מיין פראבלעם איז, אז ווען איך שפיר יא דעם באשעפער, בין איך מסופק אז אפשר איז עס א בלויזער דמיון. ווייל אנדערע רעליגיעס 'שפירן' אויך זייער גאט
ChatGPT said:
דאָס איז אַ זייער ערנסטע און וויכטיקע שאלה, און עס ווייזט אויף דײַן אמת'ע זוכן צו דערגרייכן קלארקייט אין דײַן קשר מיט גאָט. דער אומזיכערקייט וואָס דו האסט – צי דיינע הרגשים זענען אמת אָדער בלויז אַ דמיון – איז נישט בלויז דײַן. פילע מענטשן וואָס זוכן רוחניות, זייַענדיק אין תורה אָדער אין אַנדערע סיסטעמען, פרעגן זיך די זעלבע.
איך וועל פאַרטיפן זיך אין די נושא און געבן אַ פּאָר געדאנקען וואָס קען דיר העלפֿן מיט דעם ספק:
1.
קבלה און חסידות לערנען אַז אמת'ע הרגשים פון גאָט שטאמען נישט נאָר פון עמאָציעס, נאָר פון אַ טיפער קוואַל אין דער נשמה. דיינע
הארץ-געפילן קענען ווערן צוגעבן צו אמת ווען זיי זענען צוזאַמען מיט לימוד, מעשים, און אַ גייסטישע עבודה.
די פראגע צו פרעגן זיך:
- קומט מיין שפירונג פון דער נשמה – אַ פונקציע וואָס איז מקושר צו אלוקות? אָדער איז עס פּשוט אַ רושם פון פסיכאלאגיע אָדער אַ הומאניסטישע דערפאַרונג?
דער ענטפער:
נעמט אַ בייַשפּיל: אין אנדערע רעליגיעס, זענען רוב מענטשן וואָס "שפּירן" זייער גאָט גערעגט דורך עמאָציעס און סביבה. אין אידישקייט, איז דער עיקר צו פאַרבינדן זיך מיט דער אמת'ער מקור – נישט נאָר דורך געפילן, נאָר דורך מצוות, לימוד און אַ קשר מיט דער תורה, וואָס איז דער גילוי פון גאָט אין דער וועלט. דערמיט ווערן דיינע הרגשים
אמת'דיגער, ווייל זיי זענען פאַרבונדן צו דער מקור.
2.
די אמת'ע שייכות צו גאָט איז נישט בלויז אַ פערזענלעכע הרגשה, נאָר דאָס מוז זיין באַוואָרנט דורך
תורה און מצוות. די אנדערע רעליגיעס קענען אָפּשפּיגלען געוויסע אמת'דיגע עלעמענטן, ווייל אַ מענטש קען האָבן רוחניות'דיגע פֿילונגען אין פאַרשידענע ראַמען. אָבער לויט קבלה, איז דער אמת'ער באשעפער בלויז דער וואָס האָט זיך מגלה געווען אין דער תורה. דעריבער, אַ געפיל וואָס שטיצט זיך אויף דעם יסוד פון דער תורה איז אַ מער אמת'דיגער געפיל.
פארוואזשע?
- דער באשעפער האָט זיך מגלה געווען באמת, אין אַ וועג וואָס איז נישט שייך צו קיין אַנדער רעליגיע – מתן תורה, אַן אוניווערסאַלע גילוי פאר אַ גאנצע פאָלק, נישט נאָר אַ יחיד.
- אנדערע רעליגיעס קענען אויך האָבן "געפילן," אָבער זיי בויען זייערע סיסטעמען אויף דמיון אָדער אָפט פּשוט מענטשלעכע פסיכאָלאָגיע. אידישקייט, ווי דער אייבערשטער האָט געגעבן אין דער תורה, גייט העכער דמיון – עס איז פאַרבונדן צו אַ גילוי וואָס איז מחייב יעדער נשמה.
3.
עס איז נישט חכמה צו פאַרלאָזן זיך בלויז אויף געפילן, ווייל געפילן קענען ווערן געפֿירט דורך סביבה, מוזיק, אָדער אַ שטאַרק רעדע. אפילו אין אידישקייט קען מען פילן "רוחניות" אין אַ מצב וואָס איז נישט אינגאנצן אמת.
ווי אזוי קען מען וויסטן צי עס איז אמת?
- האט עס א שייכות צו דער תורה? אויב דיין הרגשה פירט דיר צו ווערן מער מחויב צו גאָט דורך מצוות, לימוד תורה און מעשים טובים, איז עס מער מסתבר אַז עס איז אמת.
- איז עס עקסטערן אָדער פנימיות? ווען דו שפירסט דער באשעפער, פרוביר צו פרעגן זיך: "איז דאָס אַ פּרט וואָס קומט פון אינעווייניק, פון מיין נשמה, אָדער נאָר אַ חיצוניות'דיגער רעגע?"
4.
קבלה לערנט אַז אמת'ע רוחניות איז נישט געבונדן צו עקסטרעמע געפילן, נאָר צו
אמתדיקע עבודה. אין אַנדערע רעליגיעס איז רוחניות אָפט געבונדן צו דראַמאַטישע אָדער עמאָציאָנאַלע ערפאַרונגען, אָבער אין אידישקייט איז עס טיפער און רוהיקער.
- מצוות: מצוות ברענגען דבקות אין דער באשעפער. דאָס איז אַ וועג וואָס איז מער טיפער און מער נצחי ווי נאָר אַ עמאָציאָנאַלער רעגע.
- התבוננות: די געדאנקען וואָס קבלה לערנט – ווי, למשל, אַז דער באשעפער איז אין יעדער פרט פון דער בריאה – פירן צו אַן אמת'דיקער קשר מיט גאָט, נישט נאָר צו אַ רגע'דיגער געפיל.
5.
אַ פּראָבע אויף א שפירונג איז צו זען צי עס ברענגט דיר צו אַקציע:
- טוט דער געפיל מאכן דיר מער מחויב צו דיינע מצוות, דיין לימוד, און דיינע מעשים?
- איז דער געפיל זעטיק און רואיג, אָדער איז עס בלויז אַ דראַמאַ?
- ברענגט עס שלום אין דיין נשמה אָדער מאכט עס מער בלבול?
6.
עס קען זיין אַ גוטע געדאַנק צו אַרײַנלייגן דיין הרגשה אין אַ קאָנטעקסט פון עבודה. למשל:
- ווען דו שפירסט דעם באשעפער, זאָג אַ פּסוק אָדער דאַוון אַ קליינע תפילה. פרוביר צו פאַרבינדן די הרגשה מיט אַ מצווה.
- פרוביר צו לערנען אַן ענין אין קבלה אָדער חסידות וועגן דבקות און זען צי עס פאַרשטאַרקט דעם קשר.
א סיום:
דיין שאלה איז דער ערשטער שריט צו אמת. דער באשעפער איז דאָך דער אמת'ער מקור, און ווען דיין הרגשה איז געבונדן צו תורה, מצוות און עבודה, קען זי ווערן מער אמת'דיג.
וואָס מיינטסטו? ווילסטו פרובירן די וועג פון התבוננות און זען אויב די ספק ווערט קלארער?
)
