פארוואס איך האלט פון די סיסטעם?

[דער גאלדענער אדלער]

איך ״פערזענליך״ בין מסכים מיט דיר יעדע ווארט, אבער דאס איז נישט תורה׳דיגע אידישקייט.

Click to shrink...

זיי מסביר ביטע

 

[דאקטאר-ראבינער]

איך האב שוין געשריבן אויף אן אנדערע פלאץ. מיר זענען סאציאלע באשעפענישן. אין קאלעדזש איז איוך דא א ''סיסטעם''. איך בין יעצט אין סקול פאר מיין צווייטע מעסטער'ס. איך באגעגן דאס כסדר

. איך האב איין פראפעסאר וועלכער איז באמת אפען מיינדעד. ער איז אן עקס חסיד. זיין רעספאנס איז אייביג לעט מי היר. איך האב געשריבן א קעיס סטאדי. עט וואן פוינט, האט זיך די משפחה'ס רבי אריינגעמישט און געלאזט הערן זיינע דברי פי טיפש איבער א טריטמענט פלען. איך האב דאס איבער געזאגט אין קלאס. אלע תלמידים האבן זיך אונטערגעשמייכלט, דער פראפעסאר, הגם ער איז אן עקס חסיד, איז געבליבן רואיג אן א בלינק האט ער מיך אויסגעפרעגט וואס דער רבי האט געזאגט און פרובירט אפצולערנען וואס ער האט געמיינט און פארוואס ער האט דאס געזאגט.

אלע אנדערע פראפעסארן, האבן א געוויסע מיינדסעט וואס עס קען רואיג אנגערופן ווערן בני יואל פון אקאדעמיע. דערוואגן זאל זיך איינער קעגנצושטעלן זייערע הנחות!
ווען איך האב געלערנט פיזיקס, און דער פראפעסאר האט געדרשנ'ט איבער דעם מולטיווערס און וויאזוי דאס פארענפערט אינטעלידזשענט דעזיין , א ליטוואק, אן עקס פרומער, האט אים געפרעגט so atheism is only understandable by a non-proven, quacky, theory that we all know is false? I think I'm going back!
דער חכם האט סתם געמיינט צו זאגן אז פוינט. א שאד איך האב נישט א בילד פון דעם פראפעסאר... וויפיל ער'ט זיך אנטשולדיגט האט עס נישט געארבעט. דער האט אים געפעילד דעם קורס!
נישט אז דער ליטוואקס שאלה איז נישט געווען חוצפה. אבער פארוואס פעילסטו אים? כ'אב געמיינט אז דו ביסט אן אפען מיינדעד פראפעסאר? ער האט ארויסגעקאלערט? So what?
וכהנה וכהנה. איך באגעגן מיך דערמיט כסדר. און נישט נאר אין אקאדעמיע. סאציאלע כללים. ווען און וויאזוי מען גרוסט. וואס מען מעג יא אדער נישט וכו' לדוגמא. אפי' היינטיגע צייטן, וועט זיך קיינמאל נישט טרעפן אז די פרוי זאל פראפאוזן צו די מאן. אדער אז די פרוי זאל ארויסנעמען די מאן צו א רעסטוראנט לכבוד די עניווערסיטי. פארוואס?
פארוואס איז עס ערווארטעט אז דער מאן האלט אפן א טיר פאר א פרוי אבער נישט א פרוי פאר א מאן?

 

[כלבין דחציפין]

זיי מסביר ביטע

Click to shrink...

מצידי בין איך מסכים אז זיין גוט און וואויל און עטיש איז זייער א חשובע זאך, און נעמען א נידה שמאטע צום דיין איז גאנץ נידריג אויף מיין חשוב׳קייט לייטער. אבער מיטן הנחה אז גאט האט געגעבען א תורה און ער וויל אז מיר זאל פאלגן זיינע מצוות, קומט אויס אז נידה שמאטעס זענען וויכטיגער ווי תיקון עולם.

 

[כלבין דחציפין]

@כלבין דחציפין די שרייבסט נישט די מעלות פון א סיסטעם, די שרייבסט נאר וואס איז שלכעט מיט יעצטיגע..

דוד איי מיס סאמטינג?

Click to shrink...

די מעלה איז ווי איך האב געשריבען אז עס האלט אן די המשכת היהדות צו די קומעדיגע דורות.

 

[כלבין דחציפין]

אפשר זאלסטו עס טוישן צי "פארוואס איך האלט פון א סיסטעם."

Click to shrink...

״פארוואס איך האלט פון א סיסטעם״ וועט ווערן אפגעטיישט אלץ פארוואס איך האלט אקעגן אנארכיע, און דאס איז נישט די נושא דא.

 

[אפיקורוס]

רוב פון די משכילים זענען אסימעלירט געווארן דורך אויס די יארן. רעפארם און קאנסערוואטיוו האבן זיך אנגעהויבן אביסל שפעטער, יא אנהאלטענדיג א שטיקל קשר מיט "אידישקייט".

זיך האלטן תורה'דיג, איז פאר די משכילים נישט געווען א פריאַריטי. ממילא צו זאגן אז זיי זענען דורכגעפאלן איז נישט אינגאנצן אמת.

דאך א סיסטעם האבן זיי נישט געהאט פאר צו לאנג, אפגערעדט פון א קשר מיט די מעשה פון בלעם...

 

[כלבין דחציפין]

זיך האלטן תורה'דיג, איז פאר די משכילים נישט געווען א פריאַריטי. ממילא צו זאגן אז זיי זענען דורכגעפאלן איז נישט אינגאנצן אמת

Click to shrink...

פאר די ארגינעלע משכילים איז עס יא געווען א פריאריטי, זיי זענען געווען געהעריגע אידן אזויווי אונז נאר מיט אפענע קעפ.
(אונז זענען שוין קאנדישענט געווארן פון די קעמפ פלעיס, אז א משכיל האט א נעקטיי, לאכט פון די תורה און האלט נישט ביי גארנישט)
אונז מיש מיר צאם משכילים מיט קלים.
א משכיל איז א ערנסטער איד, און ער וויל אבער א מען זאל אריינברענגען חכמת הגויים ביי די אידן און אויכט זאל מען זיך אויסמישען מיט די גויים כדי עס זאל נישט זיין קיין אנטיסעמיטיזם.
א קל איז ווי אונז רופן היינט א באָם, א מענטש וואס האט נישט קיין שיטה׳ס און ער טוט וואס ער וויל.
איך דזשאדזש נישט קיין באמס, אבער די משכילים זענען בכלל נישט געווען קיין באמס. ווען מען רעדט פון השכלה רעדט מען פון זיי.
טאקע די נעקסטע גענעראציע משכילים זענען שוין געווען פחים וריקים און מיט זייערע א.ג. השכלה האבן זיי ארויפגעצווינגען זייער השכלה אויף די ארטעדאקסען.
נפתלי מאסטער איז נישט קיין משכיל, ער איז פשוט א ליידיגייער וואס וויל ארויפצווינגען זיינע שיטות אויף כלל ישראל (און יא איך האלט אז מען דארף לערנען אסאך מער סעקולארע שטודיעס אין די מוסדות)
מילא ווען מען איז סתם א באם און מען האלט נישט ביי גארנישט, אוואדאי זענען זיי נישט איטערעסירט און המשכת היהדות.
ר׳ משה מנדלסון איז נישט געווען קיין ליידיגייער און ווער עס זאגט אויף עם ימ״ש זאל גיין ליינען אביסל היסטאריע.