כוואליעס פערטע כוואליע - פורים תשפ״ה

[כוואליעס]

אלע אידן גרייטן זיך צום פרייליכן יום טוב פורים, עס איז פרייליך אין די גאסן, די קינדערלעך ווארפן סנעפס, פשטא מאכט מגילה קורסן, און מיר דא אין די ״כוואליעס״ רעדאקציע גרייטן זיך מיט א פרישע אויסגאבע, די פערטע אין די רייע, וואס וועט ווערן געשיקט צו אייער אימעיל אי״ה מארגן דאנערשטאג תצוה מיטאג צייט.

זיך אויפצושרייבן צו באקומען די אימעיל ביטע גייט צום פאלגענדן לינק:
https://lp.constantcontactpages.com/sl/832nQLo

אדער פאלגט אונז נאך אויף אונזער סאציאלע מידיא קאנאלן:
טעלעגראם
X (טוויטער)

ארויסצוהעלפן מיט א נדבה צום קומענדיגן פסח ״כוואליע״, ביטע גייט צום פאלגענדן לינק:
https://ko-fi.com/chvalyes

אזוי אויך קען מען זען אלע פריערדיגע ״כוואליעס״ און קאנאלן לינקס אויף אונזער לינק ביימל:
כוואליעס | Linktree

---

אפדעיט: דער אימעיל איז שוין געשיקט געווארן, די אויסגאבע איז שוין אין אייער אינבאקס גרייט צום פרינטן. ליינט און האט הנאה!

מען קען אויך אראפלאדענען די פייל דא

 

[אלפא]

WOW, ס'גלייבט זיך נישט אז מ'האלט שוין ביי נומער 4, (און ביי פורים ).

א ריזיגן יישר כח פאר די איבערמידליכע און הינטער-פוהראנג'ישע ארבייט וואס איר לייגט אריין להצלחת הענין ולהנאת הקהל!

ישלם השם פעלכם בכפלי כפליים - וויפיל ארבייט איר האט זאלן אייערע מאטיוואציעס און גינסטיגע וויזיעס אייך אייביג איבערשטייגן און זיך קיינמאל אפשטעלן!

ווארטנדיג מיט שפאנונג:
@אלפא

 

[מר שושני]

@אלפא איך האב א פילינג ס'קומט אן ארטיקל פון דיר.
ביסט עפעס געווען גאנץ שטיל לעצטנס און יעצט ביסטו צוריק מיט אונדז.

בין איך גערעכט?

 

[אנטוישטער יונגערמאן]

אלע אידן גרייטן זיך צום פרייליכן יום טוב פורים, עס איז פרייליך אין די גאסן, די קינדערלעך ווארפן סנעפס, פשטא מאכט מגילה קורסן, און מיר דא אין די ״כוואליעס״ רעדאקציע גרייטן זיך מיט א פרישע אויסגאבע, די פערטע אין די רייע, וואס וועט ווערן געשיקט צו אייער אימעיל אי״ה מארגן דאנערשטאג תצוה מיטאג צייט.

זיך אויפצושרייבן צו באקומען די אימעיל ביטע גייט צום פאלגענדן לינק:
https://lp.constantcontactpages.com/sl/832nQLo

אדער פאלגט אונז נאך אויף אונזער סאציאלע מידיא קאנאלן:
טעלעגראם
X (טוויטער)

ארויסצוהעלפן מיט א נדבה צום קומענדיגן פסח ״כוואליע״, ביטע גייט צום פאלגענדן לינק:
https://ko-fi.com/chvalyes

אזוי אויך קען מען זען אלע פריערדיגע ״כוואליעס״ און קאנאלן לינקס אויף אונזער לינק ביימל:
כוואליעס | Linktree

Click to shrink...

איך הייב אן ליינען און א שמייכל גיסט זיך אויס אויף מיינע ליפן ווייל חוץ מזה וואס ס׳איז וואונדערליך וואספארא שמחת יום טוב (און שמחת תמיד) ס׳ברענגט פאר אידישע קינדער, האט עס מיר אויך געקאסט א לאך ווי דיין ערשטע שורה האט מיר דערמאנט אין די טעיפס מגילת אסתר מיט געזאנג

קומטס אלע אין מאסן
שטראמט פון אלע גאסן
אלע מענטשן און אלע ראסן
קיינער טאר עס נישט פארפאסן!

…
די קעניגן ושתי רופט יעדן פערזענליך
די מעניו איז עפעס אויסערגעווענטליך!

 

[דער גאלדענער אדלער]

הולאלא wow בין איך עקסיידעט, דאס איז א דאפּעלטע סורפּרייז ווייל כ'האב פשוט מסיח דעת געווען דערפון. יעצט פארשטיי איך שוין בעסער דעם עמקת פון אין בן דוד אלא בהסח הדעת

 

[מר שושני]

איך האב א בליק געטאן... און איך האב נישט די ווערטער...

ארטיקלען איינס זיסער און געשמאקער פונעם צווייטן!

די עצם ליינען געדאנקען און ארטיקלען וואס איך האב שוין געהאט אויפגעגעבן צו טרעפן אין 'אידיש', איז מיר כמעט אדיקטיוו.

שכוח @איזי פאזען @אלפא @חבקוק @אפענער @פעדער @איצטרוביל @יששכר כץ
@זבולון און @גבריאל

שכוח פאר @יש עתיד פארן ספאנסערן

און פארשטייט זיך א גרויסן דאנק @כוואליעס רעדאקציע שטאב!

 

[אלפא]

יישר כח @כוואליעס און אלע עכטע מענטשן וואס שטייען אונטער דעם..

איך גיי עס נאך געהעריג ליינען איבער שבת (ס'איז אסאך דיקער געווארן..), אבער @איצטרוביל'ס ארטיקל האב איך געליינט מיט איין שלונג - פשוט ווייל איך האב געהאט ענליכע מחשבות איבער יענע ארטיקל פון @מארלי און @הלל פערלמאן, און טאקע ספעציפיש איבער די שטעלונג וואס ר' @יששכר כץ נעמט אין יענע מערכה.. יישר כח @איצטרוביל! (וועט מען נאר יעצט דארפן צוריקקומען אנאלאזירן זיין פרישע ענטפער.)
און די נאמען 'גל החוזר' האב איך אויך געגליכן. א שיינעם דאנק צו דער וואס איז אויפגעקומען דערמיט!

פערזענליך זע איך אז מיינע ארבל גייען דארפן ווערן ארויפגעשארט נאך דעם לאנגן און ברייטן רעספאנס/קריטיק פון ידידנו @איזי פאזען. עמער זען צו די סענזאציעס גייען פארקומען ביני עמודי דכוואליעס, אדער ענדערש דא אין שטיבל אין פארעם פון מער א לויזע דיסקוסיע.. הכלל, איך האב נאך ניטאמאל געענדיגט אויסרעדן אין מיין סעריע דארט, איך האב נאך וואו צו ווייטער גיין, סא וועל איך דארפן זען וואס צו פריאריטיזירן.. נאר אזעלכע דאגות...

 

[מר שושני]

און די נאמען 'גל החוזר' האב איך אויך געגליכן. א שיינעם דאנק צו דער וואס איז אויפגעקומען דערמיט!

Click to shrink...

גא"מ

 

[Reb Yid]

וואו, איך האב יעצט פארענדיקט ליינען @איזי פאזען מייסטערווערק. עס איז א סיריעס שטיקל אקאדעמיע! איזי, שרייב מער דא אין קרעמל, דו ביסט א סייענטיפישער לעגענד!

 

[כוואליעס]

מיר ווילן אויסדריקן אין נאמען פון דער "כוואליעס" רעדאקציע און אלע ליינער א טיפן דאנק פאר די אויסערגעווענליכע טאלאנטפולע שרייבער וואס האבן אוועקגעגעבן צייט, מוח און כוח אהערצושטעלן די יעצטיגע פורים אויסגאבע. ה"ה:

@פעדער
@חבקוק
@איזי פאזען
גבריאל
@איצטרוביל
הרב @יששכר כץ
@אלפא
זבולון
@אפענער

די אויסגאבע איז לגמרי אייערס! און מי יתן אז ענק זאלן קענען אנגיין ווייטער מהנה צו זיין דעם היימישן ציבור פון ענקערע אוצרות.

א באזונדערן דאנק פאר חברנו @יש עתיד פאר'ן ספאנסארן א חלק פון דער אויסגאבע, זאל גאט דיך באצאלן עד בלי די.

 

[יששכר כץ]

חשוב'ע שרייבער, זכאין אינון דליהווי בהדין חבורתא, ס'איז מיר באמת א כבוד צו זיין א שותף מיט אייך אלע אין דעם חשוב'ען אונטערנעמונג, די "כוואליעס." ברשותכם אבער א קליינע אבער וויכטיגע הערה. אונז דארפען מיר זיין אביסל פרומער וועגען דאס ענין פון אומר דבר בשם אומרו. די ידיעות-פילע ארטיקלן שעפען זייערע מקורות פון מומחים און חוקרים וואס האבען אריינגלייגט אסאך כוח צו אהערשטעלען די וויכטיגע און באלערענדע ידיעות. ס'איז דעריבער פשוט ישרות זיי צו געבן קרעדיט. מדארף נישט קיין גרויסע דרשות, פשוט א קליינער פאטנאוט אין אנהויב פונעם ארטיקל, לדוגמא "איך בין דאנקבאר פאר די און די שרייבערס.חוקרים וכו' וואס זענען מיר געווען בייהילפיג און צוזאמשטעלען די דאזיגע מאמר."

 

[מר שושני]

חשוב'ע שרייבער, זכאין אינון דליהווי בהדין חבורתא, ס'איז מיר באמת א כבוד צו זיין א שותף מיט אייך אלע אין דעם חשוב'ען אונטערנעמונג, די "כוואליעס." ברשותכם אבער א קליינע אבער וויכטיגע הערה. אונז דארפען מיר זיין אביסל פרומער וועגען דאס ענין פון אומר דבר בשם אומרו. די ידיעות-פילע ארטיקלן שעפען זייערע מקורות פון מומחים און חוקרים וואס האבען אריינגלייגט אסאך כוח צו אהערשטעלען די וויכטיגע און באלערענדע ידיעות. ס'איז דעריבער פשוט ישרות זיי צו געבן קרעדיט. מדארף נישט קיין גרויסע דרשות, פשוט א קליינער פאטנאוט אין אנהויב פונעם ארטיקל, לדוגמא "איך בין דאנקבאר פאר די און די שרייבערס.חוקרים וכו' וואס זענען מיר געווען בייהילפיג און צוזאמשטעלען די דאזיגע מאמר."

Click to shrink...

איך האב געוואלט שוין אפאר מאל מעורר זיין די זעלבע לגבי אסאך ארטיקלען דא אין קרעמל.
געוויסע ארטיקלעך זענען מלא וגדוש מיט ידיעות אבער פארשטייט זיך געבויט אויף געוויסע אנדערע פארשער/שרייבער.

ס'איז בכלל נישט קיין פעלער צו צו צייכענען פון ווי מען נעמט עס. אדרבה ס'געט מער חומר פאר ווער ס'איז נייגעריג, נאכצוגיין צו וויסן מער איבער די נושא.

אזויווי ווי איר זאגט, מען דארף נישט קיין לינקס אדער גאנצע ליסטעס. פשוט שרייבן נאכן ארטיקל אויף וואס דאס איז באזירט.

שכוח פארן ארויפברענגען אזא וויכטיגע טאפיק.

 

[שעפטאל]

איך האב געוואלט שוין אפאר מאל מעורר זיין די זעלבע לגבי אסאך ארטיקלען דא אין קרעמל.
געוויסע ארטיקלעך זענען מלא וגדוש מיט ידיעות אבער פארשטייט זיך געבויט אויף געוויסע אנדערע פארשער/שרייבער.

Click to shrink...

איך צייכן דוקא נישט צו. כדי מ'זאל נישט חושד זיין אז דער וואס (כ'מיין אז) כ'נעם פון אים רעדט אויך אזאנע שטותים ווי מיר.
ווי דער וואס האט פיינט יאסעלע ראזענבלאט ווייל זיין טאטע זינגט אים נאך, און ס'איז אזוי מין פארקראצט.

אמאל איז אן אינו תולה דבר בשם מי שלא אומרו א חוסך חורבן מן העולם.
און פאר א סיבה האט מען מיר נאך קיינמאל נישט געזאגט. "ס'דאך א שטיקל פון יאסעלע"...

און בעצם האב איך די זעלבע שניט ווי יאסעלע. פון אונטן...
אקעי. גענוג שטותים. נישט יעדער דארף וויסן אז די מצוה איז גוט געווען...

א גרעסערן חסרון איז, כ'מאך אמאל נאך דער אמאליגער שעפטי ווען כ'בין שוין באמת אין אן אנדערן פלאץ ווי דאן.
ווי סאטמער רב זי"ע וואס האט מורא אז ער "מאכט זיך אליין נאך".
--

צוריק צום הערליכן כוואליעס!
ס'נישט צום גלייבן וואס אונז האבן ציווישן זיך אין 2025!
ס'איז רוב רובו העווי פיליזאפיע!
כ'קען זיך נישט אנכאפן אין אפאר שורות און זיך מאכן ווי כ'האב פארשטאנען, מ'וועט זיך דארפן זעצן לערנען!

אבער דערוויילע גיימער נעמען קאווע ווי גבריאל, דאן גיימער זיך לערנען פון @איצטרוביל'ס גל החוזר אז מ'דארף עס נעמען ערענסט, און פון @חבקוק'ס עד דלא ידע אז מ'קען טשילן.
זיך לייגן שלאפן מיט @אפענער'ס מעשה, און אויפשטיין מיט @איזי פאזען'ס חשבון 'פארוואס' די תירוץ איז נישט 'ווייל אזוי'.
זיך גרויס גרויס האלטן אז כ'ווייס די יארן שטומן נישט, ס'נישט קלאר ווער דער אחשוורוש איז, פון @פעדער.

אביסל 'היינטיגקייט' חידוש פון ר' @יששכר כץ מיטן פרק 'הרואה'. און נאך פיליזאפיע פון @אלפא אבער אהן נעמען א צד. כ'שטיי נישט אויף קיין שום זייט.

@זבולון דיין ניק זעה איך נישט
אבער כ'האב זיך געטראפן אין יעדע שורה
-

שכרכם הרבה מאד פאר די כוואליעס שטאב, נדבנים (@יש עתיד) און שרייבער!
זאל ענק גאט באשענקן מיט אסאך געלט און שמחה, אומץ הלב און אלעס גוטס!

 

[איצטרוביל]

קודם א ווארט;
איך וויל איבערבעטן הרב כ"ץ שליט"א פאר די שארפע וויכוח. ער דארף זיך גארנישט מתווכח זיין מיט אן אנאמינעס ניק. ס'איז איבריג צוזאגען אז איך קום נישט צו ביז די פירשט פון זיין פוס. איך בין א גארנישט אנטקעגען די איד.

כאטש איך דינג זיך מיט כבוד הרב, שעץ איך הרב כ"ץ גאר שטארק אלץ תלמיד חכם מופלג און א גאר ערענסטע מענטש וואס זיינע גאלדענע מידות זעעט זיך אן אין זיינע פייסבוק פאסטס.

אז מ'רעדט שוין, איך פארשטיי נישט הגאון רבי @יששכר כץ חידוש אויף ראייה כעונה. די חרש האט נישט געהאט קיין טייטלער און א סידור ביז יעצט?

 

[יששכר כץ]

קודם א ווארט;
איך וויל איבערבעטן הרב כ"ץ שליט"א פאר די שארפע וויכוח. ער דארף זיך גארנישט מתווכח זיין מיט אן אנאמינעס ניק. ס'איז איבריג צוזאגען אז איך קום נישט צו ביז די פירשט פון זיין פוס. איך בין א גארנישט אנטקעגען די איד.

כאטש איך דינג זיך מיט כבוד הרב, שעץ איך הרב כ"ץ גאר שטארק אלץ תלמיד חכם מופלג און א גאר ערענסטע מענטש וואס זיינע גאלדענע מידות זעעט זיך אן אין זיינע פייסבוק פאסטס.

אז מ'רעדט שוין, איך פארשטיי נישט הגאון רבי @יששכר כץ חידוש אויף ראייה כעונה. די חרש האט נישט געהאט קיין טייטלער און א סידור ביז יעצט?

Click to shrink...

כלומר? can you say a little more? איך בין נישט זיכער איך פארשטיי דיין שאלה/קריטיק.

 

[מצליח]

ערשטענס א יישר כח פאר @יש עתיד דאס איז נאך פון די שענסטע ארטיקלען, ווי די משל פון די פערדע וואנט וואס איז געווען א שפיגעל און אלע ווענט האבען זיך אפגעשפיגלט. אן געלט קען מען נישט אנגיין, איז אלע שרייבער'ס מי און ארבעט, שפיגלט זיך אפ און דיין ארטיקל.

יישר כח.

איך האב ביזדערווייל נאר געליינט די רואה כעונא פון @יששכר כץ און איך האב זייער הנאה געהאט, א נייע קאנסעפט, געשטופט די גרעניצען, געבועט אויף סאליד חשבונות. איך גלייב נישט עס וועט ווערען געפסקנט אזוי און הלכה אין די נאנטע צוקומפנט, אבער נאך וואס לייוו סורקוט ווידיוא וועט ווערען די סטאנדארט ביי אלע רב המכשיר'ס וועט דאס זיין פון די נעקסטע אויף די ליסט..

 

[איצטרוביל]

די גמרא, ראשונים אין אחרונים זענען אויף צו די חרש וואס פארשטייט אן עסק. און די חקירה אויף דער חברה'מאן חרש וואס איז דא מיט אונז בשס"א גידים ורמ"ח אברים איז דעבאטירט פאר צוויי טויזענט יאר. פרעג איך אייך, די קונץ פון סיין שפראך האט דער חרש פון אמאל האט נישט געהאט מיט א סידור אין א טאטלער?

 

[יששכר כץ]

די גמרא, ראשונים אין אחרונים זענען אויף צו די חרש וואס פארשטייט אן עסק. און די חקירה אויף דער חברה'מאן חרש וואס איז דא מיט אונז בשס"א גידים ורמ"ח אברים איז דעבאטירט פאר צוויי טויזענט יאר. פרעג איך אייך, די קונץ פון סיין שפראך האט דער חרש פון אמאל האט נישט געהאט מיט א סידור אין א טאטלער?

Click to shrink...

--ניין. אין hindsight קוקט עס טאקע אויס ווי א דבר פשוט, אבער בשעתו האט קיינער נישט געטראכט דערוועגען. דאס איז די סיבה וואס אין חז"ל און די ראשונים איז ער פארעכענט אלץ א שוטה, ווייל בשעתם האט מען נישט געוואוסט פון קיין שום וועג צו קאמיוניקירן מיט אזא פארשוין. כמאמרם: the wheel also had to be invented. כלומר, ווען מ'קוקוט אויף א רעדל קוקט עס אויס ווי די most איינפאכע רעיון, אבער פון דעסטוועגען האט איינער געדארפט האבען דעם איינפל אז אויב מ'לייגט א קאסטען אויף פיר רונדיגע כלים וועט עס פארן. ביז דאן איז דאס קיינעם נישט אייגעפאלן. הוא הדין כאן, דער סידור-טייטלער עצה איז היפש איינפאכיג, אבער בזמנם איז עס קיינעם נישט איינגעפאלען.

 

[שער הבחינה]

חבקוקוריקו!!

 

[חיים למוות]

יש"כ.
איך האב זייער הנאה געהאט די וואך און עס געליינט בנשימה אחת.
מען קען זעהן ווי עס ווערט בעסער מכוואליע לכוואליע.

עטליכע הערות, אויב מען קען אריינלייגן עטליכע גרינגער צום ליינען ארטיקלען ווי למשל די לענגערע ארטיקלען וואס מען לייגט ארויף אויף קרעמל, אדער עפעס פון לייביש הכהן, לדעתי איז געווען צופיל עמקותדיגע ארטיקלען.
די קאלום פון הרב כץ איז מורא'דיג אבער איך וואלט געוואלט עס זאל מער זיין א שאלה פון עמיצער און זיין תשובה.
נאכאמאל א יישר כח.