ווער איז אחראי אויף די תוצאות פון פרייהייט פון ווארט?

[מלך]

ער האלט אז עס איז בכלל נישט מוכרח אז דער אמת וועט צום סוף ארויפשווימען.

Click to shrink...

אין הכי נמי, טאקע נישט מוכרח.

אבער ווען ס׳איז ״נישט״ דא פרייהייט פון ווארט, איז מוכרח אז די אמת וועט זיכער נישט ארויפשווימען.

 

[בְּתוֹךְ עַמִּי]

אז מ׳רעדט שוין…

אזוי צו אזוי, איז לכאורה פארהאן א שטארקע געוויכט אויף ״ווארט/ווערטער״.

למעשה, פאקטיש, איז דיבור נישט מער ווי א טול פאר ״עקספרעשען״. אונטער יעדע ניק איז פארהאן א מענטש וואס וויל עקספרעסן זיינע הרגשים וכדו׳ אמאל האט מען אן אגענדע עפעס אויפצוטאן און אמאל שלאגן זיך צוויי ניקים ארום בשעת ביידע ווילן די זעלבע זאך נאר יעדע צד רעכנט אז מ׳וועט גרייכן דעם ציהל אנדערש ווי זיין בעל פליגתא.

איינער וואס וויל פשוט פארמאכן דעם צווייטנס מויל, איז אדער ווייל ער רעכנט זיך פשוט נישט מיט א צווייטנס געפילן און רצונות. אדער, ווייל ער האט מורא צו הערן דעם אמת. ער וויל מאיזה סיבה שהוא בלייבן ביי זיין מיינונג פאר יעדע פרייז.

 

[דאקטאר-ראבינער]

איך וויל אביסל צוריק סירקלען. די סופרים קאורט האט געזאגט אז שרייען פייער און געפאקטע טעאטער איז נישט באשיצט אונטער דעם ערשטן אמענדמענט. פארוואס נישט? איז עס ווייל שרייען עפעס וואס איז א דעינדזשער צו סאסייעטי נישט פראטעקטעד, אדער מעיקר הדין איזעס פראטעקטעד, נאר מפני סיבות פשוטות האט מען דאס געדארפט ארויסנעמען?
אויב די צווייטע איז אמת, איז נישט שייך פרי ספיטש בהאי עלמא כלל!

 

[דאקטאר-ראבינער]

איך וויל אביסל צוריק סירקלען. די סופרים קאורט האט געזאגט אז שרייען פייער און געפאקטע טעאטער איז נישט באשיצט אונטער דעם ערשטן אמענדמענט. פארוואס נישט? איז עס ווייל שרייען עפעס וואס איז א דעינדזשער צו סאסייעטי נישט פראטעקטעד, אדער מעיקר הדין איזעס פראטעקטעד, נאר מפני סיבות פשוטות האט מען דאס געדארפט ארויסנעמען?
אויב די צווייטע איז אמת, איז נישט שייך פרי ספיטש בהאי עלמא כלל!

Click to shrink...

און אויב די ערשטע איז אמת, קומט אויס אז יעדער מענטש האט פרי ספיטש אויסער נישט פראטעקטירטע ווערטער, וואס פאר דעם דאגמעאיסט, מיינט עס אז כפירה אין זיין דאגמע, איז באמת נישט פראטעקטעד!
איך בין נייגעריג אויב עס איז דא לעגאלע מיינונגען דערויף.

 

[אנטוישטער יונגערמאן]

יובל נח הררי איז שטארק מחולק מיט דיר. ער האלט אז עס איז בכלל נישט מוכרח אז דער אמת וועט צום סוף ארויפשווימען.

Click to shrink...

דאס איז איינמאל זיכער, אז פון נישט לאזן רעדן וועט דער אמת נישט ארויפשווימען

עט מען דארפן עס ארויסגראבן פון די ערד מיט די אייגענע הענט אדער ווארטן ביז אמת מארץ תצמח

 

[מסתת הרים]

און טאמער די collective איז רעליגיעז, וועט רעליגיעזע צענזור ווערן ראציאנאל?

במחילת כבודך, דו ביסט סטאק אויף דיין מאראל high-ground. די סיבה פארוואס דו זעסט רעליגיעזע צענזור אלס אומבארעכטיגט, איז ווייל דו גלייבסט נישט דערין. דאס איז ביי דעפענישן, סוביעקטיוו.

Click to shrink...

די חילוק איז פשוט.
העיט ספיעטש לדוגמה קען מען דיסקוצירן סיי די דעפיניציע, סיי די לאגיק, און אפילו דעם עצם געדאנק צי מען דארף בכלל צענזורירן, קיינער שטעלט קיינעם נישט אפ, it's up for debate, ס׳איז נישט קיין closed box, קענסט פראבירן אויפצוווייזן אז ס׳וואלט געווען די בעסטע זאך מ׳זאל לאזן מענטשען שרייבן אפילו אז מ׳זאל הארגענען.. אויב דו ביסט מצליח מיט דעם און ס׳וועט ווערן אננגענומען ביים כלל, וועסטו טוישן די בליק פונעם המון, נאר דו ווייסט שוין אליין אז קיינער וועט עס נישט אננעמען, ווייל דאס איז פשוט אזוי פארשטעדליך פאר יעדעם איינעם אז איז א פעסטגעשטעלטע ethics, אבער מ׳וועט דיך לאזן מאכן דיין קעיס.

משא"כ רעליגיעזע ענינים לדוגמא, איז פארהייליגט, און דער עצם פראבירן צו דיסקוטירן שוין טריף מ׳טאר אפילו נישט דיסקוצין צו ס׳זאל זיין צענזורירט, ס׳איז א closed box, מען לאזט דיר אפילו נישט מאכן דעם ארגומענט.
גיי אין אייוועלט און קום מיט א שטארקע טענה אז ס׳זאל נישט זיין צענזורירט, מ׳וועט מאכן געוואלדעס נו כפירררה!!! געשרייען קומען נאך איידער דו הייבסט אן רעדן, און מ׳וועט דיך ארויס שטויסן ווייל ס׳איז פארהייליגט, און מ׳"טאר" נישט טראכטן אנדערשט, דער עצם דיסקוסיע שוין אסור.

און דאס איז נוגע אויך צו יעדעס מאל וואס מ׳מאכט א closed box, און מ׳באשיצט א געדאנק וואס מ׳לאזט נישט דן זיין די יסוד אליין לגופו של ענין.

דאס איז נישט א פראגע פון מאראל high-ground, נאר פון פארשטיין די טיפערע פסיכאלאגישע מעכאניזמען וואס טרייבן סיי רעליגיעזע און סיי סעקולארע מענטשן צו באשיצן זייערע גרונט-געדאנקען.

 

[דער גאלדענער אדלער]

רעליגיעזע צענזור האט מורא אז פרייהייט פון ווארט קען מכשיל זיין אנדערע.

Click to shrink...

פון אמת קען קיין מכשול נישט ארויסקומען! נישט אזוי האט מען אונז געלערענט אין חדר?

 

[דער גאלדענער אדלער]

יובל נח הררי איז שטארק מחולק מיט דיר. ער האלט אז עס איז בכלל נישט מוכרח אז דער אמת וועט צום סוף ארויפשווימען.

Click to shrink...

ער בּאווארענט זיך אויך. וויאזוי פלעגט מיין רבּי אין חדר זאגן, יעדע שמויגער פאר זיך טויג ער

 

[דאקטאר-ראבינער]

איך קען נישט צופיל אריינרעדן אין די הויכגעשעצטע דיסקוסיעס, אבער נראים לי דברי "מי אני", וואס זאגט אז מען מעג שרייבן וואס מען האלט, אבער מיט רעספעקט (אויב האב איך גוט פארשטאנען זיינע ווערטער).

טוויטער (X) אדער אנדערע סאושעל מידיא האבן אויך געוויסע גדרים, און זאגאר אידן אדער אנדערע מינאריטעטן ווערן פארווייטאגט ווען מען מעקט נישט העיט ווייל עס איז גורם צרות. קהל'ס נער האט שוין ערגעץ דא גערעדט דערוועגן ווען מען האט ארעסטירט דעם גרינדער פון די טעלעגראם עפפ.

האסט עפעס אקעגן אידישקייט? געדענק אז דא דרייען זיך אסאך מאמינים און דיינע ווערטער זאלן זיין געוואויגן און געמאסטן, מיט רעספעקט בכבוד הראוי פאר די הייליגע אבות הק' וכדומה. ווילסט האקן אקעגן אפיקורסים? קענסט אויך רעדן איידל, ודברי חכמים בנחת נשמעים.

אריינקומען אין אין א פובליק פלאץ און שרייבן מיאוס'ע ווערטער אקעגן זאכן אדער מענטשן וואס זענען פארהייליגט ביי א אנדערע טייל ליינער טוט אויף אזויפיל אז עס פארטרייבט די ליינער וואס שפירן זיך אומבאקוועם.

פאליש איז אויך געווען א סייט מיט געשוואוירענע פרייהייט פון ווארט. אבער עס איז פארבליבן לשמצה ולחרפה ולדראון עולם אלס א פובליק סוער. קרעמל האט אויך לעצטנס אנגעהויבן גיין אין יענעם ריכטונג און האט ליטערעלי פארטריבן אדער לכה"פ געמאכט גאר אומבאקוועם אסאך ניקס, ביז עטליכע געטרייע חברי הנהלה האבן עס מסדר געווען בדרכי נועם.

יעדער פארשטייט אז פונקט ווי יעדע זאך אויף דער וועלט דארף האבן געזונטע באונדעריס, איז פרייהייט פון ווארט אויך נכלל דערין. הפקירות איז קיינמאל נישט גוט.

Click to shrink...

איר האט א פוינט. אבער, איין מאל מען הייבט אן צענזורירן, ווערט פרייהייט סוביעקטיוו. למשל, שרייבן מיט רעספעקט, וואס איז אייער רעספאנס צו די פאלגענדע, רעפעקטפולע זאצן.
”איך וויל קיינעם נישט באליידיגן, אבער רוב אינטעלעקטואלן האלטן אז אידישקייט איז שטותים און הבלים.”
איך וויל קיינעם נישט באליידיגן, אבער רוב אפיקורסים זענען פשוט׳ע בעלי תאוה, נישט אינטעלעקטואלן.”
”איך וויל רעספעקטפולי זאגן מיין מיינונג, א יעדע בילד פון א פרוי איז זנות ממש!”
”איך דיסעגרי רעספעקטפולי, א יעדע בילד, חוץ אויב די כלי המשגל זענען אויפגעדעקט, איז אקעי!”
”איך האלט זיין ווי דער עיקרים, אז אמונה בביאת המשיח איז נישט פון די יסודות הדת!”
”אויב אזוי, זענט איר אן אפיקורס! כלל ישראל האט אנגענומען ווי דער רמב”ם!”
ווייניג ליינער האבן נישט געפילט קיין שום קיצל ביים ליינען די ווערטער.
יעצט, א יעדע זאץ איז געשריבן געווארן מיט רעספעקט. די מציאות איז אבער, אז א מצנזר וואס גייט ווערן געטריגערט, גייט ארויסנעמען עפעס ווייל דער תוכן האט אים געטריגערט אוןשרייבן עז עס איז העיט ספיטש. און ער גייט זיין גערעכט! וויילט פון זיין סוביעקטיווער בליק, איזעס העיט! די פאקט איז אז די מצנזרים פון טוויטער ע”ה פלעגן באמת פילן העיט אין רעכטע טוויטס, און זיי האבן דאס סוביעקטיוו געפלעגט.
אונטערשטע שורה, איינמאל מען איז מצנזר, גייט דער מצנזר׳ס אייגענע בייעסעס אריינקומען. ממילא, איז באמת נישטא קיין פרי ספיטש.

 

[דאקטאר-ראבינער]

בכלל קען מען דן זיין, אויב בין איך בשיטה קעגן פרי ספיטש, איז דער שיטה באשיצט אונטער פרי ספיטש? איך פרעג נישט אויב לעגאל, איך רעד עטיש און מאראליש.

 

[הורקנוס]

-קרעמל איז געפענט געווארן מיט א מלחמת קודש פאר פרייהייט פון ווארט.

פארוואס?!
ס'דאך א גרויסע אחריות!
מענטשן קענען קאליע ווערן דורך פרייהייט פון ווארט.
קוק אויף די שנירלעך וואס שפראצן ארויס פון חברים וואס זייערע אויגן האבן זיך געפענט און זיי זענען נישט צופרידן אין זייער לעבן.

האסט נישט מורא אז יעקב אבינו וועט זיך פארשעמען ווען טעלי גייט שרייבן אז ער איז געווען א חזיר?!
מיינסט נישט אז דער באשעפער וועט זיך שטארק אויפרעגן אז איינער שרייבט ארויס דעם שם הוי"ה?! מיין שכן איז א פרסישער גלויביגער, וועט זיך די פרסישע גאט נישט באליידיגן ווען מ'לייגט ארויף די בארדיטשובער'ס ניגון אז 'ניין זאג איך דיר'?
וועט זיך דער כופר נישט אויפרעגן אויף שעפטי וואס שרייבט אז ער גלייבט אין גאט?

נאר וואס דען,

דער אמת קען נישט ארויפקומען אויב מ'מאכט שטיל די וואס האלטן אנדערש. חותמו של הקדוש ברוך הוא אמת, אונז דארפן יעדעם לאזן זאגן פונקטלעך וואס זיי האלטן און דער רבונו של עולם זאל שוין אליין מחליט זיין וואס די ציבור זאל אננעמען און וואס נישט. זאל ער לאזן הערן דעם אמת צום עולם דורך אריינשיינען די גוטע תשובת המינים.

ס'איז זיין וועלטל, לאמיר נישט חרוב מאכן מיטן דערשטיקן זיין קול וואס הערט זיך ארויס פון זיינע נבראים.

די ליצני הדור וועלן שרייען מאבימלך נתעברה שרה, און מ'גייט נישט מעקן זייערע הודעות, הגם ס'איז זייער טריגערינג!
נישט נאר אז ס'איז קיין פראבלעם נישט, נאר ס'איז א חלק פונעם פלאן, ס'איז אפי' א חלק פונעם תורה!
-

דערציילט מיר א ברודער, 'ווען כ'האב אנגעהויבן טרינקן האב איך מורא געהאט אז אויב כ'פיר זיך אויף אנדערש (אפן און זארגלאז) נאכן טרינקן וועלן מענטשן דשאדשן די מעדעצין און זיך אפהאלטן פון זיך אויסהיילען.' האט אים א חבר געזאגט א גוט לשון "לאז די אייוואסקא קעיר נעמען פון זיך אליין" והיינו ס'נישט דיין דאגה, אויב אייוואסקא טוישט מענטשן מעג יעדער זען און וויסן.

מ'גייט מיט אזא בחינה פון אין עוד מלבדו, יעדעס שרייבונג איז אים, אויכעט די כפירה רייד איז דעם באשעפער. "לאז דעם באשעפער קעיר נעמען פון זיך אליין."

Click to shrink...

וואויל געזאגט
דא האסטו א שטיקל ווי דאקטאר ירדן פעטערסאן ברענגט ארויס די געדאנק מיט א שארפע בליץ ווי נאר ער קען

 

[שעפטאל]

הוספה:

אין שוהל/קרעמל איז דא אלע עידש'עס, אלע סוגים. ס'פארמירט זיך אלע מינע שמועסן. דער עלטערער חברט זיך מיט זיין יארגאנג און קוקט נישט אהן דער אינגער טראטשאק חוץ פון אזא מזל טוב ווען יענער מאכט א קידוש.

די אינגערע שמועסן שטותים, און אמאל פאלן זיי אריין אינעם עלטערע קופקע און פראבירן קלוגער צו ווערן.

דער מזרח וואנט מזמור שיר קלאטשער זאגט זיין דעת תורה ווי ער קען. דער לץ טרייבט ליצנות פון זיין באבל, און דער מילטגארטיגער באזעסענער שטעלט אים אין פלאץ.

דער איך בין מעכטיג ניק רופט אויס לופטיגע מעלדונגן ווען ער קען נאר, בשעת דער נוח לכעוס'דיגער קאנטראלער האקט אים איבער יעדעס מאל מיט א 'זיי שוין שטיל דארטן'. בשעת דער אינגערמאן מיט טינטעד ברילן און קארצע ערמל שרייעט צוריק 'האלא, פרי ספיטש, ער קען זאגן וואס ער וויל'. און דער דריטער איגנארירט אדער לייקט לויט וויזוי ער באגערט.

ס'נישט קיין ישיבה ווי מ'איז מחליט וועלכע סוגיא מ'גייט יעצט לערנען.

מ'שטעלט סך הכל צו א סעיף פלאץ, און דו וועל זיך אליין אויס חברים און שמועסן צו פארטיסיפעיטן. איגנאריר וועם און וועלכע שמועס דו ווילסט.

איינער וואס קען נישט זיין אויף א סייט ווייל ס'אויך דא דארט נארישע מענטשן, איז פונקט ווי איינער וואס קען נישט זיין אויפן סייט ווייל ס'דא אויפגעקלערטע מענטשן. - ס'טאקע נישט פאר אים.

אויש ער רעדט נעגאטיוו? שטיי טאקע ווייט פון אים. קוק נישט. (פאר שמירת עיניים דארפטו נישט קיין פילטער ווייל מ'דארף האבן סעלף קאנטראל, סאו פאר נעגאטיוועטי אויך...)

כ'פיהל ווי דעי גאנצע דאגה איבערן תוכן פונעם סייט איז נעמען קאנטראל. ניין, נישט ווייל אונז וואלטן הנאה געהאט פון שליטה, אבער צוליב עגא. אונז ווילן אז קרעמל זאל זיין אויף א הויעכע דרגה ווייל אויב נישט וועט נישט פאסטן צו שרייבן.

אונז טארן נישט פארגעסן וואס אונזער דשאב איז - צו האלטן דעם פלאץ סעיף כדי מענטשן זאלן קענען קומען רעדן וואס זיי שפירן. און גארנישט מער.

מיטן זיך אריינמישן אומנאטירליכערהייט אין די תוכן, הארגנען אונז דעם חוט של חסד, דעם קאללעקטיוו קאנשעסנעס.
-

אויב איינער טראולט טאקע און פירט זיך נישט אויף מענטשליך קען מען אלעמאל זרקנן מיט א רוב. (מ'דארף לכאו' פארדעם מאכן א באזונדערע שטיבל וואס מ'לאזט נאר אריין באזעסענע ניקים צו דן זיין בשתיקה און וואוטן אין אזא פאל.)

אזוי טריפ איך יעצט אויפן מינוט...

 

[מר שושני]

א גרויסן ש'כח שעפטי!

האסט מיר צוריק געברענגט צום אריגינעלן קרעמל ציל.

מיטן זיך אריינמישן אומנאטירליכערהייט אין די תוכן, הארגנען אונז דעם חוט של חסד, דעם קאללעקטיוו קאנשעסנעס

Click to shrink...

פערפעקטא עקספרעסא (האסט דיר עקספרעסד פערפעקטלי).

וואס די טעמעס און שמועסן זאל נאר נישט זיין, איז עס מענטשן מיט געפילן וואס די זאכן ליגט יעצט אין קאפ. ס'איז וויכטיג פאר יעדעם צו האבן ווי עס ארויסצוגעבן.

אז איך שרייב שוין, וואלט איך געוואלט בעטן א באזונדערע בקשה.

ביטע פרובירן זיין שיין איינע צום צווייטן. ס'איז געווארן אביסל נעגעטיוו ביי נייערע ניקים. געוויסע פרומערע ווערן געטריגערט פון גוי'אישקייטן, און פארקערט געוויסע זענען אריינקומען און שיסן האסע אויף די פרומע מחנה.

קרעמל איז נישט נאר פאר נושרים און כופרים, און ס'איז נישט נאר פאר פרומע חסידים. ס'איז פאר יעדער וואס זוכט א פלאץ זיך צינויפשמועסן אויף אן ערוואקסענעם אופן ווי קיינער גייט איהם/איר נישט באשרייען פארן זאגן א מיינונג.

לאמיר האפן אז אפילו אז קרעמל איז זיך היבש צעוואקסן, קען מען נאכאלץ בלייבן מיט די אריגענעלע געשמאקייט ווי יעדער רעספעקטירט איינער דעם אנדערן און באציעט זיך צום נושא וואס ווערט אויסגעשמועסט אנשטאט צום ניק וואס שרייבט דאס.

 

[אלפא]

קליינע תיקון:

קרעמל איז יא פאר נושרים און כופרים, און ס'איז אויך פאר פרומע חסידים. ס'איז פאר יעדער וואס זוכט...

Click to shrink...

 

[מר שושני]

קליינע תיקון:

Click to shrink...

אוואדאי אזוי... שוין פאראכטן.

 

[חוקר ודורש]

איך מיין אז דו האסט אויך א טעות:

קליינע תיקון:

Click to shrink...

קרעמל איז נישט פאר נושרים און כופרים, און נישט נאר פאר פרומע חסידים. ס'איז פאר יעדער וואס זוכט ....

Click to shrink...

סאיז נישט בעיקר פאר נושרים און כופרים און אויך פרומע חסידים
און אויך נישט בעיקר פאר פרומע חסידים און אויך נושרים און כופרים
קרעמל איז פאר יעדעם גלייך

אזוי האב איך פארשטאנען....

 

[מר שושני]

ס'הערשט דא א צומישעניש

אונז זענען אלע אויף איין פעידזש. איך מיין קיינער קריגט זיך נישט...

 

[גיוואלד]

כ'וויל פרעגן, וואס איז טאקע די עצה אויב לו יצוייר ס'קומט דא אן א בחור'ל א בעל דמיון, א ליידיגגייער וואס האט דא געטראפן א פלאטפארמע אויסצוגעבן בויך וויי, און ער שרייבט לופטיגע ארטיקלען מיט אונטערשטע שורות און ער שלוסט כסדר, און ס'הייבט אן נערווירן דעם ציבור אויף א עקסטרעמען אופן, מ'קען לכאורה נישט אנצייכענען אויף איינע פון די שטאטוטן וואס ער פארלעצט, אבער ער ב"אומחנ'ט" דאס מקום.

פארשטייט זיך מ'רעדט באופן וואס איז קלאר אז רובא דרובא עולם ווערט נערוועז, יחידים קענען אייביג נוצן די 'איגנאריר' קנעפל.

ס'איז דא עפעס א מהלך לויז צו ווערן פון אזא איינעם?... (ס'זאל זיך נישט מאכן, אבער...)

 

[בְּעֵ֥בֶר הַיַּרְדֵּ֖ן]

כ'וויל פרעגן, וואס איז טאקע די עצה אויב לו יצוייר ס'קומט דא אן א בחור'ל א בעל דמיון, א ליידיגגייער וואס האט דא געטראפן א פלאטפארמע אויסצוגעבן בויך וויי, און ער שרייבט לופטיגע ארטיקלען מיט אונטערשטע שורות און ער שלוסט כסדר, און ס'הייבט אן נערווירן דעם ציבור אויף א עקסטרעמען אופן, מ'קען לכאורה נישט אנצייכענען אויף איינע פון די שטאטוטן וואס ער פארלעצט, אבער ער ב"אומחנ'ט" דאס מקום.

פארשטייט זיך מ'רעדט באופן וואס איז קלאר אז רובא דרובא עולם ווערט נערוועז, יחידים קענען אייביג נוצן די 'איגנאריר' קנעפל.

ס'איז דא עפעס א מהלך לויז צו ווערן פון אזא איינעם?... (ס'זאל זיך נישט מאכן, אבער...​

Click to shrink...

קרעמל איז געפענט געווארן מיט א מלחמת קודש פאר פרייהייט פון ווארט.

פארוואס?!
ס'דאך א גרויסע אחריות!
מענטשן קענען קאליע ווערן דורך פרייהייט פון ווארט.
קוק אויף די שנירלעך וואס שפראצן ארויס פון חברים וואס זייערע אויגן האבן זיך געפענט און זיי זענען נישט צופרידן אין זייער לעבן.

האסט נישט מורא אז יעקב אבינו וועט זיך פארשעמען ווען טעלי גייט שרייבן אז ער איז געווען א חזיר?!
מיינסט נישט אז דער באשעפער וועט זיך שטארק אויפרעגן אז איינער שרייבט ארויס דעם שם הוי"ה?! מיין שכן איז א פרסישער גלויביגער, וועט זיך די פרסישע גאט נישט באליידיגן ווען מ'לייגט ארויף די בארדיטשובער'ס ניגון אז 'ניין זאג איך דיר'?
וועט זיך דער כופר נישט אויפרעגן אויף שעפטי וואס שרייבט אז ער גלייבט אין גאט?

נאר וואס דען,

דער אמת קען נישט ארויפקומען אויב מ'מאכט שטיל די וואס האלטן אנדערש. חותמו של הקדוש ברוך הוא אמת, אונז דארפן יעדעם לאזן זאגן פונקטלעך וואס זיי האלטן און דער רבונו של עולם זאל שוין אליין מחליט זיין וואס די ציבור זאל אננעמען און וואס נישט. זאל ער לאזן הערן דעם אמת צום עולם דורך אריינשיינען די גוטע תשובת המינים.

ס'איז זיין וועלטל, לאמיר נישט חרוב מאכן מיטן דערשטיקן זיין קול וואס הערט זיך ארויס פון זיינע נבראים.

די ליצני הדור וועלן שרייען מאבימלך נתעברה שרה, און מ'גייט נישט מעקן זייערע הודעות, הגם ס'איז זייער טריגערינג!
נישט נאר אז ס'איז קיין פראבלעם נישט, נאר ס'איז א חלק פונעם פלאן, ס'איז אפי' א חלק פונעם תורה!
-

דערציילט מיר א ברודער, 'ווען כ'האב אנגעהויבן טרינקן האב איך מורא געהאט אז אויב כ'פיר זיך אויף אנדערש (אפן און זארגלאז) נאכן טרינקן וועלן מענטשן דשאדשן די מעדעצין און זיך אפהאלטן פון זיך אויסהיילען.' האט אים א חבר געזאגט א גוט לשון "לאז די אייוואסקא קעיר נעמען פון זיך אליין" והיינו ס'נישט דיין דאגה, אויב אייוואסקא טוישט מענטשן מעג יעדער זען און וויסן.

מ'גייט מיט אזא בחינה פון אין עוד מלבדו, יעדעס שרייבונג איז אים, אויכעט די כפירה רייד איז דעם באשעפער. "לאז דעם באשעפער קעיר נעמען פון זיך אליין."

Click to shrink...

הוספה:

אין שוהל/קרעמל איז דא אלע עידש'עס, אלע סוגים. ס'פארמירט זיך אלע מינע שמועסן. דער עלטערער חברט זיך מיט זיין יארגאנג און קוקט נישט אהן דער אינגער טראטשאק חוץ פון אזא מזל טוב ווען יענער מאכט א קידוש.

די אינגערע שמועסן שטותים, און אמאל פאלן זיי אריין אינעם עלטערע קופקע און פראבירן קלוגער צו ווערן.

דער מזרח וואנט מזמור שיר קלאטשער זאגט זיין דעת תורה ווי ער קען. דער לץ טרייבט ליצנות פון זיין באבל, און דער מילטגארטיגער באזעסענער שטעלט אים אין פלאץ.

דער איך בין מעכטיג ניק רופט אויס לופטיגע מעלדונגן ווען ער קען נאר, בשעת דער נוח לכעוס'דיגער קאנטראלער האקט אים איבער יעדעס מאל מיט א 'זיי שוין שטיל דארטן'. בשעת דער אינגערמאן מיט טינטעד ברילן און קארצע ערמל שרייעט צוריק 'האלא, פרי ספיטש, ער קען זאגן וואס ער וויל'. און דער דריטער איגנארירט אדער לייקט לויט וויזוי ער באגערט.

ס'נישט קיין ישיבה ווי מ'איז מחליט וועלכע סוגיא מ'גייט יעצט לערנען.

מ'שטעלט סך הכל צו א סעיף פלאץ, און דו וועל זיך אליין אויס חברים און שמועסן צו פארטיסיפעיטן. איגנאריר וועם און וועלכע שמועס דו ווילסט.

איינער וואס קען נישט זיין אויף א סייט ווייל ס'אויך דא דארט נארישע מענטשן, איז פונקט ווי איינער וואס קען נישט זיין אויפן סייט ווייל ס'דא אויפגעקלערטע מענטשן. - ס'טאקע נישט פאר אים.

אויש ער רעדט נעגאטיוו? שטיי טאקע ווייט פון אים. קוק נישט. (פאר שמירת עיניים דארפטו נישט קיין פילטער ווייל מ'דארף האבן סעלף קאנטראל, סאו פאר נעגאטיוועטי אויך...)

כ'פיהל ווי דעי גאנצע דאגה איבערן תוכן פונעם סייט איז נעמען קאנטראל. ניין, נישט ווייל אונז וואלטן הנאה געהאט פון שליטה, אבער צוליב עגא. אונז ווילן אז קרעמל זאל זיין אויף א הויעכע דרגה ווייל אויב נישט וועט נישט פאסטן צו שרייבן.

אונז טארן נישט פארגעסן וואס אונזער דשאב איז - צו האלטן דעם פלאץ סעיף כדי מענטשן זאלן קענען קומען רעדן וואס זיי שפירן. און גארנישט מער.

מיטן זיך אריינמישן אומנאטירליכערהייט אין די תוכן, הארגנען אונז דעם חוט של חסד, דעם קאללעקטיוו קאנשעסנעס.
-

אויב איינער טראולט טאקע און פירט זיך נישט אויף מענטשליך קען מען אלעמאל זרקנן מיט א רוב. (מ'דארף לכאו' פארדעם מאכן א באזונדערע שטיבל וואס מ'לאזט נאר אריין באזעסענע ניקים צו דן זיין בשתיקה און וואוטן אין אזא פאל.)

אזוי טריפ איך יעצט אויפן מינוט...

Click to shrink...

 

[איש מבקש]

מיט אונטערשטע שורות און ער שלוסט כסדר,

Click to shrink...