טשערנאבלער מגיד'ס שטעקן

[טייערע חבר]

אלעקסיי מיט זיין פערד און וואגן געפלויגן איבער וועגן און שטעגן (אזוי ווי עראפּלאנען)

Click to shrink...

גלייבסט נישט אין דעם?

 

[נחבי בן ופסי]

גלייבסט נישט אין דעם?

Click to shrink...

דו יא?

 

[טייערע חבר]

דו יא?

Click to shrink...

יא

 

[דער גאלדענער אדלער]

דו יא?

Click to shrink...

האסט מיך אויסגעכאפט ער גלייבט נישט איןנדי זאך אליין נאר בצירוף טיים טרעוועל

 

[דעת תורה]

יא, מסכים... ס'איז גאר ווייט פון פשוט, מער וויפיל דו מיינסט

זאגסט דאך אליין, כל מי שטרח, וואו קומט אריין דא א צדיק'ס פראטעקציע? ס'איז איינע פון די געשמאקע בולשיט וואס חסידות האט אויסגעטראפן.


אמת, ווייל דער איז דאך נישט ארויסגעקומען פון באהעלטעניש ביז צום סוף פונעם שמועס ווען די רבי האט מגלה געווען פארן נשמה אז עס איז דא א איד וואס באהאלט זיך אויס, וואס דאן איז געווען אפגעשמועסט מיטן גבאי אז ער דארף אפפיצן פון פענצטער.

Click to shrink...

ענד יעט, מען זעהט אין חז"ל אז א קינד קען העלפן דעם טאטן בעולם העליון, ווייזט אויס אז עס איז דא אופנים וואס מען קען יא, מען דארף נאר וויסן וויאזוי

(איך פארשטיי אז דו וואלסט געשריבן מיאוס אויף חז"ל אויך, אבער קיפ אין מיינד אז מיר רעדן דא אין די יוניווערס ווי א מאמר חז"ל איז קובע, אז נישט קענסטו סתם איבערהיפן דעם גאנצן עולם העליון און האלטן אז עס איז נישט דא אזוינס בכלל, אין תורה שבכתב - אויף וויפיל דאס איז יא א מקור פאר דיר - שטייט דאך עס נישט).

מיין פוינט איז אז איינער וואס ווייסט נישט וואס און ווען, ער קען נישט די בעיסיקס פון וויאזוי די זאכן ארבעטן, קען דאך נישט אריין רעדן און אפפרעגן זאכן וואס ער האט נישט קיין אנונג דערין

---

איך האב מקובל* אז דער איד האט געהאט איי קאנטאקט מיט די פענסטער א גאנצע צייט

*פון די זעלבע סאורס וואס דו האסט גענומען דיין ווערסיע...

 

[מי אני]

הרב דר. נתן סליפקין ברענגט טאקע ארויס אז אין די מקורות בחז״ל טרעפט מען נאר אז ברא מזכה אבא (או תלמידו שלמדו בחייו), אבער עס איז נישט שייך אז איינער זאל העלפן א צווייטן סתם בעולם האמת אלס אזא סארט ״טרענספער״, כמבואר במהר״ם אלשקר (סימן קא) ומהר״ם חלאווה (סימן יז). ער קריטיקירט די תשובה אין מנחת אשר (ח״ב סימן נח) וועלכעס זאגט אז מ׳קען יא.

ער שרייבט:

This is how classical Judaism gets reformed. And it's not a good reform. Because when you allow for mitzvos to be outsourced, you teach people that they can buy Heaven instead of earning it, and you commercialize the mitzvos instead of having them as means for personal growth. The classical view, still maintained by people such as Rav Tzvi Kushlefsky, needs to be taught and strengthened, not discarded​

Click to shrink...

ובפרט ביי די מעשה וואו עס שמעקט שטארק פון געלט, און ווי איך האב צוגעברענגט אויבן פון די טענת המשכילים נגדו. איז אָננעמענדיג אז ער איז געווען אַן אדם גדול ושלא להוציא לעז עליו, איז ענדערשער צו לייקענען די מעשה אנשטאטס פארענטפערן די מעשה (און דאס איז נאך בעפאר׳ן צוקומען צום חלק המעל טבעי שבו).

 

[נחבי בן ופסי]

ענד יעט, מען זעהט אין חז"ל אז א קינד קען העלפן דעם טאטן בעולם העליון, ווייזט אויס אז עס איז דא אופנים וואס מען קען יא, מען דארף נאר וויסן וויאזוי

(איך פארשטיי אז דו וואלסט געשריבן מיאוס אויף חז"ל אויך, אבער קיפ אין מיינד אז מיר רעדן דא אין די יוניווערס ווי א מאמר חז"ל איז קובע, אז נישט קענסטו סתם איבערהיפן דעם גאנצן עולם העליון און האלטן אז עס איז נישט דא אזוינס בכלל, אין תורה שבכתב - אויף וויפיל דאס איז יא א מקור פאר דיר - שטייט דאך עס נישט).

מיין פוינט איז אז איינער וואס ווייסט נישט וואס און ווען, ער קען נישט די בעיסיקס פון וויאזוי די זאכן ארבעטן, קען דאך נישט אריין רעדן און אפפרעגן זאכן וואס ער האט נישט קיין אנונג דערין

Click to shrink...

א זון אדער א רבי? וואס שטייט אין חז"ל? הייסט מען מאכט א בנין 'אב'?

איך האב מקובל* אז דער איד האט געהאט איי קאנטאקט מיט די פענסטער א גאנצע צייט

*פון די זעלבע סאורס וואס דו האסט גענומען דיין ווערסיע...

Click to shrink...

דו מעשה גייט דאך אז ער איז געווען באהאלטן בשעת ער האט געהערט ווי די נשמה רעדט, נאר שפעטער ווען די רבי האט מגלה געווען אז ער ווייסט אז ער באהאלט זיך איז ער ארויסגעקומען. ער האט טאקע געהאט איי קאנטעקט מיט די פענסטער די גאנצע צייט פון ווען ער איז ארויסגעקומען, אבער דאן איז שוין די גבאי לאנג נישט דארטן געווען.

 

[נחבי בן ופסי]

יא

Click to shrink...

ס'איז א פרי קאנטרי, ביסט בארעכטיגט צו גלייבן אין וואס דו ווילסט.

אנדערע גלייבן אין א ציין מלאך.

 

[דעת תורה]

הרב דר. נתן סליפקין ברענגט טאקע ארויס אז אין די מקורות בחז״ל טרעפט מען נאר אז ברא מזכה אבא (או תלמידו שלמדו בחייו), אבער עס איז נישט שייך אז איינער זאל העלפן א צווייטן סתם בעולם האמת אלס אזא סארט ״טרענספער״, כמבואר במהר״ם אלשקר (סימן קא) ומהר״ם חלאווה (סימן יז). ער קריטיקירט די תשובה אין מנחת אשר (ח״ב סימן נח) וועלכעס זאגט אז מ׳קען יא.

ער שרייבט:

ובפרט ביי די מעשה וואו עס שמעקט שטארק פון געלט, און ווי איך האב צוגעברענגט אויבן פון די טענת המשכילים נגדו. איז אָננעמענדיג אז ער איז געווען אַן אדם גדול ושלא להוציא לעז עליו, איז ענדערשער צו לייקענען די מעשה אנשטאטס פארענטפערן די מעשה (און דאס איז נאך בעפאר׳ן צוקומען צום חלק המעל טבעי שבו).

Click to shrink...

לגבי געלט, דארף מען נישט צוקומען צו קיין גרויסע ראיות, גאר אסאך חסיד'ישע רבי'ס האבן בפירוש פארלאנגט געלט, און צומאל גרויסע געלטער, פאר פועל'ן ישועות. עס איז געווען א אינערליכע מערכה דערוועגן צווישן די צדיקים אליינס, אסאך האבן טאקע דאס נישט געגליכן.

אפגערעדט, פדיונות איז אלעמאל געווען א תנאי קודם למעשה, באזירט אויף מקורות בחז"ל

איך כאפ נישט וואס דו ביסט מרויח מיטן לייקענען די מעשה, אנלעס דו ווילסט זאגן אז צדיקים האבן קיינמאל נישט פארארבעט קיינע תיקונים פאר נשמות בעולם העליון. ווי לאנג דער פאקט באשטייט אז אסאך פלעגן רייסן גרויסע געלטער, און אז אלע פלעגן זאגן וועגן תיקוני נשמות, טוט מען נישט אויף קיין סאך מיטן קוועסטשאנען די ספעציפישע מעשה (וואס איז גראדע לאו דוקא א געלט מעשה בכלל, התקשרות האט דאך נישט מיט געלט עס קען פונקט אזוי מיינען זיך שטופן צו כאפן שיריים).

 

[פידעל קאסטרא]

אינטערעסאנט ווי אזא גרויסע חלק פון די עם חכם ונבון איז געפאלן פאר אפאר שוי שפילערס, און פון די גאר קלוגע מתנגדים איז גארנישט געבליבן.

 

[אפענער]

אינטערעסאנט ווי אזא גרויסע חלק פון די עם חכם ונבון איז געפאלן פאר אפאר שוי שפילערס, און פון די גאר קלוגע מתנגדים איז גארנישט געבליבן.

Click to shrink...

ווייל דו דרייסט זיך צווישן חסידים מיינט נישט אז פון די מתנגדים איז גארנישט געבליבן

 

[פידעל קאסטרא]

ווייל דו דרייסט זיך צווישן חסידים מיינט נישט אז פון די מתנגדים איז גארנישט געבליבן

Click to shrink...

געבליבן אפאר אנגעזעצטע חברה וואס אידישקייט מיינט ביי זיי דעפרעסיע.

די אנדערע זענען אדער געווארן חסידים אדער גוים.

 

[אפענער]

וואס זענען מאדערן ארטאדאקס אויב נישט מתנגדים (ע"פ רוב, חוץ @יששכר כץ)?

 

[וואלווי]

דו מוזט יענעם דן זיין לכף זכות, ס'איז מוצשב"ק דו ווייסט וואספארא עבודה אונזער @וואלווי לייגט אריין דורך דעם שב"ק? דו ווייסט וויפיל תיקונים אונזער @וואלווי איז מתקן דורכ'ן שבת, אפילו מיט נשמות וואס זענען בכלל נישט געווען מקושר מיט עם, ווי באקאנט איז @וואלווי בכלל נישט מקפיד אויף קשרים און דבקות, אויב קוקט דער נשמה אויס גוט גייט גלייך א ברכה און א בּאלדיגער תיקון אהנע שאלות. און נאכדעם מוצ"ש קומען די פייער אבער איינער וואס ווייסט דערפון און האט שוין מיטגעהאלטן דעם עבודת הקודש דער האט נישט קיין קשיות נאר תירוצים

Click to shrink...

@דער גאלדענער אדלער

איך רעזערוו א פלאץ אין דיין היכל...
אין די היכל פון duck fat, תיקון הנפש והגוף באנעזאם. ס'גייט גיין א רויעך. עקטואלי, איך בין שוין גרייט, מחד בשבתא לשבתא

ר' נחמן זאל מיך נאר נישט פרובירן ארויס שלעפן מיט די פאות. ער וועט בלייבן מיט די פאות אין די הענט...

 

[דער גאלדענער אדלער]

ר' נחמן זאל מיך נאר נישט פרובירן ארויס שלעפן מיט די פאות. ער וועט בלייבן מיט די פאות אין די הענט...

Click to shrink...

ביסט משוגע?! ר' נחמן זעענדיג אזאנע תיקונים וועט ער זיך מיט זעצן מיט אונז, פארגעס פון די לאנגע פיאות, ער וועט נאך באשטעלן עטליכע דיקע קיובאן ציגארן געטינקן אין דבש חי מיט פיינע בוירבאן נוסח מארק טוועין. ווען ער האט געלעבט דארט אין אוקריינא זעהט אויס איז נישט געווען נאר סתם לאנגע פיאות, וואס האט ער דען געוויסט עפעס בעסערס?

 

[וואלווי]

וואס זענען מאדערן ארטאדאקס אויב נישט מתנגדים (ע"פ רוב, חוץ @יששכר כץ)?

Click to shrink...

מאדערן ארטאדאקס זענען ערשט חסידים.
מ'ריפט עס אין זייער קרייז neo-chasidism.
א דוגמא איז הרב משה וויינבערגער, אן אמעריקאנער גדול וואס איז א full fledged חסיד, וואס איז משגיח/משפיע אין YU, הלואי אויף אונז אלע חסידים אז די השפעה זאל משפיע זיין ווי ער איז משפיע דארט.

בכלל, די new age אפענע יודישקייט, ווי זלמן שעכטער, ארטור גרין, וכו' וכו' זענען קנאפ פרום, אבער מלא וגדוש חסידות און קבלה, זייער השפעה איז סאך ברייטער ווי תורה ויראה און בית מדרש גבוה..

מתנגדים היינט צוצטאגס מיינט אויבערחכמים וואס נוצן די תורה צו קלאפן אויף יענעם, ביז דערווייל איז די אלטרא-חרדים, חסידישע און ליטווישע, די מתנגדים בימינו.

 

[וואלווי]

ביסט משוגע?! ר' נחמן זעענדיג אזאנע תיקונים וועט ער זיך מיט זעצן מיט אונז, פארגעס פון די לאנגע פיאות, ער וועט נאך באשטעלן עטליכע דיקע קיובאן ציגארן געטינקן אין דבש חי מיט פיינע בוירבאן נוסח מארק טוועין. ווען ער האט געלעבט דארט אין אוקריינא זעהט אויס איז נישט געווען נאר סתם לאנגע פיאות, וואס האט ער דען געוויסט עפעס בעסערס?

Click to shrink...

ס'כדאי צו לערנען אביסל ר' נחמן, ער איז גאר די מבין אין culinary arts תיקונים:

וז"ל תורה י"ט בענין ingredients:

Click to shrink...

וְכָל חָכָם פָּשׁוּט [פֵּרוּשׁ, שֶׁהוּא חָכָם לְבַד אַף עַל פִּי שֶׁאֵינוֹ צַדִּיק] יָכוֹל לֵידַע הָאוֹתִיּוֹת שֶׁבּוֹ נִבְרָא הַדָּבָר הַזֶּה שֶׁאוֹכֵל כִּי מי שיּוֹדֵעַ הַכּחַ שֶׁל מְתִיקוּת וּמְרִירוּת, חֲרִיפוּת וּמְלִיחוּת שֶׁזֶּה מְרַכֵּךְ וְזֶה מַקְשֶׁה, זֶה מַגְדִּיל וְזֶה מַקְטִין, זֶה מְכַוֵּץ וְזֶה מַרְחִיב וְיוֹדֵעַ הִתְחַלְּקוּת הָאוֹתִיּוֹת שֶׁנֶּחֱלָקִין לְשָׁלשׁ אִמּוֹת אמ"ש וְשֶׁבַע כְּפוּלוֹת, וּשְׁנֵים עָשָׂר פְּשׁוּטוֹת וְיוֹדֵעַ הָאוֹתִיּוֹת הַשַּׁיָּכִים לְכָל סְפִירָה וּסְפִירָה וְיוֹדֵעַ כּחַ שֶׁל כָּל סְפִירָה, שֶׁזֶּה רַךְ וְזֶה קָשֶׁה וְכוּ' אֲזַי עַל יְדֵי שֶׁטּוֹעֵם אֵיזֶה דָּבָר אוֹ רוֹאֶה אֵיזֶה דָּבָר הוּא יוֹדֵעַ וּמֵבִין הַצֵּרוּפֵי אוֹתִיּוֹת שֶׁבּוֹ נִבְרָא זֶה הַדָּבָר כִּי כָּל דָּבָר נִשְׁתַּנֶּה בְּטַעְמוֹ וְרֵיחוֹ וּתְמוּנָתוֹ

Click to shrink...

דאס הייסט נחל נובע מקור חכמה...

 

[מי אני]

לגבי געלט, דארף מען נישט צוקומען צו קיין גרויסע ראיות, גאר אסאך חסיד'ישע רבי'ס האבן בפירוש פארלאנגט געלט, און צומאל גרויסע געלטער, פאר פועל'ן ישועות. עס איז געווען א אינערליכע מערכה דערוועגן צווישן די צדיקים אליינס, אסאך האבן טאקע דאס נישט געגליכן.

אפגערעדט, פדיונות איז אלעמאל געווען א תנאי קודם למעשה, באזירט אויף מקורות בחז"ל

איך כאפ נישט וואס דו ביסט מרויח מיטן לייקענען די מעשה, אנלעס דו ווילסט זאגן אז צדיקים האבן קיינמאל נישט פארארבעט קיינע תיקונים פאר נשמות בעולם העליון. ווי לאנג דער פאקט באשטייט אז אסאך פלעגן רייסן גרויסע געלטער, און אז אלע פלעגן זאגן וועגן תיקוני נשמות, טוט מען נישט אויף קיין סאך מיטן קוועסטשאנען די ספעציפישע מעשה (וואס איז גראדע לאו דוקא א געלט מעשה בכלל, התקשרות האט דאך נישט מיט געלט עס קען פונקט אזוי מיינען זיך שטופן צו כאפן שיריים).

Click to shrink...

די ספעציפישע מעשה ברענגט בפירוש ארויס די געלט חלק, אז דער מת וואס האט אים געגעבן געלט קען ער ראטעווען. יעצט, הגם אז עס זענען טאקע דא מקורות בחז״ל פון המביא דורון לת״ח (ברכות י ע״ב, כתובות קה ע״ב) וכדומה, מאכט אבער די מעשה דערפון אן עיקר אז דאדורך עטשיווט מען סעלוועישאן אין די היערעפטער (יא יא, אזוי ווי עס הערט זיך…). און אזוי ווי דו זאגסט, איז געווען א התנגדות דערצו אינערהאלב די צדיקים גופא. אין קורצן, ווען די מעשה ווערט פארציילט פאר א פרעמדן, ברענגט דאס נישט ארויס ביי אים א הערצה פאר׳ן מגיד. וא״כ טוב שישתקע הדבר, און מ׳זאל ענדערשער לייקענען די מעשה.

ובנוגע תיקון נשמות בכלל, איז דאס סתם אזוי נישט אזוי שווער, טאמער איז דער צדיק דאס מתקן מיט׳ן מקבל זיין יענעם׳ס עונש אויף זיך אליינס (הגם אז דאס איז אויך א מער קריסטליכע גישה וד״ל), אדער אז ער נעמט אויף זיך צו מתקן זיין אט דאס וואס יענער האט פוגם געווען בחטאו וכדומה; עכ״פ אויב גייט מען מיט אזא סארט טעאורגישע גישה צו דעם אלעם. אבער די מעשה נעמט דאס מער ווי דעם: סיי דורך דעם אז דאס ארבעט דורך די טרענספער פון די מצות פון איינער צום צווייטן, און סיי אז, עכ״פ אין די מעשה, האט דאס מיט דער וועלכער האט אים באצאלט דערפאר.

 

[וואלווי]

לגבי געלט, דארף מען נישט צוקומען צו קיין גרויסע ראיות, גאר אסאך חסיד'ישע רבי'ס האבן בפירוש פארלאנגט געלט, און צומאל גרויסע געלטער, פאר פועל'ן ישועות. עס איז געווען א אינערליכע מערכה דערוועגן צווישן די צדיקים אליינס, אסאך האבן טאקע דאס נישט געגליכן.

אפגערעדט, פדיונות איז אלעמאל געווען א תנאי קודם למעשה, באזירט אויף מקורות בחז"ל

Click to shrink...

לשון פון רמב"ן פר' תולדות:

ומה שאמר לברך אותו אחר עשות לו המטעמים איננו שכר האכילה ושחד בהם אבל רצה ליהנות ממנו שתהיה נפשו קשורה בנפשו בעת ההנאה ויברך אותו בחפץ מלא ורצון שלם או שהיה יודע בנפשו כי אחר האכילה היתה מתענגת ושמחה ויחול עליה רוח הקודש כענין ועתה קחו לי מנגן והיה כנגן המנגן ותהי עליו יד ה' (מלכים ב ג טו)

Click to shrink...

אז ס'ארבעט פאר עשיו קען עס ארבעטען פאר אונז..

 

[אפענער]

מאדערן ארטאדאקס זענען ערשט חסידים.
מ'ריפט עס אין זייער קרייז neo-chasidism.
א דוגמא איז הרב משה וויינבערגער, אן אמעריקאנער גדול וואס איז א full fledged חסיד, וואס איז משגיח/משפיע אין YU, הלואי אויף אונז אלע חסידים אז די השפעה זאל משפיע זיין ווי ער איז משפיע דארט.

בכלל, די new age אפענע יודישקייט, ווי זלמן שעכטער, ארטור גרין, וכו' וכו' זענען קנאפ פרום, אבער מלא וגדוש חסידות און קבלה, זייער השפעה איז סאך ברייטער ווי תורה ויראה און בית מדרש גבוה..

מתנגדים היינט צוצטאגס מיינט אויבערחכמים וואס נוצן די תורה צו קלאפן אויף יענעם, ביז דערווייל איז די אלטרא-חרדים, חסידישע און ליטווישע, די מתנגדים בימינו.

Click to shrink...

איך רעד נישט פון חסיד'ישע ווארימקייט, איך רעד פון די אמונה אין מופתים והמסתעף. איך קען נישט קאמענטן אויף יעדן פערזענליך אבער ארטור גרין גלייב איך אז ער גלייבט נישט דערין (מסתם @יששכר כץ אויך נישט)

Hasidism Without Supernaturalism