א שטיקל יודע ספר ,חחחחדו כאפסט אן די גאנצע אריז"ל ביזנעס פון די פארקערטע זייט, רבי יצחק לוריא איז בסך הכל געוועהן א איד פון מצרים, גראדע א שטיקל תלמיד חכם/יודע ספר זייענדיג א תלמיד פונעם שיטה מקובצת. ביי די 36 יאר האט ער זיך אויפגעהויבן מיט זיין ווייב און קינדער און זיך געצויגן קיין צפת און אויפגעזוכט א איד וואס הייסט חיים ויטאל טענה'נדיג אז מ'האט איהם געהייסן פון הימל אויסצולערנען דעם חיימ'ען געוויסע אזוטרי'שע ענינים (AKA דמיונות). ער האט מיט דעם חיים געלערנט כמעט צוויי יאר, בדרך אגב האבן אנדערע מענטשן זיך אויך צוגעטשעפעט צו דעם ר' יצחק און פרובירט עפעס ארויסצובאקומען פון איהם און ער האט זיי אויך צוגעווארפן אפאר ביינדעלעך, און דערנאך איז ער געשטארבן. דער ר' חיים האט געלעבט נאך 60 יאר היטנדיג די סודות (AKA דמיונות) וואס ר' יצחק האט מיט איהם געלערנט, און פאר'ן שטארבן האט ער געהייסן אז מ'זאל איהם באגראבן צוזאמען מיט רוב פון די כתבים וואס ער האט אפגעשריבן פון ר' יצחק'ס תורות ווייל ס'איז א פערסאנעל זאך וואס האט נאר שייכות צו איהם, און די גאנצע מעשה איז פארגעסן געווארן.
אבער דא קומט די בראך, דער ר' חיים האט געהאט א זוהן שמואל צו וועם ער האט איבערגעגעבן א קליינע טייל פון די דמיונות, דער שמואל האט זיך אנגעטראפן אין דמשק מיט איינער יעקב צמח, דער ר' יעקב האט זייער שטארק געוואלט זעהן די כתבים פון ר' יצחק'ן, בקיצור איין טאג האט ער געהאט א חלום ווי ר' חיים ויטאל זאגט איהם אז ער קען אויפגראבן זיין קבר און ארויסנעמען די כתבים, וכך הוה.
ביז דא האט נאך קיינער נישט געוואוסט פון דעם אריז"ל צו זאגן, נישט פון איהם און נישט פון זיינע כתבים. הגם געוויסע שמועות האבן יא צירקולירט, דער באקאנטער חוקר הקבלה פון איטאליע דער ארי נוהם שרייבט (דרוש מקור אבער א טראסבארער חבר האט מיך געזאגט אז ער האט עס געזעהן אין איינע פון זיינע ספרים) אז ער האט אנגעטראפן א צפת'ער אידל וואס האט געקענט דעם אריז"ל און יענער האט געלייקנט די גאנצע מעשה טענה'נדיג אז ער האט קיינמאל נישט געקענט דעם ר' יצחק אלץ אזא סארט מענטש. אבער וואס, דער יעקב צמח האט געהאט א חבר מיט'ן נאמען אברהם נתן בן אלישע חיים הלוי אשכנזי, דער נתן האט אסאך געלערנט אין דיזע אויסגעגראבענע כתבים פון דעם ר' יצחק'ן. שפעטער האט מען דעם נתן'ן אנגעטראגן א שידוך אין עזה איז ער אהינגעגאנגען וואוינען וואו ער איז באקאנט געווארן אלץ גרויסער מקובל און פועל ישועות וכו' (AKA בעל דמיון) ויקרא שמו בישראל "נתן העזתי". אין מצרים האט אין יענע תקופה זיך אויפגעהאלטן א איד מיט'ן נאמען שבתי צבי און ס'איז דערגאנגען צו זיינע אויערן די שמועה איבער דעם איש פלא נתן פון עזה, שבתי צבי האט זיך נישט געפוילט און אין חודש אדר ה'תכ"ה האט ער זיך אריבערגעכאפט קיין עזה צום דעם נתן'ן צו באקומען "א תיקון פאר זיין פארפייניגטע נשמה", נתן האט אבער נישט געהאלטן אז שבתי'ס נשמה איז פארפייניגט, ער האט ארויסגענומען זיין קאפי פון ר' יצחק'ס כתבים און איהם געוויזן אז לויט ווי ס'שטייט אין דיזע כתבים איז שבתי נישט מער און נישט ווייניגער ווי דער הייליגער משיח אויף וועם שלומי אמוני ישראל ווארטן שוין הונדערטער יארן.
יענע פגישה איז געוועהן א turning point פאר די legacy פון ר' יצחק לוריא, יעצט איז ער שוין נישט סתם א רענדאם מקובל פון צפת, ער איז דער חוזה ונביא וואס האט שוין מיט 100 יאר פריער פאראויסגעזעהן אז ס'גייט קומען אזא הייליגער שבתי צבי וואס גייט אויסלייזן די אידן פון אונטער די גרויזאמע הענט פון די רבנים, אקוראט ווי ישוע המשיח בשעתו. בקיצור, איינמאל די נאמען פון שבתי צבי איז ארויס אויף דער וועלט איז שוין געוועהן א זעלבסטפארשטענדליכע זאך אז די נעמען וואס ער נוצט פאר backing גייען אויטאמאטיש ווערן פעימאס. און פון דעמאלטס און ווייטער איז דער אריז"ל געווארן א household name ווי מ'זאגט, ענד דהעי ליווד העפילי עווער עפטער.
אין אנדערע ווערטער, די גאנצע אריז"ל ביזנעס איז נאר נתן העזתי צו פארדאנקען, און אויך אביסל יעקב צמח. אבער איך גלייב אז ווען ר' יעקב צמח וואלט געוואוסט וואספארא געטשקע מ'וועט פון דעם אריז"ל מאכן וואלט ער געלאזט די כתבים במנוחה. די מוסר השכל פון דעם מעשה איז נישט צו זיין קיין אויבערחכם.
מאכסט מיר לאכן
כ'האב געזעהן ביי איינע פון די גרעסטע אספנים פון אנטיקס א רמב"ם דפוס ראשון מיט גאר שטארקע הגהות פון אר"י ז"ל , נישט געווען סתם א שטיקל יודע ספר
טוה אביסל מער פארש ארבעט