געלונגענע מופתים

[אמאהלגעקעננט]

וואס הייסט די בעלזער רב האט דאך געוואונט אין מונקאטש און מונקאטש האט זיי גערודפט כידוע

Click to shrink...

״מוקאטש״ האט נישט גערודףט נאר דער מנחת אלעזר האט געשריגן כדו׳ אבער די בעלזער בריונים האבן עם אליין אנגעטון צרות.

 

[א איד]

״מוקאטש״ האט נישט גערודףט נאר דער מנחת אלעזר האט געשריגן כדו׳

Click to shrink...

מ'קען איבערשרייבען היסטאריע אויב וויל מען אבער עס טוישט נישט די מציאות
נאר ווי יעדע מחלוקה איז געוועהן שלעגערס אויף ביידע זייטען

אבער די בעלזער בריונים האבן עם אליין אנגעטון צרות.

Click to shrink...

די בעלזא בריונים זענען ביז נישט צופיל פריער געוועהן "מונקאטשער" אידן
והא גופא איז וואס האט געבאדערט פאר מונקאטש

 

[אמאהלגעקעננט]

מ'קען איבערשרייבען היסטאריע אויב וויל מען אבער עס טוישט נישט די מציאות
נאר ווי יעדע מחלוקה איז געוועהן שלעגערס אויף ביידע זייטען

די בעלזא בריונים זענען ביז נישט צופיל פריער געוועהן "מונקאטשער" אידן
והא גופא איז וואס האט געבאדערט פאר מונקאטש

Click to shrink...

 

[אמאהלגעקעננט]

איך רעד פןן די גאליציאנער בעלזער רוצחים כפשוטו נישט שלעגערס. די װייסט נישט היסטאריע װאס זיי זענען געװען. אױב א באבובער איד ( אדער עני עלטערער גאליציאנער איד, איך מיין אנטװערפן האט נאך א פאר) װיל רעדן מיט דיר אפן אין דו װעסט װעלן הערן װעסטו געװאר װערן אסך..

 

[א איד]

איך רעד פןן די גאליציאנער בעלזער רוצחים כפשוטו נישט שלעגערס. די װייסט נישט היסטאריע װאס זיי זענען געװען. אױב א באבובער איד ( אדער עני עלטערער גאליציאנער איד, איך מיין אנטװערפן האט נאך א פאר) װיל רעדן מיט דיר אפן אין דו װעסט װעלן הערן װעסטו געװאר װערן אסך..

Click to shrink...

איך האב געהערט און געליינט זייער אסאך פון ביידע זייטען

for your information די מחלוקת אין מונקאטש איז געוועהן בעיקר מיט/בנוגע אונגארישע געווארענער בעלזער חסידים נישט גאליציאנער

די גאליציאנער זענען געוועהן אין גאליציע און אין אנדערע גליות באותן השנים.

מונקאטש וסביבותיה האט שוין דעמאלטס געהאט בעלזער חסידים פון פריער אבער מיט מהרי"ד'ס אנקום האט זיך די פארעריי צו איהם און זיין השפעה אויפן פלאץ זיך שטארק פארמערט און דאס האט שטארק געדראעט די מרא דאתרא sounds familiar? איך גיב קיינעם נישט קיין רעכט אדער אומרעכט, דאס איז אבער די טריקענע פאקטען [עכ"פ לויט דעתי הקלושה] וואס עס זיך צופייערט פון דאן און ווייטער איז שוין אן אנדערע מעשה.

 

[א איד]

איך רעד פןן די גאליציאנער בעלזער רוצחים כפשוטו

Click to shrink...

ואגב
רוצחים, שלעכטע מענשטען והדומה זה דא איבעראל, אבער געוויסע האבן עס געטון מער מיט קלאס און פראפעסניאל משא"כ די גאליציאנער - ולאו דווקא נאר בעלזא - זענען מער א ביטערע פאלק און גיבן עס ארויס מיט די גאנצע ווייטאג.

אדרבא, און די לעצטע 70 יאר פון איז ארויס די מערסטע טעראר ביי חרדישע אידונטום? דו"ק וטישטוך

איך וויל נישט פארדרייען צו א פלוגתא בין העמים גייט מיר גאר ווייניג אהן פוליש אונגעריש גאליציאניש Wאטעווער, איך בין קיין איינס נישט ביי נא"ו just posted for the record

 

[פעדרא]

עס איז דא די באקאנטע מעשה מיט ר' אברהם יושע סאלאווייטשיק וואס זיין טאטע האט פארציילט מיטן חוזה און די אייזערנע קאפ מקום קבורה איבער וויאזוי חסידים פארציילן מעשיות וואס במציאות שטימט נישט.

עטס אלע קענטס די מעשה אדער מען דארף עס פארציילן?

Click to shrink...

פארצייל

 

[דער גאלדענער אדלער]

איך בין קיין איינס נישט ביי נא"ו just posted for the record

Click to shrink...

שטאמסט פון די ערשטע אמעריקאנער אידן וועלכע זענען אנטלאפן פון Recife אדער ביסטו גאר פון ר' חיים סאלאמאן'ס אייניקלעך?

 

[ריבי]

ווי זענן זיי?

Click to shrink...

פארצייל

Click to shrink...

פארצייל

Click to shrink...

עס איז דא די באקאנטע מעשה מיט ר' אברהם יושע סאלאווייטשיק וואס זיין טאטע האט פארציילט מיטן חוזה און די אייזערנע קאפ מקום קבורה איבער וויאזוי חסידים פארציילן מעשיות וואס במציאות שטימט נישט.

עטס אלע קענטס די מעשה אדער מען דארף עס פארציילן?

Click to shrink...

מען דערציילט ווען דער חוזה פון לובלין איז נפטר גיווארען האט דער רב פון שטאט רבי עזריאל הורוויץ ( אייזערנער קאפ ) מיט די חברה קדישא נישט גיוואלט גיבען א מקום מכובד אויפן בית החיים , דערציילט מען אז דער ראפשיצער רב האט זיך צוגישטעלט אזוי לפנים, צו דעם אייזערנער קאפ , אז ער האלט אויך אז מען דארף נישט געבן אזא בכבוד
מקום , און ער שלאגט איהם פאהר, פאר דעם אייזערנער קאפ,לאמיר גיין צוזאמען קובע זיין א מקום, עס איז גיוועהן תשעה באב, און דער ראפשיצער רב נעמט מיט א שאוועל און ער גייט צוזאם מיט דעם רב צו טרעפן א פלאץ , און מען הייבט אהן צוקוקען , און דער ראפשיצער רב זאגט נע, נישט דא, נישט דא,נישט דא ,
עס ווערט שוין טונקעל, און פלוצלינג גיט זיך דער ראפשיצער רב א רוף אהן אזוי ווי שוין אויסגעמוטשעט- שוין-,זאל זיין דא, און ער געט א ריק אריין די שאוועל אין דער ערד צו גראבען , און דער רב , האט זיך נאך אפילו נישט גיכאפט ווי ער איז פונקטליך , און ער גיט אזא מסכים -גוט- א מאמענט שפעטער כאפט ער,אז דאס איז די מערסטע בכבוד׳יג פלאץ, ממש סמוך לקברו פון הגאון רבי שלום שכנא דער רבי פון רמ״א, עד כאן
המעשה.

 

[וחי בהם]

מ'קען איבערשרייבען היסטאריע אויב וויל מען אבער עס טוישט נישט די מציאות
נאר ווי יעדע מחלוקה איז געוועהן שלעגערס אויף ביידע זייטען

די בעלזא בריונים זענען ביז נישט צופיל פריער געוועהן "מונקאטשער" אידן
והא גופא איז וואס האט געבאדערט פאר מונקאטש

Click to shrink...

עס איז דאָ אַ עקשנותדיקע קלאַנג אַז בעלזער חסידים האָבן פֿאַרשאַפֿן די פּטירה פֿון הרב מרדכי ראָקח פֿון בילגאָריי (האָבן זיי אים אַרויסגענומען דעם אַטעמען־מאַשין אין שפּיטאָל?) איז דאָס ריכטיק?

 

[שיינע איד]

עס איז דאָ אַ עקשנותדיקע קלאַנג אַז בעלזער חסידים האָבן פֿאַרשאַפֿן די פּטירה פֿון הרב מרדכי ראָקח פֿון בילגאָריי (האָבן זיי אים אַרויסגענומען דעם אַטעמען־מאַשין אין שפּיטאָל?) איז דאָס ריכטיק?

Click to shrink...

איך ווייס נישט פאר זיכער אבער איך בין מאמין באמונה שלימה אז אויב זיין ברודערס חסידים האבען געהאלטען ער איז א שטער זענען זיי געווען עליל עס צו טיען

 

[פעדרא]

מען דערציילט ווען דער חוזה פון לובלין איז נפטר גיווארען האט דער רב פון שטאט רבי עזריאל הורוויץ ( אייזערנער קאפ ) מיט די חברה קדישא נישט גיוואלט גיבען א מקום מכובד אויפן בית החיים , דערציילט מען אז דער ראפשיצער רב האט זיך צוגישטעלט אזוי לפנים, צו דעם אייזערנער קאפ , אז ער האלט אויך אז מען דארף נישט געבן אזא בכבוד
מקום , און ער שלאגט איהם פאהר, פאר דעם אייזערנער קאפ,לאמיר גיין צוזאמען קובע זיין א מקום, עס איז גיוועהן תשעה באב, און דער ראפשיצער רב נעמט מיט א שאוועל און ער גייט צוזאם מיט דעם רב צו טרעפן א פלאץ , און מען הייבט אהן צוקוקען , און דער ראפשיצער רב זאגט נע, נישט דא, נישט דא,נישט דא ,
עס ווערט שוין טונקעל, און פלוצלינג גיט זיך דער ראפשיצער רב א רוף אהן אזוי ווי שוין אויסגעמוטשעט- שוין-,זאל זיין דא, און ער געט א ריק אריין די שאוועל אין דער ערד צו גראבען , און דער רב , האט זיך נאך אפילו נישט גיכאפט ווי ער איז פונקטליך , און ער גיט אזא מסכים -גוט- א מאמענט שפעטער כאפט ער,אז דאס איז די מערסטע בכבוד׳יג פלאץ, ממש סמוך לקברו פון הגאון רבי שלום שכנא דער רבי פון רמ״א, עד כאן
המעשה.

Click to shrink...

האסט אויסגעלאזט די צווייטע האלב מעשה

 

[חיים למוות]

עס איז דאָ אַ עקשנותדיקע קלאַנג אַז בעלזער חסידים האָבן פֿאַרשאַפֿן די פּטירה פֿון הרב מרדכי ראָקח פֿון בילגאָריי (האָבן זיי אים אַרויסגענומען דעם אַטעמען־מאַשין אין שפּיטאָל?) איז דאָס ריכטיק?

Click to shrink...

מען האט עם אריינגעשיקט א פרוי אין זיין שפיטאל צימער און ער איז ארויסגעשפרינגען פון פענסטער און ער איז אוועק שפעטער אבער נישט גלייך.
אויב איינער קען די מעשה בעסער זאל ער מיך פארעכטן.

 

[ריבי]

האסט אויסגעלאזט די צווייטע האלב מעשה

Click to shrink...

ביטע, זיי משלים

 

[אלטע שרייבער]

אוקיי, די מעשה גייט אז ר' אברהם יהושע האט פארציילט בשם זיין טאטע אז איינער האט פארציילט בשם זיין רבי אז דער אייזענע קאפ און דער רבי פון לובלין ליגן צוזאמן אין בית החיים, משמע אז זיי האבן שלום געמאכט. ר' בערל האט געזאגט פאר יענעם אז ער איז געווען אין די לובלינער בית החיים און עס איז נישט אמת, זיי ליגן נישט צוזאמן. ווי שטארק האט ר' אברהם יהושע געלאכט איבערזאגענדיג אז יענער חסיד האט געזאגט, "איך ווייס נישט, דער רבי האט אזוי פארציילט און פערטיג!"
דערנאך האט מען געוויזן א בילד פון די צוויי קברים צוזאמן פאר ר' אברהם יהושע, און ער האט רעאגירט, "איך ווייס נישט, אזוי האב איך געהערט פון טאטן!"

 

[ריבי]

אוקיי, די מעשה גייט אז ר' אברהם יהושע האט פארציילט בשם זיין טאטע אז איינער האט פארציילט בשם זיין רבי אז דער אייזענע קאפ און דער רבי פון לובלין ליגן צוזאמן אין בית החיים, משמע אז זיי האבן שלום געמאכט. ר' בערל האט געזאגט פאר יענעם אז ער איז געווען אין די לובלינער בית החיים און עס איז נישט אמת, זיי ליגן נישט צוזאמן. ווי שטארק האט ר' אברהם יהושע געלאכט איבערזאגענדיג אז יענער חסיד האט געזאגט, "איך ווייס נישט, דער רבי האט אזוי פארציילט און פערטיג!"
דערנאך האט מען געוויזן א בילד פון די צוויי קברים צוזאמן פאר ר' אברהם יהושע, און ער האט רעאגירט, "איך ווייס נישט, אזוי האב איך געהערט פון טאטן!"

Click to shrink...

בריסקער און חסידים האבען זיך זייערע קבלות און
דאס איז עס ,עס איז נישט שייך צו ריזאנען מיט די
אהנהענגער , ווי מען זאגט - דאונט קאנפיוס מי וויט
דע פעקטס -
למעשה , ווען דער חוזה האט גימאווט קיין לובלין -
ווי ער איז גיקומען פון לאנצהוט , ווי ער האט אהנגיהויבען צו פיהרן ראביסטווע , ווען רבי אלימלך
פון ליזענסק לעת זקנתו האט גיווארפען א פחד צו די
וואס זענען גיקומען צו איהם מרוב קדושתו,האט דער רבי אלימלך גיהאט תרעומת אויף זיין הנהגה ( דער
ענין פון רבי אלימלך אז מחמת גודל הזדככות האט ער נישט גיקענט זיך אראפלאזען צו מענטשן איז מבואר אין די ספר פון זיין תלמיד מאור ושמש) האט
ער זיך איבער גיצויגן קיין לובלין , דענסטמאהל איז דער רב גיווענן דארט רבי שאול מרגליות א זון פון
בעל מאיר נתיבים, וואס איז גיוועהן א אהנהענגער פון בעש״ט , ממילא האט ער אין לובלין געפונען א
וועלקאם ענוויראמענט אויפצושטעלן זיין חסידות , נאכדעם איז גיווארן רב דער אייזערנער קאפ,וואס איז געוועהן א מתנגד לחסידות , אבער כבר קדמו
החוזה , דער רבי פון לובלין האט שוין גיהאט זיין בעיס , איז פאר דעם אייזערנער קאפ איז נאר געבליבען אביסעל אוועק צומאכען די חסידות אין לובלין, אבער עס איז קיינמאהל נישט גיוועהן קיין עכטע פייט אדער א מחלוקת גלויה , און צום סוף זענען זיי סמוכים לעד במקום מנוחתם.

 

[פעדרא]

אוקיי, די מעשה גייט אז ר' אברהם יהושע האט פארציילט בשם זיין טאטע אז איינער האט פארציילט בשם זיין רבי אז דער אייזענע קאפ און דער רבי פון לובלין ליגן צוזאמן אין בית החיים, משמע אז זיי האבן שלום געמאכט. ר' בערל האט געזאגט פאר יענעם אז ער איז געווען אין די לובלינער בית החיים און עס איז נישט אמת, זיי ליגן נישט צוזאמן. ווי שטארק האט ר' אברהם יהושע געלאכט איבערזאגענדיג אז יענער חסיד האט געזאגט, "איך ווייס נישט, דער רבי האט אזוי פארציילט און פערטיג!"
דערנאך האט מען געוויזן א בילד פון די צוויי קברים צוזאמן פאר ר' אברהם יהושע, און ער האט רעאגירט, "איך ווייס נישט, אזוי האב איך געהערט פון טאטן!"

Click to shrink...

דוכט זיך למעשה ליגן זיי נישט איינער נעבן צווייטן נאר עטליכע מעטער ארויפגערוקט

 

[ריבי]

דוכט זיך למעשה ליגן זיי נישט איינער נעבן צווייטן נאר עטליכע מעטער ארויפגערוקט

Click to shrink...

למעשה שטייען שוין נישט רוב פון די אריגינעלע מצבות
און נישט אלעס איז אזוי קלאהר ווי די עקסעקט
מקומות זענען.

 

[אלטע שרייבער]

דוכט זיך למעשה ליגן זיי נישט איינער נעבן צווייטן נאר עטליכע מעטער ארויפגערוקט

Click to shrink...

איך ווייס נישט, אזוי האב איך מקבל געווען!