ווער האט געשריבן דעם זוהר הק'

[שפן הסופר]

כמבואר בכל השרשרת, דאס ציען מסקנות פון שאלות וואס ווערן געפרעגט הונדרעטער יארן שפעטער, איז דרכן של ההיסטאריקערס, וואס צוליעב דעם זענן זיי נישט באגלויבט. יא, מיר ווייסן נישט די תירוצים צו שפן'ס שאלות. אלזא, וואס? מיר האבן נישט קיין בלאסן אהנונג וואס האט זיך אפגעטון אין יענער צייטן, קיין שום קראנטע אינפארמאציע האבן מיר נישט, זאלן מיר דען ציען מסקנות פון די מדשתיק'ס?!

איך קוק אן די מהלך אלס ממש קטנות הדעת און א מוח דחוק.

Click to shrink...

שוין. געלויבט גאט אז די דעפינישן פון קטנות הדעת האבן מיר שוין...

אצינד לאמיר אריבערגיין צו וואס דאס איז גדלות הדעת.

גדלות הדעת איז אנצונעמען אז אויב איז עפעס א לעגענדע פון אמאל, דארף עס בפשטות זיין אמת.
מאכט יא סענס, מאכט נישט סענס, ס'איז דאך אבער פון אמאל!!! אונז האמיר דאך נישט קיין סאך אינפארמאציע פון יענע צייט!!!
די היסטאריקער מיט זייער מח דחוק, זיי זענען טאקע נערנים פארן נישט אננעמען אלע לעגענדעס פון אמאל, מיר ווייסן דאך אבער יא דעם אמת אז די גאנצע זאך פון ארויסגעבן ספרים אויף א צווייטנס נאמען, דאס איז דאך א זאך וואס איז געבוירן געווארן אין יארע 1985!

דאס אז מען האט אנגעלייגט די ספרים Mathew אדער Luke פונעם ברית החדשה אויף די תלמידי ישו, דאס איז דאך עפעס וואס איז געשעהן ממש פאר די דאט קאם באבל.
און דאס אז מען האט אנגעלייגט דעם ספר חנוך, אויף חנוך בן ירד (נח'ס זיידע), דאס איז דאך ווייטער עפעס וואס איז געשעהן אונטער בוש דעם צווייטן!

דאס אנלייגן דעם ספר היצירה אויף אברהם אבינו, אדער דעם ספר רזיאל המלאך אויף אדם הראשון, דאס איז אלעס געטוהן געווארן דורך די נערישע ישיבה יוניווערסיטי אין די צייטן פון קאוויד-19...

בלויז היינט קענען אזעלכע זאכן פאסירן. און טאקע וועגן די היינטיגע נערישע מוחות זענען פאראן מענטשן וואס גלייבן אין די אלע זאכן...

אבער אמאל איז מען דאך קלוגער געווען דערפון, קיינער האט דאן נישט קיין ליגנט געזאגט, און אלע ספרים פון יענער צייט ווייסט מען קלאר ווער ס'איז געווען דער מחבר, בפרט אויב איז עס געווען א כתב יד וואס מען האט באהאלטענערהייט אפגעהיטן פאר איבער טויזנט יאר...

אז ר' משה די ליאון האט געזאגט אז ער האט א כתב יד וואס גייט צוריק צו ר' שמעון, האט ער טאקע געהאט אזא כתב יד!
איי, קיינער פון אמוראים, סבוראים און גאונים האבן עפעס נישט גערעדט דערפון? דאס איז דאך אלס א חלק פונעם הסתר פנים!

איי, מיר זעהן נישט אפילו איין אנגענומענער ראשון אין די צייטן פון רמד"ל וואס רייסט זיך אויף פאר פרייד אז אזא הייליגע ספר איז אנדעקט געווארן, און לויפט קושן די פיס פונעם רמד"ל?
איי, מיר ווייסן דאך אז ס'זענען געווען מערערים אויף רמד"ל'ס קלעימס תיכף ומיד, נאך אין יענעם דור?

נעה... וואס האבן דען די יעניגע פארשטאנען? די מערערים זענען דאך אלע געווען פון די נערישע היסטאריקער מיט זייער מח דחוק.

-----

ס'איז ווערד צוצולייגן אז ס'איז אפילו נישטא קיין שטארקע פרוף אז ר' משה די ליאון זעלבסט זאל האבן געטענה'ט אז דער כתב יד גייט צוריק דירעקט צו ר' שמעון (עכ"פ איך האב אזא זאך נישט געקענט טרעפן).
גאנץ מעגליך אז משה די ליאון אליינס האט אויך מסכים געווען אז דער כתב יד איז א שפעטערדיגע ארבעט, נאר ער האט בלויז פרובירט צו טענה'ן אז די אינהאלט גייט סאמהאו צוריק צו ר' שמעון...

וויאזוי ס'זאל נאר נישט זיין, איז קלאר אז די ראיות אז ס'זאל האבן סיי וואס פארא שייכות מיט ר' שמעון, איז ממש נול.

נאך מער. אפילו אין די לאגער פון די מאמינים בספר הזוהר (די וואס נעמען אן אז ס'האט יא א שייכות מיט ר' שמעון), זענען פאראן אסאך וואס זענען מודה אז כאטש לשיטתם האט עס יא עפעס א שייכות מיט ר' שמעון, מיט דעם אלעם זענען זיי מסכים אז ס'האט אויך אריינגעמישט שפעטערדיגע זאכן.

----

סוף פסוק פון מיין זייט:
ווילסט גלייבן אז די ספר קומט דירעקט פון ר' שמעון? הרשות בידך!

ווילסט מאכן אנדערע זאלן דערין גלייבן? ברענג זיי עפעס פראוו. אז דו האסט נישט, נעם א שלונג וואסער.
שרייען מח דחוק וועט דיר העלפן אין כיתה ט'.

 

[פידעל קאסטרא]

פאר די וואס זענען נישט אזוי באקאנט מיט די סאבדזשעקט וויל איך דא מיטטיילן די שלעכטע נייעס אז ליידער זענען די ענטפערס אויף אלע מיינע שאלות א נעגאטיווער.

ווי ווייט איך ווייס האבן מיר נישט קיין השגה ווער, ווען און וואו האט דעם מאנוסקריפט געטראפן (עכ"פ נישט עפעס וואס ר' משה זאל האבן פארציילט), ס'איז נישטא אפילו איינער פון זיינער צייט וואס איז מעיד אז ער האט געזעהן דעם אריגינאלן מאנוסקריפט מיט זיינע אייגענע אויגן, און זעלבסט פארשטענדליך אז ר' משה האט נישט געהאט די היינטיגע מאדערנע טעכניקן אפצושאצן ארכעאלאגישע געפינסן.

און פאר א נויט האבן מיר גאר אן עדות געברענגט דורך ר' יצחק דמן עכו אז ר' משה די ליאון'ס ווייב (אדער טאכטער) האט זיך גאר מודה געווען אז די גאנצע מעשה איז א שווינדל.


פאר די וואס כאפן נאכאלס נישט:
די סיבות אויף צו גלייבן אז דאס זאל טאקע האבן געקומען פון ר' שמעון אליינס זענען אזוי נישטיג, אז ס'וואונדערט מיר געפערליך ווי די שמועס ביז אהער איז היפש געפארן אויף צו אטאקירן די וואס ספק'נען אין איר אטענטישקייט.
אויב איינער דארף זיך דא דעפענדן מיט שטארקע ראיות איז עס דווקא די זייט וואס קלעימד אז 1100 יאר איז אזא גרויסע מאנוסקריפט געווען באהאלטן אן דעם וואס קיינער זאל נישט האבן געוואוסט דערפון.
און איך דארף גלייבן אז ר' משה די ליאון האט עס וואונדערליך געטראפן אן דעם וואס ער זאל ברענגען א שרעד פון עווידענס צום טיש, און אן דעם וואס ער זאל אפילו ווייזן דעם מאנוסקריפט אדער פארציילן פונקטליך פון וואו ער האט עס.



אבער וואס הייסט!!! דער הייליגער גר"א, דער בעל שם פון מיכעלשטאט, און דער טאהשער רבי האבן דאך אלע אנגענומען אז ס'איז אמת!!

וואס פארא מין טענה איז דאס?
צו האט דען דער גר"א געלעבט אין א וועקיום??
איז ער דען איין צופרי אויפגעשטאנען מיט די בשורה פון א געטראפענער זוהר, און דורך געטוהן פון וואו עס קומט און אראפגעשריבן זיינע ראיות דערפאר??

דער גר"א איז סתם מיטגעגאנגען מיט די מער אנגענומענע מהלך אין זיין צייט.

ס'איז דאך פשוט אז רוב רובם פון די וואס האבן אנגענומען אז ס'איז אמת האבן אזוי אנגענומען ווייל זייערע רביים האבן אזוי אנגענומען, און זייערע רביים פון זייערע רביים ביז ס'פארט אזוי צוריק ביז די מאדנע מעשה פון ר' משה די ליאון....

דאס אז די קריסטן האבן ספרים וואס זענען אלט טויזנטער יארן, און ביליאנען מענטשן במשך צענדליגע דורות האבן געגלייבט אין די אמת'דיקייט דערפון, ‐‐צווישן זיי גאר גאר קלוגע מענטשן‐‐, דאס איז עפעס א ראיה אז וואס ס'שטייט אין די ספרים איז אמת??

דאס אז ס'איז פאראן ביליאנען מענטשן וואס האבן גלייבן אינעם אמיתת הקוראן, דאס איז עפעס א ראיה אז די אינהאלט איז אמת??

ווען אונז גיימיר וועלן מברר זיין אויב די ברית החדשה, ספר המארמאנים אדער סיי וועלכע אנדערע ספר אנטהאלט אמת'ע רייד, גיי מיר נישט קוקן ווער ס'גלייבט דערין... מיר גיימיר הערן די סברות פארוואס זיי גלייבן דערין, און דאן אפמאכן צו ס'מאכט סענס...

אויב ביסטו פון די מענטשן וואס גלייבן אין סיי וואס "דיינע" פריעדיגע גדולים האבן געגלייבט, דאן איז דאך יעדעס ביסל שפייאכץ איבריג. געב א קוק וואס דיינע פריעדיגע האבן געגלייבט, און פאר אהיים לחיים ולשלום.

מיר דא זענען דאך אבער דן אין די ראיות!
די גאנצע שמועס דא פארט דאך נאר לויט די הנחה אז מיר נעמען נישט בלינד אן זאכן לפי וואס מיינע גדולים האבן געגלייבט, נאר מיר באטראכטן ראיות.

נו, האסט א ראיה? דעליווער עס!
שפאר אונז אבער די אלע גדולים וועמען דו האסט א מורא'דיגע טראסט אין, ווייל לויט ווי איך פארשטיי איז די אשכול נישט געעפענט געווארן צו הערן פון דיר וועמען מיר זאלן טראסטן.

Click to shrink...

איך מיין אז די גר"א האט נאך געהאט אזויפיל שכל ווי דיר... ביסט נישט די ערשטע מענטש אויפן וועלט צו טראכטן ברייט.

 

[יענקל פאדראשיק]

איך מיין אז די גר"א האט נאך געהאט אזויפיל שכל ווי דיר... ביסט נישט די ערשטע מענטש אויפן וועלט צו טראכטן ברייט.

Click to shrink...

אמת..
יעצט זאג אני מאמין און אלע קשיות זענען מעיקרא ליתא....

 

[כספי]

יעדער פארשטייט אז די תפקיד פון חוקרים, איז צו שטעלן קושיות, סיי לגבי זהר, סיי לגבי ביקורת המקרא אא"וו.
ווען דו פרעגסט זיי אבער תירוצים, ווי למשל, וויאזוי קען זיין אז תנ"ך איז געווארן אנגענומען, אדער זהר, האבן זיי נישט קיין תירוצים. זיי קענען נאר אנווייזן די לעכער וואס איז דא אין תנ"ך אדער אין זהר, אא"וו.

די מאמינים טוען די זעלבע זאך, נאר די אנדערע וועג ארום.
ער וועט פרעגן די קושיות וואס די חוקרים קענען נישט ענטפערן, און די קושיות פון די חוקרים וועט ער איגנארירן.

אויב איין וועג איז לעגיטים, איז פונקט אזוי די אנדער וועג לעגיטים.

 

[יענקל פאדראשיק]

יעדער פארשטייט אז די תפקיד פון חוקרים, איז צו שטעלן קושיות, סיי לגבי זהר, סיי לגבי ביקורת המקרא אא"וו.
ווען דו פרעגסט זיי אבער תירוצים, ווי למשל, וויאזוי קען זיין אז תנ"ך איז געווארן אנגענומען, אדער זהר, האבן זיי נישט קיין תירוצים. זיי קענען נאר אנווייזן די לעכער וואס איז דא אין תנ"ך

Click to shrink...

בתחילת כבודך וויאזוי קען זיין איז נישט קיין קשיא אויף גארנישט עולם גולם קויפט זייער גרינג אפ זאכען בפרט ווען עס קומט צו דת ווי עס נאך א מצוה צו פארמאכען די קאפ און גלייבן באמונה שלימה

 

[אלטע שרייבער]

איך גלויב נישט אז איך דארף ווייטער רעדן, ווארום מיין פירכות אויף שפן הסופר'ס אישוס זענן גענצליך איגנארירט געווארן, ומדשתיק ש"מ דניחא ליה.

איך וויל דא אבער קלאר מאכן אז אין כהנת כפונדקית. ווען עס קומן חוקרים און היסטאריקערס און שטעלן קשיאס און ראיות, מיט טענות אויף יענער וואס גלויבן סתם, זענן זיי נישט די זעלבע ווי די וואס גלויבן. זיי מאכן געזעצן וויאזוי עפעס ווערט אויפגעוויזן, און זיי זענן די וואס האלטן נישט ביים לאגיק וואס זיי האבן געשטעלט.
זיי זענן נישט די זעלבע ווי די וואס נעמן אן אז מ'קען זיך פארלאזן אויף דער גר"א און בעש"ט, ר' יונתן אייבשיטץ און דער חתם סופר (יא! גלויב נישט אלס וואס דו ליינסט אין א בלאג, קוק וואס ער שרייבט, אין עטליכע ערטער), דער חיד"א מיט דער אריז"ל, ועוד ועוד ועוד.

די ערשטע זענן אומארנטליך, ווייל די ראיות זייער זענן לעכערליך און געבויט אויף קאנטעמפארארי מציאות און שוואכע פארשטאנד וויאזוי היסטאריע אנטוויקעלט זיך און ספרים ווערן נתקבל. ציען וודאות'דיגע מסקנות אויף אזעלכע שוואכע חשבונות איז נישט פאר קלוגע מענטשן.

בתחילת כבודך וויאזוי קען זיין איז נישט קיין קשיא אויף גארנישט עולם גולם קויפט זייער גרינג אפ זאכען בפרט ווען עס קומט צו דת ווי עס נאך א מצוה צו פארמאכען די קאפ און גלייבן באמונה שלימה

Click to shrink...

האסט אמאל געטראכט אז 'עולם גולם' איז מעגליך דו אליינס? פארוואס ביסטו אזוי זיכער אז נאר יענער איז דער 'עולם גולם'?

 

[שפן הסופר]

יעדער פארשטייט אז די תפקיד פון חוקרים, איז צו שטעלן קושיות, סיי לגבי זהר, סיי לגבי ביקורת המקרא אא"וו.
ווען דו פרעגסט זיי אבער תירוצים, ווי למשל, וויאזוי קען זיין אז תנ"ך איז געווארן אנגענומען, אדער זהר, האבן זיי נישט קיין תירוצים. זיי קענען נאר אנווייזן די לעכער וואס איז דא אין תנ"ך אדער אין זהר, אא"וו.

די מאמינים טוען די זעלבע זאך, נאר די אנדערע וועג ארום.
ער וועט פרעגן די קושיות וואס די חוקרים קענען נישט ענטפערן, און די קושיות פון די חוקרים וועט ער איגנארירן.

אויב איין וועג איז לעגיטים, איז פונקט אזוי די אנדער וועג לעגיטים.

Click to shrink...

1. פרעגן קשיות זאגט נישט גארנישט.
בלויז ווייל איך פארשטיי נישט וויאזוי ס'קען זיין אז איך זאל רעדן מיט איינעם אין לאנדאן בשעת איך זיץ אין מיאמי איז נישט פשט אז עפעס שטימט נישט דא, ס'קען זייער מעגליך זיין אז ווען דו וועסט הערן די ענטפער וועסטו געוואר ווערן אז קושיא מעיקרא ליתא (דערפאר איז וויכטיג צו אייביג הערן די ארגומענטן פון די אנדערע זייט).

ווען דו -יחיד- ווילסט וויסן וועלכע זייט איז ריכטיג, איז נישט די ריכטיגע וועג צו קוקן אויב די זייטן האבן קשיות איינער אויפן צווייטן, נאר ענדערש קוק וואס זענען די קשיות און וואס זענען די תירוצים.


2. כ'בין נישט אזוי קלאר פארוואס מען דארף איבערזאגן די זעלבע זאך נאכאמאל און נאכאמאל.
די הייפאטעזיע אז א זאך וואס איז געווארן אנגענומען, איז לכאורה אמת, איז א הייפאטעזיע וואס פאלט זייער אפט דורך ווען מען טעסט עס.
כ'האב שוין דערמאנט מערערע משלים, און ס'איז דא נאך פילע אנדערע, ווי ס'איז זייער קלאר אז כאטש מען האט אנגענומען עפעס, איז עס אבער נאכאלס פאלש.

אין אנדערע ווערטער, כאטש דו פרעגסט עס טאקע איבער, איז אבער נישט פשט אז ס'האט נישט קיין צופרידנשטעלנדע ענטפער.
ס'איז שוין מערערע מאל דערמאנט געווארן אז דאס איז נישט קיין קשיא, ווייל מיר זעהן לאורך כל הדורות אז זאכן זענען געווארן אנגענומען קעגן די אמת.

אז דו ווילסט מאכן אן עקסטערע שמועס פארוואס די מענטשהייט ארבעט אזוי, און וויאזוי ס'קען טאקע זיין אז אזויפיל מענטשן און אזויפיל דורות זאלן אננעמען זאכן קעגן די אמת, קען מען מאכן אן עקסטערע שנירל אין די פסיכאלאגיע אפטיילונג, אבער ס'פרעגט בכלל נישט אפ די מציאות אז ס'איז א נארמאלע געשעעניש.


3. די חוקרים מאכן נישט קיין נייע הנחות בלויז וויבאלד זיי האבן א קשיא אויף די אלטע (אפילו א גאר שווערע קשיא...)

ס'ארבעט ענדערש מיט דורכגיין אלע מהלכים, הייפאטעזיעס און קשיות דערויף, און זעהן וועלכע מהלך שטימט בעסער.

א הייפאטעזיע וואס קען מאכן בעסערע פרעדיקשנס, אדער שטימט בעסער מיט וואס מיר ווייסן פאר א פאקט, וועט מען ענדערש ניגן דערצו.
פארשטייט זיך אז ווילאנג אן הייפאטעזיע בלייבט מיט שוועריקייטן (אפילו טאמער ס'איז בעסער ווי די אנדערע הייפאטעזיעס), וועט עס פארט נישט ווערן אנגענומען, נאר מען וועט כסדר זוכן פאר בעסערע הייפאטעזיעס וואס האבן גארנישט קיין שוועריקייטן, אדער וועט מען באטראכטן די קשיות אויף אלע מהלכים, און זעהן צו ס'איז טאקע קשיות.


בקיצור:
צו דיין הויפט טענה (אז ביידע זייטן פירן זיך אויף די זעלבע, סאוי די הנחות פון ביידע זייטן זענען אייניג).
ס'איז פשוט נישט ריכטיג.

ווען חוקרים מאכן שוין הנחות (טעאריע בלע"ז), וועט עס בדרך כלל קומען נאר נאכדעם וואס די מהלך האט מער נישט קיין עכטע אפפרעגעכצאר.
ווען מאמינים מאכן אן הנחה וועט עס בדרך כלל קומען געבויעט אויף וואס זיי ווילן גלייבן אין.

 

[שפן הסופר]

איך גלויב נישט אז איך דארף ווייטער רעדן, ווארום מיין פירכות אויף שפן הסופר'ס אישוס זענן גענצליך איגנארירט געווארן, ומדשתיק ש"מ דניחא ליה.

Click to shrink...

ווען דו זאגסט "פירכות" מיינסטו אוודאי דיין שטארקע טענה אז ווער ס'האלט אנדערש ווי דיר איז פשוט א מח דחוק און איז געפלאגט מיט קטנות הדעת... ווייל עפעס אנדערע "פירכות" פון דיר אויף מיינע ווערטער האב איך נישט געטראפן.

 

[אלטע שרייבער]

טאמער דיר איז געשמאקער צו גלויבן אין די חוקרים, האלט דיר דערביי.

איך האב נישט אזא בלינדע גלויבונג. איך בין נישט אויפגעוואקסן חסידיש, מ'האט מיר נישט איינגערעדט צו גלויבן אין א בשר ודגים.

 

[כספי]

1. פרעגן קשיות זאגט נישט גארנישט.
ווען דו -יחיד- ווילסט וויסן וועלכע זייט איז ריכטיג, איז נישט די ריכטיגע וועג צו קוקן אויב די זייטן האבן קשיות איינער אויפן צווייטן, נאר ענדערש קוק וואס זענען די קשיות און וואס זענען די תירוצים.

Click to shrink...

זייער ריכטיג!

בקיצור:
צו דיין הויפט טענה (אז ביידע זייטן פירן זיך אויף די זעלבע, סאוי די הנחות פון ביידע זייטן זענען אייניג).
ס'איז פשוט נישט ריכטיג.

ווען חוקרים מאכן שוין הנחות (טעאריע בלע"ז), וועט עס בדרך כלל קומען נאר נאכדעם וואס די מהלך האט מער נישט קיין עכטע אפפרעגעכצאר.
ווען מאמינים מאכן אן הנחה וועט עס בדרך כלל קומען געבויעט אויף וואס זיי ווילן גלייבן אין.

Click to shrink...

איך פערזענליך קען אפשר מער גלייבן די חוקרים, פשוט, ווייל אין א געוויסן זין גייען זיי צו מיט א מער אמת'דיגע צוגאנג.
משא"כ די גלויביגע, וואס סירקלען די מטרה, און נאכדעם שיסן זיי אהין זייערע פיילן.
כאטשיג די גלויביגע זאגן די זעלבע אויף די חוקרים, אז זיי האבן א פראבלעם מיט די תורה וכו', און זיי צילן אויך א מטרה, וואס דאס איז אוועקנעמען די לעגיטימיטעט פון די תורה.

אבער דאך זענען דא קושיות וואס לאזן נישט צוריה, ווי למשל, אז די גדולי הדורות האבן עס אנגענומען. איך פארשטיי אז ס'דא אזעלכע (און כמובן ביי די חוקרים) וואס דאס מיינט ביי זיי גארנישט. אבער ביי מיר מיינט עס יא עפעס.

נאכמער, ס'קלאר אז אויף א געוויסן אופן איז עס געווארן אנגענומען, אפי' ר' יצחק דמן עכו וואס מ'ברענגט נאך אז רמד"ל האט עס אליינס געשריבן, האט עס נאכאלץ אנגענומען אלס אן הייליגן ספר. די זעלבע צוגאנג איז דא ביי אסאך היימישע חוקרים, און ביים בעל הסולם.
עכט וואלט מען געדארפט צוטיילן, צווישן די שאלה ווער ס'האט עס געשריבן, און אויב נעם איך אן אז ס'איז נישט געווען רשב"י, צו האט עס א הייליגקייט.
עכ"פ, אויף א געוויסן וועג איז געווארן אנגענומען ביי די גדולי ישראל פון די דורות נאכדעם, אז רשב"י האט עס יא געשריבן. און ס'נישט נאר ווייל אזוי האט מען געהאלטן פארדעם, נאר כ'רעד פון גדולים גלייך דעמאלט'ס.
דו טענה'סט אז ס'איז נישטא קיין איין גדול פון יענע דור וואס האט עס אנגענומען, אבער פון די דורות נאכדעם איז זיכער דא, ווי די מסכימים אויפן ערשטן זהר

ר' יצחק דמן עכו אליין האט לויט ר' מנחם כשר בשם ספר היוחסין השלם דפוס ראשון, קושטא שכ"ו (איך האב עס נישט געקענט טרעפן, אדרבה) 'ששמע מאנשים שראו את ר' יעקב, תלמידו המובהק של ר' משה, שהיה מעיד עליו שמים וארץ, שספר הזוהר אשר חיבר רשב"י...' וכו' השאר חסר. און דאס וואס מ'ברענגט אייביג בשם רמד"ל'ס פרוי, שרייבט ר' מנחם כשר, אז ער האט געהערט 'עד מפי עד מה שאמרה אשה בשם ר' משה שאמר לאשתו שכותב הכל משכלו'.

 

[אלטע שרייבער]

איך פערזענליך קען אפשר מער גלייבן די חוקרים, פשוט, ווייל אין א געוויסן זין גייען זיי צו מיט א מער אמת'דיגע צוגאנג.
משא"כ די גלויביגע, וואס סירקלען די מטרה, און נאכדעם שיסן זיי אהין זייערע פיילן.
כאטשיג די גלויביגע זאגן די זעלבע אויף די חוקרים, אז זיי האבן א פראבלעם מיט די תורה וכו', און זיי צילן אויך א מטרה, וואס דאס איז אוועקנעמען די לעגיטימיטעט פון די תורה.

Click to shrink...

די סבה פארוואס די חוקרים זענן נישט באגלויבט איז נישט ווייל זיי צילן אויסצורייסן די תורה. אפילו פרומע חוקרים זענן נישט באגלויבט. די סיסטעם פון חקירה איז געבויט אויף געזעצן וואס בינדן צו די הענט פון דער חוקר. נאר געוויסע אינפארמאציע איז אקצעפטבאר, און זיי בויען גג על גג אויף פעלערהאפטיגע אינפארמאציע. זיי האבן א געוויסע גיאות וואס לאזט זיי נישט אנערקענן ווי ווייניג אינפארמאציע זיי האבן, און ממילא מוזן זיי בלייבן מיט זייער לעכערליכע אינפארמאציע. אוודאי זענן זיי מודה אז זיי האבן נישט די אינפארמאציע, אבער אין די נעקסטע זאץ מאכן זיי זיך שוין נישט צוטון דערפון.

אלענפאלס, די שאלות פון שפן הסופר זענן נישט אין פלאטץ. נישט ווייל זיי זענן נישט שווער, נאר פשוט ווייל עס איז אוממעגליך זיי צו ענטפערן, אפילו ווען זיי האבן פיינע תשובות. פון א מרחק פון א פאר הונדרעט יאר, האט מען נישט קיין שום וועג מכריח צו זיין וואס איז די תירוץ צו די קשיאס. ממילא זענן זיי אומוויכטיג.

 

[יענקל פאדראשיק]

נישט זייענדיג געבינדען צו חוקרים קען איך זאגען ווען עפעס שטימט נישט אז איך ווייס נישט
איך בין נישט געבינדען צו גארנישט
איך מוז נישט זאגען אז עס איז פאלש און איך מיז נישט זאגען אז עס איז אמת!

אויב איז אומעגליך צו ענטפערן זאג אז איך ווייס נישט...
נישט זאג מיר אז איך מוז עס מקבל זיין.

 

[אלטע שרייבער]

נישט זאג מיר אז איך מוז עס מקבל זיין.

Click to shrink...

טרעף דער וואס האט דיר דאס געזאגט און גיב אים איבער דער מעסעדזש.

 

[אנטוישטער יונגערמאן]

כמבואר בכל השרשרת, דאס ציען מסקנות פון שאלות וואס ווערן געפרעגט הונדרעטער יארן שפעטער, איז דרכן של ההיסטאריקערס, וואס צוליעב דעם זענן זיי נישט באגלויבט. יא, מיר ווייסן נישט די תירוצים צו שפן'ס שאלות. אלזא, וואס? מיר האבן נישט קיין בלאסן אהנונג וואס האט זיך אפגעטון אין יענער צייטן, קיין שום קראנטע אינפארמאציע האבן מיר נישט, זאלן מיר דען ציען מסקנות פון די מדשתיק'ס?!

איך קוק אן די מהלך אלס ממש קטנות הדעת און א מוח דחוק.

Click to shrink...

Are you saying that the

נודע ביהודה

ר׳ יעקב עמדין

און שי״ר

זענען געווען קטני דעת?

 

[blender]

ממילא זענן זיי אומוויכטיג

Click to shrink...

ממילא אז וואס? אז מען קען עס נישט ענטפערן?

אז עפעס האט אסאך קשיות וואס מען קען נישט ענטפערן זענען זיי אומוויכטיג? אדער מיינט דאס אז די הייפאטעסיס דארף ענדערשט געשטעלט ווערן אונטער פראגע צייכן ווי עס אננעמען פאר א פאקט?

 

[כספי]

נודע ביהודה

ר׳ יעקב עמדין

Click to shrink...

דאכט זיך מיר, אז דער נוב"י מיט ר' יעקב עמדין, האבן געהאלטן אז ס'דא עירבובים. אבער נישט אז די גאנצע זהר איז נישט פון ר"ש.

 

[שפן הסופר]

איך האב באמת אפגעשריבן א גאנצן לאנגן ארטיקל, איך זעה אבער אז זאכן פארן דא אינעם גוטן ריכטונג, וועל איך נישט באלמוטשען די ליינער מיט לאנגע מעסעדזשעס.

אזויפיל פיל איך פאר וויכטיג ארויסצוברענגען:
-צד א' שרייט אזוי און אזוי איז געווען (גראדע א גאר מאדנע זאך... 1100 יאר געפ, מען ווייסט נישט וואס ווען און וויאזוי וכו) .
-צד ב' שרייט דו האסט נישט געברענגט קיין פרוף אז אזוי און אזוי איז געווען, במילא נעמען מיר נישט אן אז אזוי און אזוי איז טאקע געווען.


ס'איז דא גראדע א צד ג'. צד ג' האלט אז אזוי און אזוי איז נישט געווען. צד ג' האט גראדע מערערע ראיות (שפראך, מענטשן, מימרות וכו).
כאטש איך בין היפש סימפאטיש צו צד ג', האב איך עס אבער נישט געטענה'ט דא, ווייל מיין נקודה דא איז בעיקר געווען ארונטערצורייסן די וואס מאכן חוזק פון צד ב'. און כ'האב פשוט געוויזן ווי מאדנע ס'איז די קלעים פון צד א', און ווי זיי האבן באמת נישט קיין שום ראיה לצדם חוץ פון "מען האט עס אנגענומען".

צד ג' איז א ריזיגער נושא פאר זיך, און איך וועל איבערלאזן פאר אנדערע פון אונזערע חברים עס איבערצוגעבן פאר די צוהערער...

 

[אלטע שרייבער]

Are you saying that the

נודע ביהודה

ר׳ יעקב עמדין

און שי״ר

זענען געווען קטני דעת?

Click to shrink...

You don't need me to say it, just look yourself and see if they ask Shafan's questions. (Spoiler- they don't)
The inability to stick to the logic being discussed is a serious impediment to understanding the issue.
I wrote about Shafan's questions, not about whether the Zohar is authentic.

ממילא אז וואס? אז מען קען עס נישט ענטפערן?

אז עפעס האט אסאך קשיות וואס מען קען נישט ענטפערן זענען זיי אומוויכטיג? אדער מיינט דאס אז די הייפאטעסיס דארף ענדערשט געשטעלט ווערן אונטער פראגע צייכן ווי עס אננעמען פאר א פאקט?

Click to shrink...

וויבאלד די קשיאס זענן אוממעגליך צו פארענטפערן, צו דער זהר איז קראנט צו נישט, ממילא צייגן זיי גארנישט.

-צד ב' שרייט דו האסט נישט געברענגט קיין פרוף אז אזוי און אזוי איז געווען, במילא נעמען מיר נישט אן אז אזוי און אזוי איז טאקע געווען.

Click to shrink...

דאס איז יעצט פארפאסט געווארן, כדי צו באפוצן די צד. דער אמת איז, יעדער חוקר אדער דענקער וואס ווייל בלייבן אנגענומן ביי אנדערע חוקרים מוז אננעמן בפשטות ובשופי אז דער זהר איז זיכער נישט געשריבן געווארן דורך רשב"י וחבריו.

 

[אפענער]

ווי באקאנט האט ר׳ יעקב עמדין געשריבן א גאנצע ספר אפצו-ווענדן אז ר׳ שמעון בר יוחאי האט נישט געקענט זיין דער מחבר פונ׳ם זוהר הק׳

איינע פון די ראיות וואס ער ברענגט דארט HebrewBooks.org Sefer Detail: מטפחת ספרים -- עמדין, יעקב בן צבי (יעב"ץ) , 1698-1776 איז אז דער זוהר דערמאנט די ווארט סינאגאגע וועלכע איז א שפאנישע ווארט (פאר א ביהמ״ד) און ער טענה׳ט אז אין די צייטן פון ר׳ שמעון האט נאך אפילו נישט עקזיסטירט די שפאנישע שפראך.

פאר נייגעריגקייט, האב איך געוואלט מברר זיין מיט׳ן גוגל הדור די מקור פון די ווארט סינאגאגע און לויט Synagogue - Bible Meaning & Definition - Baker's Dictionary זעהט אויס אז ס׳איז גאר א גריכישע ווארט, און ס׳ווערט שוין דערמאנט אין די New Testament אין Luke (וועלכע איז געשריבן געווארן אויף גריכיש) זעהט אויס לויט דעם אז ר׳ יעקב עמדין האט געמאכט א טעות מיט דעם ראי׳ (ווייל גריכיש האט דאך שוין יא עקזיסטירט אין די צייטן פון ר׳ שמעון)

Click to shrink...

פון synagoga ביז אשנוגה איז נאך א מהלך צו גיין, אבער די זוהר מיינט די ווארט esnoga וויאזוי עס פלעגט גערופן ווערן צווישן די ספאנישע/פארטוגעזישע אידן

עס איז מיר געווען אינטערעסאנט דעם שטיקל הגהות בשולי ספר זהר (ויקרא, במדבר, דברים) : דפוס קרימונה, שי"ט | כתב יד | NNL_ALEPH990030267960205171 | הספרייה הלאומית.