א נחמה פאר א צעבראכענעם אבל - וועקער 18

[מי אני]

דר. חוה תירוש-סעמיועלסאן שרייבט:

While the rabbinic academy shared many features with Greco-Roman philosophical schools, including the total commitment to the love of wisdom (which the Rabbis equated with Torah), and the life-long cultivation of moral and intellectual virtues, rabbinic speculations about God, the universe, the problem ofevil, and the purpose of human life proceeded hermeneutically and homiletically rather than systematically and demonstratively​

Click to shrink...

***

דר. יואל קרעמער שרייבט לגבי דער רמב״ם ומיתת דוד אחיו:

Maimonides came to realize that we cannot avoid “the sea of chance” — sudden death and loss — by prayer and good works; rather, we must live a life of reason in accordance with nature, avoiding risks that may bring enrichment but expose us to the chance of poverty and loss as well​

Click to shrink...

***

ולגבי די געדאנק פון יוסטיץ ומטרת העונש, זאגט ער במשנתו של פיאָדאָר דאָסטאָיעווסקי אין זיין קריים און פּאָנישמענט:

What a confession accomplishes for Raskolnikov is that if he's living in this place where he's consumed by this guilt and fear for how he's violated this order he's a part of, then the only way out of that is to believe in the legitimacy of some sort of authority that can punish you in some way and then rid you of this guilt. Let's say you make a mistake, which we all sometimes do. If you don't believe in an authority's ability to absolve you of something you've done wrong, then there's no possibility of you feeling better. You're always trapped in a place where you can't ever repent for it and make amends for anything

And, for Dostoevsky, it is uniquely possible these days to live under the illusion that you are the ultimate arbiter of everything. “Oh, I've done something wrong. Well, I'll just do things that make amends for what I've done. And then I will decide at what point I've made things right again.” Well, “Make amends to what, exactly?”, he would ask. And what piece of this network are all these things you're doing in service of? Dostoevsky thinks these are impossible questions to answer, coming solely from a place of rational utilitarianism. There must be something else, something bigger than yourself, that you're always referencing. Because the law is something more than just being punished to Dostoevsky. Unless if Raskolnikov is willing to submit to the legitimacy of the law as something that can truly punish him for what he's done, then anytime he stops, even for a second, and looks at himself in the mirror, he pays attention to his own thoughts for a while, he will be hit with the same guilt and fear that he has not yet atoned for​

Click to shrink...

ובענין יוסטיץ, ברענגט הרה״ג ר׳ יונתן מארטאן ארויס אין די שיעור,
אז לפי אריסטו זענען דא צוויי סארטן קאטעגאריעס פון יוסטיץ: דיסטריבּיוטיוו יוסטיץ, וואס דאס איז וויאזוי צו צוטיילן ריסאָרסעס וכדומה לפי כל אחד לפי מה שצריך, און קאָרעקטיוו יוסטיץ, וואס דאס איז צוריקצושטעלן דאס וואס איז נישט ביושר למקומו ולדוגמא וואו איינער האט מזיק געווען דעם צווייטן. הרב מארטאן ברענגט ארויס אז דאס קען זיין די געדאנק פון די תנאים בסנהדרין ז: וועלכע האבן געהאלטן אז די יוסטיץ סיסטעם דארף אויך האבן אין זיך א מקום פאר פשרה. ווייל הגם א בי״ד איז מיוסד אויף קאָרעקטיוו יוסטיץ, וואס א פשרה שטימט נישט ממש דערמיט זייענדיג אז עס נעמט דאך צו פון דער וועמען עס באלאנגט באמת לפי הדין, האט מען אבער אויך געוואלט אריינלייגן דערין די געדאנק פון דיסטריבּיוטיוו יוסטיץ אז דער ארימאן זאל למעשה באקומען א חלק פונעם נזק וכדומה, הגם עס קומט זיך אים נישט באמת עפ״י קאָרעקטיוו יוסטיץ.

ולגבי חיובי מיתות בי״ד, ברענגט ער ארויס אין די שיעור שיעור אז עס איז א טעות צו זאגן אז חז״ל האבן מאמץ געווען דיני נפשות. עס איז פונקט פארקערט; זיי האבן סולד געווען פון דעם און דאס נישט געגליכן. (וידוע המשנה במכות ז. ובירושלמי בסנהדרין פ״ז ה״ב זעהט מען אז רשב״י האט געדאנקט ג-ט אז ס׳זענען בטל געווארן מיתות בי״ד ע״ש. און דערפאר טרעפט מען נאר במשפט החז״ל אז עס פעהלט אויס התראה כדי צו קענען טייטן, וואס דאס איז נישטא אין קיין שום אנדערע יוסטיץ סיסטעם, וואס דאס, כמובן, מאכט אסאך שווערער דאס קענען הרג׳ענען איינעם עפ״י הדין. (און טאקע דער איינציגסטער וואס גייט זיך נאך אלס מפקיר זיין נאכ׳ן התראה צו ווייטער עובר זיין, איז אַן עקסטרעמיסט אידעאלאג וועלכער איז טאקע א סכנה פאר דאס מענטשהייט.) און דאס טאקע ברענגט א פראבלעם צו קענען טייטן א רוצח, וואס מ׳פארשטייט גרינגער אז מ׳דארף אים הרג׳ענען, און דערפאר האבן חז״ל אוועקגעשטעלט דערויף די דין פון כונסין לכיפה. (הגם אז מ׳טרעפט דארט בפ״ט מ״ה אז דאס איז אויך בכל חייבי כריתות שלקה ושנה. ועיין כאן וכאן.)

ולא עוד, נאר זיי האבן דאס אלעס חוקק געווען נאכדעם וואס מיתות בי״ד זענען שוין בטל געווארן. און דאס איז ווייל זיי האבן געוואלט טוישן אפילו די נאראטיוו אונטער די געזעץ אין דעם, וואס ווי דער לעגאלער פילאזאף ראַבּערט קאָווער האט גע׳טענה׳ט גייט אלעמאל דאס געזעץ, די נאָמאָס, אין איינקלאנג מיט א נאראטיוו דארונטער.