Follow along with the video below to see how to install our site as a web app on your home screen.
Note: This feature may not be available in some browsers.
דאכט זיך מיר אז כ'האב שוין אמאל געזעהן א בהמה ארום לויפן אין וומב"ג. אפשר מער ווי איינס...(אויב זעהסטו איין טאג אין וויליאמסבורג ווי עס לויפט ארום בהמות צוגעבינדן און אויף די וויידל ברענט א פייער מיינט עס אז די אינגערמאן האט שוין אנגעהויבן לערנען תנ״ך און ער האלט אינמיטן ספר שופטים.)
חוץ במקום המקדש, וואס נישט נאר מען מעג נאר עס איז א מצווה (פשטות דאורייתא)אפי רב טענדלער וואס מיט איהם האט זיך אנגעפאנגען די גאנצע ארויפגיין מעשה מיט יאהרען צוריק האט אויך געזאגט אז מען מעג נאר גיין אןיף געוויסע פלעצער און נישט סתם ארויף גיין און גיין ווי מען וויל.
אבער די מאהל איז צוגעקומען נאך א איסור... פון אבן משכית. מען האט זיך דארטען געבוקט בפישוט ידיים ורגלים. אסאך מענטשען ווייסען נישט אז ביי די ימים נוראים ווען מען פאלט כורעים און מען לייגט אראפ די בעג'ס אדער האנטעכער איז דאס נישט אז די הויזען זאלען נישט שמוציג ווערען, נאר וועגען די איסור פון אבן משכית. מען טאהר זיך נישט בוקען אויף די שטיינער אדער האלץ אן אונטער לייגען עפעס. און איעדער האלט אזוי
נישט בזמן הזה.חוץ במקום המקדש, וואס נישט נאר מען מעג נאר עס איז א מצווה (פשטות דאורייתא)
בעיסד אויף וואס זאגסטו דאס? אויב איז דא א איסור אריינצוגיין בטומאה און חילול מקדש פארוואס נישט מצוות מורא מקדש?
אדרבה די וואס ביקן זיך דארטן האלטן אז דארט דארף מען זיך אזוי ביקן.
די פולמוס איבער ארויפגיין אויפן הר הבית איז עלטער פון רב טנדלר,אפי רב טענדלער וואס מיט איהם האט זיך אנגעפאנגען די גאנצע ארויפגיין מעשה מיט יאהרען צוריק האט אויך געזאגט אז מען מעג נאר גיין אןיף געוויסע פלעצער און נישט סתם ארויף גיין און גיין ווי מען וויל.
אבער די מאהל איז צוגעקומען נאך א איסור... פון אבן משכית. מען האט זיך דארטען געבוקט בפישוט ידיים ורגלים. אסאך מענטשען ווייסען נישט אז ביי די ימים נוראים ווען מען פאלט כורעים און מען לייגט אראפ די בעג'ס אדער האנטעכער איז דאס נישט אז די הויזען זאלען נישט שמוציג ווערען, נאר וועגען די איסור פון אבן משכית. מען טאהר זיך נישט בוקען אויף די שטיינער אדער האלץ אן אונטער לייגען עפעס. און איעדער האלט אזוי
איך קען אידן וואס האבן דורכגעלערנט ש"ס ופוסקים מיט א תמימות און גייען געהעריג ארויף אויפן הר הבית ווייל וואס זיי האבן געלערנט ביז יעצט זעהן זיי נישט אז עס זאל זיין אן איסור ארויפצוגיין...איך קען א תמימות׳דיגע סאטמאר אינגערמאן וואס האט אפגעמאכט אז ער הייבט אן פון אנפאנג, ער האט אויסגעמעקט אלעס וואס מהאט אים אויסגעלערנט אלע יארן און זיך געזעצט לערנען פון בראשית, ער האט שוין געלערנט גאנץ חומש און ער האלט יעצט אינמיטן משניות, דער אינגערמאן גייט געהעריג אויפ׳ן הר הבית ווייל וואס ער האט געלערנט ביז יעצט זעהט ער נישט אז ס׳זאל זיין א איסור ארויפצוגיין.
(אויב זעהסטו איין טאג אין וויליאמסבורג ווי עס לויפט ארום בהמות צוגעבינדן און אויף די וויידל ברענט א פייער מיינט עס אז די אינגערמאן האט שוין אנגעהויבן לערנען תנ״ך און ער האלט אינמיטן ספר שופטים.)
אין פאקט גייען אויך ארויף יעצט חילונים און סתם ע"ה וואס זענען נישט נזהר אין מקוה, די וואס טוהן און עלי' להר זענען טאקע כסדר מזהיר דערויף.גערעכט, די טענה פון זב, איז לכאורה נישט קיין טענה,
אבער אויף די מקום המקדש, פון ווי ווייסטו פונקטליך ווי ס'איז געווען?
(ס'איז דא נאך א טענה, ווייס איך נישט ווי שטארק, אז מ'וועט מתיר זיין ארויפגיין, וועלן זיכער זיין וואס וועלן גיין אהן א מקוה, אדער גיין אין פלעצער ווי מ'מעג נישט, ווי אויף די מקום המקדש, וכו'
נאר די טענה, איז אויב עפעס, פארוואס מ'איז נישט אפציעל מתיר, אבער לפי זה א יחיד וואס איז מקפיד מעג
עכ״פ, אויף די טענה קען מען ברענגן א געוואלד מיט קשיות ודו''ק)
עס זענען דא מיידלעך וואס גייען אין מקוה אין גייען ארויף אויפן הר הבית, אבער ווילאנג די מקואות זענען אונטער די רבנות מאכן זיי פראבלעמען פאר מיידלעך.לויט ווי איך געדענק, איז עס אפען יעדן טאג א געוויסע זמן
(ס'איז דא שיינע קונטרסים, מיט אלע הלכות וואס מ'דארף וויסן ווען מ'גייט ארויף,
ע״פ דין דארף מען גיין אין א כשר'ע מקווה, מ'דארף פארדעם מאכן א ריכטיגע חפיפה, און מ'מאכט א ברכה אויף די מקווה,
די מקווה מיז נישט זיין דווקא יענע טאג, אבער מ'דארף זיכער מאכן נישט צו ווערן טמא, פון א טומאה היוצא מגוף, (תשמיש המיטה, מאכט סיי די מאן טמא, און סיי די פרוי, א מאן קען גלייך גיין אין מקוה, און זיין ריין, אבער א פרוי דארף ווארטן כאטש דריי טעג, פארשטייט זיך אז א פרוי טאר נישט זיין קיין נידה, און דארף זיין ריין מיט א טבילה, מיידלעך איז די מנהג אז זיי גייען בכלל נישט אין מקוה, קענען נישט ארויפגיין (ס'איז זענען דא וואס גייען יא ערב יו״כ, קענען זיי גיין ווילאנג זיי זענען ריין) ומפני אז פאר פרויען איז סאך שווערער אזוי ווי געשריבן, זענען אסאך מונע די פרויען פון בכלל
ארויפגיין)
די אראבישע וואקף ימ"ש שיקן אפטמאל ארויס בילדער פון אידן אויפן בארג, קענסט זיך פארשטעלן פאר אן אראבער.ווען איז די הר הבית אפן פאר אידן? אייביג אדער נאר אין ספעציעלע צייטן? מען קען גיין שטילערהייט אדער יעדע ריר ווערט פאטאגראפירט און ארומגעשיקט? איך וויל ארויפגיין אבער איך וויל נישט אז מען זאל וויסן דערפון.
נישט אמת
ר' דב קוק אליין איז דאך ארויף אויפן בארג, זעט אויס אז עס איז נאר געווען בגדר השתפכות.....
פון וואו נעמט איר דאס, ס'וואלט מיר זייער אינטרעסאנט צו וויסן, אז ס'איז בזמן שביהמ״ק היה קיים.
געמאכט את ספר דרישת ציוןפון וואו נעמט איר דאס, ס'וואלט מיר זייער אינטרעסאנט צו וויסן, אז ס'איז בזמן שביהמ״ק היה קיים.
ס'ווען א א איד א ת"ח אין אונגארן וואס האט געהייסן רבי צבי הירש קאלישער ז"ל וואס האט געוואלט מחדש זיין דאס מקריב זיין קרבנות בזמן הזה. אויב איז עס הותרה בציבור בזמן נאר בזמן שביהמ״ק היה קיים וואס איז געווען זיין היתר?