איז די ארץ המובטחת וואו מיר קלערן א זי איז?

[לאז לעבן...]

Very interesting, But absurd

 

[אין הכי טאקע]

ס׳דא, דו דארפסט בעסער זיכן. אויפן מינוט קען איך עס נישט געפונען, אבער כ׳האב אינצווישן געפונען עפעס וועגן די הרוגי מעשי העגל נעבן דאס ארט וואו עס דארף זיין דער סיני לויטן ארטיקל

 

[אין הכי טאקע]

 

[אין הכי טאקע]

Very interesting, But absurd

Click to shrink...

שוין איינמאל אבסורד, אויב נישט אמת כאטש לשעשע

 

[קץ דוחק]

וואה! מאכטיג, דאס האב איך ביז היינט נישט געהערט. אומגלויבליך.
ויש לדון, אויב טאקע נאר פון די חשמונאים ולהלן האבן געוועלטיגט אין היינטצייטיגער ארץ ישראל ווייל עפעס א שרעד פון ארכעלאגישע עווידענס האבן זיי יא פון א רעפרענץ צו יהורם ובנו אחזיהו - יהורם דער אור-אור אייניקל פון שלמה המלך און פון די מלכי יהודה - געפינען אין היינטצייטיגער ישראל. און אויב זענען זיי אהין געגאנגען האבן זיי מסתמא געהאט עפעס א מסורה שוין צום לאנד עסטעבלישט מימי בית ראשון.

אבער באופן כללי טוהט דער טעאריע גאר שיין פארענטפערן פילע פראגן. ווי למשל פארוואס זיי האבן נאכנישט געפינען אין ארץ ישראל עווידענס אז ישראל ויהודה זאלן אמאל האבן געווען א פאראייניגטע מלוכה - עטליעסט נישט אין די צייטן ווי אנגעגעבן אין תנ"ך. און בכלל זענען אויסער די איין רעפרענץ צו יהורם ואחזיהו נישטא מייניך קיין שום אנדערע עווידענס צו די ממלכת יהודה פון אונזער תנ"ך. אפילו צום בית ראשון האבן זיי נישט עכט געטראפן. ביטע מיך פאררעכטן אויב ביניך ראנג. אפשר איז גאר דזשעדא (Jeddah) לינקס נעבן מעקא (Makkah) די 'יהודה' פון פסוק און ווער ווייסט, אפשר איז מעדינא געווען די ממלכת ישראל פון פסוק?

נאך עפעס, איך האב מיך ביז היינט געווינדערט פארוואס - אדער בעסער וויאזוי - די תימנים זאלן בימים ההם טראוועלען פון היינטצייטיגער ישראל ביז יעמאן?? ס'איז אזוי ווי דו זאלסט מיר זאגן אז ס'געווען געווען א קהילה אידן וואס זענען געפארן פון אר"י ארויף קיין צפון, ביז ביז אויבן ביים ווייטסטן שפיץ פון נארוועגיע... און נאך בימים ההם אויכעט??!! לא יעלה על הדעת. (אע"פ וואס דא איז דא א גראדע ים סוף אהין.) די זעלבע מרחק בערך איז פון אר"י ביז יעמאן.

ועכשיו שבאנו לכאן (אדער ווי אין הכי טאקע גלייכט צוזאגן ועכשיו שאלוקים גלה לנו כל זאת) קען מען שוין זאגן אויך אז די יוצאי מצרים זענען אויכעט נישט געקומען צופארן פון אזוי ווייט, נאר אז זיי האבן אינאמתן אנגעפאנגען זייער דזשוירני פון צפון סודאן וואס כידוע איז זי אין אלטע צייטן געווען פאר א לאנגע תקופה א חלק פון מצרים (דוכט זיך 'מצרים אפפער); און אויך יש לומר אז זיי האבן אינאמתן טאקע אריבער ים סוף פראפער, פיהל מער לדרומה, און נישט נאר אזא צווייגעלע פונעם ים. (נאר פאר דעם הר-סיני וועט מען ברויכן טרעפן א נייער קאנדידאט).

נאכמער, און דאס לייג איך צו אלס א גאר אימפראבעבל השערה, אפשר זענען זיי רוב צייט, די צייט וואס זיי האבן געספענט אין מדבר, געווען אויף דער סודאנישער זייט אנשטאט אויף דער סאודישער זייט, און דער סיפור קריעת ים סוף איז געווען לבסוף פון דער דזשוירני און נישט מתחילתה, ועל כן האבן זיי טאקע געטראוועלט דעם מדבר הגדול והנורא - דער סאהארא'ן דעזערט. ווייסעך נישט צו מ'קען אזויפיהל פארדרייען דעם פסוק..

 

[קץ דוחק]

נאך עפעס וואס איך כאפ מיר יעצט איז אז געווענליך ווען א רעליגיע צעטיילט זיך צו שאפן א נייער צווייגל, לאזט די נייע רעליגיע אלץ ביז אהער פארהייליגט אין דער קעינאן (סקריפטשערס) נאר מכאן והלאה איז מחבר איר אייגענע דיפרינטשיעיטעד ווערסיע.
כגון די שומרונים פארציילן אז ביי עלי הכהן איז געשעהן זייער פיצול, און אז אלעס נאר ביז נאך ספר יהושע איז הייליג. די נוצרים האלטן אלעס ביז דער ברית החדשה ווי אונז. די ענניים און שפעטער קראים פארהייליגן נאר די ספרי קודש לאפוקי די תורה שבע"פ. א.א.וו.

יעצט, לויט אונזער מסורה וואס מ'האט געלערנט אין חדר אז די מדבר איז געווען די סיני פענינזולא און אר"י איז געווען וואו זי איז יעצט, איז א שטיקל תמיהה אוואו אונזער לעד ישמעאל קומט אריין אין די פיקטשער? און אויך איז א פלא ווען מען הערט אז לויט די מוסלעמענער מסורה איז דער פיצול געשעהן ביי יצחק'ן און אז פאר זיי איז אלץ ביז אהין הייליג. כ'מיין הלמאי?
אבער יעצט אז מיר האבן אזעלעכע רוטס אין דרום-מערב פון דעם ארעביען פענינזולא איז אסאך מער פארשטענדליך וויאזוי דזשודעיאיזם איז אויך א מוטער פון איסלאם גענוי ווי זי איז פון נוצרות.

 

[אין הכי טאקע]

וואה! מאכטיג, דאס האב איך ביז היינט נישט געהערט. אומגלויבליך.
ויש לדון, אויב טאקע נאר פון די חשמונאים ולהלן האבן געוועלטיגט אין היינטצייטיגער ארץ ישראל ווייל עפעס א שרעד פון ארכעלאגישע עווידענס האבן זיי יא פון א רעפרענץ צו יהורם ובנו אחזיהו - יהורם דער אור-אור אייניקל פון שלמה המלך און פון די מלכי יהודה - געפינען אין היינטצייטיגער ישראל. און אויב זענען זיי אהין געגאנגען האבן זיי מסתמא געהאט עפעס א מסורה שוין צום לאנד עסטעבלישט מימי בית ראשון.

אבער באופן כללי טוהט דער טעאריע גאר שיין פארענטפערן פילע פראגן. ווי למשל פארוואס זיי האבן נאכנישט געפינען אין ארץ ישראל עווידענס אז ישראל ויהודה זאלן אמאל האבן געווען א פאראייניגטע מלוכה - עטליעסט נישט אין די צייטן ווי אנגעגעבן אין תנ"ך. און בכלל זענען אויסער די איין רעפרענץ צו יהורם ואחזיהו נישטא מייניך קיין שום אנדערע עווידענס צו די ממלכת יהודה פון אונזער תנ"ך. אפילו צום בית ראשון האבן זיי נישט עכט געטראפן. ביטע מיך פאררעכטן אויב ביניך ראנג. אפשר איז גאר דזשעדא (Jeddah) לינקס נעבן מעקא (Makkah) די 'יהודה' פון פסוק און ווער ווייסט, אפשר איז מעדינא געווען די ממלכת ישראל פון פסוק?

נאך עפעס, איך האב מיך ביז היינט געווינדערט פארוואס - אדער בעסער וויאזוי - די תימנים זאלן בימים ההם טראוועלען פון היינטצייטיגער ישראל ביז יעמאן?? ס'איז אזוי ווי דו זאלסט מיר זאגן אז ס'געווען געווען א קהילה אידן וואס זענען געפארן פון אר"י ארויף קיין צפון, ביז ביז אויבן ביים ווייטסטן שפיץ פון נארוועגיע... און נאך בימים ההם אויכעט??!! לא יעלה על הדעת. (אע"פ וואס דא איז דא א גראדע ים סוף אהין.) די זעלבע מרחק בערך איז פון אר"י ביז יעמאן.

ועכשיו שבאנו לכאן (אדער ווי אין הכי טאקע גלייכט צוזאגן ועכשיו שאלוקים גלה לנו כל זאת) קען מען שוין זאגן אויך אז די יוצאי מצרים זענען אויכעט נישט געקומען צופארן פון אזוי ווייט, נאר אז זיי האבן אינאמתן אנגעפאנגען זייער דזשוירני פון צפון סודאן וואס כידוע איז זי אין אלטע צייטן געווען פאר א לאנגע תקופה א חלק פון מצרים (דוכט זיך 'מצרים אפפער); און אויך יש לומר אז זיי האבן אינאמתן טאקע אריבער ים סוף פראפער, פיהל מער לדרומה, און נישט נאר אזא צווייגעלע פונעם ים. (נאר פאר דעם הר-סיני וועט מען ברויכן טרעפן א נייער קאנדידאט).

נאכמער, און דאס לייג איך צו אלס א גאר אימפראבעבל השערה, אפשר זענען זיי רוב צייט, די צייט וואס זיי האבן געספענט אין מדבר, געווען אויף דער סודאנישער זייט אנשטאט אויף דער סאודישער זייט, און דער סיפור קריעת ים סוף איז געווען לבסוף פון דער דזשוירני און נישט מתחילתה, ועל כן האבן זיי טאקע געטראוועלט דעם מדבר הגדול והנורא - דער סאהארא'ן דעזערט. ווייסעך נישט צו מ'קען אזויפיהל פארדרייען דעם פסוק..

Click to shrink...

איך וועל אביסל ענטפערן אויף וואס איך קען.
וועגן ארכיאלאגיע, יא מען טרעפט, אבער שוואכע מעשיות. ספעציעל אין פארגלייך צו וואס מען ווייסט וועגן עגיפטן און אשור. די שאלה נאר וויפיל מען טרעפט וועגן ארץ ישראל׳ס שכנים, ווייל טאמער טרעפט מען אויף שעיר, מואב, עמון, דמשק, איז דאס פאר זיך א ראיה אז ארץ ישראל איז וואו מיר קענען איר היינט. נאר טאמער געפונען מיר אויך אויף ארץ ישראל׳ס שכנים גאנץ קנאפ דאן האבן מיר א קעיס. עס איז מיר נישט אויסגעקומען זיך אריינצולייגן דערין, אפשר ביום מן הימים.

וועגן רייזן פון ארץ ישראל קיין עדן אשר בארץ תימן, לויט א חשבון וואס כ׳האב מיר אמאל געמאכט, האט אזא רייזע צו פיס אין אזא זאמדיגער הייסער מדבר פאר אנשים נשים וטף געדארפט נעמען אן ערך פון זעקס חדשים. ס׳איז געווען שיירות מציאות, דאס איז דער געווירצן שטראז וואס האט געצויגן פון אנאטאליע ביז דרום תימן וואו עס וואקסט די לבונה. מסתמה איז געווען א וועג ידוע פאר אלע רייזנדע וואס אויף אים געפונען זיך קוואל סטאנציעס אנצוטרונקען זיך און די בהמות. מה שאין כן קיין נארוועגיע איז נישט געווען שיירות מציאות און אויך איז די קלימאט גאר אנדערש וואס מיטל מזרח מענטשן וואלטן זיך שווער געקענט באספראווען. תימן, טראץ איז גרויסער מרחק פונעם לעוואנט (וואו ארץ ישראל וואס מיר קענען שטייט), איז אבער די קלימאט מער ענדליך, דהיינו מדבריות מיט אאעזעס.

דער לעצטנס פארשטארבענער שרייבער אביגדור שחן, דער וואס האט געשריבן קאנטארווערסיאלע זאכן וועגן עשרת השבטים, האט אויך ארויסגעגעבן א ספר וועגן זיין קלערעניש אז סאהארא איז גאר דער מדבר הגדול והנורא, און הר סיני איז ערגעץ דארט. גיי ווייס.

נאר צו זאגן אז בני ישראל האבן זיך ארויס געלאזט פון אויבער-עגיפטן ווי דו זאגסט ערגעץ צפון פון דער צפון׳דיגער סודאן, איז א שטארקער דוחק, ווייל אויף רעמסס ווייסט מען גאנץ קלאר וואו זי איז, דאס איז אויפן דעלטא, דהיינו צפון נאנט צום ים הגדול. הגם ס׳איז יתכן אז ס׳זאלן האבן געווען נאך שטעט מיט די נאמען רעמסס, ויייל דאס איז געווען א גאנגבארער שם פון עטליכע פרעה׳ס, נאר דאס איז שוין א גרעסערער ״שלעפ״.

אז דו ווילסט אזוי זאגן אויף אברהם אז די מצריים וואס ער האט באזוכט איז ערגעץ אין אויבער-עגיפטן, בי מיי געסט, ווייל אנדערש ווי בימי השעיבוד ווען די הויפט שטאט איז געווען אויפן דעלטא, איז די הויפט שטאט פון מצרים בימי אברהם געווען היבש מער דרום. איבערהויפט אז מען איז מסכים מיט די שיטא פון מאנכע אז מצרים איז נישט אייביג א נאמען פון א לאנד, נאר צומאל די נאמען פארן נילוס ווי מיר זעהן אין פסוק ״יאור מצרים״ אדער אולי דאס אייגענע מיט נהר מצרים (צו פארגלייכן, פרת הייסט נישט נהר בבל, און חידקל הייסט נישט נהר אשור, מכאן פתחון פה לאומרים אז מצרים שם נהר הוא). טאמער זאגט מען אזוי, קען מען זיך לאזן וואוילגיין אויך מיט די שם פרעה, ווייל כידוע איז פרעה געווען ווי שפעטער ״קיסר״, גלייך ווי קיסר מקורו ברומא אבער איז געבארגט געווארן ביי אנדערע אימפעריעס אלץ כנוי פאר עמפערער, אזוי איז פרעה געבארגט געווארן דורך נוביע (כוש) און ווער ווייס וויפיל נאך מלוכה׳לעך אויף די ברעגעס פונעם ״נהר מצרים״ להגדיל הטראסק. איז דערפאר כאטש דא ארט פאר א סברא אז פרעה בימי אברהם איז עפעס א אפגעריסענער מלך ערגעץ אויפן פארשטיפטן דרום נילוס אינעם היינטיגן סודאן אדער אטיאפיע.

נאר עס מוז קלארגעשטעלט ווערן אז פון רעמסס ביז די קדש ברנע וואס איז די טויער פון ארץ ישראל ביים דרום, האט די אידן גענומען נישט מער ווי 80 ימי נסיעה (צוויי מיט א האלב חדשים לערך). א שיבוש כלפי די 40 יאר. פון דארט האט מען ארום גערינגלט שעיר און איין גענומען ארץ סיחון ועוג, וואס דערפאר איז מען אריין קיין ארץ ישראל דורך איר מזרח׳דיגער טויער, דהיינו יריחו.
דערפאר, וואו אימער מען זאל נאר לייגן ארץ ישראל, פון רעמסס ביז קדש ברנע קען נישט נעמען מער פון 80 טעג, איז וויפיל מייל מען קען אריינפאקן אין די 80 טעג איז כל הכבוד, אבער מען איז באגרעניצט.
נאר זיך האלטענדיג צו אונזער ארגינעלן שמועס, פון רעמסס ביז אסיר, איז גענוי א מהלך פון צוויי מיט א האלב חדשים לויטן שטייסטן גאנג פאר אנשים נשים וטף.

 

[אין הכי טאקע]

נאך עפעס וואס איך כאפ מיר יעצט איז אז געווענליך ווען א רעליגיע צעטיילט זיך צו שאפן א נייער צווייגל, לאזט די נייע רעליגיע אלץ ביז אהער פארהייליגט אין דער קעינאן (סקריפטשערס) נאר מכאן והלאה איז מחבר איר אייגענע דיפרינטשיעיטעד ווערסיע.
כגון די שומרונים פארציילן אז ביי עלי הכהן איז געשעהן זייער פיצול, און אז אלעס נאר ביז נאך ספר יהושע איז הייליג. די נוצרים האלטן אלעס ביז דער ברית החדשה ווי אונז. די ענניים און שפעטער קראים פארהייליגן נאר די ספרי קודש לאפוקי די תורה שבע"פ. א.א.וו.

יעצט, לויט אונזער מסורה וואס מ'האט געלערנט אין חדר אז די מדבר איז געווען די סיני פענינזולא און אר"י איז געווען וואו זי איז יעצט, איז א שטיקל תמיהה אוואו אונזער לעד ישמעאל קומט אריין אין די פיקטשער? און אויך איז א פלא ווען מען הערט אז לויט די מוסלעמענער מסורה איז דער פיצול געשעהן ביי יצחק'ן און אז פאר זיי איז אלץ ביז אהין הייליג. כ'מיין הלמאי?
אבער יעצט אז מיר האבן אזעלעכע רוטס אין דרום-מערב פון דעם ארעביען פענינזולא איז אסאך מער פארשטענדליך וויאזוי דזשודעיאיזם איז אויך א מוטער פון איסלאם גענוי ווי זי איז פון נוצרות.

Click to shrink...

ווארט, לויט געוויסע היסטאריקער איז דער אמת׳ער מעקא דארט וואו ס׳איז פעטרא אין ירדן, און מוחאמאד קומט פון סיריע.
אבער לויט די אראבישע מסורה איז מעקא פארשטייט זיך טיף אינעם פענינסעלע, און באר לחי רועי אויך ערגעץ דארטן, און דער אבן עזרא ברענגט דאס אלץ א לעגיטימע סברא. זעהט זיך אויס ער קימערט זיך נישט מיטן ריזיגן מרחק.

 

[איצטרוביל]

"ברעיקונג: אבו מאזון זאגט אז די בית המקדש איז גאר געוועהן אין תימן און נישט אין ירושלים עפ''ל"

**בלויז נייעס** מלחמה אין א"י תשפ”ד - בלאט 418 - אידישע וועלט פארומס

 

[דאקטאר-ראבינער]

אין אנדערע נייעס זאגן ארכעאלאגן אז קאלאמבוס האט אנדעקט דאס לאנד וואס איז היינט באקאנט אלס Israel/Palestine. זיי זאגן אז from sea to shining sea מיינט מען פונעם ים הגדול צום ים המלך. די כותל איז אלטע מאיא איבערבלייבענישן. עיר דוד איז אצטעק. הר הזיתים איז עיראקווי. די אלע אלטע שולן אין גליל זענען נאוואהאו. אלע הברעיאישע מטביעות, אינסקריפשאנס, בנינים, וכו' זענען אלס א חלק פונעם ציוניסטישער ליגן.