ברויך עסן בכלל האבן א השגחה אין פארגעשריטענע לענדער?

[אלפא]

איך האב אייביג געהאט די שאלה צו וואס מען דארף בכלל א הכשר, וויבאלד רוב שאלות אין כשרות זענען דרבנן'ס אדער חומרות (איך רעד נישט פון פלייש וכדו'), דאן ווער זאגט עס איז בכלל א שאלה אין פורסט פלעיס? פארוואס דארף איך חושש זיין אז אפשר ליגט טריפות אין ס'רוב פראדוקטן אויפן מארק?

ממילא ווען איך ווייס איבער א פראבלעם אדער אויב איך ווייס אז עס איז מצוי אז עס קען זיין א ספעציפישע שאלה, אבער סתם אזוי פארוואס איז די דיפאולט אז זאכן זענען א פראבלעם?

 

[Reb Yid]

איך פרעג נישט אלס כשרות איך פרעג אלס עלערזשי.

Click to shrink...

פארוואס שעמסטו זיך מיט דיין ערליכקייט. אדרבה זיי שטאלץ דערמיט מען קוקט דיר נאר ארויף צום ענין סאיז יא דא א שאלה מיט א מעסער אזאך וואס ווערט געשניטען מיט א פליישיגע אדער טריפה׳נע מעסער האט א שאלה צוליב נותן טעם

 

[דער גאלדענער אדלער]

וואס עס שטייט Vegan קען נישט ווערן געשניטן מיט א מילכיגע מעסער?.

איך פרעג נישט אלס כשרות איך פרעג אלס עלערזשי.

Click to shrink...

Vegan און Vegetarian זענען צוויי באזונדערע זאכן.
Vegen=plant based food. און ווען דו גייסט צו א Vegan facility איז נישט פארהאן דארט קיין מילעכיגע פראדוקטן אז דו זאלסט ברויכן מורא האבן פון א מילעכיגע מעסער אדער מילעכיגע כלים, טאקע פאר אלערגיע סיבות וועלכעס ווערט גאר שטרענג אפגעהיטן אויס מורא פון שווערע Law suits.

Vegetarian נעמט אויך אריין אין זיך אייער, אלע מילעכיגע פראדוקטן און האניג אבער נישט פלייש אדער ביינער, זאכן וועלכע מ'מוז שחט'ן אדער הרג'נן דעם בעל חי עס צו קענען נוצן

 

[פאללאק]

הרב עבאדי לעבט נאך?
אויב יא ברויך ער צו זיין א זקן מופלג, זינט ער איז געווען א מקורב ביים חזון איש, א חידוש אז ער איז אקטיוו אויף א וועבזייטל.

 

[דער גאלדענער אדלער]

הרב עבאדי לעבט נאך?
אויב יא ברויך ער צו זיין א זקן מופלג, זינט ער איז געווען א מקורב ביים חזון איש, א חידוש אז ער איז אקטיוו אויף א וועבזייטל.

Click to shrink...

2020 האט זיין זוהן ר' אהרן מיט די גוטהייסונג פון זיין טאטען און ברודערס געגרונדעד א וועבזייטל אין וועלכעס עס איז אויך פארהאן א Q&A פארום וואו ער געבּט זיך אפּ מיטן ענטפערן כל מיני שאלות בנוגע עסן. ווי אויך זענען פארהאן אויפן וועבּזייטל נאך פארשידענארטיגע הלכות וועלכעס ס'איז נוגע טאג טעגליך. די מאטא פונעם וועבּזייטל איז keeping kosher without the pain די תשובות זענען באזירט אויף די אנווייזונגן פון זייער פאטער הרב יצחק עבּאדי.

Click to shrink...

וואו פינקטלעך זעהסטו דא אז הרב עבּאדי איז אקטיוו אויף א וועבּזייטל?

 

[יעקב מעקסוועל]

איך האב קיינמאל נישט געהערט פון דעם פוסק, אן אינטערסאנטע וועבזייטל.

האט איינער שוין געטראפן עפעס וואס ער אסר'ט דארט..?

 

[דער גאלדענער אדלער]

איך האב קיינמאל נישט געהערט פון דעם פוסק, אן אינטערסאנטע וועבזייטל.

האט איינער שוין געטראפן עפעס וואס ער אסר'ט דארט..?

Click to shrink...

ער איז נישט דער פוסק, ס'איז זיין טאטע, נאר ער מיט די גוטהייסונג פון זיין טאטע און דורך שמועסן יעדע זאך ענטפערט ער די אלע שאלות. גראדע האט ער דארט זאכן מיט וועלכע ער איז מחמיר, ווי למשל בישול עכו"ם, (נישט פת עכו"ם) אדער טשיז וועלכעס גייט אריין אינטערן גדר פון גבינות עכו"ם, טאקע זייער ווייניג אזעלכע טשיז פארהאן אבער נאכאלץ.

 

[דער גאלדענער אדלער]

יצחק עבאדי (רב) – ויקיפדיה

 

[אשפא]

איך האב קיינמאל נישט געהערט פון דעם פוסק, אן אינטערסאנטע וועבזייטל.

האט איינער שוין געטראפן עפעס וואס ער אסר'ט דארט..?

Click to shrink...

איך זיך נאך...

אלעס איז הפנים כשר, פרווה, מזונות סארי, די לעצטע נישט.

 

[אשפא]

אדער טשיז וועלכעס גייט אריין אינטערן גדר פון גבינות עכו"ם, טאקע זייער ווייניג אזעלכע טשיז פארהאן אבער נאכאלץ.

Click to shrink...

ווי האסטו געזען דאס?

איך האב נאר געזען ווי ער אסר'ט אלס טריפות.

 

[דער גאלדענער אדלער]

איך האב נאר געזען ווי ער אסר'ט אלס טריפות.

Click to shrink...

ווי האסטו דאס געזעהן?

 

[אשפא]

ווי האסטו דאס געזעהן?

Click to shrink...

איין תשובה, און נאך איינס. הגם ער האט אויך א כלליותדיגע תשובה איבער גבונות עכו"ם.

 

[דער גאלדענער אדלער]

איין תשובה, און נאך איינס. הגם ער האט אויך א כלליותדיגע תשובה איבער גבונות עכו"ם.

Click to shrink...

כ'האב דורך געקוקט ביידע וואס דו ברענגסט צו און ס'ווערט בכלל נישט דערמאנט א ווארט וועגן טריפה! און בכלל זאלסטו וויסן אז די גזרה פון גבינות עכו"ם האט גארנישט צו טוהן מיט טריפות. גיי זעצט דיך אוועק און אקער דורך די סוגיא פון גבינות עכו"ם, הייב אן פון די משנה אין מס' ע"ז פרק אין מעמידין, מיט די תוספת אין דף ל"ה ע"א ד"ה חדא. אזוי וועסטו מער נישט ברויכן פרעגן קשיות שלא מן העניין און דו וועסט בכלל נישט זעהן ווערטער שלא מן העניין.

 

[דער גאלדענער אדלער]

כ'האב דורך געקוקט ביידע וואס דו ברענגסט צו און ס'ווערט בכלל נישט דערמאנט א ווארט וועגן טריפה! און בכלל זאלסטו וויסן אז די גזרה פון גבינות עכו"ם האט גארנישט צו טוהן מיט טריפות. גיי זעצט דיך אוועק און אקער דורך די סוגיא פון גבינות עכו"ם, הייב אן פון די משנה אין מס' ע"ז פרק אין מעמידין, מיט די תוספת אין דף ל"ה ע"א ד"ה חדא. אזוי וועסטו מער נישט ברויכן פרעגן קשיות שלא מן העניין און דו וועסט בכלל נישט זעהן ווערטער שלא מן העניין.

Click to shrink...

און גראדע זאלסטו וויסן אז ער איז גאר מחמיר אין גבינות עכו"ם, ווען דו וועסט קענען די סוגיא וועסטו פארשטיין פארוואס? וויאזוי פלעג מיר מיין טאטע שטענדיג זאגן, גיי זעץ דיך לערנען וועסטו וויסן

 

[אשפא]

כ'האב דורך געקוקט ביידע וואס דו ברענגסט צו און ס'ווערט בכלל נישט דערמאנט א ווארט וועגן טריפה!

Click to shrink...

ער זאגט נישט די ווארט טריפה אבער, זיין פראבלעם איז rennet וואס לויט ווי איך ווייס איז די פראבלעם אויב עס ווערט געמאכט פון א נישט כשרע בהמה. איך האב גענוצט די ווארט טריפה אלס שם הכולל.

איך האב טאקע נישט דורכגעלערנט די סוגיא און איך האב קיינמאל נישט געקלעמט אז יא. אדרבא, אז דו ביזט יא אויסגעקאכט, אנשטאט זאגן פאר יענעם "דו ווייסט נישט וואס דו רעדסט" אפשר געבסטו א קרעש קורס.

 

[דער גאלדענער אדלער]

אבער, זיין פראבלעם איז rennet וואס לויט ווי איך ווייס איז די פראבלעם אויב עס ווערט געמאכט פון א נישט כשרע בהמה.

Click to shrink...

רבי לא שנה רבי חייא מנין??

אנשטאט זאגן פאר יענעם "דו ווייסט נישט וואס דו רעדסט".

Click to shrink...

שוין ווייטער זעהסטו ווערטער וואס ס'שטייט נישט

אפשר געבסטו א קרעש קורס פאר אונז,

Click to shrink...

ס'איז זייער גרינג צו דורך לערנען די סוגיא אליינס, ברויכס מיר נישט פאר דיין קרעש קורס.
דזשאסט ציה ארויס א מס' ע"ז פון שראנק מיש אויף צו פרק אין מעמידין לערן דורך די משנה, און די גמ' שפעטער דארט ביי דף ל"ה און תוספת ד"ה חדא, אנגעהויבן פון ואור"ת אינמטן די תוספת און דו וועסט באקומען אסאך מער פון א קרעש קורס

 

[אשפא]

אנשטאט זאגן פאר יענעם "דו ווייסט נישט וואס דו רעדסט".

Click to shrink...

שוין ווייטער זעהסטו ווערטער וואס ס'שטייט נישט

Click to shrink...

What?

דאס איז וויאזוי איך פארשטיי די פאלגענדע ווערטער...

ווען דו וועסט קענען די סוגיא וועסטו פארשטיין פארוואס? וויאזוי פלעג מיר מיין טאטע שטענדיג זאגן, גיי זעץ דיך לערנען וועסטו וויסן.

Click to shrink...

איך וויל נישט פארדרייען די שמועס. שפיר נישט פאר וויכטיג צו רעאגירן, איך בין זעך סך הכל מסביר.

 

[דער גאלדענער אדלער]

א ביישפיל פון אינדאסטריעלייזן כשרות

מיין טאכטער ווייזט מיר אין די עמי מאגאזין פון פאריגע וואך איז אדווערטייזט קינדער מעדעצינן וועלכע פארמאגן ב"ה נישט קיין דזשעלאטין און גליצערין! כ'האב ממש אפגעאטעמט אז פיינעלי וועט מען שוין מער נישט ברויכן שטאפן אונזערע צאן קדשים מיט נבילות וטריפות נאר קענען היילן אונזערע שעפעלעך מיט מעדעצינן וועלכע זענען געמאכט על טהרת הקודש און ס'פארמאגט שוין אויך אידישע אותיות אויף די פלעשלעך.

סיריעסלי? כאנישט קיין פראבלעם מיט אוסרים אדער מתירים, אונזער גאנצע תורה איז פיל מיט דעם און נאר אזוי ווערן זאכן מלובן, אבער פארוואס אינדאסטריעלייזן די תורה, רעליגיע פאר פרנסה וועגן? ווילסט מאכן פרנסה? וועלקאם טו דע קלאב! מיר אלע ווילן. ברויכסט אבער נישט נעמען די תורה אדער רעליגיע פאר א קורדום לחפור בו.

ווילסט אסר'ן? נישט קיין פראבלעם, שטעל דיך צו צו די ליסטע, ס'איז שוין אסאך טינט אויסגעגאסן געווארן איבער דזשעלאטין און גליצערין, אוסרים און מתירין צו גלייך, אבער זיך אהער שטעלן ווי א מה יפית'ניק און מקיים זיין דעם תמים תהיה עם ד' אלוקיך, דאס איז שוין נעקסט לעוועל.

 

[קהל׳ס נער]

דער איז מוציא לעז אויף כלל ישראל אז זינט די אויסטרעף פון מעדעצין זויפט דער עולם נבילות וטריפות לייק מען האט באקומט א פרי נבילות לשנה קארטל…

 

[דעת תורה]

במח"כ תורתכם, דאס איז אביסל א knee jerk רעאקציע

אויב דו לייגסט זיך אריין אין די נושא זעהסטו אז דאס נישט פשוט בכלל, עס איז א פראבלעם, אבער פארשטייט זיך אז מען קען נישט ארויס קומען לאיסור אויף אזאלכע זאכן.

די נייע ערפינדונג איז זייער באגריסנסווערט, און אויב איינער מאכט פרנסה דערפון איז נישט געפערליך, דער רמב"ם זאגט שוין אז לולי המשתגעים וואלט די וועלט נישט געהאט קיין קיום. באטטאם ליין, דאס איז נישט קיין סאלושען אין סוירטש אוו א פראבלעם, דאס איז א גוטע לעזונג צו א עכטע ערנסטע אישו און עס איז דערפרייענד אז עס איז אנטשטאנען.