האט אונז דער באשעפער ליב?

[בהמה דקה]

וואס איז סובדזשעקטיוו איז, צו די און די זאך וואס יענער האט געטון, גייט אריין אין די ''שלעכט'' קאטאגאריע. אבער ביידע זענען מודה אז אזא קאטאגאריע עקזעסטירט, און ביידע זענען אויך מודה אז געוויסע זאכן (ווי למשל פייניגן בעיביס פאר פאן) גייען זיכער אריין אין די קאטאגאריע.

Click to shrink...

מיין פעטער פלעגט קיצלען מיין נאז מיט זיין ציצית ווען כ׳בין געווען א בעבי פאר פאן, ווייל כ׳האב געמאכט א פאני פעיס.

מיין מאמע האט טאקע געהאלטן אז ער איז שלעכט, אבער מיין טאטע האט געהאלטן אז נישט…

אונזער פעין איז מעגליך א שוואכערע פעין ווי דעם, רעלאטיוו צו אונזער עכטע ריעליטי. Who knows

אבער ערנסט גערעדט, אפי׳ ביי אן עקסטרעמע עקזעמפל ווי דעם, דארפסטו אויך צוקומען צו די סיבה פארוואס ער טוט עס, פאר פאן, צו זאגן אז דא איז שוין יעדער מודה אז ער איז שלעכט (און כ׳בין נאכאלס נישט זיכער אז יעדער וואלט אריינגערעכנט ממש יעדעם)

וואס טוט זיך ווען כ׳האב נישט קיין וועג געוואויר צו ווערן פארוואס יענער טוט עס? בלייבט מען אומוויסנד.

דאס איז די קעיס ביי די נמשל.

 

[blender]

און דער וואס האט מאראל פעלט אים אין power ווייל ער קען נישט טוהן קיין שלעכטס.

Click to shrink...

ס'פעלט אים נישט גארנישט וויבאלד ער ''קען'' טון שלעכטס, ער האט די פאוער עס צו טון, ער טוט עס נאר נישט וויבאלד עס איז קעגן זיין נאטור.

 

[בהמה דקה]

ס'פעלט אים נישט גארנישט וויבאלד ער ''קען'' טון שלעכטס, ער האט די פאוער עס צו טון, ער טוט עס נאר נישט וויבאלד עס איז קעגן זיין נאטור.

Click to shrink...

מיין שאלה איז, ווער מאכט אפ וואס השלמה מיינט בכלל אין ריגארדס צו די זאך וואס דער מחוייב המציאות מוז בעל כרחך האבן?

כ׳פרעג ווייל כ׳ווייס נישט, כ׳בין נישט קלאר דערין, כאטש וואס כ׳האב שוין דורכגעלערנט שער היחוד

 

[blender]

אבער ערנסט גערעדט, אפי׳ ביי אן עקסטרעמע עקזעמפל ווי דעם, דארפסטו אויך צוקומען צו די סיבה פארוואס ער טוט עס, פאר פאן, צו זאגן אז דא איז שוין יעדער מודה אז ער איז שלעכט (און כ׳בין נאכאלס נישט זיכער אז יעדער וואלט אריינגערעכנט ממש יעדעם)

וואס טוט זיך ווען כ׳האב נישט קיין וועג געוואויר צו ווערן פארוואס יענער טוט עס? בלייבט מען אומוויסנד.

Click to shrink...

ווען איינער פארציילט אז איינער האט געפייניגט בעיביס און ער זאגט נישט פארוואס, וועט יעדער אים אנקוקן ווי א שלעכטע מענטש, חוץ אויב זיינע הענט זענען געווען געבינדן פאר סאם ריזען (איינער האט אים געסטראשעט אז אויב ער טוט עס נישט, גייט ער ווארפן אן אטאם באמבע און פארניכטן גאנץ אמעריקע). אבער אויב ווייסט מען אז דער יעניגער האט נישט קיין שום זאך וואס האלט אים אפ פון טון די זעלבע זאך צו וואס ער וויל אנקומען אן דארפן פייניגן די בעיביס, דאן וועט יעדער מודה זיין אז ער איז א שלעכטער.

 

[בהמה דקה]

א זאך וואס יעדער איז מודה מיינט סה"כ אז עס איז א סאשעל נארמע, קנעכטשאפט האלט יעדער איז wrong, נישט מער ווי עטליכע דורות צוריק האבן קלוגע גוטע מענטשן געהאלטן אנדערש. אין הונדערט יאר ארום איז מעגליך אז מ'גייט האלטן אז א 9-5 דזשאב איז partial slavery (איי מ'קען אוועקוואקן? מ'קען נישט, ווייל ער וועט נישט האבן אויף ברויט..) און זיי גייען זיך וואונדערן אויף די היינטיגע חכמים, "ענק האבן דאך שוין יא געזעהן ווי ענקערע עלטערן זענען געגאנגען ראנג מיט קנעכטשאפט, וויאזוי האבן ענק נישט געזעהן אז ענק טוען די זעלבע??" מ'קען נישט מיט א סאשעל נארמע פרעגן אפי' פון איין דור אויפן צווייטן, זיכער נישט פון גשמי אויף רוחני.

די שליסל איז אז מיר פארשטייען סייווי גארנישט, נאך פאר evil, פארוואס האט ער אלעס באשאפן אין פירסט פלעיס, ער קען דאך צו אלעס צוקומען אן גארנישט? אלא מאי די אלטימעט רצון העליון האט מען פארהוילן פונעם נברא, טא פארוואס זיין סעלפיש און פארגעסן דערפון פונקט ווען עס טוט וויי? כ'פארשטיי אוודאי פארוואס ס'פאסירט, אבער ווען מיר פרובירן רעדן לאגיש, לאמיר פרובירן נישט מישן געפילן.

 

[blender]

דאן שטייסטו אויפן זעלבן לעוועל ווי מיך. דו ביסט אן ethical emotivist, דו האלטסט אז עס איז נישט באמת דא אזא זאך ווי ''גוט'' אדער ''שלעכט'', דאס זענען פשוט'ע מענטשליכע אימאושענס.

איך פרעזענדליך האלט נישט אז עס איז דא א פראבלעם אף איוועל. די באשעפער איז נישט שלעכט ווייל עס איז נישטא אזא זאך ווי שלעכט. אבער דאס מיינט אויך אז עס דער באשעפער איז אויך נישט גוט.

די פראבלעם איז ווען איינער האלט באמת אז דער באשעפער איז גוט. (דהיינו אז עס איז יא דא אזא זאך ווי גוטס און שלעכטס) פאר אים איז יא דא א פראבלעם אוו איוועל, ווייל אזא באשעפער שטימט נישט מיט די וועלט.

 

[blender]

ער קען דאך צו אלעס צוקומען אן גארנישט?

Click to shrink...

דאס איז זיכער אז ער קען נישט טון זאכן וואס זענען נישט לאגיש (מאכן א סקווער סורקל). אפי' ביי די רעליגיעזע.

אויב וויל ער מענטשן זאלן אים דינען, דאן מוז ער מאכן מענטשן.

אויב נישט טרעפסטו זיך מיט אזעלכע פראבלעמען ווי: קען גאט מאכן א שטיין וואס איז אזוי שווער אז ער אליין קען עס נישט אויפהייבן?

 

[בהמה דקה]

דאן שטייסטו אויפן זעלבן לעוועל ווי מיך. דו ביסט אן ethical emotivist, דו האלטסט אז עס איז נישט באמת דא אזא זאך ווי ''גוט'' אדער ''שלעכט'', דאס זענען פשוט'ע מענטשליכע אימאושענס.

איך פרעזענדליך האלט נישט אז עס איז דא א פראבלעם אף איוועל. די באשעפער איז נישט שלעכט ווייל עס איז נישטא אזא זאך ווי שלעכט. אבער דאס מיינט אויך אז עס דער באשעפער איז אויך נישט גוט.

די פראבלעם איז ווען איינער האלט באמת אז דער באשעפער איז גוט. (דהיינו אז עס איז יא דא אזא זאך ווי גוטס און שלעכטס) פאר אים איז יא דא א פראבלעם אוו איוועל, ווייל אזא באשעפער שטימט נישט מיט די וועלט.

Click to shrink...

כ׳בין נישט גוט אין טערמינען, (בד״וו כ׳בין בכלל נישט זייער אינטעלידזשענט, כ׳זאג נאר אביסל ארויס פון מיין אייגענע שכל, וואס איז מעגליך נשפע פון דאס ביסל וואס כ׳האב זיך צאמגעהערט)

כ׳האלט טאקע אז גוט און שלעכט וויאזוי די אלגעמיינע וועלט קען עס, איז פריטי מאטש סובדזשעקטיוו

די סיבה פארוואס כ׳גלייב אז ער איז גוט, איז די זעלבע סיבה פארוואס כ׳גלייב בכלל אין אים, וואס איז מעינלי בעיסד אויף מסורה, און זיין גוטסקייט איז א חלק דערפון.

אפי׳ ווען כ׳האלט ווען אז גוט און שלעכט אויף די וועלט איז אבדזשעקטיוו, וואלט איך נישט געמוזט האלטן אז גאט׳ס ׳גוט׳ - וואס איז א טאטעל דיפרענט ריעליטי - איז בינדענד צו דעם, כש״כ אז כ׳האלט אז ס׳איז סובדזשעקטיוו עניוועיז

 

[blender]

די סיבה פארוואס כ׳גלייב אז ער איז גוט,

Click to shrink...

סאו דו האלטסט יא אז ס'איז דא אן עכטע "גוט"?

 

[בהמה דקה]

דאס איז זיכער אז ער קען נישט טון זאכן וואס זענען נישט לאגיש (מאכן א סקווער סורקל). אפי' ביי די רעליגיעזע.

אויב וויל ער מענטשן זאלן אים דינען, דאן מוז ער מאכן מענטשן.

אויב נישט טרעפסטו זיך מיט אזאלעכע פראבלעמען ווי: קען גאט מאכן א שטיין וואס איז אזוי שווער אז ער אליין קען עס נישט אויפהייבן?

Click to shrink...

נו קען דאך זיין אז צוקומען צום תכלית הנרצה אן די פעין וואס אונז גייען אדורך איז אזויווי א סקווער סירקל?

יעצט הייב נישט אן מיט די געפילישער קארטל ווי ״קאם אן… רצח׳נען בעיביס?? וואס וואלט אים שוין דעי בעיבי געשטערט פון אנגיין מיט זיין מלוכה..״

ווייל דאס זענען אלעס פיינע קשיות אבער מיר האבן נישט דאס מינדעסטע איינונג אין די ביהיינד די סינס

 

[בהמה דקה]

סאו דו האלטסט יא אז ס'איז דא אן עכטע "גוט"?

Click to shrink...

ס׳איז דא, אבער ס׳איז לאו דוקא וואס מיר מיינען אז ס׳איז.

באמערק אז כ׳האב געשריבן גוט און שלעכט ״ווי אנגענומען אין די וועלט״ איז סובדזשעקטיוו

 

[blender]

ווייל דאס זענען אלעס פיינע קשיות אבער מיר האבן נישט דאס מינדעסטע איינונג אין די ביהיינד די סינס

Click to shrink...

אויב גלייבסטו אזוי good for you, מיך איז שווער צו אננעמען אזוי אן קיין ריזען.

 

[blender]

ס׳איז דא, אבער ס׳איז לאו דוקא וואס מיר מיינען אז ס׳איז.

Click to shrink...

סאו פארוואס טראכסטו אז סאיז דא?

 

[Thanks]

סאו דיין פראבלעם איז אז ס׳שמעקט דיר נישט נישט צו וויסן וואס שלעכט איז, כ׳הער ס׳שמעקט מיר אויך נישט טו בי אנעסט, כ׳האב דיר אבער גרויס נייעס, שלעכט און גוט זענען קאמפליט סובדזשעקטיוו ווערטער אידערוועי, און דעיס האט א מיליאן משלים אן א דעילי בעיסיס, דו האסט לכאורה היינט אליינס געהאט עטליכע דיסעגרימענטס מיט מענטשן אין דעם, נאר ווי מער עקסטרעם די עקזעמפל ווערט, אלס מער מענטשן וועלן עגריען אויף וואס איז שלעכט און וואס איז גוט, אבער אפי׳ ביי גאר עקסטרעמע משלים וועלן נאך אלס זיין מענטשן (וואס זייער דזשעלי איז געמאכט מיט די זעלבע סובסטאנצן ווי דיינס און מיינס) וואס וועלן נאכאלטס דיסעגריען (ווי למשל היטלער/אייסיס וכדו׳) סאו קענסטו נישט פארשטיין אז ארויסגייענדיג פון עולם הגשמי בכלל טוישן זיך די דיינעמיקס קאמפליטלי?

אבער ביסיידס די פוינט, כ׳האב נישט געזאגט אז ס׳איז געשמאק, נאר לאגיש גערעדט פרעגט עס בכלל נישט אפ עפעס וואס איז לכתחילה אומפארשטענדליך ביי דעפינישן.

Click to shrink...

נישט אז ס'שמעקט נישט, נאר איינמאל מען פארט אהין איז די שמועס געענדיגט, מ'ווייסט שוין נישט וואס ווערטער מיינען עניוועי.

אין די עולם הגשמי וואו אונז זענען איז דא זאכן וואס יעדער וועט מודה זיין אז דאס איז גוט, און שלעכט. א מענטש וואס הרגעט בעיביס פאר פאן איז זיכער שלעכט לויט יעדעם. יעצט א גאט וואס קען אלעס טוט, דהיינו אויך נישט הרג'ענען בעיביס און דאך הרג'עט ער יא, איז עס דומה צו הרג'ענען פאר פאן, און איז שלעכט לויט אונזער דעפעניציע פון די ווארט שלעכט.

אויב א מענטש הרג'עט בעיביס, אבער פאר א גוטע סיבה, ווי למשל זיי האבן אן אנשטעקיגע קרענק און ער וויל כאטש ראטעווען די איבריגע, דאן איז ער נישט שלעכט, אבער דאס איז אלעס ביי א מענטש וואס איז נישט קיין כל יכול.

א כל יכול וואס הרג'עט בעיביס איז שלעכט אין אונזער דעפעניציע פון שלעכט וויאזוי דו ווילסט עס נאר ספינען. מען קען אלעמאל נעמען דעם דזשאוקער קארטל און זאגן אז היות גאט איז למעלה מהשגתינו, קען ער מאכן א באקסעדיגע צירקל און די שלעכטס וואס ער טוט איז "גוט". אבער איינמאל מען פארט אהין איז די דיסקאסיע פארטיג. מען רעדט שוין פון זאכן וואס מען פארשטייט נישט וואס מען רעדט. אנשטאט זאגן באקסעדיגע סירקיל קענסטו זאגן אז גאט קען מאכן א "מדצהמןגפרחגמ". פרעג מיך אפ, דו ווייסט עניוועי נישט וואס דו רעדסט וועגן, האסט אוועקגענומען די דעפיניציע פון ווערטער.

 

[בהמה דקה]

אויב גלייבסטו אזוי good for you, מיך איז שווער צו אננעמען אזוי אן קיין ריזען.

Click to shrink...

I appreciate your honesty

ס׳איז מיך אויך שווער אנצונעמען אזוי, טו בי אנעסט, אבער ס׳איז שוין גארנישט אן קיין ריזן.

אבוויעסלי, כ׳האב געפלאטשקעט און געזוכט, כאטש וואס מיינע רבי׳ס האבן אויך געזאגט מ׳טאר נישט קוקן און הערן, ווייל כ׳האב געסטראגעלט, דערווייל האט מיר עס נאר געמאכט מער נוטה צו דער זייט. כ׳האב באמת פרובירט צו זיין אפען מיינדעד פון ביידע זייטן נגיעות, פון די upbringing נגיעה, און פון די rejecting the upbringing נגיעה.

מ׳דארף נאר פרובירן, און מ׳קען פרובירן ווילאנג מ׳לעבט. אין הקב״ה בא בטרוניא, קען זיין ער וויל ס׳זאל אויך זיין כופרים אויף דער וועלט. Who knows

 

[בהמה דקה]

סאו פארוואס טראכסטו אז סאיז דא?

Click to shrink...

פשוט ווייל אויב ער איז עס (מסורה) מוז עס עקזיסטירן.

און נאכמער אויב ער וויל מיר זאלן זיך אויך פירן אזוי (מה הוא רחום) מוז זיין אז ס׳איז דא א חלק צו וואס מיר קענען אויך רילעיטן, כאטש וואס די חלק וואס קוקט אונז אויס שלעכט פון זיין זייט, מוזן מיר אויך אנעמען אלס אומפארשטענדליכע גוטס.

כ׳פארשטיי ס׳איז קאמפליצירט, אבער פאר מיר איז עס סאך א גרינגערע פיל אראפצושלינגען ווי אנדערע אומפארשטענדליכע זאכן

 

[בהמה דקה]

נישט אז ס'שמעקט נישט, נאר איינמאל מען פארט אהין איז די שמועס געענדיגט, מ'ווייסט שוין נישט וואס ווערטער מיינען עניוועי.

אין די עולם הגשמי וואו אונז זענען איז דא זאכן וואס יעדער וועט מודה זיין אז דאס איז גוט, און שלעכט. א מענטש וואס הרגעט בעיביס פאר פאן איז זיכער שלעכט לויט יעדעם. יעצט א גאט וואס קען אלעס טוט, דהיינו אויך נישט הרג'ענען בעיביס און דאך הרג'עט ער יא, איז עס דומה צו הרג'ענען פאר פאן, און איז שלעכט לויט אונזער דעפעניציע פון די ווארט שלעכט.

אויב א מענטש הרג'עט בעיביס, אבער פאר א גוטע סיבה, ווי למשל זיי האבן אן אנשטעקיגע קרענק און ער וויל כאטש ראטעווען די איבריגע, דאן איז ער נישט שלעכט, אבער דאס איז אלעס ביי א מענטש וואס איז נישט קיין כל יכול.

א כל יכול וואס הרג'עט בעיביס איז שלעכט אין אונזער דעפעניציע פון שלעכט וויאזוי דו ווילסט עס נאר ספינען. מען קען אלעמאל נעמען דעם דזשאוקער קארטל און זאגן אז היות גאט איז למעלה מהשגתינו, קען ער מאכן א באקסעדיגע צירקל און די שלעכטס וואס ער טוט איז "גוט". אבער איינמאל מען פארט אהין איז די דיסקאסיע פארטיג. מען רעדט שוין פון זאכן וואס מען פארשטייט נישט וואס מען רעדט. אנשטאט זאגן באקסעדיגע סירקיל קענסטו זאגן אז גאט קען מאכן א "מדצהמןגפרחגמ". פרעג מיך אפ, דו ווייסט עניוועי נישט וואס דו רעדסט וועגן, האסט אוועקגענומען די דעפיניציע פון ווערטער.

Click to shrink...

די דיסקאסיע איז פארטיג סאך פריער, ווער הרגעט בעביס? די כל יכול? ווער איז דאס? וויאזוי איז ער דא? ער איז אייביג געווען? כ׳מיין אז ״מדצהמןגפרחגמ״ איז מער פארשטענדליך ווי דער אומשולדיגער ווארט ״אייביג״ אז דו טראכסט אריין דערין.

דאס אז אונזער דיסקאשן גייט זיך ליידער מוזן ענדיגן איז נישט מוכיח איין וועג אדער די אנדערע.

נאך א זאך, שמועסענדיג מיט בלענדער איז אויפגעברענגט געווארן אז ס׳קען פשוט זיין אז צוצוקומען צום תכלית מוז עס גיין די וועג, אנדערשט וואלט עס געווען א באקסעדיגע סירקל וואס כו״ע מודו אז דער כל יכול איז עקזעמפט פון קענען. עפעס אזוי..

 

[blender]

און נאכמער אויב ער וויל מיר זאלן זיך אויך פירן אזוי

Click to shrink...

ער וויל דאך נישט, דאס וואס ער איז האט דאך גארנישט מיט וואס אונז קוקן אן פאר ''גוט''.

אבער די גאנצע סיבה פארוואס מען איז צוגעקומען אז ער מוז זיין גוט, איז וויבאלד עס איז ארויסגעקומען פון די ארגומענט'ס. און פון די ארגומענט'ס קומט ארויס אז ער מוז זיין די סארט ''גוט'' וואס אונז קענען.

אלזא, דו קענסט זאגן אויב דו ווילסט, אז די ''גוט'' וואס אונז קענען, עקזעסטירט נישט אין א מעטא-פליזאפישער סענס. ממילא איז גאט מושלם אפי' ער האט עס נישט. אבער דאן דארף מען שוין נישט ציקומען צו עפעס א אנדערע סארט פארנעפעלטע ''גוט'' וואס עקזעסטירט.

אויב איז דאס אינגאנצן עפעס אנדערש, דאן וואס האט עס מיט די ווארט ''גוט''? פארוואס זאל מען רופן די אומבאקאנטע זאך, די זעלבע ווי עפעס וואס אונז קענען יא?

נאך א זאך, שמועסענדיג מיט בלענדער איז אויפגעברענגט געווארן אז ס׳קען פשוט זיין אז צוצוקומען צום תכלית מוז עס גיין די וועג, אנדערשט וואלט עס געווען א באקסעדיגע סירקל וואס כו״ע מודו אז דער כל יכול איז עקזעמפט פון קענען. עפעס אזוי..

Click to shrink...

עס איז נישטא קיין סיבה צו טראכטן אז נישט פייניגן א בעיבי איז א לאגישע פראבלעם.

 

[בהמה דקה]

עס איז נישטא קיין סיבה צו טראכטן אז נישט פייניגן א בעיבי איז א לאגישע פראבלעם.

Click to shrink...

אונז ווייסן נישט פון קיין סיבה. קען אבער זיין אז ס׳איז דא.

 

[blender]

אויב וועסטו אויפבויען א לאגישע סיסטעם, און דו וועסט געבן אלע פאוער פאר איינעם צו טון וואס ער וויל כל זמן עס איז נישט קיין סתירה מיט די לאגישע סיסטעם, דאן וועט זיין א לאגישע פראבלעם צו זאגן סיי אז יענער איז גוט, און סיי אז ער טוט עפעס שלעכט, ווייל כדי צוצוקומען צו א תכלית וואס דער יעניגער האט אפגעמאכט מוז מען אזוי טון.

אה''נ כדי צוצוקומען צום תכלית איז ער געצווינגען צו טון שלעכטס, אבער ער איז דאך נישט געווען געצווינגען צו אפמאכן ביי זיך א תכלית וואס מוז ברענגען שלעכטס אין די פורסט פלעיס.