- זיך איינגעשריבן
- אקט. 28, 2024
- מעסעדזשעס
- 164
- רעאקציע ראטע
- 388
- פונקטן
- 63
איינער פון די גרעסטע און מערסט רעוואלוציאנערע געדאנקען אין דער וויסנשאפטליכער היסטאריע איז אן קיין ספק דער טעאריע פון "עוואלוציע דורך נאטורליכע סעלעקציע", א טעאריע וועלכע האט גענצליך געטוישט די גאנצע וועג ווי מיר פארשטייען לעבן און די פארשידענע באשעפענישן אויף דער ערד... דער געדאנק איז ערשט פארגעשטעלט געווארן דורך דעם בריטישן נאטוראליסט טשארלס דארווין אין 1859, און דאס האט אויפגעשאקלט די גאנצע וועלט פון קאפ ביז פיס.
טשארלס דארווין איז געבוירן געווארן אין שרואסבורי, ענגלאנד, אין 1809, און שוין פון קליינקינד אן איז ער געווען אבנארמאל באגייסטערט פון די נאטור און באשעפענישן. ווען ער איז אנגעקומען צי זיינע צענערלינג יארן איז ער זיך געגאנגען לערנען מעדיצין און שפעטער טעאלאגיע, אבער זיין הארץ איז אלעמאל געווען מיט דער נאטור. אין 1831, ווען ער איז געווען בלויז 22 יאר אלט, האט ער באקומען א איינמאליגע געלעגנהייט צו פארן אויף א פינף יאריגע לאנגע פארשונגס רייזע אויף דעם שיף "ביגל", וועלכע האט אים געפירט ארום די גאנצע וועלט און געשענקט אים די ערפארונגען וואס האבן אים שפעטער געפירט צו זיין גרויסע טעאריע…
דורך די רייזע האט דארווין געזען טויזנטער פארשידענע באשעפענישן, פון די פון די גאלאפאגאס אונזלען ביז די פארפרוירענע ראיאנען פון דרום אמעריקע. דורך אויס זיינע אבזערוואציעס האט ער אויפגעפאסט ווי די פייגלען אין איין אינזעל האבן אנדערע סארטן שנאבלען ווי זייערע קרובים אין אן אנדערע נאנטער אינזעל, ער האט געזען ווי טייגערס, לייבן און אנדערע באשעפענישן פון פארשידענע סייזעס לעבן אין פארשידענע ערטער, און ער האט זיך אנגעהויבן פרעגן: פארוואס זענען דא אזויפיל פארשידענע סארטן באשעפענישן? און פון ווי האבן זיי אלע באקימען זייערע פונקטליכע צוגעפאסטע אייגנשאפטן וואס פעלט זיי אויס צו קענען איבערלעבן אין די פלעצער ווי זיי דרייען זיך?
(עס איז וויכטיג אנצוציינען אז דארווין איז נישט געווען דער איינציגסטער וועלכער האט אויפגעקומען מיט דעם געדאנק פון עוואלוציע דורך נאטורליכע סעלעקציע. אין דער זעלבער צייט, האט אן אנדערער בריטישער נאטוראליסט מיטן נאמען אלפרעד רוסעל וואלעס, אויך אנטוויקלט די זעלבע טעאריע, און האט אפילו געשיקט דארווין א בריוו מיט זיינע געדאנקען אין 1858. דאס איז געווען דאס וואס האט געצווינגען דארווין צו באשליסן אז ער מוז פובליצירן זיינע אייגענע געדאנקען וואס ער האט שוין דורכגעטאן פאר זיך אליינס פאר עטליכע יארן...
ביידע וויסנשאפטלער האבן פארגעשטעלט זייערע געדאנקען צוזאמען ביי דער לינעאן סאסייעטי אין לאנדאן, און איין יאר שפעטער, האט דארווין ארויסגעגעבן זיין בוך "the origin of species", וועלכע האט דעטאלעזירט דעם גאנצן מעכאניזם פון נאטורליכע סעלעקציע.)
צו פארשטיין דעם קאנצעפט, דארף מען ערשט פארשטיין עטליכע וויכטיגע יסודותדיגע פרינציפן וועלכע זענען נוגע פאר אלע לעבעדיגע באשעפענישן.
ערשטנס, יעדע באשעפעניש האט א נטיעה צו פראדוצירן מער קינדער ווי וואס קענען למעשה איבערלעבן. ווי למשל אויב א מייז וואלט ווען געהאט צוויי קינדער און יעדע פון זיי צווי וואלטן אויך געהאט נאך צוויי קינדער, וואלט דער צאל געוואקסן אין א עקספנענטשעל וואוקס: 2, 4, 8, 16, 32, 64, און אזוי ווייטער... אויב וואלט דאס אזוי ווייטער געגאנגען, וואלט די וועלט געווארן פולשטענדיג איבערגעפולט מיט מייז אין בלויז אפאר יאר!
אבער למעשה קומט דאס נישט צושטאנד ווייל די טבע האט איר אייגענע וועג צו קאנטראלירן די באפעלקערונג. נישט אלע קינדער לעבן איבער ביז די עלטער וואס פעלט זיך אויס זיך צו קענען רעפראדוצירן, נישט אלע טרעפן גענוג עסן, נישט אלע קענען אנטלויפן פון זייערע פיינט, און נישט אלע קענען זיך בכלל רעפראדוצירן. דאס איז וואס דארווין האט גערופן "דער קאמף פארן לעבן" א קאנקורענץ צווישן באשעפענישן פאר לימיטירטע רעסאורסן ווי עסן, וואוינארט, און חברים.
דער צווייטער וויכטיגער עלעמענט איז אז צווישן אלע באשעפענישן פון דער זעלבער סארט זענען פארהאן קליינע טוישינגען. צוויי ברידער פון דער זעלבער משפחה זענען נישט איידענטיש, איינער איז העכער, דער אנדערער נידעריגער, איינער שנעלער, דער אנדערער גרעסער, איינער מיט בעסערע אויגן, דער אנדערער מיט בעסערע הערקראפט. די פארשידנארטיקייטן זענען קליין, אבער זיי זענען דא און זיי זענען קריטיש פאר דעם גאנצן פראצעס פון עוואלוציע.
היינט וויסן מיר אז די חלוקים ווערן פאראורזאכט דורך רענדאם מיוטאציעס - קליינע פארענדערונגען אין די DNA וועלכע קומען צושטאנד בלויז דורך צופאל. געוויסע פון די מוטאציעס זענען שעדליך, געוויסע זענען נייטראל, און א פאר זענען אפילו נוצבאר. דאס איז כאילו די טבע באקומט רויע מאטעריאל צו ארבייטן מיט. ווען יעדע באשעפעניש איז ביסל אנדערש, קען דער פראצעס פון נאטורליכע סעלעקציע אנהייבן ארבייטן.
איצט קומט די דריטע און וויכטיגסטע חלק פון דער טעאריע: נאטורליכע סעלעקציע זעלבסט. אין יעדער דור זענען עטליכע אינדיווידועלן בעסער צוגעפאסט צו זייער ענווייראמענט ווי אנדערע. אויב א הערש קען שנעלער לויפן פון זיינע חברים, האט ער בעסערע שאנסן צו אנטלויפן פון חיות וואס זיכען אים צי פארציקען. אויב א פלאנצונג קען זיך בעסער באשיצן קעגן אינזעקטן, וועט עס האבן מער שאנסן צו איבערלעבן און זיך צו ווייטער ריפראדאצירן. אויב א פויגל האט א שנאבל וועלכער איז בעסער צוגעפאסט צו זיין סארט עסן, וועט ער געפינען מער ערנערונג און ער וועט קענען אויפציען מער קינדער...
די באשעפענישן וועלכע לעבן איבער און זיי ריפראדאצירן זיך ווייטער, געבן ווייטער איבער זייערע גוטע אייגנשאפטן צו זייערע קינדער, און זייערע קינדער פאר זייערע קינדער און אזוי ווייטער. איבער פילע דורות, וועלן די גוטע אייגנשאפטן ווערן מער אפט, בשעת די שלעכטע אייגנשאפטן וועלן ווערן מער און מער זעלטן. עווענטועל, נאך טויזנטער און אפילו מיליאנען דורות, וועט די גאנצע פאפולאציע זיך פארענדערן.
איינער פון די מער באקאנטע ביישפילן ווי מען האט געקענט ממש מיטלעבן עוואלוציע אין אקציע, אין אונזערע צייטן איז דער פאל פון די "פעפערד מאטס" (א געוויסע אינזעקט וואס לעבט אויף ביימער) אין ענגלאנד. בעפאר דער אינדוסטריעלער רעוואלוציע זענען רוב פון די אינזעקטן געווען מער א לעכטיגע ברוין קאליר, וואס האט זיי געהאלפן זיך צו באהאלטן אויף די ליכטיגע ברוינע שטאמען פון די ביימער. דארט זענען זיי געווען כמעט אוממעגליך צו זען פאר די רויב פייגל וואס לאקערן אויף זיי. אבער ווען פאבריקן האבן אנגעהויבן ארויסבלאזן רויעך און שמוץ, זענען די שטאמען פון די ביימער געווארן מער און מער טונקלער. פלוצלונג האבן די ליכטיגע אינזעקטן אנגעהויבן ארויסשטיין ווי שיינעדיגע פינטלעך קעגן די טונקלע הינטערגרונט פון די שטאם פון דער בוים , און זיי זענען מיטאמאל געווארן אסאךגרינגער צו כאפן פאר די רויב פייגלעך.
אין דער זעלבער צייט האבן די זעלטענע טונקלערע חלק פון די אינזעקטן פלוצלונג באקומען א גרויסן עדווענטעדזש איבער די מער ליכטיגע ווערסיע פון מאטס. זיי האבן זיך געקענט בעסער באהאלטן אויף די טונקלערע בוים שטאמען, און ממילא האבן זיי געהאט אסאך בעסערע שאנסן צו איבערלעבן און זיך פארטאפלען. און טאקע אין א פאר צענדליגע יאר האבן זיך די יוצרות איבערגעדרייט - דער איבערוויגענדע טייל פון די מאטס זענען געווארן טונקל! (וויבאלד די וואס זענען נישט געווארן מער טונקל האבן עס טאקע נישט איבערגעלעבט). דאס איז א קלאסישער ביישפיל פון ווי עוואלוציע קען פארקומען אין א רעלאטיוו קורצער צייט ווען דער סעלעקציע דרוק איז שטארק גענוג.
ווען מיר וואלטן נישט געהאט אנטוויקלט די טעאריע פון עוואלוציע אין יענע צייט, וואלט דאס געווען א גרויסע ווינדער, נעמליך די קאליר פון די אונזעקטן איז ממש די זעלבע ווי די קאליר פון דער בוים אויף וואס ער לעבט, ווי אזוי איז מעגליך בלויז דורך צופאל זאל די קאליר ממש זיין די זעלבע קאליר וואס העלפט די אינזעקטן זיך באהאלטן? אבער אט דאס איז וואס עוועלאציע איז אינז מסביר.
א מער דערשרעקענדער און פראקטישער ביישפיל פון עוואלוציע קענען מיר זען אין באקטעריע וועלכע אנטוויקלען רעזיסטענץ קעגן אנטיביאטיקס. ווען מעדיצינישע דאקטוירים באהאנדלען א פאציענט מיט אנטיביאטיקס, ווערן רוב באקטעריע אין דעם קערפער אויסגעמעקט. אבער צומאל זענען פארהאן איינצלנע באקטעריע וואס האבן א מיוטאציע אין זייער DNA וועלכע מאכט זיי מער רעזיסטענט און עס שטארקט זייערע מעגליכקייטן צו קענען מלחמה האלטן קעגן דעם ספעציפישן אנטיביאטיק.
די רעזיסטענטע באקטעריע לעבט איבער בשעת אלע אנדערע ווערן אויסגעמעקט, און זיי באקומען פלוצלונג א פרייע פעלד צו זיך צו פארמערן אן קיין קאנקורענץ. זיי צוטיילן זיך שנעל און פראדוצירן מיליאנען נייע רעזיסטענטע באקטעריע, יעדע איינע מיט דער זעלבער מוטאציע וואס מאכט זיי אומשטערבליך פאר דעם ספעציפישן אנטיביאטיק. אזוי נעמט עוואלוציע א מעדיצין וועלכע איז געווען ווירקזאם און מאכט עס נוצלאז....
איינער פון די מער פאסצינירנדע אספעקטן פון עוואלוציע איז ווי אזוי באשעפענישן אנטוויקלען אומגלויבליך ספעצייליזירטע אדאפטאציעס פאר זייער ענווייראמענט. נעם למשל דעם בלינדן מאול-ראט (נעיקעד מאול ראט), א מערקווירדיגע חיה וועלכע לעבט אין אונטערערדישע טונעלן אין מזרח אפריקע. די באשעפעניש האט אנטוויקלט א גאנץ מערקווירדיגע פיזיאלאגיע: זיי זענען כמעט בלינד, זייער הויט איז כמעט האר-לאז, און זיי לעבן אין קאלאניעס ענליך צו טערמייטס, מיט א "קעניגין" וועלכע איז די איינציגע וואס געבוירט קינדער.
די מאול-ראטס האבן אנטוויקלט די מערקווירדיגע פעאיגקייט צו לעבן פאר גאר א לאנגע צייט אן קיין פרישע אקסיגען. זיי קענען איבערלעבן 18 מינוט אן אטעמען! עפעס וואס וואלט געהרגעט רוב מאמאלען. זיי זענען אויך כמעט פולקאם אימיונד צו ראק, א קראנקהייט וועלכע אפעקטירט כמעט אלע אנדערע מעמאלס. אזוי אויך זענען זיי רעזיסטענט צו כמעט יעדע פארום פון צער, זייער נערוון סיסטעם רעאגירט נישט אויף אומשטענדן וואס פאראורזאכט פאר יעדע אנדערע מעמאל שווערע ווייטאג און פיין.
די אדאפטאציעס זענען דער רעזולטאט פון מיליאנען יאר פון עוואלוציע אין א זייער ספעציפישן ענווייראמענט
נאך אאינטערעסאנע אספעקט פון עוואלוציע איז די גרויסע ווערייעטי פון די טעמפא ווי לאנג עס קען נעמען. אין עטליכע פעלער קען עוואלוציע פארקומען אויסערגעווענליך שנעל. אן איין ביישפיל איז ווי די פייגלעך אויף די גאלאפאגאס אינזלען ("פינטשעס" אויב איך האב דאס גוט געספעלט) אדאפטירן זיך צו פארשידענע מיני זאמען און קערענדליך. אין טרוקענע יארן ווען ווייכע זאמען זענען שווערער און מער זעלטן צו טרעפן, דריקט נאטורליכע סעלעקציע לטובת די פינטשעס מיט גרעסערע, שטערקערע שנאבלען, וואס קענען אויפברעכן די הארטע זאמען. אין רעגנדיגע יארן ווען עס זענען דא אסאך מער פון די ווייכע זאמען, האבן פינטשעס מיט קלענערע שנאבלען אן אדוואנטאדזש.
פארשער האבן דאקומענטירט דראמאטישע פארענדערונגען אין די דורכשניטליכע גרויסקייט פון שנאבלען צווישן איין יאר און דעם נעקסטן, אפהענגיג פון די וועטער ענווייראמענט. און דאס צייגט אונז אז עוואלוציע איז נישט כסדר א גלייכער, פאמעלעכער פראצעס עס קען זיין אויסערגעווענליך שנעל ווען דער ענווייראמענטאלער דרוק איז גענוג שטארק.(די ספעציפישע פייגל וואס דארווין האט אבזעווירט ווערט טאקע היינט אנגערופן "דארווינס פינטשעס"...)
איינער פון די קאמפליצירטסטע און אינטערעסאנטסטע אספעקטן פון עוואלוציע איז "קא-עוואלוציע". נעמליך ווען צוויי אדער מער סארטן באשעפענישן אנטוויקלען זיך צוזאמען איבער צייט, יעדע איינס באיינפלוסנדיג די עוואלוציע פון די אנדערע. א קלאסישער ביישפיל איז די שייכות צווישן בלומען און זייערע פאלינאטארס (באשעפענישן וואס טראגן איבער שטויב פון בלומען).
אן Angraecum sesquipedale האט א נעקטאר פייפ וואס איז קרוב צו צוויי פיס טיף. ווען דארווין האט ערשט געזען דעם בלום אין 1862, האט ער געטראכט אז לכאורה מוז עקזיסטירן אן אינזעקט מיט א צונג וואס איז גענוג לאנג צו דערגרייכן דעם טיפן נעקטאר. ווען ער האט דאס איבערגעזאגט פאר אנדערע, האט אים יעדער אויסגעלאכט... ווער האט דעמאלס געהאט געהערט פון א אינזעקט מיט א 20 אינטש לאנגע צונג?
אבער 1903, 41 יאר נאך דארווין'ס טויט, האבן נאטוראליסטן טאקע אנטדעקט אזא אינזעקט! די אינזעקט ווערט גערופען " Xanthopan morganii praedicta". דער אונזעקט האט באמת א 20 אינטש לאנגע צונג וועלכע איז פערפעקט אדאפטירט צו דערגרייכן דעם נעקטאר אין די הארץ פון דער בלום. די בלום און דער אינזעקט האבן עוואלירט צוזאמען, די בלום איז געווארן טיפער צו צווינגען דעם אינזעקט צו קריכן טיף נאך דעם נעקטאר און אזוי זיכער מאכן צו באשטויבן די גאנצע בלום, בשעת דער אינזעקט האט אנטוויקלט א לענגער צונג צו קענען דערגרייכן דעם טייערן נעקטאר!
ווי יעדע רעוואלוציאנערע אידיא, האט דארווין'ס טעאריע פון עוואלוציע דורך נאטורליכע סעלעקציע זיך אנגעשטויסן אין פיל קריטיק און אפאזיציע. אין דארווין'ס צייטן איז די מענטשהייט נישט אזוי ווייט געווען אויפגערעגט איבער דעם געדאנק אז חיות און געוויקסן קענען זיך טוישן איבער צייט (דאס איז געווען שוין באקאנט), נאר ענדערשט איבער דעם געדאנק אז מענטשן זענען אפשטאמיגע פון עפפס. די ציזאמשטעל פון מענטשן צו חיות איז געווען אן סתירה צו פילע רעליגיעזע גלויבינגען.
מערסטנס פון דער קריטיק איז געקומען פון די רעליגיעזע עולם, וועלכע האבן געגלויבט אין דער ביבלישער דערציילונג פון בריאה. זיי האבן געשריגן אז עס איז א סתירה צו די פסוק "ויברא אלקים את האדם בצלמו". אנדערע האבן טענהט אז די טעאריע איז פשוט נישט מעגליך, ווי קען אזא קאמפליצירטער זאך ווי אן אויג אדער הארץ זיך אנטוויקלען דורך א צופאל?
דארווין זעלבסט איז געווען זייער באזארגט איבער די שאלה פון דעם מענטשליכן אויג. ער האט געשריבן: "צו זאגן אז דאס אויג מיט אלע זיינע איינריכטונגען קען ווערן געשאפן דורך נאטורליכע סעלעקציע, שטערט מיך, איך בין מודה אז עס איז אבסורד אין דעם העכסטן גראד." אבער ער האט אויך דערקלערט ווי נאטורליכע סעלעקציע קען אויפבויען קאמפליצירטע סטרוקטורן שטאפעלווייז, ווען יעדער שטאפל גיבט א קליין אדוואנטאדזש איבער דעם פריערדיגן.
היינט צו טאג איז דארווין'ס טעאריע געווארן פיל שטערקער און מער דעטאלירט דורך די אנטדעקונג פון DNA און די פרינציפן פון גענעטיקס. די "מאדערנע עוואלוציאנערע סינטעז" פארקניפט דארווין'ס געדאנקען מיט מאלעקולארע ביאלאגיע, און פאפולאציע גענעטיקס. מיר ווייסן שוין היינט אז די פארשידנקייטן אויף וועלכע נאטורליכע סעלעקציע ארבייט קומען פון מוטאציעס אין DNA, דאס איז קליינע פעלער וואס פאסירן ווען צעלן קאפירן זייער גענעטישע מאטעריאל. רוב מוטאציעס זענען נייטראל אדער שעדליך, אבער פון מאל צו מאל ווערט איין בענעפיציאל. ווען א בענעפיציאלע מוטאציע קומט צושטאנד, וועט נאטורליכע סעלעקציע עס העלפן צו פארשפרייטן דורכן פאפולאציע איבער צייט.
מיר האבן אויך די כלים צו שטודירן עוואלוציע דירעקט אין די לאבאראטאריע. באקטעריע קענען זיך ריפראדאצירן אזוי שנעל ווי אין בלויז איין שעה, וואס ערלויבט פארשערס צו באבאכטן טויזנטער דורות אין א פאר וואכן. זיי קענען קאנטראלירן די סעלעקציע פרעשער און זען נויט ווי פאפולאציעס זיך פארענדערן איבער צייט. זייער לאנג-גייענדע עקספעראמענטן האבן באשטעטיגט כמעט יעדע פרעדיקציע פון דארווין'ס טעאריע.
די טעאריע פון עוואלוציע דורך נאטורליכע סעלעקציע איז מער ווי נאך א אקאדעמישע פארשונג, עס איז פונדאמענטאל צו פארשטיין פילע פון די גרעסטע טשאלענדזשעס וועלכע די מענטשהייט שטייט פאר היינט צו טאגס. קלימאט טויש, נייע קראנקהייטן, מעדיצין רעזיסטענץ, און אפילו אונזער אייגענע פסיכאלאגיע, דאס אלעס איז פארקניפט מיט עוואלוציאנערע פרינציפן.
ווי למשל איינער פון די וויכטיגסטע פראקטישע אפליקאציעס פון עוואלוציאנערע מהלך המחשבה איז אין מעדיצין. דאקטוירים וועלכע פארשטייען עוואלוציע קענען בעסער באהאנדלען קראנקהייטן ווי אין געוויסע ווערסיעס פון קענסער, וועלכע איז אייגנטליך א פאל פון עוואלוציע אין מיקרא צעלן וועלכע מיוטירן און פארלירן זייער נארמאלע קאנטראלן, און דאן פארמערן זיי זיךמיט גאר א שנעלער אימפעט. אנטיביאטיק רעזיסטענץ איז אן אנדער פארקווערטער זייט פון עוואלוציע. יעדע מאל ווען מיר נוצן אנטיביאטיקס אבער לאזן איינצלנע רעזיסטענטע באקטעריע איבערלעבן, שאפן מיר סעלעקציע דרוק פאר שטערקערע, מער ריזיסטענט באקטיריע.
עוואלוציאנערע מעדיצין געבט אונז אויך צו פארשטיין פארוואס אונזערע קערפערס האבן געוויסע פעלערס אין דיזיין. אונזער ריקנביין איז עקספערטלי דיזיינד פאר א פיר-פיסיגע באשעפעניש וואס גייט אויף אלע פיר, נישט פאר א צוויי-פיסיגע באשעפעניש וואס שטייט אויפגעשטעלט. דאס איז טעקע די סיבה פארוואס אזויפיל מענטשן מיטשענען זיך אסאך מיטן ריקן. אונזער גומען איז אויך נישט גרויס גענוג פאר אונזערע אלע ציינער, וואס דאס איז פארוואס כמעט יעדער דארף ארויסנעמען זיינע "וויסדאם טיט". די "פעלערן" זענען נישט טעותים פון א דיזיינער זיי זענען די רעזולטאט פון דעם פאקט אז עוואלוציע קען נאר ארבייטן מיט וואס עס איז דא, נישט דיזיינען נייע זאכן פון פריש.
עוואלוציאנערע פרינציפן זענען אויך פונדאמענטאל פאר מאדערנע אגרוקולטור. פארמערס האבן דורכאויס טויזנטער יאר געמאכט "ארטיפיציעלע סעלעקציע" זיי האבן אויסגעקליבן די פלאנצונגען און חיות וואס זענען די בעסטע צו זיך ווייטער פראדאצירן און פארשפרייטן, און דערמיט געשאפן אלע אונזערע נייע נישט נאטורלעכע סארטן פון פלאנצונגען און בעלי חיים.
אבער פארמערס מוזן אויך פארשטיין ווי אזוי שעדליכע אינזעקטן און דעזיזעס פארמערן זיך ווייטער כדי צו קענען צופאסן זייערע קאנטראל מעטאדן. ווען מען האלט און איין איבערנוצן די זעלבע פעסטיסיידס שאפט דאס סעלעקציע דרוק פאר אינזעקטן וואס זענען רעזיסטענט צו די פעסטיסייד, פונקט ווי די איבערנוצן פון די זעלבע אנטיביאטיקס שאפט רעזיסטענטע באקטעריע. דאס האט געפירט צום אנטוויקלונג פון "אינטערגרעטעד פעסט מענעדזשמענט" סטראטעגיעס וואס נוצן פארשידענע מעטאדן צוזאמען און טוישן זיי אפט, צו פארמיידן די אויפבוי פון רעזיסטענץ.
ווען מיר ווילן באשיצן געוויסע ספעציפישע סארטן פון פלאנצונגען און בעלי חיים, מוזן מיר פארשטיין עוואלוציאנערע פרינציפן. קליינע פאפולאציעס זענען אין ריזיקע פון "גענעטיק דריפט" ד.מ. צופעליגע פארלוסט פון גענעטישע אייגנארטיקייטן וועלכע קען מאכן איין ספעציפישע סארט באשעפערניש מער וואנעראבל צו נייע קראנקהייטן אדער ענווייראמענטאלע טוישינגען. די "50/500 רול" אין קאנזערוועשענעל ביאלאגיע זאגט אז א פאפולאציע דארף האבן כאטש 50 געזינטע רעפראדוקטיווע אינדיווידואלן צו פארמיידן "Inbreeding Depression" (דאס איז ווען נאנטע קרובים האלטן זיך אין א פארמאכטע צירקל און זיי מעיטן נאר איינע דעם צווייטן, און דאס קען גורם זיין אז ווען איינער באקומט א גענעטישער קרענק וועט עס עווענטואל יעדער באקומען און אויסשטארבן) און 500 צו אנהאלטן לאנג טערמיניגע גענעטישע אדאפטירינג צו די ענווייראמענט.
עוואלוציאנערע פסיכאלאגיע פרובירט צו פארשטיין פארוואס מיר האבן די מענטאלע נטיעות וואס מיר האבן. פילע פון אונזערע אינסטינקטן זענען געשאפן געווארן אין דער ענווייראמענט פון אונזערע עלטער זיידעס וועלכע האבן געלעבט אין קליינע גרופעס ציזאמען. אונזער פאביע פון הויכקייט האט געהאלפן אונזערע עלטער זיידעס נישט צו פאלן פון ביימער אדער קליפס. אונזער נייגונג צו עסן צוקערדיגע און פעטע זאכן האט זיך געלוינט ווען אזעלכע זאכן זענען געווען זעלטן און ווערטפול, אבער יעצט אין אן ענווייראמענט ווי עס איז דא א שפע פון די זאכן בלוזט עס אונז בלויז אויף מיט אובעזיטי און דיאביטיס.
די שטודירינג פון עוואלוציאנערע פסיכאלאגיע העלפט אונז אויך פארשטיין פארוואס מענטשן זענען אזוי גוט אין געוויסע סארטן פון געדענקען (ווי דערקענען פענעמער אדער זיך לערנען שפראך) אבער אזוי שלעכט אין אנדערע (ווי סטאטיסטיק אדער לאגיק). אונזער מח איז נישט א דזשענעראל פערפאס קאמפיוטער, עס איז א קאלעקציע פון ספעציאליזירטע מאדעלן, יעדע איינעס געפיטערט דורך מיליאנען יאר פון עוואלוציע פאר ספעציפישע אויפגאבן.
די פעלד פון עוואלוציאנערע ביאלאגיע זעצט פאר צו וואקסן און זיך אנטוויקלען מיט נייע טעכנאלאגיע. Genomics די פעלד פון גאנצע גענעטישע קאודס פון באשעפענישן האט רעוואלוציאנירט אונזער פארשטאנד פון ווי אזוי עוואלוציע ארבייט אויפן מאלעקולארן לעוועל. מיר קענען היינט פארגלייכן די גענעטישע קאודס פון פארשידענע סארטן און זען פינקטלעך ווי אזוי זיי זענען אנגעקימען ווי עס האלט יעצט, און ווען זיי האבן זיך צעטיילט פון זייער גענעטישע עלטע זיידעס.
קריספר און אנדערע גענעטישע עדיטינג טעכנאלאגיעס לאזן אונז טוישן די פונקציעס פון ספעציפישע גענס דורכן זיי פארענדערן און זען וואס פאסירט. עקספעראמענטאלע עוואלוציע אין לאבאראטאריעס לאזט אונז זען עוואלוציע אין ריעל טיים. די אלע טעכנאלאגיעס צוזאמען בויען א מער פולשטענדיגע בילד פון ווי אזוי לעבן אנטוויקלט זיך און פארענדערט זיך איבער צייט.
עוואלוציע דורך נאטורליכע סעלעקציע איז נישט נאר די פונדאמענטאלע טעאריע וואס פארקניפט אלע צווייגן פון ביאלאגיע, עס איז אויך איינער פון די טיפסטע און שענסטע געדאנקען וואס די מענטשהייט האט נאר אמאל אנטדעקט. עס ערקלערט ווי די אומגלויבליכע קאמפלעקסיטעט און שיינקייט פון לעבן קען זיך אנטוויקלען פון איינפאכע, נאטירליכע פראצעסן. עס צייגט אונז אז מיר זענען נישט געטרענט דורך דער נאטור, מיר זענען א טייל פון איר, צוזאמגעקניפט מיט יעדע באשעפעניש אויף דער וועלט דורך הונדערטער מיליאנען יאר פון געשיכטע...
איבער 150 יאר נאך דארווין האט ערשט פובליצירט זיין רעוואלוציאנערע בוך, זעצט עוואלוציע פאר צו זיין דער איינציגער וועג צו פארשטיין די ריכטיגע פלאץ פון מענטשהייט אין דער נאטירליכער וועלט. עס איז נישט נאר א וויסנשאפטליכע טעאריע, עס איז א נייע וועג צו קוקן אויף אונז אליין און אונזער שייכות צו אלעס וואס לעבט אויף דער וועלט.
טשארלס דארווין איז געבוירן געווארן אין שרואסבורי, ענגלאנד, אין 1809, און שוין פון קליינקינד אן איז ער געווען אבנארמאל באגייסטערט פון די נאטור און באשעפענישן. ווען ער איז אנגעקומען צי זיינע צענערלינג יארן איז ער זיך געגאנגען לערנען מעדיצין און שפעטער טעאלאגיע, אבער זיין הארץ איז אלעמאל געווען מיט דער נאטור. אין 1831, ווען ער איז געווען בלויז 22 יאר אלט, האט ער באקומען א איינמאליגע געלעגנהייט צו פארן אויף א פינף יאריגע לאנגע פארשונגס רייזע אויף דעם שיף "ביגל", וועלכע האט אים געפירט ארום די גאנצע וועלט און געשענקט אים די ערפארונגען וואס האבן אים שפעטער געפירט צו זיין גרויסע טעאריע…
דורך די רייזע האט דארווין געזען טויזנטער פארשידענע באשעפענישן, פון די פון די גאלאפאגאס אונזלען ביז די פארפרוירענע ראיאנען פון דרום אמעריקע. דורך אויס זיינע אבזערוואציעס האט ער אויפגעפאסט ווי די פייגלען אין איין אינזעל האבן אנדערע סארטן שנאבלען ווי זייערע קרובים אין אן אנדערע נאנטער אינזעל, ער האט געזען ווי טייגערס, לייבן און אנדערע באשעפענישן פון פארשידענע סייזעס לעבן אין פארשידענע ערטער, און ער האט זיך אנגעהויבן פרעגן: פארוואס זענען דא אזויפיל פארשידענע סארטן באשעפענישן? און פון ווי האבן זיי אלע באקימען זייערע פונקטליכע צוגעפאסטע אייגנשאפטן וואס פעלט זיי אויס צו קענען איבערלעבן אין די פלעצער ווי זיי דרייען זיך?
(עס איז וויכטיג אנצוציינען אז דארווין איז נישט געווען דער איינציגסטער וועלכער האט אויפגעקומען מיט דעם געדאנק פון עוואלוציע דורך נאטורליכע סעלעקציע. אין דער זעלבער צייט, האט אן אנדערער בריטישער נאטוראליסט מיטן נאמען אלפרעד רוסעל וואלעס, אויך אנטוויקלט די זעלבע טעאריע, און האט אפילו געשיקט דארווין א בריוו מיט זיינע געדאנקען אין 1858. דאס איז געווען דאס וואס האט געצווינגען דארווין צו באשליסן אז ער מוז פובליצירן זיינע אייגענע געדאנקען וואס ער האט שוין דורכגעטאן פאר זיך אליינס פאר עטליכע יארן...
ביידע וויסנשאפטלער האבן פארגעשטעלט זייערע געדאנקען צוזאמען ביי דער לינעאן סאסייעטי אין לאנדאן, און איין יאר שפעטער, האט דארווין ארויסגעגעבן זיין בוך "the origin of species", וועלכע האט דעטאלעזירט דעם גאנצן מעכאניזם פון נאטורליכע סעלעקציע.)
צו פארשטיין דעם קאנצעפט, דארף מען ערשט פארשטיין עטליכע וויכטיגע יסודותדיגע פרינציפן וועלכע זענען נוגע פאר אלע לעבעדיגע באשעפענישן.
ערשטנס, יעדע באשעפעניש האט א נטיעה צו פראדוצירן מער קינדער ווי וואס קענען למעשה איבערלעבן. ווי למשל אויב א מייז וואלט ווען געהאט צוויי קינדער און יעדע פון זיי צווי וואלטן אויך געהאט נאך צוויי קינדער, וואלט דער צאל געוואקסן אין א עקספנענטשעל וואוקס: 2, 4, 8, 16, 32, 64, און אזוי ווייטער... אויב וואלט דאס אזוי ווייטער געגאנגען, וואלט די וועלט געווארן פולשטענדיג איבערגעפולט מיט מייז אין בלויז אפאר יאר!
אבער למעשה קומט דאס נישט צושטאנד ווייל די טבע האט איר אייגענע וועג צו קאנטראלירן די באפעלקערונג. נישט אלע קינדער לעבן איבער ביז די עלטער וואס פעלט זיך אויס זיך צו קענען רעפראדוצירן, נישט אלע טרעפן גענוג עסן, נישט אלע קענען אנטלויפן פון זייערע פיינט, און נישט אלע קענען זיך בכלל רעפראדוצירן. דאס איז וואס דארווין האט גערופן "דער קאמף פארן לעבן" א קאנקורענץ צווישן באשעפענישן פאר לימיטירטע רעסאורסן ווי עסן, וואוינארט, און חברים.
דער צווייטער וויכטיגער עלעמענט איז אז צווישן אלע באשעפענישן פון דער זעלבער סארט זענען פארהאן קליינע טוישינגען. צוויי ברידער פון דער זעלבער משפחה זענען נישט איידענטיש, איינער איז העכער, דער אנדערער נידעריגער, איינער שנעלער, דער אנדערער גרעסער, איינער מיט בעסערע אויגן, דער אנדערער מיט בעסערע הערקראפט. די פארשידנארטיקייטן זענען קליין, אבער זיי זענען דא און זיי זענען קריטיש פאר דעם גאנצן פראצעס פון עוואלוציע.
היינט וויסן מיר אז די חלוקים ווערן פאראורזאכט דורך רענדאם מיוטאציעס - קליינע פארענדערונגען אין די DNA וועלכע קומען צושטאנד בלויז דורך צופאל. געוויסע פון די מוטאציעס זענען שעדליך, געוויסע זענען נייטראל, און א פאר זענען אפילו נוצבאר. דאס איז כאילו די טבע באקומט רויע מאטעריאל צו ארבייטן מיט. ווען יעדע באשעפעניש איז ביסל אנדערש, קען דער פראצעס פון נאטורליכע סעלעקציע אנהייבן ארבייטן.
איצט קומט די דריטע און וויכטיגסטע חלק פון דער טעאריע: נאטורליכע סעלעקציע זעלבסט. אין יעדער דור זענען עטליכע אינדיווידועלן בעסער צוגעפאסט צו זייער ענווייראמענט ווי אנדערע. אויב א הערש קען שנעלער לויפן פון זיינע חברים, האט ער בעסערע שאנסן צו אנטלויפן פון חיות וואס זיכען אים צי פארציקען. אויב א פלאנצונג קען זיך בעסער באשיצן קעגן אינזעקטן, וועט עס האבן מער שאנסן צו איבערלעבן און זיך צו ווייטער ריפראדאצירן. אויב א פויגל האט א שנאבל וועלכער איז בעסער צוגעפאסט צו זיין סארט עסן, וועט ער געפינען מער ערנערונג און ער וועט קענען אויפציען מער קינדער...
די באשעפענישן וועלכע לעבן איבער און זיי ריפראדאצירן זיך ווייטער, געבן ווייטער איבער זייערע גוטע אייגנשאפטן צו זייערע קינדער, און זייערע קינדער פאר זייערע קינדער און אזוי ווייטער. איבער פילע דורות, וועלן די גוטע אייגנשאפטן ווערן מער אפט, בשעת די שלעכטע אייגנשאפטן וועלן ווערן מער און מער זעלטן. עווענטועל, נאך טויזנטער און אפילו מיליאנען דורות, וועט די גאנצע פאפולאציע זיך פארענדערן.
איינער פון די מער באקאנטע ביישפילן ווי מען האט געקענט ממש מיטלעבן עוואלוציע אין אקציע, אין אונזערע צייטן איז דער פאל פון די "פעפערד מאטס" (א געוויסע אינזעקט וואס לעבט אויף ביימער) אין ענגלאנד. בעפאר דער אינדוסטריעלער רעוואלוציע זענען רוב פון די אינזעקטן געווען מער א לעכטיגע ברוין קאליר, וואס האט זיי געהאלפן זיך צו באהאלטן אויף די ליכטיגע ברוינע שטאמען פון די ביימער. דארט זענען זיי געווען כמעט אוממעגליך צו זען פאר די רויב פייגל וואס לאקערן אויף זיי. אבער ווען פאבריקן האבן אנגעהויבן ארויסבלאזן רויעך און שמוץ, זענען די שטאמען פון די ביימער געווארן מער און מער טונקלער. פלוצלונג האבן די ליכטיגע אינזעקטן אנגעהויבן ארויסשטיין ווי שיינעדיגע פינטלעך קעגן די טונקלע הינטערגרונט פון די שטאם פון דער בוים , און זיי זענען מיטאמאל געווארן אסאךגרינגער צו כאפן פאר די רויב פייגלעך.
אין דער זעלבער צייט האבן די זעלטענע טונקלערע חלק פון די אינזעקטן פלוצלונג באקומען א גרויסן עדווענטעדזש איבער די מער ליכטיגע ווערסיע פון מאטס. זיי האבן זיך געקענט בעסער באהאלטן אויף די טונקלערע בוים שטאמען, און ממילא האבן זיי געהאט אסאך בעסערע שאנסן צו איבערלעבן און זיך פארטאפלען. און טאקע אין א פאר צענדליגע יאר האבן זיך די יוצרות איבערגעדרייט - דער איבערוויגענדע טייל פון די מאטס זענען געווארן טונקל! (וויבאלד די וואס זענען נישט געווארן מער טונקל האבן עס טאקע נישט איבערגעלעבט). דאס איז א קלאסישער ביישפיל פון ווי עוואלוציע קען פארקומען אין א רעלאטיוו קורצער צייט ווען דער סעלעקציע דרוק איז שטארק גענוג.
ווען מיר וואלטן נישט געהאט אנטוויקלט די טעאריע פון עוואלוציע אין יענע צייט, וואלט דאס געווען א גרויסע ווינדער, נעמליך די קאליר פון די אונזעקטן איז ממש די זעלבע ווי די קאליר פון דער בוים אויף וואס ער לעבט, ווי אזוי איז מעגליך בלויז דורך צופאל זאל די קאליר ממש זיין די זעלבע קאליר וואס העלפט די אינזעקטן זיך באהאלטן? אבער אט דאס איז וואס עוועלאציע איז אינז מסביר.
א מער דערשרעקענדער און פראקטישער ביישפיל פון עוואלוציע קענען מיר זען אין באקטעריע וועלכע אנטוויקלען רעזיסטענץ קעגן אנטיביאטיקס. ווען מעדיצינישע דאקטוירים באהאנדלען א פאציענט מיט אנטיביאטיקס, ווערן רוב באקטעריע אין דעם קערפער אויסגעמעקט. אבער צומאל זענען פארהאן איינצלנע באקטעריע וואס האבן א מיוטאציע אין זייער DNA וועלכע מאכט זיי מער רעזיסטענט און עס שטארקט זייערע מעגליכקייטן צו קענען מלחמה האלטן קעגן דעם ספעציפישן אנטיביאטיק.
די רעזיסטענטע באקטעריע לעבט איבער בשעת אלע אנדערע ווערן אויסגעמעקט, און זיי באקומען פלוצלונג א פרייע פעלד צו זיך צו פארמערן אן קיין קאנקורענץ. זיי צוטיילן זיך שנעל און פראדוצירן מיליאנען נייע רעזיסטענטע באקטעריע, יעדע איינע מיט דער זעלבער מוטאציע וואס מאכט זיי אומשטערבליך פאר דעם ספעציפישן אנטיביאטיק. אזוי נעמט עוואלוציע א מעדיצין וועלכע איז געווען ווירקזאם און מאכט עס נוצלאז....
איינער פון די מער פאסצינירנדע אספעקטן פון עוואלוציע איז ווי אזוי באשעפענישן אנטוויקלען אומגלויבליך ספעצייליזירטע אדאפטאציעס פאר זייער ענווייראמענט. נעם למשל דעם בלינדן מאול-ראט (נעיקעד מאול ראט), א מערקווירדיגע חיה וועלכע לעבט אין אונטערערדישע טונעלן אין מזרח אפריקע. די באשעפעניש האט אנטוויקלט א גאנץ מערקווירדיגע פיזיאלאגיע: זיי זענען כמעט בלינד, זייער הויט איז כמעט האר-לאז, און זיי לעבן אין קאלאניעס ענליך צו טערמייטס, מיט א "קעניגין" וועלכע איז די איינציגע וואס געבוירט קינדער.
די מאול-ראטס האבן אנטוויקלט די מערקווירדיגע פעאיגקייט צו לעבן פאר גאר א לאנגע צייט אן קיין פרישע אקסיגען. זיי קענען איבערלעבן 18 מינוט אן אטעמען! עפעס וואס וואלט געהרגעט רוב מאמאלען. זיי זענען אויך כמעט פולקאם אימיונד צו ראק, א קראנקהייט וועלכע אפעקטירט כמעט אלע אנדערע מעמאלס. אזוי אויך זענען זיי רעזיסטענט צו כמעט יעדע פארום פון צער, זייער נערוון סיסטעם רעאגירט נישט אויף אומשטענדן וואס פאראורזאכט פאר יעדע אנדערע מעמאל שווערע ווייטאג און פיין.
די אדאפטאציעס זענען דער רעזולטאט פון מיליאנען יאר פון עוואלוציע אין א זייער ספעציפישן ענווייראמענט
נאך אאינטערעסאנע אספעקט פון עוואלוציע איז די גרויסע ווערייעטי פון די טעמפא ווי לאנג עס קען נעמען. אין עטליכע פעלער קען עוואלוציע פארקומען אויסערגעווענליך שנעל. אן איין ביישפיל איז ווי די פייגלעך אויף די גאלאפאגאס אינזלען ("פינטשעס" אויב איך האב דאס גוט געספעלט) אדאפטירן זיך צו פארשידענע מיני זאמען און קערענדליך. אין טרוקענע יארן ווען ווייכע זאמען זענען שווערער און מער זעלטן צו טרעפן, דריקט נאטורליכע סעלעקציע לטובת די פינטשעס מיט גרעסערע, שטערקערע שנאבלען, וואס קענען אויפברעכן די הארטע זאמען. אין רעגנדיגע יארן ווען עס זענען דא אסאך מער פון די ווייכע זאמען, האבן פינטשעס מיט קלענערע שנאבלען אן אדוואנטאדזש.
פארשער האבן דאקומענטירט דראמאטישע פארענדערונגען אין די דורכשניטליכע גרויסקייט פון שנאבלען צווישן איין יאר און דעם נעקסטן, אפהענגיג פון די וועטער ענווייראמענט. און דאס צייגט אונז אז עוואלוציע איז נישט כסדר א גלייכער, פאמעלעכער פראצעס עס קען זיין אויסערגעווענליך שנעל ווען דער ענווייראמענטאלער דרוק איז גענוג שטארק.(די ספעציפישע פייגל וואס דארווין האט אבזעווירט ווערט טאקע היינט אנגערופן "דארווינס פינטשעס"...)
איינער פון די קאמפליצירטסטע און אינטערעסאנטסטע אספעקטן פון עוואלוציע איז "קא-עוואלוציע". נעמליך ווען צוויי אדער מער סארטן באשעפענישן אנטוויקלען זיך צוזאמען איבער צייט, יעדע איינס באיינפלוסנדיג די עוואלוציע פון די אנדערע. א קלאסישער ביישפיל איז די שייכות צווישן בלומען און זייערע פאלינאטארס (באשעפענישן וואס טראגן איבער שטויב פון בלומען).
אן Angraecum sesquipedale האט א נעקטאר פייפ וואס איז קרוב צו צוויי פיס טיף. ווען דארווין האט ערשט געזען דעם בלום אין 1862, האט ער געטראכט אז לכאורה מוז עקזיסטירן אן אינזעקט מיט א צונג וואס איז גענוג לאנג צו דערגרייכן דעם טיפן נעקטאר. ווען ער האט דאס איבערגעזאגט פאר אנדערע, האט אים יעדער אויסגעלאכט... ווער האט דעמאלס געהאט געהערט פון א אינזעקט מיט א 20 אינטש לאנגע צונג?
אבער 1903, 41 יאר נאך דארווין'ס טויט, האבן נאטוראליסטן טאקע אנטדעקט אזא אינזעקט! די אינזעקט ווערט גערופען " Xanthopan morganii praedicta". דער אונזעקט האט באמת א 20 אינטש לאנגע צונג וועלכע איז פערפעקט אדאפטירט צו דערגרייכן דעם נעקטאר אין די הארץ פון דער בלום. די בלום און דער אינזעקט האבן עוואלירט צוזאמען, די בלום איז געווארן טיפער צו צווינגען דעם אינזעקט צו קריכן טיף נאך דעם נעקטאר און אזוי זיכער מאכן צו באשטויבן די גאנצע בלום, בשעת דער אינזעקט האט אנטוויקלט א לענגער צונג צו קענען דערגרייכן דעם טייערן נעקטאר!
ווי יעדע רעוואלוציאנערע אידיא, האט דארווין'ס טעאריע פון עוואלוציע דורך נאטורליכע סעלעקציע זיך אנגעשטויסן אין פיל קריטיק און אפאזיציע. אין דארווין'ס צייטן איז די מענטשהייט נישט אזוי ווייט געווען אויפגערעגט איבער דעם געדאנק אז חיות און געוויקסן קענען זיך טוישן איבער צייט (דאס איז געווען שוין באקאנט), נאר ענדערשט איבער דעם געדאנק אז מענטשן זענען אפשטאמיגע פון עפפס. די ציזאמשטעל פון מענטשן צו חיות איז געווען אן סתירה צו פילע רעליגיעזע גלויבינגען.
מערסטנס פון דער קריטיק איז געקומען פון די רעליגיעזע עולם, וועלכע האבן געגלויבט אין דער ביבלישער דערציילונג פון בריאה. זיי האבן געשריגן אז עס איז א סתירה צו די פסוק "ויברא אלקים את האדם בצלמו". אנדערע האבן טענהט אז די טעאריע איז פשוט נישט מעגליך, ווי קען אזא קאמפליצירטער זאך ווי אן אויג אדער הארץ זיך אנטוויקלען דורך א צופאל?
דארווין זעלבסט איז געווען זייער באזארגט איבער די שאלה פון דעם מענטשליכן אויג. ער האט געשריבן: "צו זאגן אז דאס אויג מיט אלע זיינע איינריכטונגען קען ווערן געשאפן דורך נאטורליכע סעלעקציע, שטערט מיך, איך בין מודה אז עס איז אבסורד אין דעם העכסטן גראד." אבער ער האט אויך דערקלערט ווי נאטורליכע סעלעקציע קען אויפבויען קאמפליצירטע סטרוקטורן שטאפעלווייז, ווען יעדער שטאפל גיבט א קליין אדוואנטאדזש איבער דעם פריערדיגן.
היינט צו טאג איז דארווין'ס טעאריע געווארן פיל שטערקער און מער דעטאלירט דורך די אנטדעקונג פון DNA און די פרינציפן פון גענעטיקס. די "מאדערנע עוואלוציאנערע סינטעז" פארקניפט דארווין'ס געדאנקען מיט מאלעקולארע ביאלאגיע, און פאפולאציע גענעטיקס. מיר ווייסן שוין היינט אז די פארשידנקייטן אויף וועלכע נאטורליכע סעלעקציע ארבייט קומען פון מוטאציעס אין DNA, דאס איז קליינע פעלער וואס פאסירן ווען צעלן קאפירן זייער גענעטישע מאטעריאל. רוב מוטאציעס זענען נייטראל אדער שעדליך, אבער פון מאל צו מאל ווערט איין בענעפיציאל. ווען א בענעפיציאלע מוטאציע קומט צושטאנד, וועט נאטורליכע סעלעקציע עס העלפן צו פארשפרייטן דורכן פאפולאציע איבער צייט.
מיר האבן אויך די כלים צו שטודירן עוואלוציע דירעקט אין די לאבאראטאריע. באקטעריע קענען זיך ריפראדאצירן אזוי שנעל ווי אין בלויז איין שעה, וואס ערלויבט פארשערס צו באבאכטן טויזנטער דורות אין א פאר וואכן. זיי קענען קאנטראלירן די סעלעקציע פרעשער און זען נויט ווי פאפולאציעס זיך פארענדערן איבער צייט. זייער לאנג-גייענדע עקספעראמענטן האבן באשטעטיגט כמעט יעדע פרעדיקציע פון דארווין'ס טעאריע.
די טעאריע פון עוואלוציע דורך נאטורליכע סעלעקציע איז מער ווי נאך א אקאדעמישע פארשונג, עס איז פונדאמענטאל צו פארשטיין פילע פון די גרעסטע טשאלענדזשעס וועלכע די מענטשהייט שטייט פאר היינט צו טאגס. קלימאט טויש, נייע קראנקהייטן, מעדיצין רעזיסטענץ, און אפילו אונזער אייגענע פסיכאלאגיע, דאס אלעס איז פארקניפט מיט עוואלוציאנערע פרינציפן.
ווי למשל איינער פון די וויכטיגסטע פראקטישע אפליקאציעס פון עוואלוציאנערע מהלך המחשבה איז אין מעדיצין. דאקטוירים וועלכע פארשטייען עוואלוציע קענען בעסער באהאנדלען קראנקהייטן ווי אין געוויסע ווערסיעס פון קענסער, וועלכע איז אייגנטליך א פאל פון עוואלוציע אין מיקרא צעלן וועלכע מיוטירן און פארלירן זייער נארמאלע קאנטראלן, און דאן פארמערן זיי זיךמיט גאר א שנעלער אימפעט. אנטיביאטיק רעזיסטענץ איז אן אנדער פארקווערטער זייט פון עוואלוציע. יעדע מאל ווען מיר נוצן אנטיביאטיקס אבער לאזן איינצלנע רעזיסטענטע באקטעריע איבערלעבן, שאפן מיר סעלעקציע דרוק פאר שטערקערע, מער ריזיסטענט באקטיריע.
עוואלוציאנערע מעדיצין געבט אונז אויך צו פארשטיין פארוואס אונזערע קערפערס האבן געוויסע פעלערס אין דיזיין. אונזער ריקנביין איז עקספערטלי דיזיינד פאר א פיר-פיסיגע באשעפעניש וואס גייט אויף אלע פיר, נישט פאר א צוויי-פיסיגע באשעפעניש וואס שטייט אויפגעשטעלט. דאס איז טעקע די סיבה פארוואס אזויפיל מענטשן מיטשענען זיך אסאך מיטן ריקן. אונזער גומען איז אויך נישט גרויס גענוג פאר אונזערע אלע ציינער, וואס דאס איז פארוואס כמעט יעדער דארף ארויסנעמען זיינע "וויסדאם טיט". די "פעלערן" זענען נישט טעותים פון א דיזיינער זיי זענען די רעזולטאט פון דעם פאקט אז עוואלוציע קען נאר ארבייטן מיט וואס עס איז דא, נישט דיזיינען נייע זאכן פון פריש.
עוואלוציאנערע פרינציפן זענען אויך פונדאמענטאל פאר מאדערנע אגרוקולטור. פארמערס האבן דורכאויס טויזנטער יאר געמאכט "ארטיפיציעלע סעלעקציע" זיי האבן אויסגעקליבן די פלאנצונגען און חיות וואס זענען די בעסטע צו זיך ווייטער פראדאצירן און פארשפרייטן, און דערמיט געשאפן אלע אונזערע נייע נישט נאטורלעכע סארטן פון פלאנצונגען און בעלי חיים.
אבער פארמערס מוזן אויך פארשטיין ווי אזוי שעדליכע אינזעקטן און דעזיזעס פארמערן זיך ווייטער כדי צו קענען צופאסן זייערע קאנטראל מעטאדן. ווען מען האלט און איין איבערנוצן די זעלבע פעסטיסיידס שאפט דאס סעלעקציע דרוק פאר אינזעקטן וואס זענען רעזיסטענט צו די פעסטיסייד, פונקט ווי די איבערנוצן פון די זעלבע אנטיביאטיקס שאפט רעזיסטענטע באקטעריע. דאס האט געפירט צום אנטוויקלונג פון "אינטערגרעטעד פעסט מענעדזשמענט" סטראטעגיעס וואס נוצן פארשידענע מעטאדן צוזאמען און טוישן זיי אפט, צו פארמיידן די אויפבוי פון רעזיסטענץ.
ווען מיר ווילן באשיצן געוויסע ספעציפישע סארטן פון פלאנצונגען און בעלי חיים, מוזן מיר פארשטיין עוואלוציאנערע פרינציפן. קליינע פאפולאציעס זענען אין ריזיקע פון "גענעטיק דריפט" ד.מ. צופעליגע פארלוסט פון גענעטישע אייגנארטיקייטן וועלכע קען מאכן איין ספעציפישע סארט באשעפערניש מער וואנעראבל צו נייע קראנקהייטן אדער ענווייראמענטאלע טוישינגען. די "50/500 רול" אין קאנזערוועשענעל ביאלאגיע זאגט אז א פאפולאציע דארף האבן כאטש 50 געזינטע רעפראדוקטיווע אינדיווידואלן צו פארמיידן "Inbreeding Depression" (דאס איז ווען נאנטע קרובים האלטן זיך אין א פארמאכטע צירקל און זיי מעיטן נאר איינע דעם צווייטן, און דאס קען גורם זיין אז ווען איינער באקומט א גענעטישער קרענק וועט עס עווענטואל יעדער באקומען און אויסשטארבן) און 500 צו אנהאלטן לאנג טערמיניגע גענעטישע אדאפטירינג צו די ענווייראמענט.
עוואלוציאנערע פסיכאלאגיע פרובירט צו פארשטיין פארוואס מיר האבן די מענטאלע נטיעות וואס מיר האבן. פילע פון אונזערע אינסטינקטן זענען געשאפן געווארן אין דער ענווייראמענט פון אונזערע עלטער זיידעס וועלכע האבן געלעבט אין קליינע גרופעס ציזאמען. אונזער פאביע פון הויכקייט האט געהאלפן אונזערע עלטער זיידעס נישט צו פאלן פון ביימער אדער קליפס. אונזער נייגונג צו עסן צוקערדיגע און פעטע זאכן האט זיך געלוינט ווען אזעלכע זאכן זענען געווען זעלטן און ווערטפול, אבער יעצט אין אן ענווייראמענט ווי עס איז דא א שפע פון די זאכן בלוזט עס אונז בלויז אויף מיט אובעזיטי און דיאביטיס.
די שטודירינג פון עוואלוציאנערע פסיכאלאגיע העלפט אונז אויך פארשטיין פארוואס מענטשן זענען אזוי גוט אין געוויסע סארטן פון געדענקען (ווי דערקענען פענעמער אדער זיך לערנען שפראך) אבער אזוי שלעכט אין אנדערע (ווי סטאטיסטיק אדער לאגיק). אונזער מח איז נישט א דזשענעראל פערפאס קאמפיוטער, עס איז א קאלעקציע פון ספעציאליזירטע מאדעלן, יעדע איינעס געפיטערט דורך מיליאנען יאר פון עוואלוציע פאר ספעציפישע אויפגאבן.
די פעלד פון עוואלוציאנערע ביאלאגיע זעצט פאר צו וואקסן און זיך אנטוויקלען מיט נייע טעכנאלאגיע. Genomics די פעלד פון גאנצע גענעטישע קאודס פון באשעפענישן האט רעוואלוציאנירט אונזער פארשטאנד פון ווי אזוי עוואלוציע ארבייט אויפן מאלעקולארן לעוועל. מיר קענען היינט פארגלייכן די גענעטישע קאודס פון פארשידענע סארטן און זען פינקטלעך ווי אזוי זיי זענען אנגעקימען ווי עס האלט יעצט, און ווען זיי האבן זיך צעטיילט פון זייער גענעטישע עלטע זיידעס.
קריספר און אנדערע גענעטישע עדיטינג טעכנאלאגיעס לאזן אונז טוישן די פונקציעס פון ספעציפישע גענס דורכן זיי פארענדערן און זען וואס פאסירט. עקספעראמענטאלע עוואלוציע אין לאבאראטאריעס לאזט אונז זען עוואלוציע אין ריעל טיים. די אלע טעכנאלאגיעס צוזאמען בויען א מער פולשטענדיגע בילד פון ווי אזוי לעבן אנטוויקלט זיך און פארענדערט זיך איבער צייט.
עוואלוציע דורך נאטורליכע סעלעקציע איז נישט נאר די פונדאמענטאלע טעאריע וואס פארקניפט אלע צווייגן פון ביאלאגיע, עס איז אויך איינער פון די טיפסטע און שענסטע געדאנקען וואס די מענטשהייט האט נאר אמאל אנטדעקט. עס ערקלערט ווי די אומגלויבליכע קאמפלעקסיטעט און שיינקייט פון לעבן קען זיך אנטוויקלען פון איינפאכע, נאטירליכע פראצעסן. עס צייגט אונז אז מיר זענען נישט געטרענט דורך דער נאטור, מיר זענען א טייל פון איר, צוזאמגעקניפט מיט יעדע באשעפעניש אויף דער וועלט דורך הונדערטער מיליאנען יאר פון געשיכטע...
איבער 150 יאר נאך דארווין האט ערשט פובליצירט זיין רעוואלוציאנערע בוך, זעצט עוואלוציע פאר צו זיין דער איינציגער וועג צו פארשטיין די ריכטיגע פלאץ פון מענטשהייט אין דער נאטירליכער וועלט. עס איז נישט נאר א וויסנשאפטליכע טעאריע, עס איז א נייע וועג צו קוקן אויף אונז אליין און אונזער שייכות צו אלעס וואס לעבט אויף דער וועלט.
לעצט רעדאגירט:
