***
איך האב געטראכט ענליך ביים וואטשן די נעטפליקס סטענדאָפּ רוטין "
get on your knees" (א אידינע בד"וו, איר מאמע איז אידיש).
איך האב עס זייער ענזשויט הגם סאיז זייער 'שמוציג' און ווייט נישט אזוי פֿאָני ווי אנדערע. אבער ס'איז ריינע פּאָעטרי געווען אין מיינע אויגן, ווי אויך טיפע סאָושעל קאַמענטערי.
מ'זעהט אַן ענליכע געדאנק ווי עס איז דא אין אקאדעמיע (סאציאלאגיע וכו')
פּאָרן שטודיעס (און אַן אקאדעמישע דזשורנאל
מיט די נאמען) וואס שטודירט די פענאמענאן פון פּאָרנאגראפיע און אירע עפעקטס אויף סאָסייעטי און מענטשן אא"וו. כמובן איז דאס נישט עראַוּסינג בכלל און נישט נגדר אזוי ווי פּאָרנאגראפיע אליינס; עס איז נאר "איבער און וועגן" פּאָרנאגראפיע ודברי חשק. די שאלה איז וואו עס איז טאקע באמת פּאָרנאגראפיע און איז געמאכט לשם עראַוּסעל, אבער זיין צוגאנג דערצו איז מער אקאדעמיש, צי פאר סאציאלאגיע צי פאר אַרט, צי עס ווערט נגדר להלכה וואו "ער וואטשט פּאָרנאגראפיע" אדער נישט?
***
אין
די ארטיקל פון א באהאלטענע אפיקורוס ברענגט דער שרייבער גאר שטארק און גוט ארויס די טענות קעגן די וועג וויאזוי אונזער געמיינדע באגייט זיך צו סעקשואלע ענינים און באטראכט דאס, און די נעגאטיווע קאנסעקווענצן דערפון פון די דגוש אויף קדושה און די "סכנה" פון די "פרוי". דאס האט מיר אבער געמאכט טראכטן אַן אינטרעסאנטע געדאנק. איבער די וועלט, אין (כמעט אלע) פארגעשריטענע לענדער,
טוהט די פערטיליטי ראטע פאלן (לע"ע) זייט די 1970'ס שנעלער ווי ערווארטעט און איז אונטער די ריפּלעיסמענט רעיט פון 2.1, וועלכעס פעהלט אויס אז די סומע מענטשן פון איין דור צום נעקסטן זאל נישט ווערן ווייניגער. און ווי אינטעלעקטשואלן (
אפילו ליבעראלע)
ברענגן ארויס, איז דאס א שטארקע פראבלעם פאר'ן מין האדם און דאס געזעלשאפט אויף כדי צו אָנהאלטן איר אינפראסטרוקטור און ווייטערדיגע פּראגרעס (רעגירונגען פרובירן צו שטיצן אז מ'זאל האבן מער קינדער, אבער (דערווייל) אָן גרויס ערפאלג).
דאס אלעס איז בנוסף צום פראבלעם אז די ספּערם סעלס אין די זרע פון זכרים ווערט ווייניגער. די אקאדעמיקער פאזיטירן אז די סיבה דערצו איז די עמפאסיס מ'האט גענומען לייגן פון יענע תקופה אין די 1970'ס (מיט די
סעקשואלע רעוואלוציע והמסתעף) מער און אויף זיך זעלבסט און דאס אייגענע סעלף-אקטשועליזעישאן (אַן ענליכע סיבה וואס
די אקאדעמיקער
פּאזיטירן טוהט שטערן דאס פארהייראטע לעבן צווישן מענער און פרויען היינט-צו-טאג). דר. ראַן לעסטעיג
טענה'ט אז דאס איז טאקע צוליב דעם וואס פרויען האבן פון דעמאלטס אנגעהויבן באקומען מער עדוקעישאן און זעלבסטשטענדיגקייט. אין סומע, די העכערע סטאנדארט פון לעבן על הכלל.
דאס קען געבן א נייעם באדייט צו (מגילה לא ע״ב) בנין נערים סתירה. והיינו, דאס וואס די אינגערע דור בויט עפ״י התפתחות וכו׳, קען גורם זיין א סתירה צו דעם אז עס זאלן געבוירן ווערן נאך ״נערים״.
ווי
דער אויף רעדיט ברענגט ארויס:
It's an interesting step in natural selection that we are living through. After billions of years of evolution, for the very first time in human history, we are observing a voluntary extinction of otherwise successful lineages that survived the most trying of times, environments, and circumstances. It's like mother nature is going back to test the most unexpected of test cases: "but can you survive the times when nearly all of your needs are met, and finding someone to make new life with is easier than it's ever been in the history of life?", and suddenly the answer for nearly half of the population within just a single generation is "No". An entire order of magnitude more people will voluntarily cease to exist this century with nothing left behind, than the deadliest plague claimed
דר. ניאל פערגוסאן
שרייבט נאך מער אז דאס אלעס קען ווייטער גיין אין איינקלאנג מיט דעם אז פון די תקופה פון די 1960׳ס-1970׳ס האט סעקולאריזם אנגעהויבן אויפשטייגן און רעליגיע ווערן שוואכער. (הגם אז אין איראן איז די רעיט אויך ווייניגער ווי 2.1; אזוי ווי עס גוי׳אישט זיך אזוי
אידיש׳ט/איסלאמיש׳ט זיך.)
עכ״פ אויב באטראכט מען די המשכת מין האדם ווי אַן אקטיווע פּאזיטיווע וועליוּ, ברענגט דאס ארויס די געדאנק דערין פונעם זיין בין הפטיש לסדן בזה: פון איין זייט וויל מען א קאנסערוואטיווע מהלך פון שטארקן רעליגיע והמסתעף, וועלכעס לייגט א דגוש אויפ׳ן זיך מוטשען וכו׳ מיט׳ן האבן און אויפציהען קינדער, און ווי דאס איז די סאמע עיקר העיקרים און די סיבה פון בכלל האבן יחסים בין איש ואשה (וכעין ווי ביי בע״ח). אבער פון די אנדערע זייט קומט דאס (מעגליך בהכרח) מיט מיט א פארמינערטע שטאנד פאר פרויען (וקצת כעין ווי מ׳זעהט ביי אסאך בע״ח חוץ הייאיִנאַס, אבל עיין ערך
פּריימעט סאָשיעליטי וואו עס איז נישט אזוי פשוט) און די דגוש אויף ״קדושה״ וכו׳ מיט אירע נעגאטיווע קאנסעקווענצן.
(מאידך גיסא דארף ארויסגעברענגט ווערן אז א חלק פון דעם אז די רעיט פאלט, איז ווייל מ׳געבט מער אפבאכט אז א קינד זאל נישט געבוירן ווערן בטעות. ובכלל האט מען ווייניגער סעקס ווי אמאל; וועלכעס קען זיין וועגן סאָשׁעל מידיאַ.) עס איז אויך מן הראוי לציין אז דאס׳ן נישט האבן קינדער און א המשכת הדור אויף ווייטער, וואס א חלק פונעם פארמינערונג פונעם פערטיליטי רעיט איז ווייל אסאך האבן נישט קיין קינדער בכלל, קען האבן נעגאטיווע פסיכאלאגישע קאנסעקווענצן עפ״י עריקסאן׳ס סטעידזשעס פון סייקאָסאָשעל דעוועלאפּמענט פונעם מענטש.
כמובן, טאמער האלט מען אז המשכת המין איז ל״ד א דבר טוב (ועיין ערך
אנטינעטעליזם), און/אדער אז
די וועלט איז א שלעכטע פלאץ, דאן קען דאס אלעס זיין א דבר טוב.
ואחרי ככלות הכל, לבדו ימלוך נורא (דאס שטימט מיט דעם וואס דר. זאב האַרוויִ טענה׳ט אז ר׳ שלמה אבן גבירול האט פארפאסט דעם פיוט אדון עולם. און פּראפעסאר פּיטער קוֺיל זאגט אז אבן גבירול האט אין זיינע פיוטים גע׳עצה׳ט נישט צו האבן קינדער…). ועיין במש"כ
כאן וואו די חיוב פריה ורביה שקבעו חז"ל איז בעצם די פערטיליטי ריפּלעיסמענט רעיט, און וואו זיי זענען מעגליך געווען באוואוסטזיניג צו דעם צד אז המשכת המין איז ל״ד א דבר טוב. ואולי איז דאס א סיבה פארוואס (א חלק פון) חז״ל זענען געווען קעגן לימוד פילאזאפיע: וויבאלד דעמאלטס
קומט מען צו צו דעם
יוסיף מכאוב און די אנערקענונג אז די וועלט איז א שלעכטע פלאץ, וועלכעס ברענגט צו א נייהיליסטישע עטיטוד כזה.
דאס אלעס דערמאנט פון אַלפאָנסאָ קוּאַראָן׳ס קינדער פון מענטשן פילם.
אגב, אין זיין ארטיקל דא ברענגט ער גאר גוט ארויס ווי עס איז שייך צו מאכן די סארט לומדי׳שע דיונים פון די ראשונים ואחרונים אויף די תלמוד, פונקט אזוי אויף עני ליטעראטורישע ווערק; כגון הערי פּאַטער. כמובן, אז ער איז גערעכט דערמיט. די שאלה איז אבער נישט צי מ׳קען נישט מאכן די סארט דיונים אויף אנדערע ווערק, נאר פארוואס מ׳מאכט טאקע נישט? און אויף דעם איז די תשובה וויבאלד דאס האט מען פארהייליגט, ווייל עס איז אונזער טראדיציע, און דאס נישט. און אט דאס וואס אונז האבן דאס פארהייליגט, געבט דאס איר סמכות ותוקף צו זיין די בסיס פאר די סארט דיונים; דאס איז וואס מאכט דאס ״הייליג״.
דר. ישי קיעל שרייבט לגבי וויאזוי חז״ל, ובפרט חכמי הבבלי, האבן באטראכט די פרוי ובנוגע יחסיה לבעלה (לפי די ארומיגע קולטוראלע קאנטעקסט בימיהם):
והגם מ׳קען טאקע טענה׳ן אז דאס פּאַסט נישט צו צום מאדערנעם עפאכע און יצא שכרה בהפסידה (ובפרט וואו די ארומיגע קולטור און אירע נארמעס זענען גענצליך אנדערש), דערמאנט דאס אבער פון דאס וואס דער כאראקטער סאַרדזשענט בּרעד קאלבּערט
ענטפערט סארקאסטיש, אינעם מיניסיריס
דזשענערעישאן קיל, צו זיין חבר ווען יענער מאכט חוזק פון אים:
I was one of those unfortunates adopted by upper middle-class professionals and nurtured in an environment of learning, art and a socio-religious culture steeped in more than 2000 years of Talmudic tradition. Not everyone is lucky enough to have been raised in a whiskey tango trailer park by a bow-legged female whose sole qualification for motherhood is a womb that happened to catch a sperm of a passing truck driver
הגם אבער אז דארט איז משמע אז זיי זענען געווען רעפארם און טאקע אָפּדעיטעד די מהלך. (ווי אויך רירט דאס אָן אויפ׳ן אויבנדערמאנטן געדאנק פון הריון בטעות.)
