פולמוס שלום צדיק

איך פארשטיי נישט וואס מיינט דאס ''פשוט און פראסט גלייבן'', גלייבן מיינט אז מען גלייבט אין 'עפעס'. און אדער גלייבט מען אין דעם אדער נישט מען קען נישט אפמאכן ביי זיך צו גלייבן ווייל 'מען ברויכט' אדער ווייל מען איז 'באפוילן צן גלייבן'
אין ענגליש איז עס סאך פשוט ער: holding a belief is very different than believing that something is a fact.
 
פיין מיט מיר, אבער פרוביר נישט מיך איינרעדען אז דאס האט סיי וואס א שייכות מיט קלאסישער אידישקייט. בינו לבין יהודית אין שום קשר כלל וכלל.
רעד אונז נישט איין אז קלאסישע אידישקייט האט James Web אין די ספערן און האלטן זיי זיך שטארק מיט די קאפ אין זאמד.

קלאסישע דברים איז מדרש משה רבינו, אין איז נישט קלאסישע בראשית-במדבר
קלאסישע נביאים איז מדרש נביאים און נישט קלאסישע חומש
קלאסישע ביהמ"ק השני איז נישט קלאסישע ביהמ"ק הראשון
קלאסישע חז"ל איז נישט קלאסישער פשוטו של מקרא
קלאסישער רמב"ם איז נישט קלאסישער חז"ל

אלע, אלע, אלע קלאסישער דערמאנטע פון דא זענען הייליג און טייער ווייל זיי זענען נישט קיין שוטים וגסי הרוח. אלע קלאסישער האבן איין common denominator זיי זענען מענטשען וואס זענען גרייט צו געבען די מציאות א בענקל צום טיש.

ווייסט ווער נישט? עבודה זרה מענטשען. אידישע קריסטן. זיי הרג'ענען פאר שקר דאגמעס. חז"ל אידן זענען כל כולו אמת. אידן זענען וויקיפעדיע טשעמפיאנען. לאור רבינו משה בן מיימון נסעו ונלכו. ממשה עד משה לא קם כמשה. אונז וועל מיר לאזן די פיסטע קאלארינג בוק אידישקייט פאר פאגאנעשע מענטשען.
 
עקזעקטלי! גלייבן איז א פילינג. אדער האט מען עס אדער נישט, א פילינג קען מען נישט באצווינגן. כ'האב געניצט דעם לשון "פשוט און פּראסט גלייבן" דאס וואס כ'האב פארשטאנען פון הרב @יששכר כץ'ס ארטיקל איז וואס ער וויל ארויסברענגן, אבער אין אמת'ן אריין פארשטיי איך עס אויך נישט
ס׳איז נישט ממש א ״פילינג.״ ס׳איז א החלטה צו אדאפטירען א געוויסען נאראטיוו אלץ די נאראטיוו וואס אינפארמירט מיין גאנצען לעבן.
 
כ'האב יעצט געענדיגט ליינען דעם ארטיקל. און וואס כ'פארשטיי דערפון איז, אז דאס וואס מיר רופן אן אמונה מיינט גלייבן און נישט זוכן צו פארשטיין אין וואס מ'גלייבּט נאר פשוט און פּראסט גלייבן. ווייל אויב לאזט מען זיך אריין אין די וויסן טייל דערפון דאן קען מען עס עווענטואל אפווענדן צו סייענטיפיש, היסטאריש, אדער ארכעאלאגיש, ביקורת המקרא וכדומה און די מצוה איז ענדערש צו גלייבן אפילו מ'האט נישט קיין ראיות מוכיחות דערצו, נאר דאס מיינט אמונה און דאס איז וואס אמונה אין די י"ג עיקרים זענען און פערטיג. אין אנדערע ווערטער אונזער רעליגיע אדער אמונה וויאזוי דו ווילסט עס אנרופן, קען בעצם זיין פארקערט פון סייענס, ארכעאלאגיע, היסטאריע וכו' אבער נישט דאס מאכט אונזער רעליגיע, ווייל אונזער אמונה איז נישט עפעס וואס האט צוטהן מיט א ריאליטעיט, ס'קען גאר זיין פארקערט פון ריעליטי נאר מ'ברויך גלייבן ווייל דאס איז וואס מיר זענען באפוילן געווארן און לויט דעם קומט אויס אז בעצם מוז בכלל נישט זיין אז די י"ג עיקרים אין וואס מיר גלייבן זענען פאקטיש פארהאן בכלל.

איך האב נאר עטליכע פראבלעמען מיט אט דעם מהלך וואס כ'פארשטיי נישט.

איינס, אויב קען מען נישט פרעגן קשיות נאר גלייבן דאן קוקט אויס די רעליגיע ווי גאר א שוואכע זאך, א רעליגיע אן יסודות סתם געבויעט אויף לופט.

צווייטענס, די תורה איז מעיד אז מיר זענען דער עם נבון וחכם, לויט דיין מהלך פארשטיי איך נישט פינקטלעך ווי די נבונות און חכמה ליגט פינקטלעך, א חוץ אויב וועסט טענה'ן אז דאס אליין אז ס'האבן זיך צוזאמען גענומען א גאנצע חברה און אויס געפונען א מהלך וויאזוי צוזאמען האלטן א סאסייעטי וועלכע זאל זיך ציען לעולמי עד, דורך גלייבן אין א איינציגע גאט, און אז די תורה איז געגעבן געווארן אויפן בארג סיני דורך א פיגור וועלכער האט געהייסן משה און ער האט עס מקבל געווען פונעם איינציגן גאט, און אז ס'איז פארהאן שכר ועונש, און אז משיח גייט איין טאג קומען און אויסלייזן די אידן, און אז דער באשעפער האט אונז ארויסגעצויגן פון מצרים אאז"וו די אלע י"ג עיקרים, און למעשה זעהט מען טאקע די גרויסע חכמה וואס ליגט דערין ווייל אונזער רעליגיע ציהט זיך שוין פאר טויזענטער יארן. אויב אבער גייט מען מיט דעם מהלך דאן איז די קריסטליכע רעליגיע און ווי אויך אלע אנדערע רעליגיעס פונקט אזוי גוט און פונקט אזוי אמת ווי די אידישע רעליגיע, הינדואיזם, טשינטואיזם, בודהיזם, איסלאם וכו' וכו' קוקט אויס ווי זיי האבן עס אויך אויסגערעכנט, די אלע רעליגיעס ציען זיך שוין אויך פאר טויזענטער יארן.

דריטענס, לויט ווי דו לייגסט עס אראפ אין דעם ארטיקל קומט אויס אז בעצם ווען איינער מאכט אפּ אז ער/זי וויל נישט גלייבן מער פאר סיי וועלכע סיבה, איז אויסגעשלאסן פונעם כלל אזוי ווי מ'זעהט טאקע אין גמ' סנהדרין פרק חלק, ווייל למעשה איז דאס די רעליגיע וועלכע די אידן האבן מקבל געווען אויף זיך און אויף זייערע קינדער (וויאזוי אינקלוד עס די קינדער פארשטיי איך נישט פינקטלעך, שוין אבער לאמיר זאגן אז יא) איז ווען איינער מאכט אפ נישט צו גלייבן מער און מ'נאיז אזא איינעם מחרים מוז עכט נישט זיין אז יענער ווערט טאקע מוחרם אין פראקטישן זין, נאר לויט די פארשריפטן פון די רעליגיע אבער ס'האט גארנישט צוטוהן מיט ריאליטעיט, פונקט ווי רעליגיע האט גארנישט צו טוהן מיט ריאליטעיט לויט דיר?
1) מער ״שוואך״ ווי סיי וועלכע אנדערע הבנה פון אמונה? סוף כל סוף זענען אלע גישות גאנץ שוואך.

2) עם חכם ונבון איז א רעפרענץ צו אונזער אמונה?
 
) עם חכם ונבון איז א רעפרענץ צו אונזער אמונה?
אויך. די תורה אין סדר דברים ד' ו' אינעם פסוק אליין קוקט אויס ווי מ'רעדט פון שמירת וקיום המצוות אבער אויב קוקט מען עס פון א ברייטערע פּראספּעקטיוו קען מען דארט זעהן אמונה אויך, ווי למשל פארדעם רעדט די תורה פון ע"ז און נאכדעם פון תורה מן השמים.
 
רעד אונז נישט איין אז קלאסישע אידישקייט האט James Web אין די ספערן און האלטן זיי זיך שטארק מיט די קאפ אין זאמד.

קלאסישע דברים איז מדרש משה רבינו, אין איז נישט קלאסישע בראשית-במדבר
קלאסישע נביאים איז מדרש נביאים און נישט קלאסישע חומש
קלאסישע ביהמ"ק השני איז נישט קלאסישע ביהמ"ק הראשון
קלאסישע חז"ל איז נישט קלאסישער פשוטו של מקרא
קלאסישער רמב"ם איז נישט קלאסישער חז"ל

אלע, אלע, אלע קלאסישער דערמאנטע פון דא זענען הייליג און טייער ווייל זיי זענען נישט קיין שוטים וגסי הרוח. אלע קלאסישער האבן איין common denominator זיי זענען מענטשען וואס זענען גרייט צו געבען די מציאות א בענקל צום טיש.

ווייסט ווער נישט? עבודה זרה מענטשען. אידישע קריסטן. זיי הרג'ענען פאר שקר דאגמעס. חז"ל אידן זענען כל כולו אמת. אידן זענען וויקיפעדיע טשעמפיאנען. לאור רבינו משה בן מיימון נסעו ונלכו. ממשה עד משה לא קם כמשה. אונז וועל מיר לאזן די פיסטע קאלארינג בוק אידישקייט פאר פאגאנעשע מענטשען.
לא הבנתי, ברצינות.
 
ס׳איז נישט ממש א ״פילינג.״ ס׳איז א החלטה צו אדאפטירען א געוויסען נאראטיוו אלץ די נאראטיוו וואס אינפארמירט מיין גאנצען לעבן.
אויף וואס איז די נאראטיוו געבויעט אויב נישט אויף א פילינג?
 
אויף וואס איז די נאראטיוו געבויעט אויב נישט אויף א פילינג?
בכלל לא. ס׳איז די נאראטיוו מ׳האט מיר פארציילט פון אלץ קליין קינד. At some point בין איך אויפגעוואקסען און באמערקט אז ס׳איז אויך דא אנדערע נאראטיווען אין איך האב געהאט די ברירה צו קלויבן וועלכעס עס געפעלט מיר. אבער, מחמת סיבות שונות ומשונות, האב איך מחליט געווען צו בליייבן מיט די גירסה וואס מהאט מיך מחנך געווען.
 
ס׳איז נישט ממש א ״פילינג.״ ס׳איז א החלטה צו אדאפטירען א געוויסען נאראטיוו אלץ די נאראטיוו וואס אינפארמירט מיין גאנצען לעבן.
כלומר ער גייט זיך פירן לויט א געוויסע נעראטיוו כאילו דאס איז ריכטיג און ער גלייבט עס איז אמת?
 
לא הבנתי. צדיק האלט אז ס׳איז אלץ באבע מעשיות. לשיטתי דארף מען אננעמען אלעס אלץ religious truths
ליין: לשיטתו איז עס באבע מעשות, אבער רעליגיע מיינט אז מ'שפיעלט א באבא מעשה געים (ווייל ס'פילט גוט) מיט די גאנצע לעבן אין ווער ס'שפיעלט די באבע מעשה געים גוט, דער האט religious truth.

רב כ"ץ איר מיינט טאקע אז די כומרי פעור האבן גערעדט אנדערש? "מ'דארף קאקן דא און שפיהלן אז מ'דינט גאט" (ליין, מ'דארף עסן-קאקן און מעלה זיין ניצוצות..).

וואס קען איך אייך זאגן, איר מאכט די שלום צדיק קעיס פאר אים. באת לערער עליו, אבל יצא זכה וצדיק מתוך דבריך.
 
לא הבנתי, ברצינות.
וואס האט איר נישט פארשטאנען. איר האלט חז"ל איז פשוטו של מקרא, אויב יא איז די שמועס נישט פראדוקטיוו. אונז רעדט מיר נישט די זעלבע שפראך. אויב נישט, פארוואס נישט? טראכט ביטע אריין פארוואס נישט און דערנאך לייען איבער מיין אנאלאסיס.

איך זאג אז די זעלבע סיבה פארוואס חז"ל זענען אוועק פון פשוטו של מקרא און בו בזמן געזאגט אז זייער פשט איז די "ריכטיגע פשט" (און ס'איז טאקע אזוי!!) און די די זעלבע סיבה פארוואס די רמב"ם האט אריין געקוועטשט זיינע תורות אין חז"ל פאר די זעלבע סיבה דארף מען אונז טרעפען א וועג צו מאכן שטימען וויקיפעדיע מיט וואס די רופסט "קלאסישע אידישקייט".

אויב וויקיפעדיע ארבייט מיט דיינע פשטים פאר אייך און אייערע תלמידים, מזל וברכה. אונז כאפ מיר נישט אייערע פשטלעך. ס'איז אונז אסאך גרינגער צו מאכן וויקיפעדיע שטימען מיט די הייליגע רמב"ם און זיינע רמבם'מיסטן תלמידים.

איך טענה אויך צו אייך אז אפילו די גרויסע מתנגדים זיינע וואלטן נישט געהאט די העזה זיך צו דינגען מיט קאפערניקס, וויקיפעדיע און James Web telescope. נאר היינטיגע פיסטע קאלארינג בוק שמייליגע מענטשען מיט זייערע רביים וואס קענען אויך נאר מחשבות ישראל פון קאלארינג בוקס האבן די עבודה זרה'דיגע העזה צו ריפען כופרים איינער וואס גייט מיט די אמת.
 
ליין: לשיטתו איז עס באבע מעשות, אבער רעליגיע מיינט אז מ'שפיעלט א באבא מעשה געים (ווייל ס'פילט גוט) מיט די גאנצע לעבן אין ווער ס'שפיעלט די באבע מעשה געים גוט, דער האט religious truth.

רב כ"ץ איר מיינט טאקע אז די כומרי פעור האבן גערעדט אנדערש? "מ'דארף קאקן דא און שפיהלן אז מ'דינט גאט" (ליין, מ'דארף עסן-קאקן און מעלה זיין ניצוצות..).

וואס קען איך אייך זאגן, איר מאכט די שלום צדיק קעיס פאר אים. באת לערער עליו, אבל יצא זכה וצדיק מתוך דבריך.
דאס איז נישט מיין הבנה פון צדיק. לויט ווי איך פארשטיי אים, לפי הבנתו, אידישע תיאולוגיה איז באבע מעשיות וואס מ׳רעדט איין די נארישע המון עם כדי זיי זאלען טון מצוות. דאקעגען די קלוגע ווייסען אז ס׳איז שטותים און נארישקייטן
 
וואס האט איר נישט פארשטאנען. איר האלט חז"ל איז פשוטו של מקרא, אויב יא איז די שמועס נישט פראדוקטיוו. אונז רעדט מיר נישט די זעלבע שפראך. אויב נישט, פארוואס נישט? טראכט ביטע אריין פארוואס נישט און דערנאך לייען איבער מיין אנאלאסיס.

איך זאג אז די זעלבע סיבה פארוואס חז"ל זענען אוועק פון פשוטו של מקרא און בו בזמן געזאגט אז זייער פשט איז די "ריכטיגע פשט" (און ס'איז טאקע אזוי!!) און די די זעלבע סיבה פארוואס די רמב"ם האט אריין געקוועטשט זיינע תורות אין חז"ל פאר די זעלבע סיבה דארף מען אונז טרעפען א וועג צו מאכן שטימען וויקיפעדיע מיט וואס די רופסט "קלאסישע אידישקייט".

אויב וויקיפעדיע ארבייט מיט דיינע פשטים פאר אייך און אייערע תלמידים, מזל וברכה. אונז כאפ מיר נישט אייערע פשטלעך. ס'איז אונז אסאך גרינגער צו מאכן וויקיפעדיע שטימען מיט די הייליגע רמב"ם און זיינע רמבם'מיסטן תלמידים.

איך טענה אויך צו אייך אז אפילו די גרויסע מתנגדים זיינע וואלטן נישט געהאט די העזה זיך צו דינגען מיט קאפערניקס, וויקיפעדיע און James Web telescope. נאר היינטיגע פיסטע קאלארינג בוק שמייליגע מענטשען מיט זייערע רביים וואס קענען אויך נאר מחשבות ישראל פון קאלארינג בוקס האבן די עבודה זרה'דיגע העזה צו ריפען כופרים איינער וואס גייט מיט די אמת.
אקעי יעצט פארשטיי איך אביסל בעסער דיין טענה און איך בין נאך מער חולק אויף דיר ווי איך האב געמיינט אבער let’s agree to vehemently but respectfully disagree. את בדידך ואנא בדידי. לשיטתך איז די רמב״ם אויף א continuum מיט חז״ל, לשיטתי איז א ראדיקאלע אינטערפעטאציע אין רמב״ם אפיקורסות לפי קלאסישער יסודי אמונה.

את והב בסופה!
 
זעה איך אז @יששכר כץ האט היינט געשריבן א פרישע ארטיקל דערוועגן
Rambam is NOT the solution
איך פארשטיי נישט ווי אזוי ער שעמט זיך נישט ארויסצוקומען שארף/קנאי'ש, ווען אט טאקע די טענות זענען דא אויף אים... ער שטעלט זיך אפ דא און א צווייטער גייט נאך ווייטער.
 
@יששכר כץ, ס'איז נישט מן הענין. אבער אז מיר האבן שוין דעם רב דא, וואלט פאסיג געווען צו הערן דעת קדשו איבערן אגונה קריזיס. ווי אזוי קען מען סאלוון דעם פראבלעם? וואס זאגט דער רב איבער תנאי לקדישין, וואס קוקט לכאורה אויס ווי דער מערסט פראקטישער מהלך, אדער האט דער רב אן אנדערן מהלך?
 
@יששכר כץ, ס'איז נישט מן הענין. אבער אז מיר האבן שוין דעם רב דא, וואלט פאסיג געווען צו הערן דעת קדשו איבערן אגונה קריזיס. ווי אזוי קען מען סאלוון דעם פראבלעם? וואס זאגט דער רב איבער תנאי לקדישין, וואס קוקט לכאורה אויס ווי דער מערסט פראקטישער מהלך, אדער האט דער רב אן אנדערן מהלך?
@יששכר כץ נאכן דורך ליינען דיין ארטיקעל פון אנהייב ביז צום סוף, זעה איך אז איך בכלל נישט שלא מן הענין דא

ציטירט

3) Social Change. One of the most pressing tensions in the community is how to reconcile our values with our convictions, what to do when halakha points us in one direction and our contemporary values in another direction. We are tempted to follow our values but pulled to abide by our halakhic commitments. A proper resolution requires an emboldened stance toward tradition, one that allows us to cajole the tradition to reconcile itself with our modern sensibilities.

כאטש איך זיך נישט צולייגען דעם רב אויפן spot בין איך דאך נייגעריג צו הערן דיין אפיניען די סיבה דערפאר איז וויבאלד תנאי לקדישין איז for some reason נישט אנגענומען אפי׳ ביי modern orthodox א שטייגער ווי רבי הערשל שכטר פון YU אין רבי אבי ווייס פון חובבי תורה האט זיך אויך נאך נישט געלאזט הערן איבער דעם נושא דעראיבער בעט איך דת הרב
 
לעצט רעדאגירט:
Back
Top