איז שייך לאגיש פאר משה רבינו צו גיין OTD

ווען איך הער אזא שאלה (פונעם פותח האשכול) פרעג איך די ערשטע זאך צוריק, 1. דעפיניר OTD, און 2. דעפיניר 'תורת משה'. אז דו ווילסט גיין טיפער, דעפיניר עקסטער 'תורה' און עקסטער 'משה'..

די זאך דא איז אז ס'איז נישט מער ווי א סעמאנטישע חקירה לדעתי, ווייל ס'ווענד זיך בלויז און וויאזוי מ'דעפינירט OTD און וויאזוי מ'דעפינירט וואס מיינט תורה.

אויב OTD מיינט טון אנדערש ווי משה רבינו האלט, דאן איז די פראגע אן אקסימאראן מתחילתו.
אויב OTD מיינט טון אנדערש ווי דער באשעפער וויל, אדער אויב עס מיינט טון אנדערש ווי אין די תורה שטייט, דאן מאי שנא משה פון סיי וועמען.
(אליבא דאמת מיינט דאך אבער OTD נישט דאס און נישט דאס, ס'איז ס"ה א מאדערנע טערמין צו באצייכענען איינער וואס בויקאט אונזער סיסטעם פון ארטאדאקסיע - אונזער 'דרך'.. און הגם איך פארשטיי אז אין אלע דורות איז געווען א קאנצעפט ענליך צו דעם, רוף עס זקן ממרא, רוף עס מומר להכעיס, אדער סתם בעל עבירה - ווערט עס אבער זייער קאמפליצירט און געוואנדן אין די סוביעקטיווע אפטייטש פון די טערמינען.)

מ'קען אבער אויך אריינגיין אין די פראגע צו משה מיט די תורה זענען איינס - און ווי איך פארשטיי איז דאס מער די כוונה פונעם שאלה (און דאס ליגט אין מיין צווייטע פראגע - צו דעפינירן תורה מיט משה..)
נאר דא איז עס ווייטער זייער אומקלאר.
זאגן 'תורת משה' העלפט נישט ארויס צום שמועס עס ברענגט נאר ארויס די דעפינאציע קאנפיושאן וואס הערשט אין די נושא בכלל.
מ'דארף קודם קלאר מאכן צו מ'רעדט הלכה'דיג - וואס דאן האט הלכה לכאו' נישט דוקא מיט משה פער סע.
אדער צו מ'רעדט היסטאריש - וואס דאן איז דאך די גאנצע נושא (לכאו') א פיקציע..
אדער צו מ'רעדט הייפאטעטיש/היסטאריש (וויאזוי מ'האט עס אנגעקוקט לאורך הדורות) - ווידעראום, טו וואס דו ווילסט מיט דעם און קלויב דיך דיינע סאורסעס..
מ'קען אויך רעדן טעאלאגיש - וואס באדייט די קאנצעפט פון תורה, און וויפיל אטאריטעט משה האט אויף די געבוי דערפון. אבער ווידער טרעפט מען זיך אין א וואלד וואו יעדער וואס וויל קען שרייען וואס אים געפעלט..

אין קורצן. די שאלה איז הייפאטעטיש און נישט קלאר דעפינירט. און אפי' ווען יא, איז נישטא קיין קלארע מעטריקס וויאזוי עס אויסצו'פסק'נען - וואס מאכט די גאנצע זאך נישט מער ווי א סעמאנטישע עקסערסייז - אין מיין קליינע מיינונג.

ברכה והצלחה.
 
ענטפער'נדיג פלאכערהייט וואלט איך געזאגט אז די תורה האט גארנישט ספעציעל מיט משה רבינו, הגם ער האט באקומען די אטאריטעט עס איבערצוגעבן און אויסטייטשן. אטאמאטיש זע איך נישט די פראבלעם מיטן סטעיטמענט אז 'רבינו סר מן הדרך' אפי' ווען די דרך האט ער לכתחילה איבערגעגעבן..

דאס איז שוין מיטן הנחה אז ווען ער טוט עפעס האלט ער אזוי, אויפן פשוט'ן לעוועל איז אבער יתכן אז משה זאל טון עפעס וואס ער אליין פארשטייט אז ס'נישט ריכטיג לויט זיין ארגינעלע טעאלאגיע, וואס אין דעם רעספעקט קען ער זיכער זיין אן OTD..


יעצט פארשאף דער אורה"ח הק' אדער א פיתקא פון רב האי גאון אז משה מיט די תורה זענען יא איינס, און האסט מיר אפגעפרעגט...
 
מ'קען אבער אויך אריינגיין אין די פראגע צו משה מיט די תורה זענען איינס - און ווי איך פארשטיי איז דאס מער די כוונה פונעם שאלה (און דאס ליגט אין מיין צווייטע פראגע - צו דעפינירן תורה מיט משה
דאס איז באמת מיין כוונה פונעם שאלה, נאר איך האב עס געפרעיזד מיטOTD ‎ בכדי אריינצו-ווארפן א הייסע פּעפּערל אינעם פראגע.
יעצט פארשאף דער אורה"ח הק' אדער א פיתקא פון רב האי גאון אז משה מיט די תורה זענען יא איינס, און האסט מיר אפגעפרעגט...
גראדע נישט קיין אורה"ח הק' אדער א פיתקא פון רב האי גאון, אבער איינער פון די טיפסטע אידישע דענקער פון ניינצענטע יאר הונדרעט רבי צדוק הכהן מלובלין

רבי צדוק הכהן – דעת משה איז בעצם תורת השם
מקורות:
• פרי צדיק (מטות, ואתחנן)
• רסיסי לילה
עיקר נקודות:
רבי צדוק זאגט אז משה איז געווען דער מענטש וואס האט געהאט דעם קלארסטן שכל אלוקי וואס קען עקזיסטירן. אזוי ווי אדם הראשון פארן חטא איז כל מעשה שלו געווען תורה — אזוי איז ביי משה רבינו, אז אפילו זיינע “אייגענע” דיבורים און מחשבות זענען בעצם תורה.
ציטאַט:
כל דבריו ומעשיו היו תורה ממש
כמו שאדם הראשון קודם החטא כל מעשיו היו תורה
 
לעצט רעדאגירט:
כל דבריו ומעשיו היו תורה ממש
כמו שאדם הראשון
און לויט רבי צדוק איז פשטות די תורה א מאס קלערעטי וואס איינמאל מען באגרייפט עס איז מען איינס דערמיט, און סהאט שוין עקזעסטירט ביי אדם הראשון.
 
און לויט רבי צדוק איז פשטות די תורה א מאס קלערעטי וואס איינמאל מען באגרייפט עס איז מען איינס דערמיט, און סהאט שוין עקזעסטירט ביי אדם הראשון.
יעצט פרעג אן ביי ר' צדוק צו אויב משה וואלט געזינדיגט וואלט ער אויך געזאגט אזוי?! אדער עס איז נאר אזוי וויבאלד משה האט צופעליג נישט געזינדיגט.
 
יעצט פרעג אן ביי ר' צדוק צו אויב משה וואלט געזינדיגט וואלט ער אויך געזאגט אזוי?! אדער עס איז נאר אזוי וויבאלד משה האט צופעליג נישט געזינדיגט.
א האלץ קען זינדיגן?
 
די לבנה איז געשטראפט געווארן מיט זיין קלענערע שיין פאר זיין זינד ווי אויך די שלאנג ביי אדם🤪😂
און אזוי אויך משה.
לויט רבי יואל מסאטמר האבן סיי אדם הראשון, משה רבינו, דוד המלך, וכו' נישט געהאט קיין בחירה.
ער טענה'ט אז עס איז דא אמאל וואס מען געט נישט קיין בחירה(עילה) פאר א צדיק
 
לעצט רעדאגירט:
אינטערסאנט צו צוצייכענען אז די דערמאנסט שוין דוד המלך, דוד המלך האט נישט נאר עובר געווען אויף פשוטע עבירות פון די תורה, נאר אויף צוויי פון די דריי הארבסטע ע”ז גילוי עריות אין שפיכת דמים, אין נישט נאר איינמאל נאר עטליכע מאל.
שפיכת דמים און גילוי עריות – צוויי פון די דריי עבירות וואס איז יהרג ואל יעבור.

1. בת שבע – אשת איש, ער האט געוואוינט מיט איר און אראפגעברענגט א ממזר, און דערנאך נאך געהאט די חוצפה צו הרג׳נען איר מאן אוריה החתי.

2. זיבן אומשולדיגע אייניקלעך פון שאול המלך – ער האט זיי איבערגעגעבן צו די גבעונים זיי צו הרג׳נען, אלס appeasement.

3. מורד במלכות אין שאול – ער האט זיך אויפגעפירט אלץ מלך בשעת שאול איז נאך געווען קעניג, וואס איז חוץ פון די פאקט אז ער האט נישט געמעגט זיין מלך עפ״י תורה וויבאלד ער שטאמט גרים - רות המואביה.

נאך מער איז אינטערסאנט אז פאר אים האט בית דין בכלל נישט Applied דין מיתת בי״ד, ווי אויך די אבסעסיע פון חז״ל נישט נאר אים צו ריין-וואשן נאר אים גאר ארויסהייבן אלץ א הירו, סאו זעהן מיר יא לויט די דברי יואל - וואס אדם הראשון, משה רבינו, דוד המלך זענען אויף איין דרגא - אז משה רבינו וויאזוי ער זאל נאר נישט גיין, בלייבט סיי ער, אין סיי זיין גאנג תורת משה, be it OTD too
 
לעצט רעדאגירט:
לאמיר אויסקלארן משה רבינו איז א שטיק תורה במילא האט ער נישט קיין בחירה צו זינדיגן
און לויט רבי צדוק איז פשטות די תורה א מאס קלערעטי וואס איינמאל מען באגרייפט עס איז מען איינס דערמיט, און סהאט שוין עקזעסטירט ביי אדם הראשון.
יעצט פרעג אן ביי ר' צדוק צו אויב משה וואלט געזינדיגט וואלט ער אויך געזאגט אזוי?! אדער עס איז נאר אזוי וויבאלד משה האט צופעליג נישט געזינדיגט.
ניין ער קען נישט פונקט אזויווי
א האלץ קען זינדיגן?
יעצט סיי אדם הראשון און סיי משה רבינו האבן געזינדיגט אויף דעים זאגט רבי יואל מסאטמר אז עס איז דא אמאל וואס מען צווינגט א צדיק צו טאן א עבירה(עילה) און מען שטראפט אים אפילו דערויף........
 
. מורד במלכות אין שאול – ער האט זיך אויפגעפירט אלץ מלך בשעת שאול איז נאך געווען קעניג,
מיט וואס?


וואס איז חוץ פון די פאקט אז ער האט נישט געמעגט זיין מלך עפ״י תורה וויבאלד ער שטאמט גרים - רות המואביה
עמוני ולא עמונית
 
2. זיבן אומשולדיגע אייניקלעך פון שאול המלך – ער האט זיי איבערגעגעבן צו די גבעונים זיי צו הרג׳נען, אלס appeasement
זאג מיר, וואס טוט זיך דא מיט דעם? וויאזוי קען א רעכט־דענקיגער מענטש דאס פארענטפערן? ס׳איז דאך א ריינע מאסן־מערדער!
 
לעצט רעדאגירט:
עמוני ולא עמונית
דאס האב איך דאך שוין באמערקט — אז חז״ל האבן פרובירט אויף אלע וועגן אים ריין צו וואשן און אים צו מאכן פאר א הירו, געדרשנט יעדע זאך און געקנייטשט יעדע פסוק, אזוי ס׳זאל ארויסקומען אז ער איז צדק

אבער אויב זיי האבן יא געקענט אזוי דרשנען, פארוואס האבן זיי נישט אזוי געטוהן פאר די דריי אנדערע מלכים וואס שטייט אויף זיי אז - אין להם חלק לעולם הבא ? און פארוואס ביי ישו איז חז״ל געווען אזוי שארף, און פונקט דוד ווערט באהאנדלט מיט זיידענע הענטשקעס?

נישט ח”ו אז איך האב עפעס קעגן אים — ממש להפך, איך זאג זיין תהילים אסאך מאל — איך בין פשוט נייגעריג.
 
לעצט רעדאגירט:
איך געדענק אז עס דארף זיין א רמב"ן וואס זאגט אז משה רבנו האט שוין נישט געהאט קיין בחירה נאך נתן תורה ואולי טועה אני בזה.
אין בארא פארק האט געוואוינט א איד א מלמד ר' חיים אריה בראווער האט ער געהייסן. ער איז געווען א פארצייטישע אידל מיט א מארמאראשע גלייכקייט. איינער האט אים אמאל געזאגט אז סאטמאר רב האט שוין צוריקגעצויגן פונעם איסור אויפ'ן גיין צום כותל. דער האט זיך גענומען שרייען "איז ער זיך אויך טועה! ער איז נישט גערעכט!" ווען מען האט דאס איבערדערציילט פאר'ן רב האט ער מוראדיג הנאה געהאט.
לגבי אלע עבירות פון דוד. איך מיין אז איינער וואס גלייבט נישט אין די מעשיות כפשוטן איז אן אפיקורס! איי חז"ל זאגן כל האומר וכו' אינו אלא טועה? איז אזוי. דארט ווי חז"ל זאגן דאס, האבן זיי געהאט א קלארע מסורה דערויף און ממילא איז דא א היתר נישט צו גלייבן די מעשיות כפשוטן. אבער איינער וואס גלייבט נישט אז מנשה העמיד צלם בהיכל, אדער אז דוד האט למעשה געזינדיקט מיט בת שבע, אדער אז שלמה האט געזינדיגט מיטן נעמען אזוי פיל ווייבער אדער אז שאול האט שואל געווען באוב, איז אן אפיקורס! אפי׳ עסזענען דא פולי חסידישע טייטשן אויף די אלע זאכן, איז נאכאלץ כפירה דאס נישט צו גלייבן!
 
זאג מיר, וואס טוט זיך דא מיט דעם? וויאזוי קען א רעכט־דענקיגער מענטש דאס פארענטפערן? ס׳איז דאך א ריינע מאסן־מערדער!
בארואיגט אייך. ער האט זיי נישט געהארגעט. ער האט זיי "געלאזט" הרגענען. און זיי וואלטן סייווי געשטארבן אנדעם אזוי ווי דער פסוק זאגט קלאר. עס שטימט נאר נישט מיט דער גמרא וואס זאגט מאי חזית דדמיך דדיך סמוקא.
 
בארואיגט אייך. ער האט זיי נישט געהארגעט. ער האט זיי "געלאזט" הרגענען. און זיי וואלטן סייווי געשטארבן אנדעם אזוי ווי דער פסוק זאגט קלאר. עס שטימט נאר נישט מיט דער גמרא וואס זאגט מאי חזית דדמיך דדיך סמוקא.
און איך געדענק אז איינער ענפערט טאקע אז ביי די מעשה פון די גמרא האט ער געדארפט אליינס הרג׳נען, הגם עס שטימט נישט אינגאנצן מיט די סוגיא.
לענינו איז עס א מאראלישע שאלה וואס עס האט נישט קיין זיכערע ענפער.
 
לויט רבי יואל מסאטמר האבן סיי אדם הראשון, משה רבינו, דוד המלך, וכו' נישט געהאט קיין בחירה.
ער טענה'ט אז עס איז דא אמאל וואס מען געט נישט קיין בחירה(עילה) פאר א צדיק
מיט וואס זענען זיי צדיקים אויב האבן זיי נישט פארמאגט קיין בחירה?
 
Back
Top