גמרא, ווער ביסטו.

וואס האט מען בכלל פון אשכנז און ספרד פון תקופת הגאונים אז דו ווייסט אז זיי האבן נישט געוואוסט פון משניות צו זאגן?
איך רעד פאר תקופת הגאונים.
ווי קען הערשן אזא שטילקייט מיט א אנלייג פון אזוי פיל הלכות און דרשות?? סיריעסלי, ס'מאכט נישט קיין סענס..
 
  • לייק
רעאקציעס: Yesh
איך רעד פאר תקופת הגאונים.
ווי קען הערשן אזא שטילקייט מיט א אנלייג פון אזוי פיל הלכות און דרשות?? סיריעסלי, ס'מאכט נישט קיין סענס..
וואס האט מען בכלל פון אשכנז און ספרד פון "פאר" תקופת הגאונים אז דו ווייסט אז זיי האבן נישט געוואוסט פון משניות צו זאגן? ווען דו האסט עפעס געשריבן פון זיי קענסטו דיך וואנדערן אז זיי האבן נישט געוואוסט פון משניות, אבער עס איז דאך גארנישט דא.
 
דאס ביסטו אבער מודה אז אין ארץ ישראל האט מען געוואוסט, אויב אזוי רעדט מען נישט פון עפעס פראדוצירט ביי די בבל'ישע קולט
איך ווייס נישט אויב דאס איז אמת, מהיכי תיתי?
 
מיר האלטן נאך ביי משניות, דו האלטסט אז אין ארץ ישראל האט מען נישט געוואוסט פון קיין משניות צו זאגן?
 
איך זאג קלאר אז ס'איז א טעאריע, און ס'קען זיין אז די קולט האט זיך אנגעהויבן אין א"י און געווארן אדאפטירט ביי יחידים אין בבל מיט א שייכות צו זיי (אדער האט מען זיי פארטריבן צו בבל), יתכן.

אבער ס'קוקט מיך נאך אלס אויס גאנץ קלאר אז מ'רעדט פון א כת מיט א אייגענע מהלך.
 
לעצט רעדאגירט:
לויט דיר האט די ישיבה קיינמאל עקזיסטירט? און אויב יא האבן זיי נאר געלערנט תנ"ך?
ישיבת ארץ ישראל (ימי הביניים) – ויקיפדיה

דו האלטסט אז די גאוני ארץ ישראל האבן געלאזט די גאוני בבל באקן זאכן אויף זייער חשבון?
 
  • לייק
רעאקציעס: Yesh
איך זאג קלאר אז איך ווייס נישט פונקטליך, און ס'קען זיין אז די קולט האט זיך אנגעהויבן אין א"י און געווארן אדאפטירט ביי יחידים אין בבל מיט א שייכות צו זיי, יתכן.
און אפשר האט זיך די קולט נאך אנגעהויבן בימי התנאים?
 
  • לייק
רעאקציעס: Yesh
דו האלטסט אז די גאוני ארץ ישראל האבן געלאזט די גאוני בבל באקן זאכן אויף זייער חשבון?
נישט ממש, אבער קוק אריין אין די בבלי וויפיל מימרא'ס זענען פאדרייט געווארן פון די ירושלמי, it's like using it as a spring board צו טון וואס עמער ס'לאזט זיך.

עשו בהם מה שרצו.
 
  • לייק
רעאקציעס: Yesh
נישט ממש, אבער קוק אריין אין די בבלי וויפיל מימרא'ס זענען פאדרייט געווארן פון די ירושלמי, it's like using it as a spring board צו טון וואס עמער ס'לאזט זיך.

עשו בהם מה שרצו.
דירעקט פארדרייט אדער זאכן זענען פארדרייט געווארן. דאס איז א באקנטע זאך וויאזוי די זעלבע מחלוקה קען האבן פארשידענע נעמען אין אנדערע ספרי חז"ל, דאס ווייזט נאכנישט אז איינער האט דאס אויפגעמאכט
 
דירעקט פארדרייט אדער זאכן זענען פארדרייט געווארן. דאס איז א באקנטע זאך וויאזוי די זעלבע מחלוקה קען האבן פארשידענע נעמען אין אנדערע ספרי חז"ל, דאס ווייזט נאכנישט אז איינער האט דאס אויפגעמאכט
דירעקט פארדרייט.
 
ברענג א מקור?
איך לערן אסאך ירושלמי און בבלי איך האב נישט יעצט א געוויסע מקור צום האנט, אבער דוק ותמצא מלא וגדוש.
און אפילו אויב יא איז דאס גאר ווייט פון א ווילדע קלעים אז משניות איז געמאכט געווארן דורך די גאונים.
איך האב קיינמאל נישט געזאגט אז ס'איז געמאכט געווארן דארך די גאונים אבער ארום יענע תקופה נישט צופיל פריער.
פון אנהייב ביזן סוף רעדט מען פון א קנאפע 100 - 200 יאר לכאורה.
 
2 נקודות

1. איינער האט אמאל דורכגעטון דוד ווייס הלבני'ס מהלך? כ'בין נייגעריג וואס זיינע מסקנות זענען, ער איז אפיציעל יא געווען א שטיקל תלמיד חכם און יודע ספר.

2. באמת ווייס איך נישט עכט וואו די חילוק כאפט אויב דער בעל מחבר האט געהייסן רב שרירא אדער רב אשי, ס'איז א חילוק פון אפאר הונדערט יאר אבער זהו. די סאציא-פאליטישע חשבונות דארט דארף מען סייווי אפלערנען צווישן די שורות. און דאס איז שווער איבערצוצייגן אז איין גרופע מענטשן האבן מסדר געווען דאס גאנצע מעשה, אויסער וואס געהעריגע ש''ס קאמפרעהענשאן איז א סקיל וואס רוב תנאים ואמורים האבן אליין נישט געהאט (כדמוכח בכמה דכתי), איז סתם אזוי אוממעגליך צו זאגן אז אזא צושטיקעלטע און סתירה'דיגע יצירה איז מעשי ידי איין מענטש. ענליך איז מיט משניות, הגם דארט קען מען זאגן אז ס'לכתחילה נישט געווען געמאכט קאמפרעהענסיוו.
בקיצור, צווישן עזרא הסופר און א מעמד הר סיני איז דא אסאך א גרעסערע (טעאלאגישע און באדייטענדע) געפ וואס איז קריטיש אפצולערנען, ווי איידער די פונקטליכע דאטום פונעם גמרא. לדעתי.
 
לעצט רעדאגירט:
אויסער וואס געהעריגע ש''ס קאמפרעהענשאן איז א סקיל וואס רוב תנאים ואמורים האבן אליין נישט געהאט (כדמוכח בכמה דכתי) איז או מעגליך צו זאגן אז אזא צושטיקעלטע און סתירה'דיגע יצירה איז מעשי ידי איין מענטש. ענליך איז מיט משניות, הגם דארט קען מען זאגן אז ס' לכתחילה נישט געווען געמאכט קאמפרעהענסיוו.
די ירושלמי קדשים איז דאך זיכער געווען איין מענטש. עיין שם און זיי איבערצייגט.
 
@מסתת הרים , ביטע שרייב איינמאל קלאר וואס דיין קלעם איז, ווייל ס'איז זייער נישט קלאר.
ווער האט געשריבן די משניות? ווער האט געשריבן די גמרא? וואס זענען די ראיות דערצו?
אויב איז עס נישט באזירט אויף ראיות, נאר אויף דיין אייגענע פערספעקטיוו, ביטע שרייב וויפיל מסכתות דו האסט מסיים געווען.
 
איך ווייס נישט צו עס זענען בכלל פארהאן ערענסטער אקעדעמיקער וואס זאגן זאכן וואס זענען בכלל נאנט צו א טענה אז ש״ס איז געשריבן געווארן אין א צייט פון בלויז 100 - 200 יאר. איך מוז מודה זיין אז איך האב נאכנישט צוגעלייגט קאפ צו וואס יגאל בין נון זאגט דערויף אבער איך קען נישט גלייבן אז א רעכט-דענקער היסטאריקער זאל אזוי זאגן.

ש״ס מיט די זוהר איז קיין פארגלייך. ש״ס איז באשיינפערליך אנטוויקלט געווארן אין פארלויף פון לאנגע יארן. מען קען נעמען סיי וועלכע סוגיא אין ש״ס און אפלערנען מיט אן אקאדעמישע בליק (נישט קיין קאנספיראטארישע) און פונאנדשיידן צווישן איין שיכט און דער אנדערע. אפשר איז טאקע כדאי אפיר צוברענגען שטיקל גמרא אלס א ביישפיל.

אמת אז אנדערש ווי וואס עס וויל זיך דאכטן, איז די גמרא נישט געווען פארשפרייט און ברייט באקאנט און אזוי אויך קען מען טענ׳ען אז די דורות פון די תנאים און אמוראים זענען נישט געווען פול מיט מאסן מענטשן נאר האט ליבערשט פארמאגט עטליכע דאמינירנדע פיגורן וועלכע האבן געטראגן די תורה, אייגענטליך איז די תורה אין מערסטע טייל פון איר היסטאריע, געלעגן אין די הענט פון א קליינע גרופע און די מאסן האבן נישט צופיל געוואוסט איבער איר.

אבער פון דארט ביז זאגן אז ש״ס איז פארפאסט געווארן אין א צייט אפשניט פון 100 - 200 יאר דורך די לעצטע גאונים, איז א געלעכטער אין פולסטן זין פון ווארט.

די גמרא איז פול מיט ווערטער און טערמינען וועלכע זענען בלויז גענוצט געווארן אין די פריערדיגע סאסאנישע קעניגרייך. די גמרא איז אנגעלאדנט מיט געשיכטעס און עפיזאדן וועלכע קענען נישט האבן זיך פארלאפן אין די שפעטערע דורות. די שפראך פון די גמרא איז זייער אנדערש פון די שפראך וועלכע די גאונים נוצן.

מיט די זעלבע געצייג וועלכע די אקעדעמיקער נוצן צו באשטעטיגן אז די זוהר איז א שפעטערע פארפאסונג קען מען קליפ און קלאר אויפווייזן אז די גמרא אדער כאטש דער באדייטענדע טייל דערפון, איז ארכעאיש.
 
די גמרא איז לכאורה די ספר וואס האט די שטערקסטע השפעה אויף די היינטיגע חרדישער אמונה און רעליגיע סיסטעם.
איך וואלט אנגעמערקט פארקערט;
די בקורת התלמוד וואס ווערט דא אויסגעשמועסט איז א 'לימוד זכות' אויף דאס וואס די חסידים לדורותיהם/בעלי מנהגים/מקובלים האבן נאכגעלאזט פון תלמוד, איינער מער איינער ווייניגער, און בלויז דער גר"א ותלמידיו האבן זיך פאר'עקשנ'ט דערויף.
 
געב כאטש איינס אויף עברית, ביטע. ייש"כ
מבוא לתלמודים ביי חנוך אלבק; מבוא למשפט העברי בימי התלמוד, הראיות בדיני התלמוד ביי שלום אלבק; מבואות לספרות התנאים און מבואות לספרות האמוראים ביי אפשטיין; זע אאויך די ספרים ביי מנחם אלון, און משפחת ספראי און נאך. זע אויך דא איבער דער "שיכטן־טעאריע".
 
Back
Top