- זיך איינגעשריבן
- מאי 14, 2024
- מעסעדזשעס
- 849
- רעאקציע ראטע
- 5,534
דעם שבת האב איך אדורכגעליינט די נייע אידישקייט גליון (אדר) ווי זיי לייגן דראמאטיש אראפ די נסיעה פון א 'היינטיגן' בחור דורכאויס די בחור'ישע יארן, ווי ער גייט אדורך פון וועלן דעם ערשטן MP3 ביז צו זיין תשוקה פארן סייבערטראק. און איך האב אפאר מחשבות איבער דעם וואס איך קען באשטיין צו מיטטיילן.
ס'הייבט זיך אן מיט א בחור נפתלי וועלכע איז מקנא זיין חבר משה איבער דעם MP3 וואס ער האט – וועלכע איז כשר למהדרין און פארמאגט נאר אפאר שיעורים פון ר' מיילעך בידערמאן, ר' בערל טויבער, מעשיות פון ר' פישל שעכטער, און אפאר משה גאלדמאן אלבום'ס.
דאן גייען זיי אריבער צו משה'ס קנאה, צו זיין חבר אברמי'ס MP3 אין וועלכע מ'קען אויך אריינשטעקן א SD קארטל און ער קען האבן צוטיריט צו נייע סחורה אן-די-גא ווען ער וויל.
אברמי איז מקנא אשר פאר דעם דעווייס וואס קען זען ווידעאס – נאר כשר'ע פארשטייט זיך.
אשר איז מקנא ארי פאר זיין פאון.
ארי איז מקנא חיים פארן מעגן האבן טעקסט.
חיים איז מקנא שמעון פאר פיקטשור טעקסט.
שמעון איז מקנא יוסי פאר זיין קווין – וועלכע פארמאגט 'בלויז' אימעיל מיט וועיז.
יוסי וויל האבן א סמארטפאון פונקט ווי שכי.
שכי וויל א דזשאב ווי מיכאל.
מיכאל דארף א קאר ווי ישראלי.
און ישראלי וויל א סייבערטראק ווי שלומי – און שלומי לאזט אים עס נעבעך אפי' נישט דרייוון..
אויבן אויף איז עס זייער גוט און דראמאטיש אראפגעלייגט, דער שרייבער איז זיכער גוט באהאוונט אין דעם פונקטליכן הלוך ילך פון די אלע בחורים און די אלע סטעידזשעס ווייל עס שיינט ווי ער האט עס ארויס בפרטיה ודקדוקיה, אבער לאמיר נישט יעצט שפעקולירן צו די גאנצע ארטיקל איז מעגליך א גריפט פון עפעס א קרעמל קאלומניסט פאר אפאר דאלאר...
ביים ליינען די ערשטע פאר פאראגראפן האב איך געהאלטן אז זיי גייען עס נעמען צום פוינט ווי דער לעצטע אין די רייע איז נעבעך ממש אפגעפארן – און דאן וואלט געמאכט אביסל סענס די פאראנויע וואס זיי דרייען אן איבער דעם שוידערליכן פאקט פון זיך איינהאנדלען אן אומשולדיגן MP3, ווען די פאנטש ליין אבער איז דעם 'באמבאסטישן סייבערטראק' האט עס מיר אויפגערעגט, אויב איז טאקע דאס די ארגסטע צו וואו אביסל מוזיק ברענגט צו, דאן מה כל הרעש?! לאז די בחורים אביסל אטעמען, און יא, עס איז גארנישט שלעכט מיטן 'וועלן האבן' א סייבערטארק. אדער?
און דאס ברענגט מיר צו מיין צווייטע נקודה וואס איז שוין מער ברייטער, דאס איז די כלליות'דיגע ספליט וואס מיר (די חרדי'שע עולם) מאכן צווישן 'טוב' און 'רע' - צווישן זיין אויף דעם ווייסן בלאט, זיצן און לערנען, גיין אין גן עדן, ווס הערן מוזיק, זען ווידעאס, ארבייטן אלס בחור, און אלטימעטלי דרייוון א סייבערטראק. מיר פארוואנדלען איין זייט אינעם טאטעל מאנסטער פון וואו מ'דארף אוועקשטיין כמטחוי קשת דערביי ארויסברענגענדיג די 'אוהבי ה' שנאו רע' געדאנק אז ווען מ'ליגט אין מוזיק קען זיך גאר תורה נישט אנקלעבן אינעם מענטש און וויאזוי גשמיות און רוחניות קענען גאר נישט גיין אינאיינעם. יעצט, איך בין נישט קיין רוחניות עקספערט, אבער לערנען מיין איך קען איך אביסל, און איך וואלט לכאו' געקענט נאך אפי' מער ווען מיינע מוזיקאלישע טאלאנטן וואלטן געווארן ווייניגער אראפגעקוקט און אראפגעקלאפט דורכאויס מיינע ישיבה יארן.. פארוואס נאר אין אניווערזיטעט קענען סטודענטן זיצן אין קלאבס, וואטשן מאוויס, פאדקאסטס, און וואס נישט, זיי קענען שפילן אינסטרומענטן, ארבייטן אין מק-דאנעלדס, דרייוון קארס, האבן סמארטפאונס, און אויך קענען די שטודיעס גוט – און גאר זיין אויסגעצייכנט דערין!?
ליגט עפעס אין די תורה וואס לאזט נישט זיין מער אפן צו די וועלט? מיט מיינע קליינע אויגעלעך זע איך נישט דוקא אז ר' חיים קניעווסקי זאל פארמאגן עפעס מער ווי ד"ר מיכאל אברהם פארן נישט קענען קיין פילאזאפיע אדער פארן זיך איינהאלטן פון וואטשן קליפס, און איך זע נישט אז אברהם מרדכי מלאך זאל זיין סיי וויאזוי מער סוקסעספול ווי בען שפירא פארן זיך אפהאלטן פון דרייוון א סייבערטראק א.ד.ג.?! אויב עפעס ברענגט די סארט אינטעגרעישאן מער אפענקייט, מער ברייטקייט, און טיפערע פארשטאנד אין אלע הינזיכטן. דאן צו וואס דאס אויסרייסן און צוריקהאלטן פון אונזערע בחורים? פארוואס מוז מען זיי אריינווארפן אין דעם פאראנויע אז די גוף איז עפעס א סתירה צום אלטימעטיווע גוטס? פארוואס זאל מען זיי נישט מאכן קלאר אז מ'קען יא ביידע, מ'מעג זיין גוט און ספארטס און אין ארט און עס מוז גארנישט אוועקנעמען פון די גאונות אדער בקיאות בש"ס ופוסקים אדער אפי' פון א ווארעמע נשמת?!
Anyone? Anyone?
פאר איך גיי ווייטער מוז איך אבער קלאר מאכן אז איך מיסרעפרעזענטיר אביסל די ארגומענט פון דעם אידישקייט גליון, ווייל נאך זייער גאנצע חד גדיא מיט די אלע בחורים, קומען זיי צו צום שפיץ פונעם ארטיקל – וואו זיי ברענגען ארויס אז וועלן די אלע זאכן ערפילט נישט דעם מענטש, און פונקט ווי דעם ערשטן ציגארעטל ביי די 14 יאר אלט האט באזעטיגט נישט מער ווי אפאר וואכן ביז דאס נעקסטע תאוה איז אנגעקומען אזוי אויך קען דער סייבערטראק נישט מאכן שלומי'נען צופרידן ווילאנג ער אינוועסטירט נישט אינעם 'ריעל דיעל'... און דאס איז שוין לכאו' יא מער א לעגיטימע ארגומענט צו מאכן, ווייל דעם 'אין אדם מת וחצי תאותו בידו' אדער דעם 'יש לו מנה רוצה מאתיים' זענען למעשה טרייעד און טעסטעד – אויב קען מען עס אזוי באצייכענען...
נאר וואס?! דא ליגט אויך לדעתי צוויי פראבלעמען. 1. זיי פירן נישט אויס וואס יא. זיי גייען נישט אריין מסביר זיין וויאזוי מ'קען למעשה יא ווערן פארפילט און באזעטיגט, און זיי לייגן נישט אויס קיין אלטערנאטיוו צו וואס די 'גאס' שטעלט אהער. ס"ה זאגן זיי אז ווער נאך ס'האט פירסט הענד עקספיריענס מיט אזעלכע מעשיות איז מכובד עס אריינצושיקן... יישר כח גדול. און 2. טוען זיי נעמען אן אימעדזשינערי טשעין אוו עווענטס און זיי שטעלן עס אהער ווי כאילו דאס איז די וועג צו misery. ס'פאלט זיי נישט ביי – אזויווי איך טענה פריער – אז די עצם חינוך אויף אזא אופן איז וואס פירט צום אויסגאנג, אז דאס וואס מ'פרעדיגט אריין אין די קינדער אז מוזיק מיט אידישקייט גייען נישט צוזאמען מעגליך אז דארט הייבט זיך אלעס אן?! ובכלל איז די גאנצע זאך א שטרוי-מאן, ווייל מענטשן זענען צופרידן מיט סייבעקטראקס פונקט ווי מענטשן זענען אומצופרידן אין כולל, ס'נישט איינס א גאראנטי צו צופרידענהייט און די אנדערע דאאמד טו פעיליאר, צום מערסטנס איז עס א פראגע פון די עקסעס וואס מ'האט, און די נאראטיוו וואס זיי ווילן בויען. אבער מיר האט מען אויסגעלערנט אז 'אידישקייט' בויט זיך נישט דורך קיין שקר, ואין אדם משקר לבניו - אויב איז טאקע 'אידישקייט' זייער קארטל..
גייענדיג ווייטער, איז מיר געווען אינטרעסאנט ווי איינער פון די מעסעדזשעס וואס זיי האבן אריינגעלייגט איז פון איינער וואס רעדט זיך אפ אז די גליון דארף הייסן 'גויאישקייט' נישט אידישקייט, ווייל ווי יענער טענה'ט שרייבן זיי נישט וואס אידישקייט איז יא, זיי זענען נאר פארנומען צו האקן אויפן גויאישקייט און גשם במחנינו. א ריכטיגע ארגומענט לכאו'..
און צום לעצט – נאך די usual ליצנותא דע"ז פון אלע עדווערטס – ברענגען זיי דעם 'וויד-קא' עדווערט, און אויף דעם האבן זיי שוין געדארפט מקדיש זיין א גאנצע ארטיקל נישט סתם אן איינצעלע פאראגראף עס אראפצורייסן. און איך מיין זיי זענען גראדע גערעכט, ווייל אין א וועג רירט יענע עדווערט טאקע אן צום פינטל פון די מצב אין כלל ישראל היינט.
עס איז אן עדווערט איבער א נייע ווידעא סובסקריבשאן סייט, ווי מ'קען באקומען אלע ווידעאס, פאדקעסטס, שיעורים, און מוזיק ווידעאס פון די אידישע מארקעט, אבער אויב איז דאס (מיט די QR קאוד) נישט אליין גענוג, לייגן זיי נאך צו פון אונטן אז דאס איז געצילט צום כולל אינגערמאן, צום אמאזאן סוחר, צום מארגעדזש בראקער, צום בדחן, צום זיידע און באבע, און צום מתבודד און צום פליפער.
ולתועלת הענין וועל איך עס דא ארויפלייגן:
ווער נאך ווי 'אידישקייט' קען זיך ארויפכאפן דערויף און מאכן צומעס דערפון ווי ווייט כלל ישראל איז נעבעך אנגעקומען אז מ'לייגט אויף איין בלאט דעם בן תורה מיט דעם בעל הבית, נאך ווידעאס דערצו. וויאזוי דאס ברענגט אריין א קרירות צום גאנצן מערכה, און אזוי ווייטער. (צופעליג האט שוין השמיעיני את קולך אויך אדרעסירט דעם עדווערט אפאר וואכן צוריק, אבער איך בין נישט זיכער אז עס איז ממש זייער ליין אוו עקזפערטיז עס צו צונעמען...)
אט האט איר וואס זיי שרייבן:
איך מיין אבער אז דאס אלעס קען באקומען אביסל מער קאנטעקסט מיט דעם וואס איך אנאלאזיר דא די פארשידענע גרופעס אין כלל ישראל און וויאזוי אין די לעצטע יארן דערזעט זיך אן א שטארקע שיפט צו די גרופע 'נומער 3'. וויאזוי כלל ישראל – די פשוט'ע אייוועלט און קול מבשר אידן – ווערן מער און מער עקספאזט צו די וואטסעפ/יוטוב וועלט, און וויאזוי די מויערן ווערן צולאזט מער און מער ביודעים ובלא יודעים.
'אידישקייט' האט גענומען פאר זיך דעם ציל אויפצושטארמען די מאסן און צו ברענגען וואכזאמקייט איבער די 'מטעריאליסטישע' און 'גשמיות'דיגע' זאנע וואו מיר שפאצירן אריין. זיי קומען מיט די הנחה אז מיר ווילן עס עכט נישט און עס פעלט פשוט די אויפמערקזאמקייט דערויף. וואס זיי פארזעען אבער איז אז מיט קיין מציאות קען מען זיך נישט שלאגן, און ווען מ'פראבירט, קומט נאר איין זייט ארויס צושלאגן. אנשטאט עס אננעמען אלס סטעיטמענט אז 'וויד-קא' איז די היינטיגע אידישקייט, און אז יא - דער בן תורה מיטן פליפער זענען ביידע אויפן זעלבן בלאט און אלע קוקן דראמאדי מיט שמילי קעסט, זענען זיי פארנומען צו וויינען וואו מיר זענען אהין געקומען...
ונראה מה יהא בסופה...
הבהרה, איך מיין דא ח"ו נישט ארונטערצורייסן קיינעם, און אדרבה, איך האלט אז 'אידישקייט' איז בעצם ספאט-אן אין די פלעצער ווי זיי אבזערווירן די לעכער אין דעם 'היימישן שיף', און איך גראדע ענדזשוי זייער שטארק זייער שרייבעריי, זייערע אבזערוואציעס, און זייער חומר, זיי טוען גאר א חלק פון די ארבייט פאר מיר און זיי פארמאגן נאך אזויפיל ווערד ווי אן אקאדעמישע גרופע פון סאציאלע סייענטיסטן.
וואס איך זאג נאר איז אז איך זע עס מער ווי א פענאמען - ווי דער נאטורליכע עוואלוציע פון א סאסייעטי, בעת וואס זיי וויינען, און פארמאגן פונקט אזוי נישט דעם סאלושען דערפאר...
א גוטע וואך.
ס'הייבט זיך אן מיט א בחור נפתלי וועלכע איז מקנא זיין חבר משה איבער דעם MP3 וואס ער האט – וועלכע איז כשר למהדרין און פארמאגט נאר אפאר שיעורים פון ר' מיילעך בידערמאן, ר' בערל טויבער, מעשיות פון ר' פישל שעכטער, און אפאר משה גאלדמאן אלבום'ס.
דאן גייען זיי אריבער צו משה'ס קנאה, צו זיין חבר אברמי'ס MP3 אין וועלכע מ'קען אויך אריינשטעקן א SD קארטל און ער קען האבן צוטיריט צו נייע סחורה אן-די-גא ווען ער וויל.
אברמי איז מקנא אשר פאר דעם דעווייס וואס קען זען ווידעאס – נאר כשר'ע פארשטייט זיך.
אשר איז מקנא ארי פאר זיין פאון.
ארי איז מקנא חיים פארן מעגן האבן טעקסט.
חיים איז מקנא שמעון פאר פיקטשור טעקסט.
שמעון איז מקנא יוסי פאר זיין קווין – וועלכע פארמאגט 'בלויז' אימעיל מיט וועיז.
יוסי וויל האבן א סמארטפאון פונקט ווי שכי.
שכי וויל א דזשאב ווי מיכאל.
מיכאל דארף א קאר ווי ישראלי.
און ישראלי וויל א סייבערטראק ווי שלומי – און שלומי לאזט אים עס נעבעך אפי' נישט דרייוון..
אויבן אויף איז עס זייער גוט און דראמאטיש אראפגעלייגט, דער שרייבער איז זיכער גוט באהאוונט אין דעם פונקטליכן הלוך ילך פון די אלע בחורים און די אלע סטעידזשעס ווייל עס שיינט ווי ער האט עס ארויס בפרטיה ודקדוקיה, אבער לאמיר נישט יעצט שפעקולירן צו די גאנצע ארטיקל איז מעגליך א גריפט פון עפעס א קרעמל קאלומניסט פאר אפאר דאלאר...
ביים ליינען די ערשטע פאר פאראגראפן האב איך געהאלטן אז זיי גייען עס נעמען צום פוינט ווי דער לעצטע אין די רייע איז נעבעך ממש אפגעפארן – און דאן וואלט געמאכט אביסל סענס די פאראנויע וואס זיי דרייען אן איבער דעם שוידערליכן פאקט פון זיך איינהאנדלען אן אומשולדיגן MP3, ווען די פאנטש ליין אבער איז דעם 'באמבאסטישן סייבערטראק' האט עס מיר אויפגערעגט, אויב איז טאקע דאס די ארגסטע צו וואו אביסל מוזיק ברענגט צו, דאן מה כל הרעש?! לאז די בחורים אביסל אטעמען, און יא, עס איז גארנישט שלעכט מיטן 'וועלן האבן' א סייבערטארק. אדער?
און דאס ברענגט מיר צו מיין צווייטע נקודה וואס איז שוין מער ברייטער, דאס איז די כלליות'דיגע ספליט וואס מיר (די חרדי'שע עולם) מאכן צווישן 'טוב' און 'רע' - צווישן זיין אויף דעם ווייסן בלאט, זיצן און לערנען, גיין אין גן עדן, ווס הערן מוזיק, זען ווידעאס, ארבייטן אלס בחור, און אלטימעטלי דרייוון א סייבערטראק. מיר פארוואנדלען איין זייט אינעם טאטעל מאנסטער פון וואו מ'דארף אוועקשטיין כמטחוי קשת דערביי ארויסברענגענדיג די 'אוהבי ה' שנאו רע' געדאנק אז ווען מ'ליגט אין מוזיק קען זיך גאר תורה נישט אנקלעבן אינעם מענטש און וויאזוי גשמיות און רוחניות קענען גאר נישט גיין אינאיינעם. יעצט, איך בין נישט קיין רוחניות עקספערט, אבער לערנען מיין איך קען איך אביסל, און איך וואלט לכאו' געקענט נאך אפי' מער ווען מיינע מוזיקאלישע טאלאנטן וואלטן געווארן ווייניגער אראפגעקוקט און אראפגעקלאפט דורכאויס מיינע ישיבה יארן.. פארוואס נאר אין אניווערזיטעט קענען סטודענטן זיצן אין קלאבס, וואטשן מאוויס, פאדקאסטס, און וואס נישט, זיי קענען שפילן אינסטרומענטן, ארבייטן אין מק-דאנעלדס, דרייוון קארס, האבן סמארטפאונס, און אויך קענען די שטודיעס גוט – און גאר זיין אויסגעצייכנט דערין!?
ליגט עפעס אין די תורה וואס לאזט נישט זיין מער אפן צו די וועלט? מיט מיינע קליינע אויגעלעך זע איך נישט דוקא אז ר' חיים קניעווסקי זאל פארמאגן עפעס מער ווי ד"ר מיכאל אברהם פארן נישט קענען קיין פילאזאפיע אדער פארן זיך איינהאלטן פון וואטשן קליפס, און איך זע נישט אז אברהם מרדכי מלאך זאל זיין סיי וויאזוי מער סוקסעספול ווי בען שפירא פארן זיך אפהאלטן פון דרייוון א סייבערטראק א.ד.ג.?! אויב עפעס ברענגט די סארט אינטעגרעישאן מער אפענקייט, מער ברייטקייט, און טיפערע פארשטאנד אין אלע הינזיכטן. דאן צו וואס דאס אויסרייסן און צוריקהאלטן פון אונזערע בחורים? פארוואס מוז מען זיי אריינווארפן אין דעם פאראנויע אז די גוף איז עפעס א סתירה צום אלטימעטיווע גוטס? פארוואס זאל מען זיי נישט מאכן קלאר אז מ'קען יא ביידע, מ'מעג זיין גוט און ספארטס און אין ארט און עס מוז גארנישט אוועקנעמען פון די גאונות אדער בקיאות בש"ס ופוסקים אדער אפי' פון א ווארעמע נשמת?!
Anyone? Anyone?
פאר איך גיי ווייטער מוז איך אבער קלאר מאכן אז איך מיסרעפרעזענטיר אביסל די ארגומענט פון דעם אידישקייט גליון, ווייל נאך זייער גאנצע חד גדיא מיט די אלע בחורים, קומען זיי צו צום שפיץ פונעם ארטיקל – וואו זיי ברענגען ארויס אז וועלן די אלע זאכן ערפילט נישט דעם מענטש, און פונקט ווי דעם ערשטן ציגארעטל ביי די 14 יאר אלט האט באזעטיגט נישט מער ווי אפאר וואכן ביז דאס נעקסטע תאוה איז אנגעקומען אזוי אויך קען דער סייבערטראק נישט מאכן שלומי'נען צופרידן ווילאנג ער אינוועסטירט נישט אינעם 'ריעל דיעל'... און דאס איז שוין לכאו' יא מער א לעגיטימע ארגומענט צו מאכן, ווייל דעם 'אין אדם מת וחצי תאותו בידו' אדער דעם 'יש לו מנה רוצה מאתיים' זענען למעשה טרייעד און טעסטעד – אויב קען מען עס אזוי באצייכענען...
נאר וואס?! דא ליגט אויך לדעתי צוויי פראבלעמען. 1. זיי פירן נישט אויס וואס יא. זיי גייען נישט אריין מסביר זיין וויאזוי מ'קען למעשה יא ווערן פארפילט און באזעטיגט, און זיי לייגן נישט אויס קיין אלטערנאטיוו צו וואס די 'גאס' שטעלט אהער. ס"ה זאגן זיי אז ווער נאך ס'האט פירסט הענד עקספיריענס מיט אזעלכע מעשיות איז מכובד עס אריינצושיקן... יישר כח גדול. און 2. טוען זיי נעמען אן אימעדזשינערי טשעין אוו עווענטס און זיי שטעלן עס אהער ווי כאילו דאס איז די וועג צו misery. ס'פאלט זיי נישט ביי – אזויווי איך טענה פריער – אז די עצם חינוך אויף אזא אופן איז וואס פירט צום אויסגאנג, אז דאס וואס מ'פרעדיגט אריין אין די קינדער אז מוזיק מיט אידישקייט גייען נישט צוזאמען מעגליך אז דארט הייבט זיך אלעס אן?! ובכלל איז די גאנצע זאך א שטרוי-מאן, ווייל מענטשן זענען צופרידן מיט סייבעקטראקס פונקט ווי מענטשן זענען אומצופרידן אין כולל, ס'נישט איינס א גאראנטי צו צופרידענהייט און די אנדערע דאאמד טו פעיליאר, צום מערסטנס איז עס א פראגע פון די עקסעס וואס מ'האט, און די נאראטיוו וואס זיי ווילן בויען. אבער מיר האט מען אויסגעלערנט אז 'אידישקייט' בויט זיך נישט דורך קיין שקר, ואין אדם משקר לבניו - אויב איז טאקע 'אידישקייט' זייער קארטל..
גייענדיג ווייטער, איז מיר געווען אינטרעסאנט ווי איינער פון די מעסעדזשעס וואס זיי האבן אריינגעלייגט איז פון איינער וואס רעדט זיך אפ אז די גליון דארף הייסן 'גויאישקייט' נישט אידישקייט, ווייל ווי יענער טענה'ט שרייבן זיי נישט וואס אידישקייט איז יא, זיי זענען נאר פארנומען צו האקן אויפן גויאישקייט און גשם במחנינו. א ריכטיגע ארגומענט לכאו'..
און צום לעצט – נאך די usual ליצנותא דע"ז פון אלע עדווערטס – ברענגען זיי דעם 'וויד-קא' עדווערט, און אויף דעם האבן זיי שוין געדארפט מקדיש זיין א גאנצע ארטיקל נישט סתם אן איינצעלע פאראגראף עס אראפצורייסן. און איך מיין זיי זענען גראדע גערעכט, ווייל אין א וועג רירט יענע עדווערט טאקע אן צום פינטל פון די מצב אין כלל ישראל היינט.
עס איז אן עדווערט איבער א נייע ווידעא סובסקריבשאן סייט, ווי מ'קען באקומען אלע ווידעאס, פאדקעסטס, שיעורים, און מוזיק ווידעאס פון די אידישע מארקעט, אבער אויב איז דאס (מיט די QR קאוד) נישט אליין גענוג, לייגן זיי נאך צו פון אונטן אז דאס איז געצילט צום כולל אינגערמאן, צום אמאזאן סוחר, צום מארגעדזש בראקער, צום בדחן, צום זיידע און באבע, און צום מתבודד און צום פליפער.
ולתועלת הענין וועל איך עס דא ארויפלייגן:
ווער נאך ווי 'אידישקייט' קען זיך ארויפכאפן דערויף און מאכן צומעס דערפון ווי ווייט כלל ישראל איז נעבעך אנגעקומען אז מ'לייגט אויף איין בלאט דעם בן תורה מיט דעם בעל הבית, נאך ווידעאס דערצו. וויאזוי דאס ברענגט אריין א קרירות צום גאנצן מערכה, און אזוי ווייטער. (צופעליג האט שוין השמיעיני את קולך אויך אדרעסירט דעם עדווערט אפאר וואכן צוריק, אבער איך בין נישט זיכער אז עס איז ממש זייער ליין אוו עקזפערטיז עס צו צונעמען...)
אט האט איר וואס זיי שרייבן:
איך מיין אבער אז דאס אלעס קען באקומען אביסל מער קאנטעקסט מיט דעם וואס איך אנאלאזיר דא די פארשידענע גרופעס אין כלל ישראל און וויאזוי אין די לעצטע יארן דערזעט זיך אן א שטארקע שיפט צו די גרופע 'נומער 3'. וויאזוי כלל ישראל – די פשוט'ע אייוועלט און קול מבשר אידן – ווערן מער און מער עקספאזט צו די וואטסעפ/יוטוב וועלט, און וויאזוי די מויערן ווערן צולאזט מער און מער ביודעים ובלא יודעים.
'אידישקייט' האט גענומען פאר זיך דעם ציל אויפצושטארמען די מאסן און צו ברענגען וואכזאמקייט איבער די 'מטעריאליסטישע' און 'גשמיות'דיגע' זאנע וואו מיר שפאצירן אריין. זיי קומען מיט די הנחה אז מיר ווילן עס עכט נישט און עס פעלט פשוט די אויפמערקזאמקייט דערויף. וואס זיי פארזעען אבער איז אז מיט קיין מציאות קען מען זיך נישט שלאגן, און ווען מ'פראבירט, קומט נאר איין זייט ארויס צושלאגן. אנשטאט עס אננעמען אלס סטעיטמענט אז 'וויד-קא' איז די היינטיגע אידישקייט, און אז יא - דער בן תורה מיטן פליפער זענען ביידע אויפן זעלבן בלאט און אלע קוקן דראמאדי מיט שמילי קעסט, זענען זיי פארנומען צו וויינען וואו מיר זענען אהין געקומען...
ונראה מה יהא בסופה...
הבהרה, איך מיין דא ח"ו נישט ארונטערצורייסן קיינעם, און אדרבה, איך האלט אז 'אידישקייט' איז בעצם ספאט-אן אין די פלעצער ווי זיי אבזערווירן די לעכער אין דעם 'היימישן שיף', און איך גראדע ענדזשוי זייער שטארק זייער שרייבעריי, זייערע אבזערוואציעס, און זייער חומר, זיי טוען גאר א חלק פון די ארבייט פאר מיר און זיי פארמאגן נאך אזויפיל ווערד ווי אן אקאדעמישע גרופע פון סאציאלע סייענטיסטן.
וואס איך זאג נאר איז אז איך זע עס מער ווי א פענאמען - ווי דער נאטורליכע עוואלוציע פון א סאסייעטי, בעת וואס זיי וויינען, און פארמאגן פונקט אזוי נישט דעם סאלושען דערפאר...
א גוטע וואך.
לעצט רעדאגירט:
