער האט דיר נישט געזאגט אז ציגארעטלעך זענען שעדליך? האסט געלעבט אין מיטל אלטער?"
"עה, וואס ווייסן דאקטוירים?" מאכט דער נשמה מיט דער האנט. "גלאבאלע ווארעמונג האב איך אויך געדארפט גלייבן? באלד וועסטו מיר נאך זאגן אז די וועלט דרייט זיך ארום דער זון!"
דער מלאך מיינט אז ער הערט נישט גוט. "וואס? ווילסט מיר זאגן אז עס זענען פארהאן מענטשן וואס באלאנגען צום עם חכם ונבון און פארמאגן נישט די מינדעסטע ידיעות אין סייענס?"
"איך קען יא סייענס!" פארטיידיגט זיך די נשמה. "נחום דער חכם פלעגט שרייבן סייענס אין מעלות, און מרת איינהארן פלעגט שרייבן אין קינדליין."
דער מלאך שיסט אויס אין א געלעכטער. "אהא, דו ביסט פון יענע חדר… זאג, פנחס גלויבער און משה שפיטצער האסטו כאטש יא אויסגעהערט?"
"ניין, אבער כ'פלעג הערן מענדי אונגאר. יוי איז ער גוט!"
דער מלאך זעט שוין מיט וועמען ער האט דא צוטוהן. "אקעי, גיי זיי מוחל צום סמאוקינג עריע, ווייל דו שמעקסט מיר אן דאס גאנצע פלאץ."
דער רויכערער פאקט פעק און לאזט זיך צום פאררויכערטן ווינקל, וואו ער זעט א דארער, היימלאזער נשמה מאכט זיך באקוועם מיט זיינע שמאטעס.
"וואס מאכסטו זיך אזוי באקוועם?" האלט ער יענעם פאר. "אונז זע'מיר נישט דא אויף לאנג!"
יענער הייבט אויף די אויגן מיט ביטערניש. "איך יא. כ'האב גענומען ריבית. איך בלייב שוין דא אויף אייביג. כ'קען פארגעסן פון תחיית המתים."
דער רויכערער לאזט נישט נאך. "ברודער! פארוואס אזוי מיאוש? קיין אומאן ביסטו געפארן? תיקון הכללי האסטו געזאגט? ר' נחמן וועט זיך שוין אן עצה געבן מיט דיין פסק!"
אבער דער אומגליקליכער בלייבט פארביטערט. "ניין. ביי אונז האט מען נישט געהאלטן פון די זאכן."
דער רויכערער ציהט מיט די פלייצעס, און געבט א פליק אוועק דעם אויסגערייכערטן ציגארעטל.
"האלא!" שרייט אויף אים א אויסגעפוצטער נשמה. "קוק וואס דו האסט געטוהן!"
דער רויכערער כאפט א בליק, און זעט ווי יענעם'ס תכריכים איז אינגאנצן פארשטויבט געווארן פון אש.
"דו אורח!" פארפירט יענער. "אכציג יאר האב איך מיך איינגעהאלטן פון שמעקן טאבאק יום כיפור כדי מיין קיטל זאל נישט שמוציג ווערן!" ער הייבט אויף זיין האנט אראפצולאזן א קלינגעדיגס, אבער נישט ווארטנדיג אויף נאך כבוד, הייבט דער רויכערער פוס, און נעמט זיך לויפן.
אזוי לויפנדיג, כאפט זיין פוס א גליטש, און ער טראסקעט אראפ צום אונטערשטן שטאק, אריין אין א קאכעדיגע וואנע פון אפפאל, וואו פרעה, טיטוס, יאשקע און היטלער זיצן פארטיפט אין א מקוה געשפרעך, ווען שמוציגע וואסער טריפט פון זייערע מיילער.
"יודע!" שימפפט היטלער, ווי נאר דער פלאטשקע בארואיגט זיך, און די נשמה שטעקט ארויס זיין איבערראשטער קאפ פונעם וואסער אויבערפלאך. "איבעראל מוזן זי אריינשטעקן די נאז! זאפארט העראוס פון אונזער ריינע וואנע! זאלן זי נישט פארשמוצן די ווענט מיט איינע אידישע שטיק!"
א שאקירטער פונעם פלוצלונגדיגן באגעגעניש מיט'ן טייוול, דראפעט זיך די נשמה ארויס פונעם וואנע, און שטעלט עטליכע וואקלדיגע טריט אויף צוריק. "דאס ביסטו, גלאררייכע פירער?"
דער פירער ווישט אפ זיינע וואנצעס און גלייכט אויס זיין רוקן. "דאס בין איך!"
די נשמה קען זיך נישט איינהאלטן און נעמט אראפ זיין האנט וואס האט פארשטאפט זיינע נאזלעכער, פארשטייפט צוויי פויסטן, און דערלאנגט דעם פירער איבער'ן קאפ, שרייענדיג מיט אומגעהויערע ווייטאג, "פארוואס האסטו דאס געטוהן?! פארוואס האסטו געברענגט אזא חורבן אויף כלל ישראל?"
דער פירער שטעלט זיך אויף, סאלוטירט ווי אילאן מאסק, און שרייט צוריק, "ווייל איר האט גערעדט ביים דאווענען!"
די נשמה קנייטשט איין דעם שטערן, אנשטעלנדיג א סקעפטישע מינע. אבער נאך איידער ער באווייזט צו זאגן עפעס, שיסט דער פירער אויס אין א ווילדער געלעכטער.
"כא כא כא! קוק אויף דיין צעמישעניש! דו האסט טאקע געמיינט אז דאס איז די סיבה?"
די נשמה קראצט זיין שטערן, שוין טאקע צומישט. "עפעס אזוי האב איך אמאל געליינט אין נקדישך."
די פיר רשעים קייקלען זיך אין וואנע פאר געלעכטער, פלאטשקענדיג מיט די הענט און פוס אויף אלע זייטן.
"איין רגע!" כאפט זיך די נשמה. "וואו זענען עמלק און המן? עמלק וואלט מסתם גענאסן פון א הייסע וואנע, ניין? ער איז דאך די ערשטע אריינגעשפרינגען דערין!"
זיי בליקן זיך באדייטפול איבער, און טיטוס וואלונטירט צו ענטפערן. "זיי זענען אריין אין זייער באשיצטע בונקער, אזויווי יעדעס יאר איידער פורים."
"פארוואס גייען זיי אריין אין א בונקער איידער פורים?" וואונדערט זיך די נשמה.
"גיי פרעג זיי אליין."
די נשמה קוקט זיך פארזיכטיג ארום. "וואו איז זייער בונקער?"
טיטוס שטרעקט אויס א האנט באצירט מיט רוימישע צירונגען. "דארט, הינטער דעם קאלירפולן פורים באס."
די נשמה גייט צו נענטער, און הערט ארויס א העסליכע געשפרעך צווישן דעם זיידן און דעם אייניקל. המן מיט זיינע קאנטראל אישוס, און עמלק מיט זיין כוח פון ליצנות.
"העי, חברה!" קלאפט ער אויפ'ן טיר, זיינע קישקעס קיצלענדיג מיט פחד.
"ווער איז דארט?" הערט ער ר' ברוך אייזנבערג'ס שטימע, גענוי ווי אויפ'ן קאסעטע, מיט זיין המן'ישער גאליציאנער שטימע.
"א אידישע נשמה!" ענטפערט ער מיט א ציטערנדע קול.
דער טיר געבט זיך א פראל אויף און עס באווייזן זיך צוויי שרעקעדיגע פנימ'ער וועמען'ס אויגן שפייען גיפט.
"איך קען אריינקומען?" שטאמלט די נשמה ארויס.
המן ענטפערט, ווי א מחוצף איידער דעם זיידן, "קודם דארפן מיר באטאפן דיינע טאשן, זען צי דו האסט נישט קיין גראגער -"
"און דו דארפסט אויך אויסטוהן דיינע שוך!" האקט אים עמלק איבער.
די נשמה קוקט זיי אן פארוואונדערט, אבער פאלגט אן א ווארט. ער שלעפט שנעל אראפ זיינע שוך און ליידיגט אויס זיינע טאשן. דאן פאלגט ער נאך זיינע צוויי גאסטגעבער אריין אין זייער בונקער.
"וואס טוט איר דא?" קען זיך די נשמה נישט איינהאלטן פון פרעגן.
"דאס וואס מיר האבן אלעמאל געטוהן!" ענטפערן ביידע ווי אין א כאר.
"וואס האט איר אלעמאל געטוהן?" פארשטייט נאכנישט די נשמה.
"היש השם בקרבנו אם אין!" קריצט עמלק מיט די ציין, בשעת המן שאקלט בייזוויליג צו מיט'ן קאפ.
"וואס טייטש? מאכן מענטשן צווייפלען גאט'ס עקזיסטענץ?" וויל די נשמה פארשטיין.
"ניין, דאס איז קלייניגקייטן!" מאכט עמלק אוועק מיט ביטול. "דאס קענען אזעלכע שוטים ווי ריטשארד דאקינס און קריסטאפער היטשענס אויך טוהן. מיר זענען עוסק אין פיל א וויכטיגערע ציל. באוועגן מענטשן צו זוכן גאט איבעראל, חוץ אין זיך אליין! היש השם 'בקרבנו'!"
"און וויאזוי טוט איר דאס?"
"וואס הייסט וויאזוי?" צושרייט זיך דער זיידע עמלק. "ביסט קיינמאל נישט געווען אין וואודריטש ביי ר' יצחק לעבאוויטש? דער סיסטעם! דאס בין איך, עמלק! איך האב פאבריצירט דעם סיסטעם מיט מיינע אייגענע צוויי הענט אלס א מיטל וויאזוי צו אפהאלטן מענטשן פון טרעפן זייער גאט ביי זיך אין הארץ! אז יעדער איז ביזי מיט כינוסים, שובבים, חיזוק, שטייגן, פלאקערן און רעדן פון עבודת השם, וועט קיינעם נישט איינפאלן אז דער אוצר - גאט - ליגט גאר ביי אים אליין, און איז א טייל פון זיין פשוט'ע באוואוסטזיין!"
עמלק אטעמט שווער. ס'איז נישט פאר זיינע כוחות אזוי צו שרייען.
פלוצלונג הערן זיך קולות פונדערווייטנס, און ווערט אלס נענטער און נענטער. המן און עמלק הערן זיך צו, און ווערן מיטאמאל בלאס.
"זכור את אשר עשה לך עמלק…" דונערט אפ א בעל קורא'ס דראענדע שטימע, באגלייט מיט די טראפן.
א פאניק כאפט זיי ארום. "דאס איז עס!" שרייט עמלק היסטעריש. "מ'ליינט זכור! אריין אין באהעלטעניש!"
המן און עמלק בייגן זיך האסטיג אראפ אונטער א קאסטן און ווארטן מיט אן איינגעהאלטענעם אטעם. דער בעל קורא יאגט זיך נישט, ליינט געלאסן פסוק נאך פסוק, ביז'ן קלימאקס.
"מלחמה להשם בעמלק מדור דור!"
טראך טראך טראך!
