א נחמה פאר א צעבראכענעם אבל - וועקער 18

[מי אני]

לגבי עונש האב על הבן והמשפחה זאגט טאקע רשב״י בשבועות לט.

אם הוא חטא משפחתו מה חטאת לומר לך אין לך משפחה שיש בה מוכס שאין כולה מוכסין ושיש בה לסטים שאין כולה לסטים מפני שמחפין עליו

Click to shrink...

ע״ש הסוגיא (ובתוס׳ ד״ה ואין, ווי דאס איז הארבער ביי שבועות ונדרים, זייענדיג אז דאס באגלייבטקייט פון מענטשן איינע צום אנדערן איז אָנגעוואנדן דערין).

***

דר. גרשום שולם שרייבט לגבי דעם אז אפילו נאכדעם וואס שבתי צבי האט זיך גע׳שמד׳ט האבן שבתאים נאך אלס געגלייבט אין אים, אז דאס איז ענליך צום פּאראדאקס פון גלייבן אין ג-ט על אף די רעות שבהעולם:

Sectarian Sabbatianism was born when many sections of the people refused to accept the verdict of history, unwilling to admit that their faith had been a vain illusion fondly invented. There was the alternative possibility of faith in an apostate messiah, but it had to be bought at the price of the naïve innocence of the original faith. To believe in an apostate messiah was to build one's hope on foundations of paradox and absurdity, which could only lead to more paradoxes. The unity and consistency of rabbinic Judaism were not affected by the one inevitable paradox inherent in it, as, indeed, in all religion and in human experience itself - that of theodicy and the sufferings of the righteous. The universal character of this anguishing paradox in no wise diminished its seriousness, but it rendered it less destructive. No doubt there was a mystery here, but one to which a pure and naïve faith could resign itself in submission and hope. The Sabbatian paradox, however, was not that of a saint who suffers and whose suffering is a mystery hidden with God, but of a saint who sins. A faith based on this destructive paradox has lost its innocence. Its dialectical premise of necessity begets conclusions that are equally marked by the dialectics of paradox

The various Sabbatian doctrines sought to bridge the gulf between the inner experience and the historic reality that was supposed to symbolize it. They enabled believers to go on living in the growing tension between outer and inner truth by providing them with a theological system whose origin was a profound crisis and whose nature was paradox. The fact that this faith survived for several generations suggests that it expressed a dialectical process within Jewish history​

Click to shrink...

***

דר. לען גודמאן שרייבט לגבי השגחה וידיעה און די פראבלעם פון שלעכטס במשנתו של הרמב״ם:

ולגבי די קשיא בח״א פ״ב לגבי חטא עץ הדעת, ברענגט ער ארויס ווי דאס האט קלאנגען פון גריכישע מיטאלאגיע:

 

[קץ דוחק]

און דאס טאקע ברענגט א פראבלעם צו קענען טייטן א רוצח, וואס מ׳פארשטייט גרינגער אז מ׳דארף אים הרג׳ענען, און דערפאר האבן חז״ל אוועקגעשטעלט דערויף די דין פון כונסין לכיפה

Click to shrink...

ס'איז אינטרעסאנט אז איך לערן יעצט אין סנהדרין דף פט:, אין די משנה רוצח שנתערב באחרים, זאגט ר' יהודה כונסין אותן לכיפה, זעה איך צום ערשטן מאל אז כיפה איז נישט סתם במובן שלנו 'א תפיסה' נאר ס'איז כעין א סאָלעטאָרי קאָנפײמענט אװאו מען לאזט דעם מענטשן אױסהונגערן ביז ער שטארבט; אדער װי רשי איז מסביר אױפ'ן ארט אז מען איז אים מאכיל מיט שעורים עד שתבקע כריסו, כדתני לקמן בפרקין.
ס'איז א װיכטיגע נקודה צו װיסן װען מען װיל אפענטפערן דיע װאס זאגן אז הלכה האט אמאל אױך געהאט דער געדאנק פון א תפיסה אבער עכ"ז האבן זײ עס נישט גענוצט אױף א מאלעסטאר. אװאדאי האבן זײ נישט גענוצט כיפה אױף א מאלעסטער װײל זײ האבן אױך נישט געהאלטן ס'קומט זײ טױט שטראף.

 

[מי אני]

חז״ל, זייענדיג למעשה א פראדוקט פון זייער צייט, האט טאקע נישט געזעהן אין פּעדערעסטי אַן עוולה לשלעצמה, אחוץ דעם עצם איסור פון משכב זכור און הוצז״ל (וועלכעס זיי האבן מעגליך באטראכט ווי רציחה אלס די טעאריע פון פּריפאָרמעישאניזם). דאס איז געווען נפוץ אין אירע צייטן ביי די יוונים ודומיהם, אזוי ווי די אינסטיטושאן פון עבדות. וידוע אז אפלטון׳ס סימפּאָזיום נוצט דאס אלס די סעטינג פונעם דיאלאג. און ווי דר. פּיטער עדעמסאן שרייבט דערויף:

In this Dialogue we see Plato's reaction to a Greek cultural practice that really has no parallel in our own, pederasty. Nowadays, sexual liaisons between adult men and young boys are not merely illegal, but among the most repugnant moral crimes that can be committed. But in ancient Greece, such liaisons played an accepted role in civil life​

Click to shrink...

לדוגמא, די גמרא בנדה יג:

ת"ר הגרים והמשחקין בתינוקות מעכבין את המשיח בשלמא גרים כדר' חלבו דא"ר חלבו קשין גרים לישראל כספחת אלא משחקין בתנוקות מאי היא אילימא משכב זכור בני סקילה נינהו אלא דרך אברים בני מבול נינהו אלא דנסיבי קטנות דלאו בנות אולודי נינהו

Click to shrink...

און דר. דניאל בּאָיאַרין שרייבט דערויף:

ועיין כאן וואו איך האב צוגעברענגט פון דר. יעקב מילגרום אז סיבת האיסור פון משכב זכור איז נאר ווייל דאס שטערט די געבורט-ראטע.

דר. פרעדעריקאָ דעל בּאַ שרייבט:

The Hebrew Bible does not appear to treat pedophilia as a discrete legal issue. On the contrary, a set of laws and narratives seem to suggest how a father in patriarchal times had the absolute control over his children’s – and especially his daughters’ – sexuality in pre‐marital conditions. The Bible also apparently neglects to treat the case of sex between adults and children, unless this infringes on other rulings, such as betrothing one’s daughter and refraining from same‐sex relations among males. Indeed, pederasty – intended as the same‐sex relationship with an adult male and an adolescent male, widespread in Greek culture but with no equivalent in the coeval Jewish one (Feldman 1960) – is prohibited only implicitly in the Hebrew Bible, through the injunction against same‐sex relations among males. Both issues, however, interested the rabbis. Early tannaitic literature also evaluates same‐sex relations among males in light of pederasty due to a specific pedagogic concern – the education of their disciples must be different from the education given to boys in Greco‐Roman society, which tolerated pederasty, a reaction manifesting in other early Jewish texts as well​

Click to shrink...

די שייכות וואס דאס אלעס האט ספעציעל מיט די אשכול, איז אז דער פראנצויזישער היסטאריקער פיליִפּ אַריִס האט גע׳טענה׳ט אז ביז די 1400׳ס בימי הביניים האבן מענטשן פראסט און פשוט נישט געהאט די מושג פון ״שנות הילדות/קינדערישע יארן״ אלס אַן עקסטערע סטעידזש פאר זיך. מ׳האט זיי מער אָנגעקוקט און באטראכט ווי ״קליינע מענטשן״ וועלכע האבן נאך נישט פולע כח און דעת, אבער נישט די מושג פון ״א קינד״ וויאזוי אונז פארשטייען זי. (אין די שיעור ברענגט דאס הרה״ג ר׳ צבי יהונתן מארטאן צו לגבי הבנת דינו של בן סורר ומורה.) די (טאקע קאנטראווערסיאנאלע) טעזע געבט טאקע א הבנה אין דעם וויאזוי מ׳האט געקענט מער האלטן אז די ״קליינע מענטשן״ וואס דער טאטע געבט זיך למעשה אפ מיט זיי מחמת ווייל זיי זענען נאך נישט שטארק ווי אנדערע, ווערן נתפס בעוונו וכדומה.

ולגבי וויאזוי מ׳דארף דאס צו באטראכטן כהיום ממבט ההלכתי, זייענדיג אז עס איז געבויט אויפ׳ן תלמוד וועלכעס האט נישט פארמאגט די קאנצעפּט, איז דאס ניתן סתם אזוי צו די פארשידענארטיגע מעכאניזמס וויאזוי מ׳דארף צופאסן הלכה צו זאכן וועלכעס האבן נישט עולה געווען על דעתם של חז״ל אין וויאזוי זאכן האבן זיך געטוישט. און ווי דער פּראפעסאר פון געזעץ דר. סטיווען רעסניקאף שרייבט (אין זיין תקציר):

With respect to child sexual abuse, many, although certainly not all, important Orthodox authorities have rejected the ameliorative steps prescribed by secular law. Even more troublingly, they have permitted, and in at least some cases possibly encouraged, reprisals against those who have reported abuse, including victims and their families

I argue that the problem does not lie in Jewish law. After thoroughly examining the relevant Jewish law doctrines, I conclude that Jewish law not only permits but actually demands that vigorous measures be taken to eradicate child sexual abuse. However, I also acknowledge that the sociological realities of the Orthodox Jewish community seem to have produced a variety of pressures that help perpetuate the status quo​

Click to shrink...

(און דאס איז אפילו אָן צוקומען צום באקאנטן פתיחה פונעם דור רביעי למס׳ חולין.)