אלעס וועגן חבד-ליובאוויטש

[Reb Yid]

אויך ווייל ער האט געהאט א קראש אויף זיין שוועגערין

Click to shrink...

וואוו ס׳ווערט נאר בעסער קום אריין מיט דיטעילס

 

[קץ דוחק]

און ווען א פאליטישן אין ווענעזועלע טוט אן א קאפל און עסט א בלינץ, האט דער בעל שם טוב גארנישט דערפון.

Click to shrink...

 

[קץ דוחק]

אבער אפילו לפי שיטותך אז דער רמב"ם מיינט דא עפעס אנדערש, וואלט די מציאות געזאגט אז דער וואס פאסט די מערסטע פאר דער טיטל אין די לעצטע דורות איז הרב עובדיה יוסף. נישט מיט א מוסד אפאראט, נאר מיט זיין אייגענע פיס איז ער ארום געגאנגן פון שטאט צו שטאט, מדינה צו מדינה, און מענטש צו מענטש, און אים צוגערעדט נישט צו עסן א קניידל

Click to shrink...

 

[דאקטאר-ראבינער]

אויב די קעיס סטאדי איז עס אביסל מער ווי א קראש..

Click to shrink...

ריכטיג.
איך האב פשוט אריינגעלייגט זאלץ.
חיימ’קע דער רב’ס האט אמאל געזאגט פאר׳ן טאטן אז בערל האט אים געוואלט שלאגן.
האט אים דער רב געפרעגט פון ןןאנעט ווייסטו.
האט ער געענפערט ווייל ער האט מיך געשלאגן.
אויב אזוי,צפארוואס זאגסטו נישט אז ער האט דיך געשלאגן?
ווייל אויף דעם האב איך נישט קיין ראי’...
לענינו.

 

[שפן הסופר]

ריכטיג.
איך האב פשוט אריינגעלייגט זאלץ.
חיימ’קע דער רב’ס האט אמאל געזאגט פאר׳ן טאטן אז בערל האט אים געוואלט שלאגן.
האט אים דער רב געפרעגט פון ןןאנעט ווייסטו.
האט ער געענפערט ווייל ער האט מיך געשלאגן.
אויב אזוי,צפארוואס זאגסטו נישט אז ער האט דיך געשלאגן?
ווייל אויף דעם האב איך נישט קיין ראי’...
לענינו.

Click to shrink...

וואלסט דיך געקענט מסביר זיין?
ווילסט מרמז אז דער רש"ב האט געטוהן עפעס מיט זיין שוועגערין?
פון וואנעט ווייסט מען דאס?
פון וואנעט ווייסט מען בכלל אז ער האט א "קראש"...?

 

[ריבי]

דער רבי מהרש״ב איז גיוועהן אויסער גיוועהנליך
אין גדלות, ער האט ארויף גישטעלט חב״ד לדורות
אויף די מאפע פון כלל ישראל - ווען נישט זיין ארבעט פון אויפשטעלן די ישיבה וואס איז גיוועהן
א יחיד במינו מיט די קוריקולום פון תורת הנגלה צמוד מיט תורת החסידות,און עס האט ארויס גיגעבן
תלמידי חכמים און מורי הוראה וואס מען האט נאך
הנאה עד היום הזה , וואלט וועהן נישט גיוועהן חב״ד,
ער איז גיוועהן א גדול און א חכם,מיט די טאלאנט פון ארגענייזן די חסידות און די ישיבה .
עס איז נישט פאסיג אויס צו שמועסן זיינע שוואכקייטן און טריבולעישנס וואס ער איז א דארך
מנעוריו - האט דאך דויד המלך מתפלל גיוועהן
חטאת נעורי ופשעי אל תזכור .

 

[שפן הסופר]

דער רבי מהרש״ב איז גיוועהן אויסער גיוועהנליך
אין גדלות, ער האט ארויף גישטעלט חב״ד לדורות
אויף די מאפע פון כלל ישראל - ווען נישט זיין ארבעט פון אויפשטעלן די ישיבה וואס איז גיוועהן
א יחיד במינו מיט די קוריקולום פון תורת הנגלה צמוד מיט תורת החסידות,און עס האט ארויס גיגעבן
תלמידי חכמים און מורי הוראה וואס מען האט נאך
הנאה עד היום הזה , וואלט וועהן נישט גיוועהן חב״ד,
ער איז גיוועהן א גדול און א חכם,מיט די טאלאנט פון ארגענייזן די חסידות און די ישיבה .
עס איז נישט פאסיג אויס צו שמועסן זיינע שוואכקייטן און טריבולעישנס וואס ער איז א דארך
מנעוריו - האט דאך דויד המלך מתפלל גיוועהן
חטאת נעורי ופשעי אל תזכור .

Click to shrink...

פאסיג פאר וועם?

פארוואס איז דער ציבור נישט בארעכטיגט צו וויסן די סטראגלס וואס ער איז אדורך??
ממ"נ מאכט עס אים שוואכער, דאן זאל ער טאקע שוואך ווערן. ווייטער אויב באמת מאכט עס אים נישט שוואכער (ווייל ס'ווייזט די כח התשובה, התחזקות וכו וכו), פארוואס זאל מען עס באהאלטן??

אויב וואלט עס פאסירט מיט א היינטיגער גדול וואלסטו עס אויסגעשמועסט? דאן פארוואס איינרעדן דעם עולם אז אמאליגע רבנים זענען געווען געמאכט פון אן אנדער סארט מאטריאל?

 

[ריבי]

צדק ,ביסט גירעכט מען קען, און מען דארך אלעס
אויס שמועסן , נאר מיט א הבנה, אז א דורכפאל אדער א מענטל אישו , מוז נישט מאכן יענעם אויס
גדול , ווייל יעדער גדול קומט פון נעורים , טאקע
ווי דויד המלך האט גיזאגט אויף זיך .

 

[שפן הסופר]

דער רבי מהרש״ב איז גיוועהן אויסער גיוועהנליך
אין גדלות, ער האט ארויף גישטעלט חב״ד לדורות
אויף די מאפע פון כלל ישראל - ווען נישט זיין ארבעט פון אויפשטעלן די ישיבה וואס איז גיוועהן
א יחיד במינו מיט די קוריקולום פון תורת הנגלה צמוד מיט תורת החסידות,און עס האט ארויס גיגעבן
תלמידי חכמים און מורי הוראה וואס מען האט נאך
הנאה עד היום הזה , וואלט וועהן נישט גיוועהן חב״ד,
ער איז גיוועהן א גדול און א חכם,מיט די טאלאנט פון ארגענייזן די חסידות און די ישיבה .
עס איז נישט פאסיג אויס צו שמועסן זיינע שוואכקייטן און טריבולעישנס וואס ער איז א דארך
מנעוריו - האט דאך דויד המלך מתפלל גיוועהן
חטאת נעורי ופשעי אל תזכור .

Click to shrink...

אז מען פיטערט נישט ברויך מען אליינס גיין נעמען עסן...

כ'האב מיך א ווארף געטוהן אויף AI און פארלאנגט קלארע תשובות וואס דא גייט פאר, פאלגענד זענען מיינע רעזולטאטן:

-דער טשעט-דזשי-פי-טי אין עברית האט געלייקנט די גאנצע זאך שטיין און ביין, און געהאלטן אין טענה'ן אז די מעשה האט 0 מקורות, און אז ס'איז בלויז א בלבול אויסגעטראכט דורך זיינע מתנגדים.
-טשעט-דזשי-פי-טי אין ענגליש האט געזינגען אן אנדער ניגון. ער טענה'ט אז די מעשה נעמט זיך צוליב אן ארכיון וואס ס'איז פאראן פון איינער "שטעקל" -א תלמיד/חבר פון פרויד- וואס שרייבט אז אין יאר 1903 האט זיך א 42 יעריגער רבי אויסגערעדט פאר אים איבער זיינע שוועגערין-מחשבות.

וויבאלד ס'איז באקאנט אז דער רש"ב איז געווען אין וויען אין 1903 און ער איז דאן געווען 42 יאר, איז דא פילע וואס האלטן אז ער איז דער רבי פון וועם דער "שטעקל" רעדט פון.

וואס איך נעם ארויס דערפון:
1. ווי עס שיינט איז נישט אזוי שווער צו מאניפולירן טשעט דזשי פי טי, און ס'ווייזט זיך אויס אז חב"ד האט עפעס אנגעדרייט אז דער עברית ווערסיע זאל עס פרובירן פארווישן.
2. עפעס ווייסט דא אונזער @ריבי מער ווי טשעט-דזשי-פי-טי, ווייל סתם דאס וואס טדזשפ"ט פארציילט איז בכלל נישט עפעס מורא'דיג, וויבאלד ער רעדט נישט פון פעולות וואס דער מהרש"ב האט געטוהן נאר בלויז פון מחשבות וואס האבן אים געמוטשעט (עפעס וואס יעדער מענטש גייט אמאל דורך).

דעריבער @ריבי בעט איך דיר זאלסט מיר לכה"פ זאגן צו דו ווייסט פון עפעס מער אדער בס"ה דאס איך האב דא געברענגט.
אז דו ווילסט עס נישט אויסשמועסן ברבים, שיק מיר עס אין אישי (און איך וועל עס דערנאך אויסשמועסן ברבים ).

 

[לאווילי]

איז נישט דא עפעס א מאלעסטעישן מעשה, פון אים אדער פון ריי"ץ, מעגליך מיט עפעס א גבאי... עפעס קלינגט מיר אין מוח.

 

[שפן הסופר]

איז נישט דא עפעס א מאלעסטעישן מעשה, פון אים אדער פון ריי"ץ, מעגליך מיט עפעס א גבאי... עפעס קלינגט מיר אין מוח.

Click to shrink...

אוי באשעפער... וואס נאך???

 

[יענקל פאדראשיק]

Failed Messiah פלעגט האבן די נאטיצן פון פרויד'ס תלמיד וואס האט אים באהאנדעלט

 

[מארלי]

איז נישט דא עפעס א מאלעסטעישן מעשה, פון אים אדער פון ריי"ץ, מעגליך מיט עפעס א גבאי... עפעס קלינגט מיר אין מוח.

Click to shrink...

יא ער איז ווארשיינליך אריבער לאנג פארצויגענע סעקושעל עביוז אלץ קינד דורך א משרת. ליין דא לענגערע פאסט איבער די געשיכטע

 

[כספי]

יא ער איז ווארשיינליך אריבער לאנג פארצויגענע סעקושעל עביוז אלץ קינד דורך א משרת. ליין דא לענגערע פאסט איבער די געשיכטע

Click to shrink...

איך מיין ס'כדאי צו קאפירן, לתועלת הרבים (אגב: דער רש"ב ווערט נישט קיין טראפ הייליגער אין מיינע אויגן, סאו איך פארשטיי נישט אינגאנצן וואס חב"ד פירט אזא מלחמה מיט דעם)

=== מה עשו לך, רֵבּ שוּלֵם דוּבֵּער מלובאביץ'? ===
​

הרב צבי טאו, שהציע לאחרונה דמי שתיקה לאחת המתלוננות נגדו, מצטרף לכאורה לשורה הולכת ומתארכת של רבנים המזהמים את הארץ בשפיכות דמים וגילוי עריות. שורשי המארה הולכים הרבה אחורנית. בעקבות מאמר מרתק, צללתי ושקעתי בספרות ויצאה לי מגילה.​

המדובר בחב"ד, החסידות עליה זכיתי ללמוד בנערותי מפי הרב #זמרוני_ציק ז"ל. יהדות מיסטית, טעונה הרבה אנרגיה זכרית, רוסית ואפילו קוזאקית, כפי שמעיד השפם המגודל באמצע הזקן החב"די, או הניגון המיתולוגי נְייֶט, נְייֶט, ניקאַווֹא (לא, לא, לא נירא) מימי השלטון הקומוניסטי. בצילומי התוועדויות עם הרבי מלובאביץ' נראה האדמו"ר הכריזמטי מסמן לחברים בקהילה להוציא שריקה פרחחית מבין אצבעותיהם (בדומה לרועה הבור בבית-הכנסת בסיפור "הצדיק הכפרי" של י.ל. פרץ). בקטעים נוספים הוא נראה דורש בתנועת-יד שגם הצלמים ילגמו כוסית קוניאק. מזימרוני קיבלתי גם את ניגון ה"צמח צדק" המפורסם עם שאגת ה"הוֹוֹוֹ" הקמאית, אותו אני אוהב לשיר עד היום, ואפילו להיסחף לריקוד חב"די מזדמן.
אבל הניגון שתשמעו הפעם יהיה עצוב ומטריד.

א.
שבעה אדמו"רים היו לחסידות ליובאביטש, שקמה בעיירה בשם זה סמוך לגבול רוסיה-ביילארוס. מייסד השושלת היה ר' שניאור זלמן מלאדי ("אדמו"ר הזקן"), בעל [מחבר] ספר ה"תַנְיָא." בנו היה "אדמו"ר האמצעי," ר' דוּבֵּער שניאורי. הוא העביר את הכס לאחיינו וחתנו, מנחם-מענדל שניאורסאהן הראשון, שנקרא "אדמו"ר צמח צדק" על שם ספרו הנודע. ממנו עבר הכס לאדמו"ר המהר"ש (ר' שמואל), וממנו לבנו אדמו"ר הרש"ב (ר' שלום דב-בֶּער [דוּבֵּער]). בנו של הרש"ב היה אדמו"ר הריי"צ (ר' יוסף יצחק), שאחרי השואה העביר את החסידות מרוסיה לארה"ב. הוא הוליד רק שלוש בנות, ולכן עבר הכס לחתנו, מנחם-מנדל שניאורסון, האדמו"ר השביעי והאחרון, שרבים עדיין רואים בו משיח.
איש ידוע חולי היה הרש"ב, כמו כמה מאבותיו, אולי עקב ריבוי נישואי קרובים בתוך השושלת, וגם בנפשו לא היה בריא. לכן, על פי עדותו, נסע ב-1903 (בלוויית בנו הריי"צ) לווינה, להתייעץ עם פרופסור מפורסם למחלות עצבים.
העדות הזאת עוררה סקרנות כבר לפני שנים רבות: היעלה על הדעת שאדמו"ר חב"ד, החסידות שפיתחה תורת נפש מפורסמת שמיזגה את ה"זוהר" והקבלה עם כתביו הרציונליים של הרמב"ם, יבקש עזרה נפשית מאותו יהודי כופר, אתיאיסט ומטריאליסט, שעודד לדבר בגלוי על מחשבות תועבה – זיגמונד פרויד?
ארכיון חב"ד בניו-יורק עדיין סגור ברובו בפני חוקרים (רק לפני כמה שנים, למשל, החלה להיחשף הטרגדיה של ראש השושלת, ר' שניאור-זלמן מלאדי, שבנו לקה במחלת-נפש והתנצר). גם ביומני פרויד, הפתוחים כיום לציבור, לא היה זכר לרב חסידי בין מטופליו.
אבל ב-1997, אחרי מות הרבי מלובביץ', התפרסמו קטעים מיומניו וממכתבי חותנו, ומהם התברר שאכן היה זה פרויד שאת עצתו ביקש האדמו"ר החמישי. מפגש אכן נוצר, אם כן, בין מנהיגי שתי תנועות בינלאומיות אדירות – ויריבות קיצוניות.

ב.
מטעמים מובנים מנסים המקורות החב"דיים לצמצם את ההיבט הפסיכולוגי של אותו מפגש. חלקם טוענים שפרויד קיבל את הרש"ב בכובעו הקודם, כנוירולוג, ונתן לו רק טיפול חשמלי. הרש"ב עצמו כתב כך בכמה מכתבים. טענה זו מופרכת לחלוטין כי ב-1903, אחרי פרסום ה"מחקרים בהיסטריה" ו"פירוש החלום," כבר זנח פרויד צורת טיפול זו והתנער ממנה. הבן הריי"צ מודה שהיה טיפול פסיכולוגי, אבל הדיאלוג העולה מעדותו הוא פשוט מגוחך: פרויד שאל את הרב על הקשר בין הלב והמוח וקיבל ממנו שיעור בפסיכולוגיה! בהמשך שאל על סדר-יומו, ויעץ לו להתרחק ממקורות המתח ולעשות טיולים ארוכים ברגל, והוסיף המלצה שתלמידי הרב יעמיקו בלימוד כתבי רבם... הנה הגרסה החב"דית הרשמית, המציגה את המטופל כמי שלימד את המטפל פרק בתורת הנפש: הפגישה של הרבי הרש"ב עם אבי הפסיכואנליזה זיגמונד פרויד .
ברור שפרויד מעולם לא היה מעלה על דעתו מפגש שטחי עם אפס התייחסות ללא-מודע. אלה אם כן רק סיפורי כיסוי. מה שחשפה לפני כעשור פרופ' מאיה בַּלַקירסקי-קאץ (כיום באוניברסיטת בר-אילן) הוא מטלטל בכל קנה מידה.

ג.
תחילה נראה שפרויד אכן החל, כמקובל, בבדיקות גופניות כדי לשלול בעיה נוירולוגית, כי בין הסימפטומים מהם סבל הרב היה שיתוק, תחושתי ותנועתי, בידו ובזרועו השמאלית. לכן שלח אותו פרויד אל מורו הנודע קארל נותנאגל מאוניברסיטת וינה. נותנאגל אמנם אבחן הפרעה עצבית, אבל כשחזר הרב אל פרויד, ומן הסתם קיימו שיחה נוספת, התגבר הרושם שמקור השיתוק הוא נפשי.
כאן התגלה לבַּלַקירסקי פשר היעדרו של המטופל מיומניו של פרויד. באותן שנים החלה להתארגן סביב פרויד קבוצה קטנה, שלימים תגדל להיות ההסתדרות הפסיכואנליטית הבינלאומית (אליה מסונפים כיום גם שני המכונים הפסיכואנליטיים בישראל). את מתמחיו הראשונים הכשיר פרויד, כמקובל עד היום ברפואה ובפסיכולוגיה, ע"י הפניות מטופלים ראשונים, ובפיקוח על הטיפולים בהם, עד שיעמוד המתמחה על רגליו.
פרויד הפנה אפוא את הרב אל תלמידו הראשון, וילהלם שְטֶקֵל, לטיפול פסיכואנליטי. משטקל אנו יודעים, אם כן, יותר מה היה בפגישות הריי"צ עם פרויד לפני שהופנה אליו להמשך האנליזה. כעבור חמש שנים פרסם שטקל מאמר על טיפול בשני אנשי דת, רב וכומר. שנה לפני מותו חזר והרחיב על המקרה באוטוביוגרפיה שכתב. שטקל, כדרכו, מתאר את המקרה בכישרון ספרותי ניכר. מאוד נוגע-ללב הקטע בו מכחיש הרב בזעם כל בעיה בתחום המיני, ומחליט לעזוב את הטיפול, אבל שב למחרת ומודיע שהחליט לא להסתיר יותר שום דבר. בלקירסקי, בלמדנות ובכישרון, זיהתה שורת הקבלות ברורות בין ה"רַבִּיֵנר" של שטקל לבין הרש"ב.

ד.
מהקבלות אלה נפרשת תמונה מזעזעת: החל מגיל חמש, עבר האדמו"ר שלום דובער מלובאביץ' ניצול מיני בידי משרת המשפחה שהופקד על גידולו והיה משכיב אותו לישון. שטקל תיאר טקס לילי קבוע של סקס אוראלי בילד, שגם עינג מצדו את המבוגר. הקשר נמשך לדברי הרב עד לנישואיו בעודו נער. מאז, סיפר לשטקל, "זה [הטקס הפדופילי] כבר לא היה אפשרי." באופן תמוה – ואולי לא –חיבב הרב כל חייו את אומנו, למרות שהיה ידוע כאיש גס ואלים, ומעולם לא נזף בו גם בבגרותו. עוד היה, מספר שטקל, אחיו הבכור של הרב, שנהג לאונן אתו כשהיו ילדים. אחרי שהתחתנו ניסה הבכור לגרום לאחיו להתגרות מאשתו, ולחילופין חיזר אחרי אשת הצעיר.
אמנם לא כל הפרטים במאמר הארוך של שטקל תואמים את חיי הרש"ב. כך הטענה שהתחתן בגיל 18 (במציאות חותן הרש"ב בגיל 13 עם בת הדוד-רבא ששודכה לו ע"י סבא "צמח צדק" עוד בילדותו). כך גם במה שמוסיף שטקל שהרב שלח אליו כעבור כמה שנים גם את בתו לטיפול (היה לו רק בן). הייפלא שבחב"ד טוענים עד היום בזעם כי כל דמיון בין הספר של שטקל לבין חיי האדמו"ר שלהם הוא מקרי?
אז ממש לא, אלא אם כן ניחן ד"ר שטקל ברוח-הקודש. כי שאר הפרטים בספר תואמים את הידוע בבית הרש"ב הרבה מעבר לכל צירוף-מקרים. כך תאריכי השהייה של האב והבן שניאורסון בווינה; כך גילו של המטופל; כך ההערה של שטקל שהרב בא לפגישות הראשונות עם בנו; וכך תיאור הסימפטומים של גמגום ושיתוק זרוע ויד שמאל, המוזכר גם בתולדות חב"ד, כולל עדות הרש"ב שהוא לא הרגיש אפילו דקירת מחט – בדיוק הבדיקה המבדלת שביצע שטקל! אפילו אחד החלומות שמתאר שטקל (חלום החיילים) תואר ע"י הרש"ב בשיחתו עם בנו. דרמטי מאוד הוא תיאורו של שטקל על הקושי של הרב לבטא את האותיות של השם המפורש יהוה – בדיוק כפי שיספר לימים בנו הריי"צ!
וזו רק ההתחלה. התפרצות המחלה בדיווח של שטקל נגרמה ממריבה אלימה בין המטופל לבין אחיו הבכור על ירושת ספרי האב. סכסוך כזה מתועד, אם כי בלשון יותר עדינה, גם בשורת עדויות חב"דיות. האח הזה היה הרז"א, הרב שניאור זלמן אהרן שניאורסון, שהיה מבוגר מהרש"ב בכשנה וחצי, ושכל הביוגרפיות החב"דיות מודות שמעט מאוד ידוע עליו. כך אולי מתבהרות כמה תעלומות בנוגע לאח זה: למה לא עבר כס האדמו"רות אל הבכור, כנהוג, אלא במשותף אל שני האחים? למה פרש לבסוף רז"א מהנהגת חב"ד וגלה הרחק מלובאביץ'? למה ציווה כמה ימים לפני מותו לשרוף אל כל כתביו ולקבור אתו את האפר? למה מציין אחד המקורות באי-רצון כי בילדותו הרבָּה להכות את אחיו ואחותו הקטנה?! ומה פשר הספק שהטיל מישהו, כשהיה רז"א ילד, אם יגדל להיות תלמיד חכם? לאור חריגות מוזרות אלה בכרונולוגיה החב"דית, התיאור שמביא שטקל, על בחור משכיל ו"איש העולם," על משחקי מין בילדות ועל יחסים ביזאריים בין האחים ונשותיהם, מתקבל מאוד על הדעת.
[כאן אעז להציע לפרופ' בלקירסקי דבר-תורה קטן. הרב חלק עם שטקל פנטזיה מינית בה הוא ישן בקרון שינה ברכבת, ואז מהמיטה שמעליו נופלת עליו אישה יפה, וכך יתקיים משגל בלי כוונה. בהתחשב בתסבוכת בינו לבין אחיו, ועם שתי הגיסות, אין ספק איזו סוגיה תלמודית הולידה את הפנטזיה הנחמדה הזאת: "הבא על יבמתו בשוגג" היא סוגיה בגמרא, שבה אדם עושה אהבה עם אשתו על הגג בעוד אשת אחיו ישנה ליד קיר הבית, במהלך האקט מתהפך המסכן ונופל מהגג היישר על... גיסתו. מבאר רשי: "שנתקשה (קיבל זקפה) לאשתו ונפל מן הגג ונתקע ביבמתו." (יבמות נ"ד 1.)]
גם הפדופיל ניתן לזיהוי כמעט ודאי: יוסף-מרדכי, מֵשוֹרֵס (משרת) שנודע בסיפורי חב"ד כחצוף וגס-רוח כלפי מעסיקיו, שירת לפחות שלושה דורות במשפחת שניאורסאהן ומת בגיל 103 בלי שייוודעו מעשיו. אי-אפשר אם כן להתעלם מההתאמה: שני המקורות, החב"די והפסיכואנליטי, מספרים כי בבית אדמו"ר נערץ עבד משרת זקן שמסיבה כלשהי נאלצה המשפחה להעלים עין מהתנהגותו הגסה. גרוע מזה: בבגרותו הפקיד הרש"ב בידי יוסף-מרדכי את בנו שלו, יוסף-יצחק, בתקופות בהן נעדר. הריי"צ מתאר בזיכרונותיו כמה אומלל היה בשנות היעדרות אביו וכמה קשה היה המשרת אליו. פה מופיע משהו קצת מפחיד: הבן לא מדווח על פיתוי מיני אלא על... אמנזיה לגבי אותה תקופה!
נו, א שיינע משפוחה...
לא לדאוג. גם בצד שושלת פרויד אין רגע דל.

ה.
כאמור, התנועה הפסיכואנליטית באותם ימים מנתה רק קומץ תומכים סביב היהודי המוזר שזנח קריירה מבטיחה כנוירולוג ופיתח במקומה שיטת טיפול מביכה, שדיברה על לא-מודע וגילוי עריות ושאר עניינים שאדם תרבותי סולד מהם. מדרך הטבע הצטרפו לאותה קבוצה לא מעט אנשים מעורערים בנפשם. טרם גובשו אז נהלי הכשרה ראויים, וגבולות האתיקה נחצו שוב ושוב. לא לחינם מכנים הפסיכואנליטיקאים עד היום יחסים חוץ-טיפוליים בין מטפל ומטופל "גילוי עריות."
החבר הראשון בקבוצה היה וילהלם שְטֶקֵל, שקיבל לכאורה את הטיפול ברש"ב. הוא היה רופא משפחה שלמד אצל אחד ממייסדי הסקסולוגיה, ריכארד פון קראפט-אבינג. אחרי אנליזה קצרה אצל פרויד החליט להתמחות במקצוע החדש, שלמעשה מכתיר אותו כפסיכואנליטיקאי השני בהיסטוריה. בהדרגה הצטרפו רופאים נוספים וכך נוצרה התנועה.
אבל עד מהרה התגלה שטקל כטיפוס וכחן ושתלטן שהסתכסך עם כל אנשי החבורה, כולל פרויד. יריבו המר ב"קבוצת יום רביעי" היה ויקטור טַאוסְק, עורך-דין מבריק שהשלים לימודי רפואה והחל התמחות בפסיכיאטריה. שני התלמידים האלה עצבנו את הפרופסור כשפרסמו מאמרים שמתחו את גבולות הפסיכואנליזה הרבה מעבר למה שהוא היה מוכן להעז. ובנוסף רבו זה עם זה בכל הזדמנות. גם טאוסק היה באנליזה קצרה אצל פרויד, שבחוסר-אחריות פושע הפסיק אותה והפנה אותו להמשיך את הטיפול אצל אחת מתלמידותיו. זה היה כישלון שהסתיים בהתאבדותו של התלמיד. זו לא הייתה הטרגדיה היחידה באותה קבוצת חלוצים.
גם שטקל, כאמור, היה אדם בעייתי. חבריו חשדו בו כי הוא ממציא מקרי טיפול – טיעון עליו עטים אנשי חב"ד כיום כדי לערער על אמינות תיאור טיפולו ברש"ב. אבל הם מתעלמים מעובדה מרכזית: הספר של שטקל על טיפולו ב"רבינר" עבר הגהה ע"י פרויד לפני פרסומו! לימים פרש שטקל מהקבוצה והקים אגודה משלו, ואחרי פלישת הנאצים לאוסטריה נמלט ללונדון. שם, מרושש, חולה סרטן ולוקה בגנגרנה כתוצאה מסכרת, פרסם את האוטוביוגרפיה שלו, ואז שם קץ לחייו.
נחזור אם כן לרש"ב. בהפניית המטופל הראשון לאנליזה חנך פרויד למעשה את הפרקטיקה החדשה של תלמידו הבעייתי. שְטֶקֵל העיד בספרו כי אחת לשבועיים היו הוא וה"רַבִּינֵר" הולכים אל פרויד למה שקרוי כיום "סוּפֵּרוויזְ'ן," לאמור טיפול בידי מתמחה תחת פיקוחו של קלינאי בכיר. הצגת המקרה הקנתה לשטקל את הכניסה לחברה הפסיכואנליטית, אבל אז כאמור החלו החיכוכים. כשרצה שטקל לפרסם את הספר על הרב והכומר דרש פרויד, כמי שפיקח על הטיפול, לעבור על כתב-היד, שינה ותיקן ככל שראה לנכון (פרויד הציע להשמיט את המקרה של הכומר, ובלקירסקי חושדת שהכומר בכלל היה דמות בדיונית אליה הועתקו חלק מהעובדות הידועות מחיי הרש"ב). לבסוף ניאות גם לכתוב פתח-דבר בטון חמצמץ.
אחרי הוצאת הספר המשיכו היחסים בין השניים להתקרר עד לנתק הסופי. "חזיר מושלם" כינה פעם פרויד את שטקל באחד ממכתביו, וברשעות אופיינית השווה את האינטואיציה הפסיכואנליטית שלו לחוש הריח של חזיר המגלה כמהין מתחת לאדמה. בהזדמנות אחרת הכה על שני חטאים: הוא גילה לעולם את הקוקאין, והוא הביא לפסיכואנליזה את שטקל.

ו.
ככל ששטקל היה איש ריב ומדון, הוא עמד באומץ מול כשל מפורסם של פרויד. בתחילת דרכו סבר פרויד כי רוב מטופליו עברו טראומה מינית בילדותם. ביושר הפנאטי שאפיין אותו הוא היה מוכן באותה תקופה לייחס נטיות פדופיליות אפילו לאביו האהוב שכבר לא היה בחיים, ואפילו בו עצמו אבחן התעוררות מינית כלפי אחת מבנותיו הפעוטות. הוא גם זכר פיתוי מיני של אומנת כשהיה כבן שנתיים. זה היה אומץ אדיר באותם ימים.
כן, כזה היה פרויד, אב למשפחה בורגנית גדולה, שלצד השפם המסולסל, הסיגארים ושאר גינוני הגבריות שטיפח באותם ימים, היה מסוגל להפטיר באגביות "יש משהו הומוסקסואלי באהבה שלי אל יונג" לרחש השתנקויות התדהמה של הסובבים.
אבל תורת הפיתוי נזנחה כשהגיע פרויד למסקנה שלא ייתכן שמספר כה גדול של הורים שהכיר הם סוטי מין. עכשיו, למרבה הצער, עבר בתנועת מטוטלת לקיצוניות השנייה, שנטתה לחשוד בכל סיפור כזה כנובע ממשאלת גילוי-עריות של הילד עצמו.
תגלית המיניות הילדותית, ובעיקר השלב האדיפאלי, הייתה פריצת-דרך חשובה בהתפתחות הפסיכואנליזה, אבל היא הושגה במחיר הכבד של התעלמות מפשעי מין בתוך המשפחה. על כך זכה פרויד לקיתונות ביקורת עד היום – ודי בצדק. שטקל מופיע אם כן כאחד הבודדים בפסיכואנליזה המוקדמת, לצד שאנדור פֶרֵנצי, שתבעו להתייחס ברצינות לכל תיאור של מטופל על טראומה מינית בילדות. כך, אפוא, התייחס לזיכרונותיו של הרב על ההתעללויות המיניות בבילדותו.
ובעוד דבר עמד שטקל נגד הפרופסור באומץ רב. לא ייאמן אבל אפילו פרויד, המשחרר הגדול של המיניות, היה בין אלה שסברו שהאוננות מזיקה. מה בדיוק עשה עם אותו איבר עד גיל שלושים כשהתחתן עם מרתה? אפשר רק לנחש, אבל ידוע שיעץ לבנו אוליבר להימנע מאוננות. גם בדיוני החברה הפסיכואנליטית בווינה נרשם מפגש בו הגן פרויד על הדעה האווילית, ואפילו הזכיר את ה"ניוון" של נערים ערבים (!) כנובע מאוננות. רק חבר אחד בקבוצה התנגד לו: נכון, שטקל.
זמן קצר אחרי פרישת שטקל באו הפילוגים המפורסמים יותר, בהם פרשו מפרויד אדלר ויונג, שהקימו אסכולות חשובות משלהם (גם בנושא זה פרסמה בַּלַקירסקי ספר מרתק). כיום כל המחלוקות הללו בין האבות המייסדים עתירי-האגו הן מים מתחת לגשר. הפסיכואנליזה המודרנית למדה להכיל ואף לעודד פוליפוניה עשירה ומפרה. רק שטקל, הפרובוקטור הבודד והמוחרם, כמעט ונשכח. אבל בשנים האחרונות זכה להערכה מחדש, והתברר שכמה מהרעיונות החשובים של פרויד היו בעצם שלו. כך הגיע ספרו על הרב והכומר לידי בַּלַקירסקי.

ז.
כאן יכול אני הקטן להביא סאגה מקבילה לזו של שטקל והרב. בילדותי הייתי בן-בית במשפחתו של המתמטיקאי אביעזרי פרנקל ממכון וייצמן, שבניו למדו אתי בבית-הספר. משפחה מפוארת. אביעזרי, חתן פרס ישראל ומייסד פרוייקט השו"ת הממוחשב, שכבר חוגג 93, הוא אחיינו של אברהם הלוי פרנקל ז"ל, מתמטיקאי נודע בעולם. אשתו של אביעזרי, שָאוּלָה, היא משושלת רבנים מפורסמת, באב"ד (בית אב-בית-דין). אביה יעקב באב"ד היה ביוכימאי בפקולטה לחקלאות של האוניברסיטה העברית ברחובות, ואמה נטי הייתה המורה שלי לאנגלית. הנכד נפתלי פרנקל ז"ל היה בין שלושת הנערים שנרצחו בפיגוע המתועב בגוש-עציון ב-2014. להשלים את התמונה: חברי עמיר פרנקל, הגר בשכנות לבלפור, הוא שפרסם את התמונות ההיסטוריות בהן עוזבת משפחת נתניהו את מעון ראש הממשלה. אני מאחל לו שיזכה לעשות את זה שוב בקרוב.
איך מתקשר סיפור המשפחה הזה למפגש רש"ב-פרויד? לפני הרבה שנים פתח עמיר את סגור-לבו בפני סבא יעקב, שביקש לעודד אותו לפנות לטיפול. ד"ר באב"ד סיפר לו איך נסע בצעירותו לווינה כדי להיוועץ בפרויד, וזה הפנה גם אותו להמשך הטיפול אצל תלמיד אחר. ככל שווילהלם שטקל היה טיפוס בעייתי, הוא היה סמל השפיות מול וילהלם רייך, פסיכיאטר מבטיח עם כמה שריטות נוראיות מילדותו, שפיתח עם השנים פסיכוזה פרנואידית. לפני פרוץ המלחמה היגר לארה"ב, שם סומן כקומוניסט קולני. זה היה בימי מקארתי, והדוקטור המטורלל (שהצליח להרשים, כפי שהזכרתי במקום אחר, אפילו את איינשטיין) סיים את חייו בכלא על מכירת מכונות לריפוי סרטן בעזרת אנרגיית החיים של היקום.
אבל עכשיו עדיין היה רייך פסיכואנליטיקאי צעיר ומבטיח. בהתחשב במקום המרכזי שנודע לאורגזמה בכתביו, אני תוהה עד כמה הרחיק לכת בטיפול ברווק החרדי שהגיע אליו מגליציה. מסיפורו של עמיר על עדות הסבא, גם השלישייה הזאת קיימה את המנהג החריג של סופרוויז'ן משותף עם הפרופסור, כפי שדיווח שטקל.
התרגשתי לשמוע איך גם ד"ר באב"ד חווה במהלך הטיפול אצל רייך היזכרות של אירוע טראומטי מילדותו. אם יסכים עמיר אפרסם את המקרה.

ח.
חזרה אל לובאביץ', הרושם העולה הן מהספר של שטקל והן ממקורות חב"דיים הוא שהרש"ב חווה שיפור ניכר במצבו הנפשי בשנים שאחרי הטיפול, אם כי, בניגוד לדיווחו של שטקל, השיתוק לא חלף לחלוטין. בצדק תוהה בַּלַקירסקי אם המפגש הטיפולי, לו נענה הרש"ב ביושר ובאומץ, לא הניב גם חלחול של תובנות פסיכואנליטיות אל השקפת חב"ד על חיי הנפש, כמו בהעברת הדגש מהשכלתנות אל הרגש.
בעיניי יש גם פנים אחרות להגות חב"ד, הממחישות את מה שקורה לאנרגיה מינית מודחקת. הרב יצחק גינזבורג, שחיבר כתב הגנה על ד"ר ארור גולדשטיין, כתב פעם (ומיהר בפחדנותו למחוק) שמי שמורד בשלטון השמאל החילוני מכפר במרידתו על חטא האוננות. ככה זה עם חרד"לים, כהניסטים ודומיהם: כשהראש מתפוצץ מתמונות של אברי מין מכל הסוגים והגדלים, מוביל הלחץ אל הסכין ואל העוזי.
הלקח לימים רעים אלה הוא ברור ומר: טאו, ברלנד, שיינברג, אבינר, לייטמן, אילון, מצגר, אליאור חן, פרדס, ועוד רבים ורעים – כל אלה אינם עשבים שוטים אלא יער עצי באובאב שעומד לפורר את הכוכב הקטן שלנו. עבירות מין היו בחצרות הרבנים לא רק בתקופה המודרנית, בהבדל זה שבדורות הקודמים הושתקו הקורבנות באכזריות, נשים וגם גברים. חשוב גם לזכור כי, מכל הידוע בספרות הפסיכולוגית, סביר מאוד שכל הרבנים הפוגעים היו בעצמם קורבנות פגיעה מינית בילדות. עד היום, מכות של מורים הן תופעה ידועה ומחפירה בחינוך החרדי.
תם ולא נשלם. מוקדש באהבה לנחמה תאנה, לדורית לנג, ולכל נפגעות ונפגעי הפגיעות המיניות בחברה החרדית המשמיעות ומשמיעים את קולם המרפא.



מקורות:
המאמר של שטקל
המאמר של Maya Balakirsky:

https://l.facebook.com/l
מורי הרב זימרוני ציק ז"ל:
https://www.facebook.com/avshalom.elitzur/posts/pfbid0km6NQUFkhx37Ug7ekUUKkGvLkCnfTwRuMSRW8wFmyutpprvUiVfrG2133bR7Jnonl

Click to shrink...

און דאס איז וואס א ליובאוויטשער פרובירט דארט צו אריינווארפן קושיות און סתירות אין די טעזע:

כמה תיקוני מבוא:

1. הרבי לא שרק בהתוועדיות כלל, אלא סימן לאחד ידוע שהיה נוהג לשרוק חזק מתוך שמחה.
2. הפרסום אודות הטיפול בפרויד התגלה עוד לפני מציאת היומנים ב 1997, זה נכתב באגרות הרש''ב והתייחסו לזה שני האדמורים לאחר מכן.

ומכאן אסכם בקצרה את החורים העיקריים בתיאוריה הזו.

א. שלילת הטיפול החשמלי ע''י פרויד לא הוכחה כראוי, הנסיעה היתה כרוכה בהוצאה גדולה והיה חסיד שמימן את הכל, ויש תכתובת בין הרש''ב לאותו חסיד מאותו הזמן, בה הרבי מפרט את שמות הרופאים עימם נפגש ומה היו דרכי הטיפול שם, שטקל לא מוזכר באף איגרת.
ב. כפי שהזכרת, הבעיה ביד שמאל אצל הרש''ב לא נפתרה אלא החמירה עם השנים. שטקל כתב שהטיפול הסתיים בהצלחה.
ג. לרב של שטקל היתה בת שהגיעה אליו בהמשך לטיפול. לרבי הרש''ב לא היתה בת.
ד. הרב של שטקל התחתן בגיל 18. הרבי הרש''ב התחתן בגיל 13.
ה. הרב של שטקל אמר שאין לו אחיות, לרבי הרש''ב יש שתי אחיות.
ו. הרב של שטקל סבל מבעיה ביד 3 שנים, הרבי הרש''ב בכתביו מובא שסבל מספר חודשים.
ז. לרב של שטקל ניתן טיפול פסיכואנליטי לבעיה ביד. הטיפול המתואר שקיבל הרש''ב הוא ע''י חשמל, וגם נכתבה תהיה שלו מהיכן ישיג בטריות בליובאוויטש להמשך הטיפול בבית.
ח. הרב של שטקל ניסה הרבה טיפולים לפני כן. מהרבי הרש''ב נראה שטופל פעם ראשונה בנושא הזה.
ט. הרב של שטקל איבד את יכולת הדיבור והתקשה בתיפקוד החיים הרגיל. הרבי הרש''ב באותן השנים תיפקד מצויין והירבה להתוועד ולהגיד מאמרי חסידות בשפע וריבוי ספרים שבידינו מעיד על כך.
י. מוצאו של הרב של שטקל מפולין. הרש''ב מרוסיה.
בהתעלם מהאישיות וההתנהלות הטיפולית, המאד בעייתית של שטקל, שבהחלט יש לתת לה משקל ראוי, בסך הכל יש מעט מאוד דימיון בין הרב של שטקל לרבי הרש''ב שמסתכם בבעיה ביד השמאלית, היותו רב, וויכוח עם אח על ספרים, זהו.
יותר סביר להעלות השערה שהוא לקח את הפרופיל הזה מפרויד במהלך סיפורי הטיפולים שהיו במפגש של ימי רביעי, או שפשוט מסתבר שיש עוד בני אדם בעולם שיש להם בעיה ביד שמאל ובמקרה הם גם רבנים.

Click to shrink...

 

[רב חאצאצאק הקטן]

כ'האב ביז לעצטנס געמיינט אז איך בין א חלק פון כלל ישראל...

אבער אז איך, מיין פאמיליע, חברים און באקאנטע זענען נישט געפירט געווארן דורך דעם ליובאוויטשער רבי, זעהט זיך אויס אז מיר זענען נישט קיין חלק פון כלל ישראל.

אז מען רעדט שוין... איך קען נאך שווערע הונדערטער טויזנטער אידן וואס זענען דייקא נישט געפירט געווארן דורך דעם ליובאוויטשער רבי (זענען זאגאר געווען זיינע מתנגדים), קען זיין אז זיי זענען טאקע אויך נישט עכט א חלק פון כלל ישראל.
אפשר איז טאקע מעגליך צו בעטן פאר א דעפינישן וועלכע מענטשן זענען באמת א חלק פון כלל ישראל, און וויאזוי מען קען וויסן ווער ס'זענען די פעיק'ס?

Click to shrink...

דו ביסט זיכער א טייל פון כלל ישראל — און ווער ס’זאגט אנדערש, פארשטייט נישט וואס דער רבי האט באמת געטון.
דער רבי האט קיינמאל נישט געזאגט אז “ווער ס’איז נישט חסיד פון מיר איז נישט בכלל ישראל”. חס ושלום. פונקט פאַרקערט — זיין גאנצע שליחות איז געווען צו מקרב יעדן איד, קיין חילוק נישט וועלכע עדה, רב, אדער השקפה ער האט. דער רבי האט גערעדט צו סאטמארער, ליטווישע, ספרדים,אפילו פרייע אידן — ווייל יעדן איד איז א חלק פון כלל ישראל.
ווען מען זאגט “דער רבי פירט כלל ישראל”, מיינט מען נישט אז יעדער הערט אים אפ פונקט ווי א חסיד הערט דעם רבי'ן. מיינט אז זיין השפעה איז דורך די וועלט — אין חינוך, קירוב, לימוד חסידות, אהבת ישראל — אז ס’איז געווארן א תנועה כללית וואס רירט יעדן איד, אפילו אויב ער מיינט אז ער איז נישט טייל דערפון.
אזוי ווי דער בעש"ט האט געזאגט אז יעדער איד, אפילו דער פשוט’סטער, איז טייער ביי אייבערשטן. דער רבי האט געברענגט דעם אמת אין פועל — אז כלל ישראל איז איין גוף, און יעדער איד איז דארט אריינגערעכנט.
קיין “פעיק אידן” זענען נישטא. עס זענען נאר אידן וואס מען דארף זיי נאך אביסל צוקומען מיט ליבשאפט.

 

[רב חאצאצאק הקטן]

איך וויל פארשטיין עפעס אנדערש.

ליובאוויטשע רבי איז משיח? אדער ער איז געווען משיח?
האט ער אויסגעלייזט די אידן פון גלות? ער גייט אויס לייזען די אידן?
אויב גייט ער שטארבן אן אויסלייזן די אידן, גייט קומען א אנדערע משיח?

Click to shrink...

איז דער רבי משיח?
לויט חסידי חב״ד, יא — ער איז בחזקת משיח לויט די סימנים פון רמב"ם: מבית דוד, הוגה בתורה, כופה כל ישראל לילך בה, מלחמות ה׳ — אלעס געפעלט זיך.
האט ער שוין אויסגעלייזט די אידן?
נישט נאך בפועל. אבער לויט חב״ד איז ער דער וואס וועט דאס טון. דער תהליך פון גאולה האט שוין אנגעהויבן דורך אים — דער ענין פון “הכנה לגאולה”, “מבצעי מצוות”, “שלוחים בכל מקום” — דאס אלעס איז טייל פון די גאולה עצמה.
אויב ער איז נפטר געווארן — קען זיין אן אנדערער משיח?
ניין. ווייל דער רבי איז דער משיח פון דורנו, און גאולה וועט זיין דורך אים, אפילו נאך די הסתלקות — אזוי ווי דער זוהר און מדרשים זאגן אז משיח קען זיך אנטפלעקן נאך מיתה (ווי משה רבינו וועט אויך זיין מיט אונז אין גאולה).אין קורצן:
דער רבי איז דער משיח פון דעם דור, דער תהליך האט זיך אנגעהויבן, און גאולה וועט זיין דורך אים בפועל.
נישט ווייל מ’וויל אזוי גלייבן, נאר ווייל אזוי גייט אויס פון די תורה, רמב"ם און די סימנים אין הלכה.
אויך דו דארפסט עס נישט גלייבן איך פרוביר נאר אייך צו פארשטיין געבן די שיטה.

 

[אלטע שרייבער]

נאכאמאל, כלל ישראל האט אים נישט אנגענומן אלס זייער פירער. רוב וועלט אינטרעסירט זיך אין זיין מיינונג בכלל נישט. גארנישט. ער איז נישט זייער מלך ווען זיי ווילן אים נישט.

און די השפעה זיינער איז נישט קענטיג אין רוב אידישע וועלט. גארנישט.

הרב שבתי פרנקל האט א גרעסערע השפעה אויף די אידישע וועלט. ער האט פארפאסט א נייעם דרוק פון רמב"ם וואס יעדער ביהמ"ד קויפט און האט. יא יא, אפילו חסידי חב"ד זענן באמת אונטער די פירערשאפט פון הרב שבתי פרנקל.

 

[רב חאצאצאק הקטן]

די גלויבן אז דער רבי (מנחם מענדל שניאורסאהן) איז דער משיח. דאס איז נישט נאר א נארישקייט, עס איז א פארקריפלטער פארדרייען פון דער תורה! דער רמב"ם, וואס זיי ליבן צו ציטירן, זאגט קלאר: משיח מוז זיין א מלך מבית דוד וואס פירט דעם עם ישראל צו גאולה ממש — קיבוץ גלויות, בניית בית המקדש, שלום אין דער וועלט. וואס האט דער רבי געטון? ער האט געשיקט שלוחים צו פארקויפן תפילין אין איירפאָרטס און געמאכט פארטייען מיט משיח-שילדן. דאס איז נישט גאולה, דאס איז מארקעטינג! זיין "השפעה" איז געווען אויף א פאר שטיקלעך אידן וואס זענען געפאלן אין דער טראפ, אבער גאנץ כלל ישראל? זיי פירן נישט דעם עם — זיי פירן א פאנד-רייזינג מאשין וואס ניצט אויס די גלויביקע צו בויען מוסדות מיט דער רבי'ס פאָטאָ אויף יעדן וואנט. די בעש"ט און בעל התניא האבן געלייגט יסודות פאר חסידות, אבער דער רבי האט גענומען דאס און געמאכט א "זיבעטער דור" מיטאָס וואס איז נאר א וועג צו האלטן די חסידים אין א שטאַנד פון עוויגער ווארטן. נישט שלימות — נאר אן ענדלאָזער קרייז פון דעלוזיע. און נאך זיין פטירה? זיי זאגן ער לעבט נאך, ווי א קריסטלעכער ישו-סטייל משיח. דאס איז נישט יידישקייט.

דער רבי איז געווען א ציוניסט אין חסידישן קלייד — ער האט געשטיצט מדינת ישראל, געזאגט אז עס איז דער "התחלת הגאולה", און געשיקט זיינע שלוחים צו שטיצן די ציוניסטישע מדינה. אבער וואס איז דאס אויב נישט א פארקויפן פון דער תורה צו דער סעקולערער ציוניזעם? די אמתע יידישע השקפה (ווי ביי די סאטמארער און אנדערע) זעט די מדינה אלס א חילול השם, א פארשפילן פון גאולה דורך מענטשלעכע הענט אן משיח. דער רבי האט געמאכט פאליטישע שטיצע פאר ישראל, גערעדט וועגן "שלימות הארץ" און געגעבן ברכות צו צה"ל — דאס איז נישט חסידות, דאס איז נאציאָנאַליזם! ער האט געמישט די תורה מיט דער ציוניסטישער אידעאָלאָגיע, וואס האט געברענגט צו אז חב"ד איז היינט איינער פון די גרעסטע שטיצער פון דער מדינה, מיט שלוחים אין זייערע ארמיי-בייסעס. דאס איז א שאנדע — זיי האבן גענומען די הייליקע תורה און געמאכט זי א ווערקצייג פאר פאליטישע מאכט, אלא ווי צו ווארטן אויף דער אמתער גאולה דורך דעם אייבערשטן.
דער רבי האט געפירט א "השכלה" אין חסידישן פארעם — ער האט געעפנט די טירן צו דער וועלט, גערעדט וועגן וויסנשאפט, טעכנאָלאָגיע, און אפילו געשטיצט שטודירן סעקולערע זאכן (ווי אין זיינע רעדן וועגן "חכמות חיצוניות"). דאס איז די זעלבע השכלה וואס האט געברענגט צו אסימילאציע אין די 19טער יארהונדערט! חב"ד פארקויפט זיך אלס "מודערן" — מיט אינטערנעט-קאמפיינס, סאָושאַל מידיאַ, און שלוחים וואס גייען אין יוניווערסיטעטן. אבער דאס איז נישט תורה, דאס איז א דילוטשאַן! די אמתע יידישקייט (ווי ביי די ליטוואקעס אדער אנדערע חרדים) האלט זיך ווייט פון דער השכלה, ווייל עס פירט צו ספקות און אפלאזן די מצוות. דער רבי האט געמאכט חב"ד א "ברידזש" צווישן תורה און דער וועלט, אבער דאס איז נאר א וועג צו פארלירן די ריינקייט. זייערע מוסדות זענען פול מיט מישן פון חסידות מיט מודערנע פסיכאָלאָגיע און ביזנעס-טאקטיקס — דאס איז נישט שלימות, דאס איז קאָמפראָמיס!
די חב"דסקע שטותים זענען נישט נאר נארישקייטן — זיי זענען א סכנה פאר דער אמתער יידישקייט. זיי האבן גענומען די תורה און געמאכט זי א פאפולערע קולטור, מיט דער רבי אלס דער "משיח" שטערן, ציוניסטישע פאליטיק אלס "גאולה", און השכלה אלס "פארשפרייטונג". אויב דו זוכסט די ריינע תורה, גיי צו די וואס האלטן זיך ביי דער מסורה אן די מודערנע טוויסטס. די חב"דערס זענען גוט אין פארקויפן, אבער שווער אין אמת.

Click to shrink...

קיינער זאגט נישט ח״ו אז דער רבי איז “גאט” אדער עפעס איבערנאטירליך. משיח איז א מענטש מבית דוד, ווי דער רמב״ם שרייבט, און חסידים האלטן אז דער רבי האט די סימנים דערצו — נישט קיין נייע רעליגיע.
און די שלוחים — זיי פארקויפן נישט קיין “משיח־שילדן”. זיי פארן אין פלעצער וואו ס’איז נישטא קיין מנין, נישט קיין מקוה, נישט קיין חינוך, און מאכן אז אידן זאלן קענען זיין אידן. תפילין אין איירפארט איז נישט קיין ביזנעס — ס’איז א נשמה־ראטעוונג.
און ציוניזם? דער רבי איז נישט געווען קיין ציוניסט. ער האט קיינמאל נישט גערופן די מדינה “גאולה”, נאר געזאגט אז מען דארף היטן אידן דארט און נישט געבן ארויס ארץ ישראל פאר גויים. דער רמב״ן רופט דאס א מצוה — שלימות הארץ. נישט פאליטיק, תורה.
און השכלה? אויך פארקרימט. דער רבי האט געזאגט אז חכמות חיצוניות קען מען ניצן פאר עבודת ה׳ — פאר חינוך, טעכנאלאגיע פאר מצוות, נישט אלס אידעאָלאָגיע. ער האט נישט געוואלט אז חסידים זאלן ווערן וועלטלעכע, נאר אז די וועלט זאל ווערן חסידיש.
צו רופן חב״ד א קולט איז פשוט ליצנות. די לערנען גמרא, הלכה, שו״ע, חסידות — מער ווי די וואס מיינען זיך “די אמתע”. און וויפיל אידן זענען צוריקגעקומען צום אייבערשטן דורך חב״ד? מיליאנען.
דו קענסט נישט האלטן פון חב״ד, דו קענסט האלטן אז דו פארשטייסט בעסער, אבער זאג נישט אז דער רבי האט געשאטן אידישקייט. ער האט אויפגעבויט אידישקייט דארט וואו ס’וואלט שוין געווען חושך.

 

[שווארצע טייטס]

סאיז אשאד די טענה'ריי ,ער גייט קיינמאל פארשטיין וואס אנדערע האלטען, זיי זענען מורא'דיג וואן טרעק מיינדעד , אין אנדערע ווערטער אויף א טריפ ווי א קולט, איך האב שוין גערעדט מיט זייער אסאך פון זיי , סאיז אשאד די צייט.
זיי זענען אזוי ווי נארסעסיסטען ווען מען הייבט אן רעדן פון אידישקייט מיט זיי, זיי קענען נישט פארשטיין אז סאיז דא אידן אויסער חב"ד, איך וואלט געוואלט הערן פון א פיסכעלאג זיי צו פרובירן צו פארשטיין

א קליינע משל מיט איינעם א חבדסקער וועם איך מאך געשעפטן, פונקט גערעדט צו אים ג' תמוז ,זאגט ער מיר אז איך זאל ג'יין צום אהל פארשטייט זיך, זאג איך אים איך בין אפסטעיט , זאגט ער עס איז ווערט אריינצוקומען ,זאג איך אים , איך וועל דיר זאגן די אמת איך בין געווען איינמאל פאר די פאן אפ איט, ג' תמוז און אפשר נאכאמאל סתם א נאכט , און דאס אז איך טרעף מיר שטיין ביים מציבה ,און קעגן מיר שטייען האלב נאקעדיגע אויסגעלאסענע נקיבות , להלכה קען מען קיין אידיש ווארט נישט זאגן , און פארשטייך זיך ריינע מחשבות איז דאך אויך נישט מעגליך זיך מצמצם צו זיין, און א מקום קדוש איז דאס נישט ביי מיר און איך בין געווען turned off , און גראדע שאקט ,
איך זע נישט קיין excuse אויף דעם, זיי רייסן אויס שטיקער פון די תורה ,אפגערעדט אז דאס איז ווייט פון חסידות וואס זיי וועלן מיר פארקויפן טאג און נאכט ,קודם זיי א בלויזע ערליכע איד און היט די תורה און האב קדושה , ניטאמאל ביי מאדערן ארטעדאקס שטייען מענער מיט פרויען און דאווענען אינאיינעם,
איך זאג אים איך בין שוין געווען ביי פולע ציונים לענגאויס אמעריקע, יוראפ,ארצנו הקדושה , איך האב נאך אין ערגעץ נישט געזען אזא התנהגות ניטאמאל בדומה לו, סא מיר צו זאגן צו ג'יין מתפלל זיין אויף אזא פלאץ אלץ הייליגקייט און נישט סתם פאר פאן , דאן פארקויף א ברידזש פאר א צווייטען ביטע ! און לאז מיר געמאכט!
בקיצור ער האלט זיך ביי זיינעם פארשטייט זיך .
זאג איך אים הער אויס מאך מיר א דיעל, די וועסט קומען כ"ו אב קיין קרית יואל צו מיין רבי און איך וועל גיין צו דיין רבי, איך האב מיט דיין רבי גארנישט, סא פארוואס זאל איך ג'יין ,אבער אז די קומסט צו מיין ,גיי איך צו דיין

נישט מער און נישט ווייניגער געט ער א ווער ווילד און נעמט זיך שרייען ביזט משיגע ? די גלייכסט צו מיין רבי צו סאטמאר ? מנחם מענדל איז די גרעסטע רבי אין די וועלט, זאג איך אים גראדע אז סאיז דא מער פולקאמע אידן שומרי תורה והמצוות חסידי סאטמאר ווי חב"ד אויף די וועלט, וואס ער האט אויף דעם נישט געהאט וואס צו ענטפערן, למעשה קענסט זיך שטעלן אויפן קאפ, געהעריגע נארסעסיסטען, איך פרעג אין וואס איז א חילוק ווער עס איז גרעסער , איך בעט דיר א טובה איך האלט מיין רבי איז די הייליגסטע , די קום צו מיר און איך גיי צו דיינס, אבער no body home דאס איז איין קליינע דוגמא, איך קען שרייבן ביכער פון אזאנע

 

[כספי]

אגב, מ'רעדט דא אסאך פון 'דור השביעי', דער ריי"ץ אליין האט עס אנדערש גערעכנט, ווען ער שרייבט איבער דער זיבן חסיד'ישע אושפיזין רעכנט ער דער בעש"ט, דער גרויסער מגיד, דער בעל התניא, דער מיטעלער רבי, צמח צדק, מהר"ש, און רש"ב (ספר השיחות תרצ"ז ע' 161. אגרות קודש אדמו"ר הריי"צ חלק ט עמוד תמג, אגרות קודש אדמו"ר מהרמ"ש כרך ד' תש"פ)