- זיך איינגעשריבן
- מאי 14, 2024
- מעסעדזשעס
- 1,160
- רעאקציע ראטע
- 8,156
- פונקטן
- 943
ווער האט נאכנישט געהערט פונעם געדאנק אז 'אלעס אין די יוניווערס איז אדער א קארטאפל אדער איז עס נישט קיין קארטאפל'?!
איך האב אביסל אן ענליכע דערצו: 'ס'זענען דא צוויי סארט מענטשן אויפן וועלט, נארמאלע און נישט-נארמאלע'!
הערט זיך טריוויאל און נאריש. איך וואלט געוואלט אריינקריכן און עס צונעמען אביסל מער אין די פאלגענדע שורות.
זייענדיג אין ביהמ"ד שבת בין איך נאטורליך פון די וועלכע ליינען, טראכטן, שמועסן צומאל, און טוען אלעס אויסער פלעין דאווענען. טראכטענדיג אזוי פון אלץ און אלעמען, באטראכט איך מיר איינמאל דעם אינגערמאן אויפן אנדערן טיש. און אן קיין גרויסע הקדמות, דער דאווענט, פשוט ער דאווענט, ער פארקלאצט זיך נישט, ער פארליינט זיך נישט, פלעין ער איז געקומען צום דאווענען און ער טוט עס מיטן פולן ערענסטקייט. איך קען דעם אינגערמאן, ס'נישט אז ער האט נישט הנאה פון קיין זאפטיגן לשון הרע אדער פון א געשמאקע קופקע סתם אזוי, אויך קען ער טשילן אויב געפעלט אים אויף א גרינעם דינסטאג, ולא עוד, בשעת'ן טרינקען זיין קאווע ווען אין שול האט מען שוין הודו געזאגט האט ער פיין מיטגעהאלטן די שמועס אין פאליש און וואלט רואיגערהייט געבליבן שמועסן, ווען נישט - ער איז געקומען צום דאווענען... און אט שטיי'מיר, דער אינגערמאן דאווענט.
איך ווייס נישט צו עס איז קנאה צו עפעס אנדערש, אבער עטוואס אין מיר קיצלט ווען איך זע דעם אינגערמאן זיך שאקלען ערנסטערהייט אנע דאגות. מ'שטיינץ, איך האב פונקט אזוי מיטגעהאלטן יענע שמועס אבער פאר מיר איז עס שווערער אפצולאזן, מיינע מחשבות קלעבן דערצו בעסער ווי צום תפלה למשה, מיין געוויסן טראכט פונעם קופקע און ציהט אהין ענדערש ווי צום סידור, מינווייל דער אינדערמאן דאוונט ווייטער...
אויב מיינט עטס ס'ענדיגט זיך דא, האב איך נייעס, דאס איז ס"ה די שפיץ פונעם אייזבארג.
אינדערוואכן, איך בין פארנומען מיט מיין דזשאב, מיט מיינע לערנונגען, מיט מיין משפחה, מיט מיינע טראכטונגען, מיטן פארברענגען מיט דעם און מיט יענעם, אלעס פארט קאפויער ווי כ'פלאניר, נישטא קיין צוויי טעג די זעלבע, אויב איז עס די זעלבע פרוסטראציע איז עס אן אנדערע יוטוב ווידעאס אינצווישן.. און דער אינגערמאן... אלץ פארט אים ווי אויף שינעס. צופרי כאפט ער אייביג די 8:20 מנין, ווען ער פארשפעטיגט שוין יא איז עס מיט א שיינע געקעסטלטע סיבה. פארמיטאג אין כולל, נאכמיטאג עפעס א לייכטע ארבייט, ביינאכט ווידער אין כולל, אינצווישן גייט ער אהיים און זיין ווייב האט ווארשיינליך די זעלבע גלאטן טאג ווי אים, זיינע קינדער אלע עוורידזש אין די קלאס, פארשמועסט זיך אמאל אמאל נאך מעריב און דאס איז די ווייטסטע אויף וואס זיין ווייב עגבערט זיך, וזהו. 11:15 איז דער אינגערמאן שוין נאך המפיל נאכט איין נאכט אויס. צומארגנס אודך פון פריש, אויסער פארשטייט זיך ס'ראש חודש וואס דאן געבט זיין שלאף אויף אן עקסטערע 10 מינוט צופרי..
נישט אז איך רעד מיך איין ביי אים גלאנצט אלעס. ניטאמאל מיין איך ער איז צופרידן פון זיין דזשאב אדער אז זיין שלום בית איז געמאכט פון גאלד. די גראדע פנים, דאס איז פון וואס איך רעד. ס'נישטא קיין ארויס-פון-די-ליניע סיטואציע ביי אים, ער חלש'ט נישט צו קענען הוראה - סי' ש"ח איז אים גענוג. זיין זון וועט קיין רע"א נישט ווערן, אבער ס'איז אים אפי' נישט אויפן געדאנק. א שאך שפיל אדער א דיסקוסיע איבער די אטאם באמבע זענען גוט געווען פאר קעמפ, אבער זינט דאן?? און אה, אפי' די עמי מאגאזין שבת קומט אים נאר אויס צו בלעטערן, און ווען א צווייטער זאגט אים נאך א גוטס פון דארט טראכט ער אפי' נישט 'הלואי ווען איך בין דער וואס דערציילט עס'.. בקיצור, אזא אינגערמאן – וכת דיליה, איז וואס איך רוף אן 'נארמאל'...
די לעבן האט באמפס פאר יעדעם גרייט, אבער לא הרי נארמאל כנישט-נארמאל. ביים נארמאלן מענטש אויב איז עס א מעדיצינישע זאך גייט מען צום דאקטער, מער קאמפליצירט רופט מען אן דעם ארגאניזאציע וואס איז דערפאר גרייט, אן הזכרה צום רבי'ן מהיכי תיתי, ביי מענטל העלט נעמט מען אן די ערשטע רעקאמענדאציע פון רעליף, ביי שידוכים קוקט מען נישט קיין סאך, מ'פארקוקט נישט קיין סאך, ס'פארט א באן, מ'מאכט חתונה 'ווי יעדעם', מ'לעבט 'ווי יעדעם' מ'שטארבט 'ווי יעדעם', מעינסטריעם מוסדות, געפילטערטע אינטערנעט, מ'שפרעכט אפ עין הרע אויב אלעס אנדערש ארבייט ממש נישט, און מעין הפתיחה – אין ביהמ"ד קומט מען און מ'דאווענט 'ווי יעדעם' אן קיין איבעריגע מוקס..
פון די אנדערע זייט:
- שטיי איך – מיט אסאך מיינע נאנטערע פריינט און באקאנטע – און קיין איין ציגל אין טאג איז נישט גראד. די דזשאב איז, שוין... עמער נישט רעדן. דאווענען, מ'ווייסט נישט וואו זיך אהין צו טון, שמועסן איז בלויז די בעסטע אפציע ארויס. שלום בית, א מעסס, מ'פרעגט זיך מער מאל פארוואס מ'האט בכלל חתונה געהאט ווי וואס די וועטער איז אינדרויסן. דעפרעשאן איז נישט קיין פרעמדע קאנצעפט ליידער. פילאזאפישע, פאליטישע, אדער סייענטיפישע עניינים, זענען טעגליכע אקטיוויטעטן, און אויב נישט קיין עמביציעס פאר זיך, דאן הויכע חלומות פאר די קינדער. בקיצור, יעדער ארום אים ווייסט וועגן אים, זיינע השקפות, אדער סתם אז 'ער איז דיפרענט'..
ס'איז נישט קיין קא-אינצידענט אז פון מיין פערספעקטיוו איז דאס 'די נארמאל'. ס'האט מיר גענומען היבש לאנג איינצוזען אז ניין, 'נארמאל' לעבט אין לאכט אויפן אנדערן זייט טייך, 'נארמאל' פרעגט זיך נישט יעדן טאג צו זיין דזשאב איז גענוג גוט, 'נארמאל' איז רואיג און קען דאווענען ווי א נארמאלע מענטש, און 'נארמאל' האט בלויז אמביציעס וואס שטייגן נישט איבער די ראמען אין וואס זיי זיצן. און אויב האב איך געמיינט אז זיי זענען די מיעוט, בין איך געקומען צום הכרה אז איך בין דער וואס איז אויפן אינזל נישט זיי.. די בריק זעט אויס צובראכן, די שיפל האלב איינגעזינקען, און די וואסער אינצווישן צו רוישיג אדורכצושווימען.
וויל איך בכלל זיין אויף די אנדערע זייט? כ'ווייס באמת נישט. וויפיל פון מיינע חברים כאפן בכלל אז מיר זענען אויף א אינזל? וויפיל שפירן אויך אזוי? וואס מיינט עס פאר מיר אויב זיי כאפן יא אדער נישט? און איז בכלל מעגליך 'צו ווערן נארמאל' נאכן זיין געאנקערט דא?
איך גיי נישט אריינגיין צו דאס איז א מענטל העלט נושא אדער א קאגניטיווע, ווייל דאס איז א נושא ווערד פאר אן עקסטערע אפהאנדלונג, און די קארעלאציעס דארט זענען מיר פערזענליך היבש אומקלאר.
כ'וועל נאר צוענדיגן מיט א לעצטיגן עפיזאד וואס האט מיר ארויפגעשוועמט דעם געדאנק:
ס'מיר לעצטנס אויסגעקומען אריינצופאלן ביי א טיי-אוונט פאר א געוויסע לאקאלע כולל, פערזענליך איז עס שוין יארן וואס איך האב קיין דינער נישט באזוכט, קיין רעסעפשאן נישט באטייליגט, קיין מגבית'ן נישט צושטייער געגעבן, און קיין צוועקן נישט געשטיצט, אביסל האלט איך מיט יוסי בראך'ס אויסברוך אנטקעגן די אלע אומנייטיגע צדקה געטיילעכצער, אביסל איז עס סתם קארגשאפט, אבער בעיקר מיין איך אז עס איז אזא דיטעטשמענט וואס ס'האט זיך מיר געשאפן צו די אלע הלוך-ילך'ס פונעם אלגעמיינעם היימישן לעבנסשטייגער ווי איך רילעיט ווייניגער צו די גאנצע ערשיינונג פון געבן געלט ווייל יענער הייסט און ווייל די סיסטעם דיקטירט אזוי.
ס'האט מיר למעשה געגעבן א שטיקל שאקל אויף די מחזה פון הונדערטע 'נארמאלע מענטשן' אפזיצן, אריינקומען, מנדב זיין, און סתם זיך באטייליגן אין דעם איינפאכן ריסעפשאן. ווי נישט ווי איז עס א גוטע אוטלעט ווי מ'קען האבן א טעלער טשאלענט אינמיטן וואך און א גלעזל בראנפן מיט א לויזע שמועס דערצו, נישט אזוי? קען זיין, אבער נישט ביי מיר. ביי מיר איז די גלעזל בראנפן ביים קומזיץ, די שמועס אנליין, און די לויזקייט – ווען נישט?! ס'פעלט מיר נישט אויס אזא 'טהרת הקודש'דיגע אויסלופטערונג וואס קאסט א טאן און פארדינט מיר א נישטיגן טעלער טשאלענט מיט אירע נאכווייען.. נאכאלץ קען איך אבער נישט אראפשלינגען די געדאנק אז פאר הונדערטע מענטשן איז דאס עקזעקטלי וואס זיי דארפן, וואס זיי ווילן, און פון וואס זייער לייף סייקל באשטייט, מיט אפעטיט און צופרידענקייט...
איינער רילעיט?
איך האב אביסל אן ענליכע דערצו: 'ס'זענען דא צוויי סארט מענטשן אויפן וועלט, נארמאלע און נישט-נארמאלע'!
הערט זיך טריוויאל און נאריש. איך וואלט געוואלט אריינקריכן און עס צונעמען אביסל מער אין די פאלגענדע שורות.
זייענדיג אין ביהמ"ד שבת בין איך נאטורליך פון די וועלכע ליינען, טראכטן, שמועסן צומאל, און טוען אלעס אויסער פלעין דאווענען. טראכטענדיג אזוי פון אלץ און אלעמען, באטראכט איך מיר איינמאל דעם אינגערמאן אויפן אנדערן טיש. און אן קיין גרויסע הקדמות, דער דאווענט, פשוט ער דאווענט, ער פארקלאצט זיך נישט, ער פארליינט זיך נישט, פלעין ער איז געקומען צום דאווענען און ער טוט עס מיטן פולן ערענסטקייט. איך קען דעם אינגערמאן, ס'נישט אז ער האט נישט הנאה פון קיין זאפטיגן לשון הרע אדער פון א געשמאקע קופקע סתם אזוי, אויך קען ער טשילן אויב געפעלט אים אויף א גרינעם דינסטאג, ולא עוד, בשעת'ן טרינקען זיין קאווע ווען אין שול האט מען שוין הודו געזאגט האט ער פיין מיטגעהאלטן די שמועס אין פאליש און וואלט רואיגערהייט געבליבן שמועסן, ווען נישט - ער איז געקומען צום דאווענען... און אט שטיי'מיר, דער אינגערמאן דאווענט.
איך ווייס נישט צו עס איז קנאה צו עפעס אנדערש, אבער עטוואס אין מיר קיצלט ווען איך זע דעם אינגערמאן זיך שאקלען ערנסטערהייט אנע דאגות. מ'שטיינץ, איך האב פונקט אזוי מיטגעהאלטן יענע שמועס אבער פאר מיר איז עס שווערער אפצולאזן, מיינע מחשבות קלעבן דערצו בעסער ווי צום תפלה למשה, מיין געוויסן טראכט פונעם קופקע און ציהט אהין ענדערש ווי צום סידור, מינווייל דער אינדערמאן דאוונט ווייטער...
אויב מיינט עטס ס'ענדיגט זיך דא, האב איך נייעס, דאס איז ס"ה די שפיץ פונעם אייזבארג.
אינדערוואכן, איך בין פארנומען מיט מיין דזשאב, מיט מיינע לערנונגען, מיט מיין משפחה, מיט מיינע טראכטונגען, מיטן פארברענגען מיט דעם און מיט יענעם, אלעס פארט קאפויער ווי כ'פלאניר, נישטא קיין צוויי טעג די זעלבע, אויב איז עס די זעלבע פרוסטראציע איז עס אן אנדערע יוטוב ווידעאס אינצווישן.. און דער אינגערמאן... אלץ פארט אים ווי אויף שינעס. צופרי כאפט ער אייביג די 8:20 מנין, ווען ער פארשפעטיגט שוין יא איז עס מיט א שיינע געקעסטלטע סיבה. פארמיטאג אין כולל, נאכמיטאג עפעס א לייכטע ארבייט, ביינאכט ווידער אין כולל, אינצווישן גייט ער אהיים און זיין ווייב האט ווארשיינליך די זעלבע גלאטן טאג ווי אים, זיינע קינדער אלע עוורידזש אין די קלאס, פארשמועסט זיך אמאל אמאל נאך מעריב און דאס איז די ווייטסטע אויף וואס זיין ווייב עגבערט זיך, וזהו. 11:15 איז דער אינגערמאן שוין נאך המפיל נאכט איין נאכט אויס. צומארגנס אודך פון פריש, אויסער פארשטייט זיך ס'ראש חודש וואס דאן געבט זיין שלאף אויף אן עקסטערע 10 מינוט צופרי..
נישט אז איך רעד מיך איין ביי אים גלאנצט אלעס. ניטאמאל מיין איך ער איז צופרידן פון זיין דזשאב אדער אז זיין שלום בית איז געמאכט פון גאלד. די גראדע פנים, דאס איז פון וואס איך רעד. ס'נישטא קיין ארויס-פון-די-ליניע סיטואציע ביי אים, ער חלש'ט נישט צו קענען הוראה - סי' ש"ח איז אים גענוג. זיין זון וועט קיין רע"א נישט ווערן, אבער ס'איז אים אפי' נישט אויפן געדאנק. א שאך שפיל אדער א דיסקוסיע איבער די אטאם באמבע זענען גוט געווען פאר קעמפ, אבער זינט דאן?? און אה, אפי' די עמי מאגאזין שבת קומט אים נאר אויס צו בלעטערן, און ווען א צווייטער זאגט אים נאך א גוטס פון דארט טראכט ער אפי' נישט 'הלואי ווען איך בין דער וואס דערציילט עס'.. בקיצור, אזא אינגערמאן – וכת דיליה, איז וואס איך רוף אן 'נארמאל'...
די לעבן האט באמפס פאר יעדעם גרייט, אבער לא הרי נארמאל כנישט-נארמאל. ביים נארמאלן מענטש אויב איז עס א מעדיצינישע זאך גייט מען צום דאקטער, מער קאמפליצירט רופט מען אן דעם ארגאניזאציע וואס איז דערפאר גרייט, אן הזכרה צום רבי'ן מהיכי תיתי, ביי מענטל העלט נעמט מען אן די ערשטע רעקאמענדאציע פון רעליף, ביי שידוכים קוקט מען נישט קיין סאך, מ'פארקוקט נישט קיין סאך, ס'פארט א באן, מ'מאכט חתונה 'ווי יעדעם', מ'לעבט 'ווי יעדעם' מ'שטארבט 'ווי יעדעם', מעינסטריעם מוסדות, געפילטערטע אינטערנעט, מ'שפרעכט אפ עין הרע אויב אלעס אנדערש ארבייט ממש נישט, און מעין הפתיחה – אין ביהמ"ד קומט מען און מ'דאווענט 'ווי יעדעם' אן קיין איבעריגע מוקס..
פון די אנדערע זייט:
- שטיי איך – מיט אסאך מיינע נאנטערע פריינט און באקאנטע – און קיין איין ציגל אין טאג איז נישט גראד. די דזשאב איז, שוין... עמער נישט רעדן. דאווענען, מ'ווייסט נישט וואו זיך אהין צו טון, שמועסן איז בלויז די בעסטע אפציע ארויס. שלום בית, א מעסס, מ'פרעגט זיך מער מאל פארוואס מ'האט בכלל חתונה געהאט ווי וואס די וועטער איז אינדרויסן. דעפרעשאן איז נישט קיין פרעמדע קאנצעפט ליידער. פילאזאפישע, פאליטישע, אדער סייענטיפישע עניינים, זענען טעגליכע אקטיוויטעטן, און אויב נישט קיין עמביציעס פאר זיך, דאן הויכע חלומות פאר די קינדער. בקיצור, יעדער ארום אים ווייסט וועגן אים, זיינע השקפות, אדער סתם אז 'ער איז דיפרענט'..
ס'איז נישט קיין קא-אינצידענט אז פון מיין פערספעקטיוו איז דאס 'די נארמאל'. ס'האט מיר גענומען היבש לאנג איינצוזען אז ניין, 'נארמאל' לעבט אין לאכט אויפן אנדערן זייט טייך, 'נארמאל' פרעגט זיך נישט יעדן טאג צו זיין דזשאב איז גענוג גוט, 'נארמאל' איז רואיג און קען דאווענען ווי א נארמאלע מענטש, און 'נארמאל' האט בלויז אמביציעס וואס שטייגן נישט איבער די ראמען אין וואס זיי זיצן. און אויב האב איך געמיינט אז זיי זענען די מיעוט, בין איך געקומען צום הכרה אז איך בין דער וואס איז אויפן אינזל נישט זיי.. די בריק זעט אויס צובראכן, די שיפל האלב איינגעזינקען, און די וואסער אינצווישן צו רוישיג אדורכצושווימען.
וויל איך בכלל זיין אויף די אנדערע זייט? כ'ווייס באמת נישט. וויפיל פון מיינע חברים כאפן בכלל אז מיר זענען אויף א אינזל? וויפיל שפירן אויך אזוי? וואס מיינט עס פאר מיר אויב זיי כאפן יא אדער נישט? און איז בכלל מעגליך 'צו ווערן נארמאל' נאכן זיין געאנקערט דא?
איך גיי נישט אריינגיין צו דאס איז א מענטל העלט נושא אדער א קאגניטיווע, ווייל דאס איז א נושא ווערד פאר אן עקסטערע אפהאנדלונג, און די קארעלאציעס דארט זענען מיר פערזענליך היבש אומקלאר.
כ'וועל נאר צוענדיגן מיט א לעצטיגן עפיזאד וואס האט מיר ארויפגעשוועמט דעם געדאנק:
ס'מיר לעצטנס אויסגעקומען אריינצופאלן ביי א טיי-אוונט פאר א געוויסע לאקאלע כולל, פערזענליך איז עס שוין יארן וואס איך האב קיין דינער נישט באזוכט, קיין רעסעפשאן נישט באטייליגט, קיין מגבית'ן נישט צושטייער געגעבן, און קיין צוועקן נישט געשטיצט, אביסל האלט איך מיט יוסי בראך'ס אויסברוך אנטקעגן די אלע אומנייטיגע צדקה געטיילעכצער, אביסל איז עס סתם קארגשאפט, אבער בעיקר מיין איך אז עס איז אזא דיטעטשמענט וואס ס'האט זיך מיר געשאפן צו די אלע הלוך-ילך'ס פונעם אלגעמיינעם היימישן לעבנסשטייגער ווי איך רילעיט ווייניגער צו די גאנצע ערשיינונג פון געבן געלט ווייל יענער הייסט און ווייל די סיסטעם דיקטירט אזוי.
ס'האט מיר למעשה געגעבן א שטיקל שאקל אויף די מחזה פון הונדערטע 'נארמאלע מענטשן' אפזיצן, אריינקומען, מנדב זיין, און סתם זיך באטייליגן אין דעם איינפאכן ריסעפשאן. ווי נישט ווי איז עס א גוטע אוטלעט ווי מ'קען האבן א טעלער טשאלענט אינמיטן וואך און א גלעזל בראנפן מיט א לויזע שמועס דערצו, נישט אזוי? קען זיין, אבער נישט ביי מיר. ביי מיר איז די גלעזל בראנפן ביים קומזיץ, די שמועס אנליין, און די לויזקייט – ווען נישט?! ס'פעלט מיר נישט אויס אזא 'טהרת הקודש'דיגע אויסלופטערונג וואס קאסט א טאן און פארדינט מיר א נישטיגן טעלער טשאלענט מיט אירע נאכווייען.. נאכאלץ קען איך אבער נישט אראפשלינגען די געדאנק אז פאר הונדערטע מענטשן איז דאס עקזעקטלי וואס זיי דארפן, וואס זיי ווילן, און פון וואס זייער לייף סייקל באשטייט, מיט אפעטיט און צופרידענקייט...
איינער רילעיט?
זאל יעדער פלאצן...
