המגיד מדובנא
פרישער קרעמלער
- זיך איינגעשריבן
- מערץ 23, 2025
- מעסעדזשעס
- 8
- רעאקציע ראטע
- 65
הרי את מקודשת (1)
שמעון מיט נתן זענען געווען צוויי חברים אין ישיבה, ביידע זענען געווען מער פון די עוורידזש בחורים. די חילוק צווישן די צוויי איז נאר געווען, אז בשעת וואס שמעון איז געווען א קליגער און א טיפע טראכטער, איז נתן געווען א פשוטע בחור מיט א גראדע אויבערפלעכליכע מוח.
ביידע זענען געווארן חתנים בשטו״מ בערך די זעלבע צייט, און ביידע האבן געפונען חן אין זייערע כלות, נישט שפירענדיג ווי זיי זענען געווארן אריין געצווינגן אינעם שידוך.
——————————
די טאג איז אנגעקומען, שמעון שטייט אינטערן חופה, אבער סאום האו איז די קוואל פון טרערן נישט אפען געווען פאר אים… אמת ס׳איז א גרויסע סטעפּ אין זיין לעבן אבער פארוואס וויינען…?
פון די אנדערע זייט דערמאנט ער זיך ווי זיין חתן מדריך האט אים געזאגט; ס׳ווערט געברענגט פון צדיקים, אז די סיבה פארוואס מען זעהט פיעל מאל אז א שידוך האט זיך נישט אויסגעארבעט, איז צוליב ווי חתן כלה האב קיין טרערן נישט פארגאסן בשעת׳ן חופה…
שמעון האט פרבירט מיט אלע כוחות צו לאזן א טרער, אבער אן ערפאלג…
די חופה האט זיך געענדיגט, חתן כלה זענען ביידע אריין אין יחוד שטיבל, זיך ווארעם געהאלזט און געקישט, ווען פון דארט איז די באן געפארן אריין אינעם נייעם לעבן…
————————-
ביי נתן איז די געשיכטע געווען אינגאנצן אנדערשט. נתן איז געשטאנען אינטערן חופה, געיאמערט ווי א ניי געבוירנעם קינד, בשעת וואס טרערן גיסן זיך ווי א קוואל. נתן האט אויסגעניצט יעדע סקונדע זייענדיג מתפלל צום רבונו של עולם ער זאל אים צו שענקן ״בני, חיי, מזונה, מיט אלעם גוטן וואס פעלט זיך אויס צו בויען א ערליכע אידישע שטוב.
די חופה האט זיך גאנץ שנעל פארענדיגט, נתן מיט זיין כלה האבן געריכטערט זייערע טריט צום יחוד שטיבל. אריינקומענדיג האט ער געגעבן א העכערן קוש פאר זיין נייעם כלה, פרבירנדיג אינזינען צו האבן דאס וואס די אבות האקעדוישים האבן אינזינען געהאט בשעת וואס זיי האבן זיך געהאלדזט מיט זייערע כלות, (היבש פארן חתונה…) און זיך דערנאך אוועק געזעצט מיט איר עסן און שמועסן אפאר מינוט, ביז מ׳האט זיי ביידע ארויס געפירט צום ריקודין של מצוה.
נתן איז געווען אזוי אין די ספיריטשועל מאוד, אז בשעתן טאנצן האט ער מיט געזינגן די הייליגע פסוקים, און דערצו נאך אפי׳ אינזינען געהאט פירוש המילות…
הרי את מקודשת (2)
שמעון האט תיכף נאך די חתונה אנגעהויבן זוכען א דזשאב, מאכנדיג זיך די חשבון אז איידער ער האט קינדער איז די ווערדפולסטע צייט זיך אויפציבויען א פיוטשער.
שמעון, האבענדיג א געלונגענם קעפל האט טאקע גאנץ שנעל מצליח געווען אינעם עולם המסחר, זיך אויפבויענדיג א מאסיווע אנליין ביזנעס וואס האט אים אריין געברענג חודש׳לעך א הערליכע הכנסה.
————————
מיט נתן איז אבער די מעשה געווען אינגאנצן אנדערשט. נתן אנהויבנדיג א פרישע קאפיטל אין לעבן, האט אינאיינעם מיט זיין אשת חיל באשלאסן אז ער וועט זיך אריין זעצן אין כולל ווילאנג ער קען באצאלן זיינע חודש׳ליכע בילס.
נתן במשך עטליכע יאר איז טאקע געזיצן אין כולל, ווען יעדעס טאג וואס גייט פארביי ווערט אים די מצב אין שטוב שווערע און ענגער, צוליב וואס מיט יעדע קינד קומט צו פרישע הוצאות.
אבער מיט דעם אלעם האט נתן בכלל נישט ערנסט גענומען די עול הפרנסה, מיטן טענה, אז די זעלבע באשעפער וואס האט באפוילן צו לערנען ״יומם ולילה, די זעלבע באשעפער וועט דאס מאכען קענען אויספירן ״מכוח אל הפועל.
נתן, אפי די דחקות אין שטוב איז שוין געווען היבש אומדערטרעגליך, פארט אבער ווען עס איז געקומען צו שבת האט ער נישט געשפארט קיין געלט, ער האט פארמאגט א עקסטערע קרעדיט קארטל וואס ער האט גערופן די ״לוו קארטל״ אויף דאס וואס די גמרא שרייבט ״לוו עלי ואני פורע״, די רבונו של עולם זאגט: לכבוד שבת בארגט אויף מיינעט וועגן, און איך וועל באצאלן (אפישעלי דאפלט).
———————-
פאר שמעון איז אבער די גליקן נישט געווען אלעמאל אזוי פויגעלדיג. שמעון זייענדיג א בעל בית, פארמאגענדיג א שטאב מיט ארבעטער, האט געהאט צייטן וואס ער האט היבש געסטראגלט. און טאקע ווען עס איז געקומען אזעלכע צייטן ווי שבת און יו״ט ווי מען האט אסאך הוצאות, האט ער אנשטאטס זיך איין צו האנדלען א ״לוו קרעדיט קארטל״, ענדערשט פארשפארט עטליכע אומוויכטיגע קרעדיט קארטלעך, און אפי׳ איינמאל געקויפט טאנא פיש לכבוד שבת, נישט ווילנדיג אריין פאלן אין א מייניס.
נאך אלעמען איז שמעון בטבע נישט געווען אזא בעל ביטחון ווי נתן.
ויהי היום…
הרי את מקודשת (3)
געווען איז עס דאנערשטאג שפעט ביינאכט, שמעון שפאצירט אויף די גאסן פון מאנהעטן, קומעדיג נארוואס פון א וויכטיגע ביזנעס קאנפרענץ.
א שטארקע הינגער האט אים געכאפט, זוכענדיג ווי עס איז דא א גראסערי אדער א רעסטוראנט ווי ער קען עפס טועם זיין.
אזוי שפאצירנדיג לויפט אים אדורך מחשבות וואס ער שטיפט שוין א לענגערע צייט אוועק, אבער יעצט שפאצירנדיג אויף די פרייע לופט קען ער עס עפעס נישט פארשטילן.
זיין גאנצע חתונה׳עה געהאטע לעבן ביז אהער שפילט זיך אויף אין זיין קאפ, טראכטענדיג פון די ערשטע טאג וואס ער איז אזוי זיס געפאלן אין לאוו מיט זיין ווייב. אבער יעצט, האלטענדיג שוין 10 יאר נאך די חתונה שפירט ער ווי עס פעלט אים א התחדשות, ער האט ביז דאן נאך קיינמאל נישט געגאנגן מיט קיין פרעמדע פרוי, אדער געהאט סיי וואספארא עמוישענל קאנעקשן, טא וויפיעל קען מען לעבן מיט איין פרוי און נישט נמאס ווערן?
שמעון שפאצירט זיך ווייטער, עס שטערט אים שטארק אז ער טראכט דאס אויף זיין ווייב, נאך אלעמען איז זי א אמת׳ע געטרייע אשת חיל וואס פארמאגט חן אין זיינע אויגן, טא ווי קומט צו אים אזעלכע מחשבות…
ענדליך נאכן שפאצירן א צוויי דריי גאסן באמערקט שמעון א טיר מיט א בילד פון א פּיינעפּל, ס׳האט אים אויסגעזעהן ווי א געמיש פון א פרוכט געשעפט און א קלאב
———————-
ביי נתן איז די מעשה געווען גאנץ ענדליך, אבער מיט א אנדערע טוויסט.
נתן האלטנדיג שוין 10 יאר נאך די חתונה, פארמאגענדיג א שטוב מיט אכט קינדער, האבענדיג אנגעזעצט עטליכע קרעדיט קארטלעך מיט צענדליגע טויזענטער דאלארן, אינקלאדעט דעם ״לוו קארטל״, האט בלית ברירה געמוזט ארויס גיין על המחיה ועל הכלכלה שפייזן זיין פאמיליע. ש׳טייטיך אז קיין לייטישע פרנסה האט ער נישט געטראפן, נאר זיין איינציגסטע אפציע איז געווען ווערן א קאר-סערוויס דרייווער…
געווען איז דאס די ערשטע טאג פונעם נייעם ארבעט, נתן באקומט זיין ערשטע טריפּ, און פארט גלייך אהין ווארטנדיג די קאסטומער זאל ארויס קומען.
ס׳נעמט נישט קיין האלבע מינוט, עס זעצט זיך אריין א אינגע דארע חסידישע ווייבל, הערליך באקליידיטע, גאר אנדערש ווי זיין ווייב, און צו אלע צרות שטינק זי פון פערפיום…
נתן האט זיין גאנץ לעבן ביז אהער קיינמאל נישט געהאט די ניסיון פון קומען אין בארירונג מיט א פרעמדע פרוי, זייענדיג א דערהויבענע אינגערמאן וואס ווייסט נישט דעם ״דרכא אחרינה״ חוץ פון די וועג צום בית מדרש, כולל, אדער צימאל אין גראסערי.
וואס אפגערעד אז ביי זיין שוויגער, חוץ פון דעם וואס די ווייבער זענען אלע גאר פרום און יאנטשי אנגעטאן, האבן זיי זיך נוהג געווען צו שטיין עטליכע צענדליגע פיס אפגעריקט, ממילא האט ער קיין פייגלעך קיינמאל אין קאפ נישט געהאט.
הרי את מקודשת (4)
שמעון עפנט שטאלעך אויף די טיר, שפאצירנדיג אריין אינעווייניג.
שמעון זעהט אבער נישט קיין זכר פון קיין שפייז, נאר א קליינע לאבי מיט א פראנט דעסק ווי מען קען רעדן צו סטעף וואס העלפן לכאורה ארויס מיט א געוויסע סערוויס.
שמעון פוילט זיך נישט, ער שפאצירט צו םפראנט-טישל פרעגנדיג אן ארבעטער וואס פשט פון די פיינעפל סימבל ביים אריינגאנג, אז קיין עסן געשעפט איז דאס נישט?
די ארבעטער צישמייכלט זיך און ענטפערט אים: די סימבאל פון א פּיינעפל רעפלעקטירט די ״סווינגערס קאמיונעטי, און דאס איז וואס די פלאץ איז.
שמעון איז צימישט און בעהט איר זי זאל אים אביסל מער געבן צו פארשטיין וואס א ״סווינגער קאמיונעטי״ באדייט.
זיכער זאגט זי אים העפליך, זייענדיג מסביר אז עס מאכט זיך אסאך אויף די עלטער ווען א קאפל איז שוין חתונה׳געהאט א לענגערע צייט, און אזוי ווי יעדע זאך וואס מען האט איבער און איבער קען דאס ווערן בארינג, ממילא האט מען ספציעל אהער געשטעלט א קאמיונעטי פאר פארהייראטע קאפלס צו האבן די געלעגנהייט טועם צו זיין א אנדערעם׳ס מאן-ווייב במשך דעם נאכט, מ׳פארברענגט ציזאמען און מהאט א גוט-טיים עד הסוף, אזוי געבט דאס א שטיקל באָסט אין די מערידזש ביז די נעקסטע מאל וואס מען ברויך דאס האבן.
פאר שמעון איז דאס געווען א שטיקל חידוש, קען דען זיין א מציות א קאפל זאל זיך באמת ליב האבן און צו די זעלבע צייט גיין מיט א צווייטע מאן-פרוי…?
שמעון האט אבער די געדאנק בכלל נישט אוועק געמאכט, זייענדיג א מענטש מיט א ברייטע מוח און בטבע אזא איינער וואס איז אפן צו הערן פרישע געדאנקן, און נאכדערצו וואס קען אפשר זיין הילפבאר.
——————-
מיט נתן איז אבער די פרשה אינגאנצן אנדערשט.
נתן דרייווט קאר-סערוויס טעגליך, ער ווערט פלוצלים געוואויר אז חוץ פון כולל אדער שוועגערנס, איז דא א גרויסע וועלט מיט אלע סארט מענטשן.
מיט יעדע פארבייגייענדע טאג ווערן זיינע נסיונות שטערקער און שווערער.
זיין ווייב מיט וועם ער האט זיך אזוי געליבט במשך די יארן איז אים פשוט נמאס געווארן, זעענדיג אז ס׳דא פיעל שענערע און געשמאקערע ווי איר, בפרט, האלטנדיג שוין אזוי פיעל יאר נאך די חתונה און האבענדיג געמאכט אכט קינדער קניינע הארע איז איר גוף אינגאצן ארויס פון שעיפּ.
נתן איז אינגאנצן צומישט, ס׳איז אים אזוי שווער די אלע פרישע טעגליכע נסיונות וואס ער גייט אדורך בשעת׳ן ארבעט, זיין קאפ לויפט אים אוט אויף קאנטראל, אויף אזוי ווייט, אז ער האלט א ״תיקון הכלל״ אין זיין קאר אויפן דעשבארד אין פאל פון אמערדזשענסי…
הרי את מקודשת (5)
עטליכע טעג זענען פארביי, שמעון האט געווארט אויף א ריכטיגע געלעגנהייט צו כאפן א שמועס מיט זיין ווייב רבקה, איבער אלעס ביז אהער, און תכלית אויף ווייטער.
סאיז פרייטאג צינאכט, די קינדער שלאפן שוין, שמעון איז אריין אין בעדרום אינאיינעם מיט זיין אשת חיל און פארשפארט די טיר פון אינטען.
שמעון מיט רבקה האבן זיך ווארעם ארום גענומען גיבנדיג איינעם דעם צווייטען א נאסע French kiss. דערנאך פאלען זיי ציזאמען אריין אין בעט.
אזוי ליגן ביידע ציזאמען און שמועסן געשמאק גענוי ווי יעדע פרייטאגס צינאכטס נאכן סעודה.
נאך עטליכע מינוט שמועסן רופט זיך שמעון אן צו זיין ווייב: כוויל מיט דיר עפעס אדורך רעדן, אזאך וואס כהאב שוין לאנג געוואלט אויסשמועסן, כ׳שפיר אז יעצט איז די פאסיגסטע צייט דערפאר, ביסטו גרייט?
רבקה שמייכלט צוריק, שאקלנדיג מיט איר קאפ ווי צו זאגן: גאו אהעד הענדסום.
צו מאכען די שמועס בקיצור:
שמעון ברענגט ארויס פאר זיין ווייב אלע גוט׳ס וואס זיי האבן געהאט אינאיינעם אין די מערידזש ביז אהער, זייענדיג מסביר פאר רבקה; גענוי ווי א מענטש עסט טעגליך פאר פרישטאג ״ברויט״ אלץ די עיקר מאכל פונעם מיעל, און צו דעם לייגט ער צו אמאל אייער, טאנא, לאקס, וכו… דאך מאכט זיך אז א מענטש וויל פאר א טשעינדזש א אנדערע סארט ברויט, צו זאל עס זיין סאוער דאו, אזאך וואס מען ערלויבט זיך נישט טעגליך, אדער סיי וועלכע אנדערע ראלל. מיט דעם אלעם נעמט דאס קיין ברעקל נישט אוועק די חשיבות פון די טרדישענל ברויט וואס ער עסט יעדן טאג.
דאס זעלבע איז מיט א ווייב, זי איז ווי דאס שטיקל ברויט מיט וואס ער זעטיגט זיך טעגליך, אבער צימאל ברויך מען א שטיקל טשענדזש אינעם מיעל צו געבן א פרישקייט אנציגיין ווייטער…
רבקה קוקט אן שמעון מיט מאדנע בליקן, לייק וואט די פ*****ק אר יו טאלקינג??…
————
נתן האלט מער נישט אויס די אלע שווערע נסיונות, און ווענד זיך צו זיין ״מורה דרך״ רבי שמואל, א איד וועם ער קוקט שטארק ארויף, זייענדיג א איד א בן תורה אויסגעטאן פונעם עולם הגשמי…
נתן דערציילט פאר רבי שמואל ווי שווער זיינע טעגליכע נסיונות זענען, נעמענדיג פרעמדע פרויען אין זיין קאר, און ווי אזוי עס מאכט אים חרוב זיין שלום בית.
רבי שמואל שמייכלט צו נתן, ארויס קוקענדיג האלבוועגס פון זיינע ברילן.
רבי שמואל שטעלט זיך אויף פון זיין פלאץ און גייט צו צום שאנק, ארויסנעמענדיג א ספר מיטן נאמען ״בגן השלום״ (א ספר פאר שלום בית), אנרופנדיג זיך צו נתן בזה הלשון; לערן אדורך דעם ספר פון דעקל צו דעקל, די גליקליכסטע לעבן וואס א מענטש קען האבן אויף די וועלט איז ווען מען פירט זיך על דרך התורה והישר! פון פאלגן די תורה האט נאך קיינער נישט פארלוירן! אויף די וועלט איז מען נישט אראפ געקומען פאר פאן, (א סתירה אין איין שורה…
) די חשיבות פון א מענטש איז אז מיר זענען נישט קיין בהימות און מען קען זיך קאנטרעלירן…
נתן הייבט זיך אויף פון פלאץ, ער באדאנקט זיך פאר רבי שמואל, נתן איז זיכער אז ער טוט דאס בעסטע וואס איז שייך מיטן גיין זיך שואל עיצה זיין מיט ״דעת תורה״…
הרי את מקודשת (6)
וויפיעל שמעון האט פרבירט מסביר צי זיין פאר זיין פרוי רבקה דאס געדאנק פון עפענען די מערידזש, אלץ א ספייס און א פרישקייט אויף ווייטער, האט ער אבער ממש ווי געטאפט א וואנט! רבקה האט באמת נישט פארשטאנען וואס שמעון וויל פון איר לעבן האבן…
מיט דעם אלעם האט אבער רבקה דאס מאל יא געניצט איר ״בינה יתירה, זאגנדיג פאר שמעון: איך בין דא פאר דיר, און פאר די עתיד פון אונזער מערידזש, ממילא בין איך גרייט צו טראכטן איבער דאס געדאנק, אבער דארפסט מיר קודם געבן צייט דערויף. אויף וואס שמעון האט גערן מיטגעשטימט.
וואכן זענען פארביי, איין טאג שמועסנדיג ביי סאפיר רופט זיך רבקה ספאנטאן אן פאר שמעון: כהאב מיר איבער געטראכט, כ׳מיין ס׳וואלט אפשר יא כדי געווען מיר זאלן גיין צו איינער וואס טוט אין מערידזש, לאמיר הערן וואס יענער זאגט צו אזא געדאנק.
שמעון האט אויפגעלאכטן, זיך אנרופענדיג: ס׳איז א געוואלדיגע געדאנק, איך מאך שוין יעצט א עפוינטמענט.
אומר ועושה.
די טאג איז אנגעקומען, ביידע שפאצירן אריין אינעם צימער פונעם קאוטש, און זעצן זיך באקוועמערהייט אוועק.
——————-
צוריק צו נתן:
נתן האט זייער ערנסט גענומען די ווערטער פון שמואל, און האט במשך די קומענדיג טעג און וואכן אדורך געלערנט דעם ספר ״בגן השלום.
בלויז פאר א קורצע צייט איז טאקע די “ספר בגן השלום אים געווען ווי א שטיקל מאטרין וואס בארויאיגט און פארטאמט די געפילן.
אינטערעסאנט איז אבער געווען, אז ווי מער ער האט געלערנט אז ווען א זכר מיט א נקיבה קומען זיך ציזאם און הייראטן, איז דאס א הימלישע געשעהעניש מיטן ציהל ״מתקן צו זיין עולמות און נשמות, אלץ מער האט אים זיין סאבקאנטשעס געמאכט טראכטן פון אנדערע פרויען, וויסענדיג, אז פון יעצט ביז די הינדערט און צוואנציג איז זיין פאוקעס צו לעבן בלויז מיט די איין פרוי אן האבן די אפערטאנעטי טועם צו זיין עפעס אנדערשט.
למעשה האט אלעס א גבול. נאך עטליכע חדשים איז נתן ווי פארשטענדליך צוריק געפאלן פון ווי ער האט אנגעהויבן איידער ער האט זיך געטראפן מיט שמואל… נישט האבענדיג קיין ברירה קערט ער זיך צוריק צו שמואל ווילנדיג ווידער הערן זיין ריינע ״דעת תורה…
נתן קומט אריין צו רבי שמואל און זעצט זיך אוועק ״פנים לפנים פארנט ביי זיין ספרים טישל.
הרי את מקודשת (7)
פאר איבער א שעה איז שמעון מיט רבקה געזיצן און ״דן געווען ״בכובד ראש אלע צדדים ווי אזוי מען קען אפּ ספייסען די מערידזש.
איינע פון די הויפט נקודות וואס די קאוטש האט ארויס געברענגט בשעת׳ן אויסשמועסן דאס געדאנק פון עפענען די מערידזש איז, אז ס׳דא זאכען וואס האבן טאקע א נידריגע סוקסעס ראטע, פארט אבער מיינט דאס נישט אז ס׳ווערט אויס אפציע. ממילא וואלט אפשר יא כדי געווען אויספרבירן צו עפענען די מערידזש, אויף סיי וואספארא אויפן, אויב ביידע זענען באמת עמוישענל גרייט דערפאר.
הקיצור, די שמועס האט זיך געענדיג ונפרדו בשלום.
וואכן זענען פארביי, אסאך האט מען איבערגעקייט די נושא פון אפּען מערידזש, ציביסלאך האט זיך עס געזעצט אין רבקה׳ס מוח, ביז סאיז געקומען די טאג ווען רבקה האט געזאגט זי איז גרייט עס אויסציפרבירן און זעהן ווי דאס וועט פירן!
————-
אנדערשט איז אבער געווען מיט נתן:
נתן זיצט פארנט פון שמואל און וויינט זיך אויס, דערציילנדיג אלעס וואס ער גייט לעצטנס אריבער, ווי שווער עס איז אים צו קאנעקטן מיט זיין פרוי, בפרט זי זעהט אויס ווייט פון שיין, ווען יעדן טאג זעהט ער פיעל שענערע נקיבות אין זיין אייגענם קאר. ווי אויך ער שפירט אז אינאלגעמיין קען ער נישט עמוישענל קאנעקטן מיט זיין פרוי, אלעס א תוצאה פון דאס אז ער איז שוין אזוי פיעל יאר חתונה׳געהאט מיט די זעלבע מענטש, און ער מוז בלייבן מיט איר ביז די טאג ווען ער שטארבט, נישט קענענדיג האבן א צווייטע שאנס… און דאס קומט שוין נאכן אדורך לערנען די ספר וואס שמואל האט אים געיצה׳ט
שמאול האט אויסגעהערט נתן מיט א רויאיקייט, און דערביי געשמייכלט, זאגענדיג: ס׳איז די קללה פון אדם הראשון אז א מענטש דארף ארבעטן, פון הימל איז שוין פארשריבן געווארן איידער מען איז געבוירן וועלכע דזשאב מען זאל ארבעטן. גאט שיקט נישט א ניסיון פאר א מענטש וואס קען עס נישט ביישטיין! ממילא זיי פרייליך אז גאט האט דיר אויסגעקליבן אויסציפירן אזא קאמפלעצירטע מיסיע, און האלט דיר שטאלץ דערמיט!
נתן האט געשאקלט מיטן קאפ היבש אנידער געשלאגען, האפענונג אז שמואל וועט אים בעסער קענען העלפן מיט זיין צרה.
נתן האט זיך באדאנקט פאר שמואל און איז ארויס.
צייט איז פארביי, די שלום בית ביי נתן האט זיך נאר פארערגעט… נתן איז כסדר ארום געלאפן זוכן חיזוק ״בענייני קדושה ושלום בית, ס׳האט אבער יעדעס מאל עקסטרע גאנץ שנעל אויסגעוועפט… ביז נתן איז געקומען צו די מסקנה אז דאס איז מער נישט די פרוי מיט וועם ער וויל וואוינען און ער גייט זיך גט׳ן!
הרי את מקודשת (8)
סאיז 11:00 אזייגער פרייטאגס צינאכטס, שמעון מיט רבקה שפאצירן אריין אינעם סוויגערס קלאב אין מאנהעטן, זיי באצאלן ענטרענס פי, און פון דארט נעמט זיי א ארבעטער ארום ווייזן דאס פלאץ.
שמעון מיט רבקה האבן באגעגנט קאפלס פון אלע סארט עלטער. די אטמאספערע אינעם קלאב איז נעקסט לעוועל, יעדער איז פריינטלעך און אויפגעהייטערט.
ציביסלאך מאכן זיי זיך היימיש און באקענען זיך מיט פרעמדע קאפלס פון אלע סארט ראסעס.
ויהי בחצי הלילה:
רבקה איז היבש אנגעטרינקען, זי פלאטערט ארום מיט פילע מענער אז ס׳גייט א רויעך. ביידע פרייען זיך פאר איינעם דעם צווייטן, און ציזאמען זענען זיי מקיים דעם ״טועמיה חיים זכו, ביינזאם מיטן ״וקראת לשבת עונג״…
***********
סאיז פינף אזייגער פארטאגס, שמעון מיט רבקה האבן זיך נארוואס אריין געזעצט אין קאר, נאך מקיים זיין דעם מאין עולם הבא, ליל שבת קודש.
שמעון רופט זיך אן צו רבקה: איך קען דיר נישט געניג באדאנקן פאר אלץ וואס האסט געטון צו מיר, האסט מיר ממש צוריק געגבן מיין לעבן! איך שפיר מיר מער נישט ווי און א תפיסה וואס איז ענדלאז, נאר איך ווייס אז איך קען אינדזשויען לייף, און נאך אינאיינעם מיט דיר!
דאן נעמט שמעון ארויס א הערליכע רינגל, און רופט זיך אן צו רבקה מיט א שמייכל: כ׳שפיר ממש ווי מיר האבן יעצט פון דאסניי חתונה, כ׳האב אזא פרישקייט שוין לאנג נישט געשפירט אין אונזער מערידזש, ממילא האסטו דא דעם רינגל: הרי את מקודשת!
——————-
נתן שטייט אין בית דין שטיבל מיט אראפ געלאזטן פנים. ער האט באמת נישט געגלייבט אז ער וועט אמאל האלטן אין אזא מצב, בפרט נאכן פולקאם מקיים זיין דעת תורה מיט אלע פרטים.
מיט דעם אלעם, פארלירט ער נישט זיין ריינעם אמונה, ער גלייבט מיטן גאנצן הארץ אז פון הימל קומט קיין שלעכטס נישט ארויס, און וואס דער אייבישטער טוט איז גוט!
אפגערעד אז אלע עגמת נפש וואס ער גייט יעצט אריבער איז נישט עפס וואס מיר קליינע מענטשעלעך קענען פארשטיין גאטס חשבונות…
נתן נעמט זיך ציזאם. נאך אלעמען איז ער יעצט מקיים א מצוות עשה דאורייתא… ער נעמט ארויס דאס גט און געבט דאס איבער פאר זיין ווייב, זיך אינטערמורמלענדיג מיט גרויס כוונה: הרי את מגורשת…
ענדע
שמעון מיט נתן זענען געווען צוויי חברים אין ישיבה, ביידע זענען געווען מער פון די עוורידזש בחורים. די חילוק צווישן די צוויי איז נאר געווען, אז בשעת וואס שמעון איז געווען א קליגער און א טיפע טראכטער, איז נתן געווען א פשוטע בחור מיט א גראדע אויבערפלעכליכע מוח.
ביידע זענען געווארן חתנים בשטו״מ בערך די זעלבע צייט, און ביידע האבן געפונען חן אין זייערע כלות, נישט שפירענדיג ווי זיי זענען געווארן אריין געצווינגן אינעם שידוך.
——————————
די טאג איז אנגעקומען, שמעון שטייט אינטערן חופה, אבער סאום האו איז די קוואל פון טרערן נישט אפען געווען פאר אים… אמת ס׳איז א גרויסע סטעפּ אין זיין לעבן אבער פארוואס וויינען…?
פון די אנדערע זייט דערמאנט ער זיך ווי זיין חתן מדריך האט אים געזאגט; ס׳ווערט געברענגט פון צדיקים, אז די סיבה פארוואס מען זעהט פיעל מאל אז א שידוך האט זיך נישט אויסגעארבעט, איז צוליב ווי חתן כלה האב קיין טרערן נישט פארגאסן בשעת׳ן חופה…
שמעון האט פרבירט מיט אלע כוחות צו לאזן א טרער, אבער אן ערפאלג…
די חופה האט זיך געענדיגט, חתן כלה זענען ביידע אריין אין יחוד שטיבל, זיך ווארעם געהאלזט און געקישט, ווען פון דארט איז די באן געפארן אריין אינעם נייעם לעבן…
————————-
ביי נתן איז די געשיכטע געווען אינגאנצן אנדערשט. נתן איז געשטאנען אינטערן חופה, געיאמערט ווי א ניי געבוירנעם קינד, בשעת וואס טרערן גיסן זיך ווי א קוואל. נתן האט אויסגעניצט יעדע סקונדע זייענדיג מתפלל צום רבונו של עולם ער זאל אים צו שענקן ״בני, חיי, מזונה, מיט אלעם גוטן וואס פעלט זיך אויס צו בויען א ערליכע אידישע שטוב.
די חופה האט זיך גאנץ שנעל פארענדיגט, נתן מיט זיין כלה האבן געריכטערט זייערע טריט צום יחוד שטיבל. אריינקומענדיג האט ער געגעבן א העכערן קוש פאר זיין נייעם כלה, פרבירנדיג אינזינען צו האבן דאס וואס די אבות האקעדוישים האבן אינזינען געהאט בשעת וואס זיי האבן זיך געהאלדזט מיט זייערע כלות, (היבש פארן חתונה…) און זיך דערנאך אוועק געזעצט מיט איר עסן און שמועסן אפאר מינוט, ביז מ׳האט זיי ביידע ארויס געפירט צום ריקודין של מצוה.
נתן איז געווען אזוי אין די ספיריטשועל מאוד, אז בשעתן טאנצן האט ער מיט געזינגן די הייליגע פסוקים, און דערצו נאך אפי׳ אינזינען געהאט פירוש המילות…
הרי את מקודשת (2)
שמעון האט תיכף נאך די חתונה אנגעהויבן זוכען א דזשאב, מאכנדיג זיך די חשבון אז איידער ער האט קינדער איז די ווערדפולסטע צייט זיך אויפציבויען א פיוטשער.
שמעון, האבענדיג א געלונגענם קעפל האט טאקע גאנץ שנעל מצליח געווען אינעם עולם המסחר, זיך אויפבויענדיג א מאסיווע אנליין ביזנעס וואס האט אים אריין געברענג חודש׳לעך א הערליכע הכנסה.
————————
מיט נתן איז אבער די מעשה געווען אינגאנצן אנדערשט. נתן אנהויבנדיג א פרישע קאפיטל אין לעבן, האט אינאיינעם מיט זיין אשת חיל באשלאסן אז ער וועט זיך אריין זעצן אין כולל ווילאנג ער קען באצאלן זיינע חודש׳ליכע בילס.
נתן במשך עטליכע יאר איז טאקע געזיצן אין כולל, ווען יעדעס טאג וואס גייט פארביי ווערט אים די מצב אין שטוב שווערע און ענגער, צוליב וואס מיט יעדע קינד קומט צו פרישע הוצאות.
אבער מיט דעם אלעם האט נתן בכלל נישט ערנסט גענומען די עול הפרנסה, מיטן טענה, אז די זעלבע באשעפער וואס האט באפוילן צו לערנען ״יומם ולילה, די זעלבע באשעפער וועט דאס מאכען קענען אויספירן ״מכוח אל הפועל.
נתן, אפי די דחקות אין שטוב איז שוין געווען היבש אומדערטרעגליך, פארט אבער ווען עס איז געקומען צו שבת האט ער נישט געשפארט קיין געלט, ער האט פארמאגט א עקסטערע קרעדיט קארטל וואס ער האט גערופן די ״לוו קארטל״ אויף דאס וואס די גמרא שרייבט ״לוו עלי ואני פורע״, די רבונו של עולם זאגט: לכבוד שבת בארגט אויף מיינעט וועגן, און איך וועל באצאלן (אפישעלי דאפלט).
———————-
פאר שמעון איז אבער די גליקן נישט געווען אלעמאל אזוי פויגעלדיג. שמעון זייענדיג א בעל בית, פארמאגענדיג א שטאב מיט ארבעטער, האט געהאט צייטן וואס ער האט היבש געסטראגלט. און טאקע ווען עס איז געקומען אזעלכע צייטן ווי שבת און יו״ט ווי מען האט אסאך הוצאות, האט ער אנשטאטס זיך איין צו האנדלען א ״לוו קרעדיט קארטל״, ענדערשט פארשפארט עטליכע אומוויכטיגע קרעדיט קארטלעך, און אפי׳ איינמאל געקויפט טאנא פיש לכבוד שבת, נישט ווילנדיג אריין פאלן אין א מייניס.
נאך אלעמען איז שמעון בטבע נישט געווען אזא בעל ביטחון ווי נתן.
ויהי היום…
הרי את מקודשת (3)
געווען איז עס דאנערשטאג שפעט ביינאכט, שמעון שפאצירט אויף די גאסן פון מאנהעטן, קומעדיג נארוואס פון א וויכטיגע ביזנעס קאנפרענץ.
א שטארקע הינגער האט אים געכאפט, זוכענדיג ווי עס איז דא א גראסערי אדער א רעסטוראנט ווי ער קען עפס טועם זיין.
אזוי שפאצירנדיג לויפט אים אדורך מחשבות וואס ער שטיפט שוין א לענגערע צייט אוועק, אבער יעצט שפאצירנדיג אויף די פרייע לופט קען ער עס עפעס נישט פארשטילן.
זיין גאנצע חתונה׳עה געהאטע לעבן ביז אהער שפילט זיך אויף אין זיין קאפ, טראכטענדיג פון די ערשטע טאג וואס ער איז אזוי זיס געפאלן אין לאוו מיט זיין ווייב. אבער יעצט, האלטענדיג שוין 10 יאר נאך די חתונה שפירט ער ווי עס פעלט אים א התחדשות, ער האט ביז דאן נאך קיינמאל נישט געגאנגן מיט קיין פרעמדע פרוי, אדער געהאט סיי וואספארא עמוישענל קאנעקשן, טא וויפיעל קען מען לעבן מיט איין פרוי און נישט נמאס ווערן?
שמעון שפאצירט זיך ווייטער, עס שטערט אים שטארק אז ער טראכט דאס אויף זיין ווייב, נאך אלעמען איז זי א אמת׳ע געטרייע אשת חיל וואס פארמאגט חן אין זיינע אויגן, טא ווי קומט צו אים אזעלכע מחשבות…
ענדליך נאכן שפאצירן א צוויי דריי גאסן באמערקט שמעון א טיר מיט א בילד פון א פּיינעפּל, ס׳האט אים אויסגעזעהן ווי א געמיש פון א פרוכט געשעפט און א קלאב
———————-
ביי נתן איז די מעשה געווען גאנץ ענדליך, אבער מיט א אנדערע טוויסט.
נתן האלטנדיג שוין 10 יאר נאך די חתונה, פארמאגענדיג א שטוב מיט אכט קינדער, האבענדיג אנגעזעצט עטליכע קרעדיט קארטלעך מיט צענדליגע טויזענטער דאלארן, אינקלאדעט דעם ״לוו קארטל״, האט בלית ברירה געמוזט ארויס גיין על המחיה ועל הכלכלה שפייזן זיין פאמיליע. ש׳טייטיך אז קיין לייטישע פרנסה האט ער נישט געטראפן, נאר זיין איינציגסטע אפציע איז געווען ווערן א קאר-סערוויס דרייווער…
געווען איז דאס די ערשטע טאג פונעם נייעם ארבעט, נתן באקומט זיין ערשטע טריפּ, און פארט גלייך אהין ווארטנדיג די קאסטומער זאל ארויס קומען.
ס׳נעמט נישט קיין האלבע מינוט, עס זעצט זיך אריין א אינגע דארע חסידישע ווייבל, הערליך באקליידיטע, גאר אנדערש ווי זיין ווייב, און צו אלע צרות שטינק זי פון פערפיום…
נתן האט זיין גאנץ לעבן ביז אהער קיינמאל נישט געהאט די ניסיון פון קומען אין בארירונג מיט א פרעמדע פרוי, זייענדיג א דערהויבענע אינגערמאן וואס ווייסט נישט דעם ״דרכא אחרינה״ חוץ פון די וועג צום בית מדרש, כולל, אדער צימאל אין גראסערי.
וואס אפגערעד אז ביי זיין שוויגער, חוץ פון דעם וואס די ווייבער זענען אלע גאר פרום און יאנטשי אנגעטאן, האבן זיי זיך נוהג געווען צו שטיין עטליכע צענדליגע פיס אפגעריקט, ממילא האט ער קיין פייגלעך קיינמאל אין קאפ נישט געהאט.
הרי את מקודשת (4)
שמעון עפנט שטאלעך אויף די טיר, שפאצירנדיג אריין אינעווייניג.
שמעון זעהט אבער נישט קיין זכר פון קיין שפייז, נאר א קליינע לאבי מיט א פראנט דעסק ווי מען קען רעדן צו סטעף וואס העלפן לכאורה ארויס מיט א געוויסע סערוויס.
שמעון פוילט זיך נישט, ער שפאצירט צו םפראנט-טישל פרעגנדיג אן ארבעטער וואס פשט פון די פיינעפל סימבל ביים אריינגאנג, אז קיין עסן געשעפט איז דאס נישט?
די ארבעטער צישמייכלט זיך און ענטפערט אים: די סימבאל פון א פּיינעפל רעפלעקטירט די ״סווינגערס קאמיונעטי, און דאס איז וואס די פלאץ איז.
שמעון איז צימישט און בעהט איר זי זאל אים אביסל מער געבן צו פארשטיין וואס א ״סווינגער קאמיונעטי״ באדייט.
זיכער זאגט זי אים העפליך, זייענדיג מסביר אז עס מאכט זיך אסאך אויף די עלטער ווען א קאפל איז שוין חתונה׳געהאט א לענגערע צייט, און אזוי ווי יעדע זאך וואס מען האט איבער און איבער קען דאס ווערן בארינג, ממילא האט מען ספציעל אהער געשטעלט א קאמיונעטי פאר פארהייראטע קאפלס צו האבן די געלעגנהייט טועם צו זיין א אנדערעם׳ס מאן-ווייב במשך דעם נאכט, מ׳פארברענגט ציזאמען און מהאט א גוט-טיים עד הסוף, אזוי געבט דאס א שטיקל באָסט אין די מערידזש ביז די נעקסטע מאל וואס מען ברויך דאס האבן.
פאר שמעון איז דאס געווען א שטיקל חידוש, קען דען זיין א מציות א קאפל זאל זיך באמת ליב האבן און צו די זעלבע צייט גיין מיט א צווייטע מאן-פרוי…?
שמעון האט אבער די געדאנק בכלל נישט אוועק געמאכט, זייענדיג א מענטש מיט א ברייטע מוח און בטבע אזא איינער וואס איז אפן צו הערן פרישע געדאנקן, און נאכדערצו וואס קען אפשר זיין הילפבאר.
——————-
מיט נתן איז אבער די פרשה אינגאנצן אנדערשט.
נתן דרייווט קאר-סערוויס טעגליך, ער ווערט פלוצלים געוואויר אז חוץ פון כולל אדער שוועגערנס, איז דא א גרויסע וועלט מיט אלע סארט מענטשן.
מיט יעדע פארבייגייענדע טאג ווערן זיינע נסיונות שטערקער און שווערער.
זיין ווייב מיט וועם ער האט זיך אזוי געליבט במשך די יארן איז אים פשוט נמאס געווארן, זעענדיג אז ס׳דא פיעל שענערע און געשמאקערע ווי איר, בפרט, האלטנדיג שוין אזוי פיעל יאר נאך די חתונה און האבענדיג געמאכט אכט קינדער קניינע הארע איז איר גוף אינגאצן ארויס פון שעיפּ.
נתן איז אינגאנצן צומישט, ס׳איז אים אזוי שווער די אלע פרישע טעגליכע נסיונות וואס ער גייט אדורך בשעת׳ן ארבעט, זיין קאפ לויפט אים אוט אויף קאנטראל, אויף אזוי ווייט, אז ער האלט א ״תיקון הכלל״ אין זיין קאר אויפן דעשבארד אין פאל פון אמערדזשענסי…
הרי את מקודשת (5)
עטליכע טעג זענען פארביי, שמעון האט געווארט אויף א ריכטיגע געלעגנהייט צו כאפן א שמועס מיט זיין ווייב רבקה, איבער אלעס ביז אהער, און תכלית אויף ווייטער.
סאיז פרייטאג צינאכט, די קינדער שלאפן שוין, שמעון איז אריין אין בעדרום אינאיינעם מיט זיין אשת חיל און פארשפארט די טיר פון אינטען.
שמעון מיט רבקה האבן זיך ווארעם ארום גענומען גיבנדיג איינעם דעם צווייטען א נאסע French kiss. דערנאך פאלען זיי ציזאמען אריין אין בעט.
אזוי ליגן ביידע ציזאמען און שמועסן געשמאק גענוי ווי יעדע פרייטאגס צינאכטס נאכן סעודה.
נאך עטליכע מינוט שמועסן רופט זיך שמעון אן צו זיין ווייב: כוויל מיט דיר עפעס אדורך רעדן, אזאך וואס כהאב שוין לאנג געוואלט אויסשמועסן, כ׳שפיר אז יעצט איז די פאסיגסטע צייט דערפאר, ביסטו גרייט?
רבקה שמייכלט צוריק, שאקלנדיג מיט איר קאפ ווי צו זאגן: גאו אהעד הענדסום.
צו מאכען די שמועס בקיצור:
שמעון ברענגט ארויס פאר זיין ווייב אלע גוט׳ס וואס זיי האבן געהאט אינאיינעם אין די מערידזש ביז אהער, זייענדיג מסביר פאר רבקה; גענוי ווי א מענטש עסט טעגליך פאר פרישטאג ״ברויט״ אלץ די עיקר מאכל פונעם מיעל, און צו דעם לייגט ער צו אמאל אייער, טאנא, לאקס, וכו… דאך מאכט זיך אז א מענטש וויל פאר א טשעינדזש א אנדערע סארט ברויט, צו זאל עס זיין סאוער דאו, אזאך וואס מען ערלויבט זיך נישט טעגליך, אדער סיי וועלכע אנדערע ראלל. מיט דעם אלעם נעמט דאס קיין ברעקל נישט אוועק די חשיבות פון די טרדישענל ברויט וואס ער עסט יעדן טאג.
דאס זעלבע איז מיט א ווייב, זי איז ווי דאס שטיקל ברויט מיט וואס ער זעטיגט זיך טעגליך, אבער צימאל ברויך מען א שטיקל טשענדזש אינעם מיעל צו געבן א פרישקייט אנציגיין ווייטער…
רבקה קוקט אן שמעון מיט מאדנע בליקן, לייק וואט די פ*****ק אר יו טאלקינג??…
————
נתן האלט מער נישט אויס די אלע שווערע נסיונות, און ווענד זיך צו זיין ״מורה דרך״ רבי שמואל, א איד וועם ער קוקט שטארק ארויף, זייענדיג א איד א בן תורה אויסגעטאן פונעם עולם הגשמי…
נתן דערציילט פאר רבי שמואל ווי שווער זיינע טעגליכע נסיונות זענען, נעמענדיג פרעמדע פרויען אין זיין קאר, און ווי אזוי עס מאכט אים חרוב זיין שלום בית.
רבי שמואל שמייכלט צו נתן, ארויס קוקענדיג האלבוועגס פון זיינע ברילן.
רבי שמואל שטעלט זיך אויף פון זיין פלאץ און גייט צו צום שאנק, ארויסנעמענדיג א ספר מיטן נאמען ״בגן השלום״ (א ספר פאר שלום בית), אנרופנדיג זיך צו נתן בזה הלשון; לערן אדורך דעם ספר פון דעקל צו דעקל, די גליקליכסטע לעבן וואס א מענטש קען האבן אויף די וועלט איז ווען מען פירט זיך על דרך התורה והישר! פון פאלגן די תורה האט נאך קיינער נישט פארלוירן! אויף די וועלט איז מען נישט אראפ געקומען פאר פאן, (א סתירה אין איין שורה…
) די חשיבות פון א מענטש איז אז מיר זענען נישט קיין בהימות און מען קען זיך קאנטרעלירן…נתן הייבט זיך אויף פון פלאץ, ער באדאנקט זיך פאר רבי שמואל, נתן איז זיכער אז ער טוט דאס בעסטע וואס איז שייך מיטן גיין זיך שואל עיצה זיין מיט ״דעת תורה״…
הרי את מקודשת (6)
וויפיעל שמעון האט פרבירט מסביר צי זיין פאר זיין פרוי רבקה דאס געדאנק פון עפענען די מערידזש, אלץ א ספייס און א פרישקייט אויף ווייטער, האט ער אבער ממש ווי געטאפט א וואנט! רבקה האט באמת נישט פארשטאנען וואס שמעון וויל פון איר לעבן האבן…
מיט דעם אלעם האט אבער רבקה דאס מאל יא געניצט איר ״בינה יתירה, זאגנדיג פאר שמעון: איך בין דא פאר דיר, און פאר די עתיד פון אונזער מערידזש, ממילא בין איך גרייט צו טראכטן איבער דאס געדאנק, אבער דארפסט מיר קודם געבן צייט דערויף. אויף וואס שמעון האט גערן מיטגעשטימט.
וואכן זענען פארביי, איין טאג שמועסנדיג ביי סאפיר רופט זיך רבקה ספאנטאן אן פאר שמעון: כהאב מיר איבער געטראכט, כ׳מיין ס׳וואלט אפשר יא כדי געווען מיר זאלן גיין צו איינער וואס טוט אין מערידזש, לאמיר הערן וואס יענער זאגט צו אזא געדאנק.
שמעון האט אויפגעלאכטן, זיך אנרופענדיג: ס׳איז א געוואלדיגע געדאנק, איך מאך שוין יעצט א עפוינטמענט.
אומר ועושה.
די טאג איז אנגעקומען, ביידע שפאצירן אריין אינעם צימער פונעם קאוטש, און זעצן זיך באקוועמערהייט אוועק.
——————-
צוריק צו נתן:
נתן האט זייער ערנסט גענומען די ווערטער פון שמואל, און האט במשך די קומענדיג טעג און וואכן אדורך געלערנט דעם ספר ״בגן השלום.
בלויז פאר א קורצע צייט איז טאקע די “ספר בגן השלום אים געווען ווי א שטיקל מאטרין וואס בארויאיגט און פארטאמט די געפילן.
אינטערעסאנט איז אבער געווען, אז ווי מער ער האט געלערנט אז ווען א זכר מיט א נקיבה קומען זיך ציזאם און הייראטן, איז דאס א הימלישע געשעהעניש מיטן ציהל ״מתקן צו זיין עולמות און נשמות, אלץ מער האט אים זיין סאבקאנטשעס געמאכט טראכטן פון אנדערע פרויען, וויסענדיג, אז פון יעצט ביז די הינדערט און צוואנציג איז זיין פאוקעס צו לעבן בלויז מיט די איין פרוי אן האבן די אפערטאנעטי טועם צו זיין עפעס אנדערשט.
למעשה האט אלעס א גבול. נאך עטליכע חדשים איז נתן ווי פארשטענדליך צוריק געפאלן פון ווי ער האט אנגעהויבן איידער ער האט זיך געטראפן מיט שמואל… נישט האבענדיג קיין ברירה קערט ער זיך צוריק צו שמואל ווילנדיג ווידער הערן זיין ריינע ״דעת תורה…
נתן קומט אריין צו רבי שמואל און זעצט זיך אוועק ״פנים לפנים פארנט ביי זיין ספרים טישל.
הרי את מקודשת (7)
פאר איבער א שעה איז שמעון מיט רבקה געזיצן און ״דן געווען ״בכובד ראש אלע צדדים ווי אזוי מען קען אפּ ספייסען די מערידזש.
איינע פון די הויפט נקודות וואס די קאוטש האט ארויס געברענגט בשעת׳ן אויסשמועסן דאס געדאנק פון עפענען די מערידזש איז, אז ס׳דא זאכען וואס האבן טאקע א נידריגע סוקסעס ראטע, פארט אבער מיינט דאס נישט אז ס׳ווערט אויס אפציע. ממילא וואלט אפשר יא כדי געווען אויספרבירן צו עפענען די מערידזש, אויף סיי וואספארא אויפן, אויב ביידע זענען באמת עמוישענל גרייט דערפאר.
הקיצור, די שמועס האט זיך געענדיג ונפרדו בשלום.
וואכן זענען פארביי, אסאך האט מען איבערגעקייט די נושא פון אפּען מערידזש, ציביסלאך האט זיך עס געזעצט אין רבקה׳ס מוח, ביז סאיז געקומען די טאג ווען רבקה האט געזאגט זי איז גרייט עס אויסציפרבירן און זעהן ווי דאס וועט פירן!
————-
אנדערשט איז אבער געווען מיט נתן:
נתן זיצט פארנט פון שמואל און וויינט זיך אויס, דערציילנדיג אלעס וואס ער גייט לעצטנס אריבער, ווי שווער עס איז אים צו קאנעקטן מיט זיין פרוי, בפרט זי זעהט אויס ווייט פון שיין, ווען יעדן טאג זעהט ער פיעל שענערע נקיבות אין זיין אייגענם קאר. ווי אויך ער שפירט אז אינאלגעמיין קען ער נישט עמוישענל קאנעקטן מיט זיין פרוי, אלעס א תוצאה פון דאס אז ער איז שוין אזוי פיעל יאר חתונה׳געהאט מיט די זעלבע מענטש, און ער מוז בלייבן מיט איר ביז די טאג ווען ער שטארבט, נישט קענענדיג האבן א צווייטע שאנס… און דאס קומט שוין נאכן אדורך לערנען די ספר וואס שמואל האט אים געיצה׳ט
שמאול האט אויסגעהערט נתן מיט א רויאיקייט, און דערביי געשמייכלט, זאגענדיג: ס׳איז די קללה פון אדם הראשון אז א מענטש דארף ארבעטן, פון הימל איז שוין פארשריבן געווארן איידער מען איז געבוירן וועלכע דזשאב מען זאל ארבעטן. גאט שיקט נישט א ניסיון פאר א מענטש וואס קען עס נישט ביישטיין! ממילא זיי פרייליך אז גאט האט דיר אויסגעקליבן אויסציפירן אזא קאמפלעצירטע מיסיע, און האלט דיר שטאלץ דערמיט!
נתן האט געשאקלט מיטן קאפ היבש אנידער געשלאגען, האפענונג אז שמואל וועט אים בעסער קענען העלפן מיט זיין צרה.
נתן האט זיך באדאנקט פאר שמואל און איז ארויס.
צייט איז פארביי, די שלום בית ביי נתן האט זיך נאר פארערגעט… נתן איז כסדר ארום געלאפן זוכן חיזוק ״בענייני קדושה ושלום בית, ס׳האט אבער יעדעס מאל עקסטרע גאנץ שנעל אויסגעוועפט… ביז נתן איז געקומען צו די מסקנה אז דאס איז מער נישט די פרוי מיט וועם ער וויל וואוינען און ער גייט זיך גט׳ן!
הרי את מקודשת (8)
סאיז 11:00 אזייגער פרייטאגס צינאכטס, שמעון מיט רבקה שפאצירן אריין אינעם סוויגערס קלאב אין מאנהעטן, זיי באצאלן ענטרענס פי, און פון דארט נעמט זיי א ארבעטער ארום ווייזן דאס פלאץ.
שמעון מיט רבקה האבן באגעגנט קאפלס פון אלע סארט עלטער. די אטמאספערע אינעם קלאב איז נעקסט לעוועל, יעדער איז פריינטלעך און אויפגעהייטערט.
ציביסלאך מאכן זיי זיך היימיש און באקענען זיך מיט פרעמדע קאפלס פון אלע סארט ראסעס.
ויהי בחצי הלילה:
רבקה איז היבש אנגעטרינקען, זי פלאטערט ארום מיט פילע מענער אז ס׳גייט א רויעך. ביידע פרייען זיך פאר איינעם דעם צווייטן, און ציזאמען זענען זיי מקיים דעם ״טועמיה חיים זכו, ביינזאם מיטן ״וקראת לשבת עונג״…
***********
סאיז פינף אזייגער פארטאגס, שמעון מיט רבקה האבן זיך נארוואס אריין געזעצט אין קאר, נאך מקיים זיין דעם מאין עולם הבא, ליל שבת קודש.
שמעון רופט זיך אן צו רבקה: איך קען דיר נישט געניג באדאנקן פאר אלץ וואס האסט געטון צו מיר, האסט מיר ממש צוריק געגבן מיין לעבן! איך שפיר מיר מער נישט ווי און א תפיסה וואס איז ענדלאז, נאר איך ווייס אז איך קען אינדזשויען לייף, און נאך אינאיינעם מיט דיר!
דאן נעמט שמעון ארויס א הערליכע רינגל, און רופט זיך אן צו רבקה מיט א שמייכל: כ׳שפיר ממש ווי מיר האבן יעצט פון דאסניי חתונה, כ׳האב אזא פרישקייט שוין לאנג נישט געשפירט אין אונזער מערידזש, ממילא האסטו דא דעם רינגל: הרי את מקודשת!
——————-
נתן שטייט אין בית דין שטיבל מיט אראפ געלאזטן פנים. ער האט באמת נישט געגלייבט אז ער וועט אמאל האלטן אין אזא מצב, בפרט נאכן פולקאם מקיים זיין דעת תורה מיט אלע פרטים.
מיט דעם אלעם, פארלירט ער נישט זיין ריינעם אמונה, ער גלייבט מיטן גאנצן הארץ אז פון הימל קומט קיין שלעכטס נישט ארויס, און וואס דער אייבישטער טוט איז גוט!
אפגערעד אז אלע עגמת נפש וואס ער גייט יעצט אריבער איז נישט עפס וואס מיר קליינע מענטשעלעך קענען פארשטיין גאטס חשבונות…
נתן נעמט זיך ציזאם. נאך אלעמען איז ער יעצט מקיים א מצוות עשה דאורייתא… ער נעמט ארויס דאס גט און געבט דאס איבער פאר זיין ווייב, זיך אינטערמורמלענדיג מיט גרויס כוונה: הרי את מגורשת…
ענדע
לעצט רעדאגירט:
