ויתרוצצו הבנים - תשפ"ה

[אנטוישטער יונגערמאן]

סתם פאר אינטערעסאנטקייט.. כ'קען נישט דערגיין ווען כ'בין געווארן אזוי קאלט צו די בעיסיקס ווי לייגן תפילין, דאווענען,
ווען איינער וואלט מיר געזאגט אלס בחור אדער אפילו שנה ראשונה, אז ער ליייגט נישט תפילין וואלט איך אים ממש פארשטיינערט.

וואס איז געשען מיט מיר... געוואלד?!

Click to shrink...

איך מיין וואס איז געשעהן איז: ביזט ארויסגעקומען פון די אייער שאלאכץ. אלס בחור האסטו זיך צוגעשטעלט צו אלס וואס מ'האט געהייסן, נישט געהאט קיין פלאץ צו טראכטן אדער אפשר אפילו נישט קיין צייט.

איינמאל האסט חתונה געהאט האט זיך דיר אביסל געעפנט די אויגן און ביזט מער נישט מצומצם צו מיינען אז איינער וואס לייגט נישט תפילין קומט אים צו פארשטיינערן.

ווי עס שיינט, ביזטו א געוואלדיגער אוהב אמת (אזוי קוקט אויס פון דיין אפנהארציגע שרייבן מיט אזא אויפריכטיגקייט) ממילא איז נארמאל אז ס'בּאַדערט די דאָבּל לייף מהלך

הלוואי וואלט געווען א גרינגע וועג ארויס פון פלאנטער. אבער גוטע זאכן אין לעבן קאסטן א פרייז די פלאג וואס דו לייגסט אריין אויסצוארבעטן א גוטע מהלך אין דיין לעבן, וועט זיך בלי ספק אויסצאלן!
נאר ביטע מאך נישט מיין טעות. איך האב געטאפט ווי א בלינדער אסאך יאר - געטרייט זיך אליין אן עצה געבן - ווייל כ'האב מורא געהאט צו גיין פאר הילף (מיט רעכט האב איך געהאט א פחד, ווייל מ'דארף טרעפן די ריכטיגע שליח, און איך האב זיך שוין געהאט אפגעבריעט) אבער ווי נאר איך האב זיך אויפגעהערט איינרעדן אז מיינע פראבלעמען מוז איך אליין אויספיגערן און כאילו "עפעס איז ראָנג מיט מיר אויב איך קען זיך נישט אליין אן עצה געבן", האב איך צו מיין גליק געטראפן די הילף וואס האט פילפאכיג פארבעסערט מיין לעבן.

 

[אנטוישטער יונגערמאן]

געדענק חז"ל'ס צייטלאזע ווארענונג אל תהי רשע בפני עצמך, שפיר דיך נישט ווי א רשע ווייל דאס מאכט דיר באמת עקטן לייק איט

Click to shrink...

Are you suggesting
אז נישט לייגן תפילין מיינט עקטן ווי א רשע?
אדער איז דאס פשוט א פאלשע אויסטייטש פון דיינע ווערטער,
און נאר מיין טעות אינגאנצן

 

[דעת תורה]

חס ושלום

איך למשל לייג אויך נישט קיין תפילין, שבת יו"ט, חוה"מ

איינער וואס האט נישט קיין גוף נקי, טאר נישט לייגן קיין תפילין

איינער וואס לייגט נישט קיין תפילין ווייל עס איז אים אוממעגליך לעמוד בלי הרהור, קדוש יאמר לו...

צומאל קען זיין איינער מוטשעט זיך גייסטיש, עס פעלט אים מוט און ער קען זיך ממש נישט צוזאם נעמען צו גיין ארויף דרייען די תפילין

פון די אנדערע זייט, אויב לייגט מען נישט קיין תפילין חלילה אן א סיבה, קען מען ל"ע זיין א קרקפתא דלא מנח תפילין און ווערן אנגערופן א 'פושע ישראל בגופן', כ'מיין אז דאס איז א שטיקל סינאנים פאר 'רשע', סאו כ'מיין ס'שטימט צו זאגן אז אויב שפירט ער זיך ווי א רשע אין זיין אייגענע אויגן, ווייל ער פארפארט א משהו פונעם דרך המלך, איז שוין פון דארט גאנץ נאנט ער זאל טראכטן אם כן למה זה אנכי, לייג איך שוין נישט קיין תפילין אויך נישט

 

[מלך]

אויב לייגט מען נישט קיין תפילין חלילה אן א סיבה, קען מען ל"ע זיין א קרקפתא דלא מנח תפילין

Click to shrink...

מ׳האט אמאל געפרעגט די ליובאוויטשע רבי, (וואס ווי באקאנט האט ער מחזק געווען זיינע חסידים צו לייגן תפילין אויף א יעדע איד), ווען פארלירט מען די טיטל 'קרקפתא דלא מנחא תפלין'?
האט ער געענטפערט אז אפילו אויב א איד לייגט תפילין נאר איינמאל אין זיין גאנץ לעבן, פארלירט ער די טיטל!

 

[נפה]

אזוי שטייט אין רמב"ם הל' תשובה פרק ג' הלכה ה'.

 

[שיין פון דער וועלט!]

נאר ביטע מאך נישט מיין טעות. איך האב געטאפט ווי א בלינדער אסאך יאר - געטרייט זיך אליין אן עצה געבן - ווייל כ'האב מורא געהאט צו גיין פאר הילף (און מיט רעכט, ווייל מ'דארף טרעפן די ריכטיגע שליח, און איך האב זיך שוין געהאט אפגעבריעט) אבער ווי נאר איך האב זיך אויפגעהערט איינרעדן אז מיינע פראבלעמען מוז איך אליין אויספיגערן און כאילו "עפעס איז ראָנג מיט מיר אויב איך קען זיך נישט אליין אן עצה געבן", האב איך צו מיין גליק געטראפן די הילף וואס האט פילפאכיג פארבעסערט מיין לעבן!

Click to shrink...

Would you be able to share what helped?

Would you be OK to share privately a recommendation of who can help?

 

[אנטוישטער יונגערמאן]

Would you be able to share whathelp

Would you be okay to share privately a recommendation of who can help?

Click to shrink...

יא קענסט מיר שיקן א מעסידש אויב דו ווילסט

 

[איש מבקש]

ממילא איז נארמאל אז ס'בּאַדערט די דאָבּל לייף מהלך

Click to shrink...

אקוראט.. איך קען נישט פארנעמען די פאקט אז מיין ווייב'ס יודישקייט איז אפגעריקט מיילן פון מיין.

איין קליינע משל, זי איז ארויסגעקומען איינמאל נאך א הייסע וואנע ממש שוואך, זיך אראפגעזעצט אויף די קאוטש, איך ברענג איר א קאפ וואסער, זאגט זי: "אבער איך האב מיר נאכנישט אפגעגאסן..." איך האב מיר ממש געדארפט איינהאלטן מיט אייזערנע קייטן איר צו זאגן "אר יא פא*נג קידינג מי?"

 

[איש מבקש]

צו אלע וואס זאגן אז מ'קען טוישן די ווייב מיט די ריכטיגע מהלך, א דאנק אייך!

אבער כ'וויל ענק זאגן א סוד, איך וויל נישט גיין אין דעים דיירעקשאן יעצט, פאר איין סימפל ריזן - איך ווייס אליינס נישט צי איך וויל אז זי זאל אנקומען צו מיין דרגה, ווייל איין זאך האב איך מיר זיכער געלערנט פון די פעסט, אז א פרוי איינמאל דו זעצט אריין זאכן אין איר קאפ... there is no way back, סא אויב איך זעה איין טאג אז איך וויל צוריקגיין אויף ארויף, גייט עס נישט גיין מיט מיין ווייב אזוי שנעל.

אין קורצן: איך טויש נישט קיין זאכן ביז איך ווייס וואס איך וויל.

 

[אנטוישטער יונגערמאן]

איין קליינע משל, זי איז ארויסגעקומען איינמאל נאך א הייסע וואנע ממש שוואך, זיך אראפגעזעצט אויף די קאוטש, איך ברענג איר א קאפ וואסער, זאגט זי: "אבער איך האב מיר נאכנישט אפגעגאסן..." איך האב מיר ממש געדארפט איינהאלטן מיט אייזערנע קייטן איר צו זאגן "אר יא פא*נג קידינג מי?"

Click to shrink...

דאס איז א געוואלדיגע ביישפיל פון ווי ווייט מ'געוואוינט די מיידלעך (און יונגלעך אויך אין געוויסע מוסדות) אינגאנצן אויפצוגעבן זייער רשות צו טראכטן. מ'דארף פשוט פאלגן און נישט פרעגן קיין שאלות. דאס איז וואס מ'באקט איין אז ״נעשה ונשמע״ is all about א גענצליכע submission.

טרויעריג צו זעהן ווי מענטשן פייניגן זיך ווייל זיי האבן מורא צו נוצן דעם שכל - in case גאט וועט זיי באשטראפן פאר'ן נוצן די tools מיט וואס זיי זענען באשאנקען געווארן

פאר איר האט מען געלערנט אז טרינקען אן וואשן די הענט טאר מען נישט (דאס איז א שנירל פאר זיך אז מ'מאכט נישט קיין שום חילוק צווישן חומרא, מנהג גדר און הלכה! וואס איז אן עוולה שאין כמוהו).

ממילא, זי פאלגט ערליך אויס וואס מ'האט איר קלאר געהייסן - זי וועט זיין גרייט זיך איבערצושטרענגען אבי חלילה נישט ווערן פארעכנט ווי א קל אדער א שלעכטע איד! שולדיג איז נישט זי, נאר די בתי חינוך וואס אינדאקטרינעיטן די קינדער מיט א פאלשע אידישקייט!

 

[צורבא דרבנן]

איך קען פון די נאנט ליידער אסאך וואס האבן אזעלכע ווייבער.
איך האב איין חבר וואס ליידט די גיהנם: פלעגט באקומען קאלס צו טשעקן ווען ער איז געגאנגען צו מנחה, ווען ער לערנט - ממש משוגע צו ווערן (איך זאג נישט אלע אנדערע זענען אויף דעם לעוועל, אבער יא! ווען ס'קומט צו גיין ארבעטן איז דא גענוג וואס ציטערן אוועק אז זייער גאנצע סטאטוס פון א חשוב'ע שטוב און אשת ת"ח איז אין וואסער אריין, און אויב זיי גלייבן אז ס'איז אין זייערע הענט עס אפצוהאלטן וועלן זיי זיך נישט פוילן אנצו-ווענדן אלע מיטלען.

ווילסט הערן א stupid example: איינער האט דערציילט (זיין פרוי קומט פון א גאר פרומע סאטמערע שטוב) און ער האט אהיימגעברענגט שנה ראשונה די עולם החסידות. זי האט זיך אזוי דערשראקן, א בעלזע מאגאזין - ס'קען דאך האבן א שלעכטע השפעה! האט זי עס שטילערהייט באהאלטן "צו ראטעווען זיין נשמה און די קדושה פון די שטוב". זי האט עס תמימות׳דיג געגלייבט.

Click to shrink...

האסט אליין געשריבן אין "שנה ראשונה", סאיז נישט קיין שום ראיה! דו ווייסט וואס נאך א שנה ראשונה ווייבל טוט? יעדער קען צוריקקוקן ביי זיך און זיך דערמאנען מאדנע זאכן וואס די פרישע ווייבל האט אפגעטהון... ס'איז בושות עס ארויפברענגען, דאס וואס מ'האט דא דערמאנט אז זי לאזט נישט גיין ארבעטן פאר 10 יאהר עכ"פ נאכן זיין חתונה געהאט א גוטע פאר יאהר, איז איבערגעטריבן!!!

 

[דעת תורה]

טרויעריג צו זעהן ווי מענטשן פייניגן זיך ווייל זיי האבן מורא צו נוצן דעם שכל - in case גאט וועט זיי באשטראפן פאר'ן נוצן די tools מיט וואס זיי זענען באשאנקען געווארן

פאר איר האט מען געלערנט אז טרינקען אן וואשן די הענט טאר מען נישט (דאס איז א שנירל פאר זיך אז מ'מאכט נישט קיין שום חילוק צווישן חומרא, מנהג גדר און הלכה! וואס איז אן עוולה שאין כמוהו).

Click to shrink...

קיינמאל נישט געהערט אז מען טאר נישט טרינקען אן וואשן די הענט. נאר אויב מען האט נישט געמאכט קיין ברכה, דארף מען דאך טאקע אפוואשן די האנט, כדי צו קענען מאכן א ברכה. מסתמא איז געווען די מעשה אז זי האט געוואלט מאכן א ברכה בעפאר, און דאס איז טאקע איינגעקריצט ביי יעדן אידיש קינד אז מען טרינקט נישט אן א ברכה. און מען מאכט נישט א ברכה מיט טמא'נע הענט.

ווי קומסטו אן צו פאלשע אידישקייט?

 

[שמעקעדיג]

אין ק"ש ע"ה אין מאחורי הפרגוד האב איך געהאט געשריבן א שיינע אשכול מיט'ן נאמען "א ווייב איז נישט קיין משגיח אדער מוסר זאגער".
איי ווען איך וואלט געקענט האבן עקסעס דערצו און עס אהערברענגען

 

[Lio]

שלום עליכם חברים!
אזוי ווי איר הערט, ס'טוט זיך א ויתרצצו און מיין בויך... לאמיר גיין גלייך צום פינטל.

עכט קען איך אנפילן גאנצעטע בלעטער וואס ס'באדערט מיר, אבער איך וויל עס האלטן קורץ,
איך פארלאז מיך, אז מ'רעדט דא צו קלוגע יודן וואס ליינען צווישן די שורות, אדער זענען אין דעם מצב.

יעצט צום ענין:

איך בין א יונגערמאן, מיטעלע 20'ער, חתונה געהאט, מיט 4 קינדער, און יעדע שטיק צייט איז א מישמאש ביי מיר אין די קישקעס...
וואס וויל איך זיין? בין איך צופרידן יעצט? און וויאזוי וויל איך און מיין משפחה אויסקוקן אין 10 יאר פון יעצט?

איין טאג וויל איך זיין א פרייע פויגל, קוקן וואס איך וויל, איך וויל נישט האבן נאך קינדער צי קענען אינדזשויען לייף, טוישן מיין ווייב (איך בין נישט מצליח אין דעם, זארגסט ענק נישט), בעיסקלי איך בין נישט צופרידן מיט מיין יעצטיגע מצב, איך וויל זיין פריי!!

פון די אנדערע זייט, איז דא טעג וואס איך טראכט.. קאמאן... דו גייסט נישט אין ערגעץ!
דיין עלסטע איז זיבן, דו גייסט זיי נישט ארויסנעמען פון די סיסטעם, וואס זאגסטו פאר דיין ווייב? פאר דיין משפחה?
גיי זעץ דיך לערנען, באקום א שמחת החיים, און לאז זאכן לויפן,
און איך טראכט אויך אז איך וויל דאך האבן ווען איך בין זעכציג א טיש מיט קינדער און אייניקלעך, בקיצור יודיש נחת.

אזוי בין איך יעדע פאר וואכן אין א אנדערע מאוד.

איך גיי דא ענדיגן. כ'האף ס'אביסל קלאר, אויב נישט פרעגטס ביטע, איך וועל מיר טרייען אויסצוקלארן אין די קומענדיגע שנירעלעך
(קודם בין איך קלארער.. שרייבן העלפט)

איינער פילט מיך?

וואס טוט מען?

Click to shrink...

נעבעך איך פיל דיך זייער שטארק
ספעציעל וואס דו ביזט אריינגעכאפט אין די TRAP וואס הייסט קינדער האבן

איך האב אמאל געזאגט: וועגן דעם איז די ערשטע מצוה פון אלע תרי''ג מצוות די מצוה פון פרי ורבו
ווייל טאממער וויל מען זאלסט זיין פארקנעכטעוועט און פארשקלאפט פאר דיין גאנץ לעבן מיט 613 מצוות, און האבן אייביג אזעלכע בויך דרייענישן אז איך קען נישט ארויסגיין - זאלסטו קודם מקיים זיין די מצוה פון פרי ורבו און נאכדעם ביזטו א פארטיגער און יעצט פייניג זיך מיט דיין געפילן

View this content on Instagram

View this content on Instagram

View: https://www.instagram.com/reel/DE8SXdHy1uE/?utm_source=ig_web_copy_link&igsh=MzRlODBiNWFlZA==

 

[אפענער]

נעבעך איך פיל דיך זייער שטארק
ספעציעל וואס דו ביזט אריינגעכאפט אין די TRAP וואס הייסט קינדער האבן

איך האב אמאל געזאגט: וועגן דעם איז די ערשטע מצוה פון אלע תרי''ג מצוות די מצוה פון פרי ורבו
ווייל טאממער וויל מען זאלסט זיין פארקנעכטעוועט און פארשקלאפט פאר דיין גאנץ לעבן מיט 613 מצוות, און האבן אייביג אזעלכע בויך דרייענישן אז איך קען נישט ארויסגיין - זאלסטו קודם מקיים זיין די מצוה פון פרי ורבו און נאכדעם ביזטו א פארטיגער און יעצט פייניג זיך מיט דיין געפילן

View this content on Instagram

View this content on Instagram

View: https://www.instagram.com/reel/DE8SXdHy1uE/?utm_source=ig_web_copy_link&igsh=MzRlODBiNWFlZA==

Click to shrink...

דא האסטו די פולע ניגון

View: https://youtu.be/4WFeSuvjkxA

 

[איש מבקש]

איינמאל האסט חתונה געהאט האט זיך דיר אביסל געעפנט די אויגן און ביזט מער נישט מצומצם צו מיינען אז איינער וואס לייגט נישט תפילין קומט אים צו פארשטיינערן.

Click to shrink...

ס'נישט ממש אז איך טראכט ציפרי, זאל איך לייגן תפילין? נעה.. איי דאנט גיב עי דעם,
ס'מער א קאלטקייט וואס איך פיל, צי אנדערע זאכן אויך, כ'האב אנגעכאפט תפילין ווייל דאס באדערט מיר די מערסטע.

 

[אנטוישטער יונגערמאן]

קיינמאל נישט געהערט אז מען טאר נישט טרינקען אן וואשן די הענט. נאר אויב מען האט נישט געמאכט קיין ברכה, דארף מען דאך טאקע אפוואשן די האנט, כדי צו קענען מאכן א ברכה. מסתמא איז געווען די מעשה אז זי האט געוואלט מאכן א ברכה בעפאר, און דאס איז טאקע איינגעקריצט ביי יעדן אידיש קינד אז מען טרינקט נישט אן א ברכה. און מען מאכט נישט א ברכה מיט טמא'נע הענט.

ווי קומסטו אן צו פאלשע אידישקייט?

Click to shrink...

נישט צו לערנען מיט קינדער די בעיסיק אינפארמאציע: וואס איז הלכה און וואס איז א חומרה, א מנהג און די גרויסע חילוק!

ס'נישט ממש אז איך טראכט ציפרי, זאל איך לייגן תפילין? נעה.. איי דאנט גיב עי דעם,
ס'מער א קאלטקייט וואס איך פיל, צי אנדערע זאכן אויך, כ'האב אנגעכאפט תפילין ווייל דאס באדערט מיר די מערסטע.

Click to shrink...

כ׳הער, און איך גלייב ס׳זייער פארשטענדליך און נארמאל צו פילן אזוי. ווילאנג מ׳איז נאך אין די יוגנטליכע האָהאַ איז צומאל נישטא קיין סיבה פארוואס צו טראכטן אנדערש ווי דו האסט געטראכט ביז יעצט און אויב האסטו געהאט א געשמאק אין דיין routine, קען עס אבער אויסוועפן איינמאל די לעבן ווערט ערנסטער און מ׳האט חתונה געהאט און מ׳האט שוין גרויסע דאגות פון פרנסה, שלום בית, חינוך וכו׳ דעמאלס ווערט ביי אסך פארשווינדן די יונגע אייפער, און די motivation פאר די אמאליגע הלוך ילך איז נישטא מער

 

[איש מבקש]

אזוי שטייט אין רמב"ם הל' תשובה פרק ג' הלכה ה'.

Click to shrink...

וואס שטייט דארט? אז אויב איינער לייגט תפילין נאר איינמאל אין לעבן, הייסט מען שוין נישט א 'קרקפתא דלא מנחא תפלין'?

 

[וואלווי]

וואס שטייט דארט? אז אויב איינער לייגט תפילין נאר איינמאל אין לעבן, הייסט מען שוין נישט א 'קרקפתא דלא מנחא תפלין'?

Click to shrink...

ס'איז א מחלוקת ראשונים

מיר האט אייביג געכאפט דאס וואס חז"ל זאגן דא פושעי ישראל "בגופן". ווייל באמת איז נישט שייך אזא זאך בכלל פושעי ישראל, קיינער איז נישט קיין פושע, סיי יוד סיי גוי, ספעציעל איז מען נישט קיין פושע וועגען יא אדער נישט תפלין. אויף דעם ארויף איז דאס נאר פושעי ישראל "בגופן" דהיינו לפי המעשה במציאות האט דער "גוף" נישט געלייגט קיין תפלין, אבער דער נפש קען קיינמאל נישט זיין א פושע וועגען יא אדער נישט מקיים זיין א פיזישע פעולה

 

[דעת תורה]

נישט צו לערנען מיט קינדער די בעיסיק אינפארמאציע: וואס איז הלכה און וואס איז א חומרה, א מנהג און די גרויסע חילוק!

Click to shrink...

וועלכע חלק איז נישט קיין הלכה?