חינוך געראנגל: נייע געזעץ איבער פריוואטע שולעס אין ניו יארק סטעיט

[איש מבקש]

די רעגירונג האט פארלאנגט אז אלע קינדער זאלן לערנען און קענען 'אלעס' וואס מ'לערנט אין פאבליק סקול אין צוגאב צו די אידישע לימודים. און די מספר פון שעות פאר לימודי חול זאל זיין פונקט ווי ביי די פאבליק סקול.

אזוי האב איך פארשטאנען.

יפפעד האט געהאט די אגענדע (אזויווי אינטעליגענט און דזשאסעף קראויס וכדו') צו סעקוליזירן כלל ישראל דורך מאכן לעגאלע צרות פאר אלע אידן און מארמאכן די מוסדות

Click to shrink...

א דאנק, סא אויף דעים ארויף האט די סטעיט געגעבן די 7 פעטוועיס?

אין וואס מיינט "אלעס"? קיינער הערט נישט יעצט, קענסט מיר זאגן שטיל

 

[טעלעפאן]

איך בין נישט אזוי באקאנט. אבער וויזוי ס'זאל יא אדער נישט זיין איז נישט ריכטיג אז די רעגירונג זאל האבן סיי וועלכע רעכטן צו דיקטירן וויאזוי עלטערן זאלן ערציען זייערע קינדער.

 

[איש מבקש]

איך בין נישט אזוי באקאנט. אבער וויזוי ס'זאל יא אדער נישט זיין איז נישט ריכטיג אז די רעגירונג זאל האבן סיי וועלכע רעכטן צו דיקטירן וויאזוי עלטערן זאלן ערציען זייערע קינדער.

Click to shrink...

דאס עגרי איך..

אבער איך קען באשטיין צי וויסן פון וואס מ'רעדט דא. יעדער רעדט אזוי אינטער די נאז ווען איך פרעג וואס ווילן זיי מ'זאל לערנען..
בערך אזוי ווי ווען איך פרעג א סאטמערע דיין אין בפ פארוואס מ'טאר נישט טראגן..

 

[פאנדע]

איך בין נישט אזוי באקאנט. אבער וויזוי ס'זאל יא אדער נישט זיין איז נישט ריכטיג אז די רעגירונג זאל האבן סיי וועלכע רעכטן צו דיקטירן וויאזוי עלטערן זאלן ערציען זייערע קינדער.

Click to shrink...

קודם זאגסטו אז זיי ווילען ׳אלעס״ און יעצט זאגסטו אז די וויסט נישט.
שטותים קענסטו שרייבען אויף אידטיש

 

[טעלעפאן]

קודם זאגסטו אז זיי ווילען ׳אלעס״ און יעצט זאגסטו אז די וויסט נישט.
שטותים קענסטו שרייבען אויף אידטיש

Click to shrink...

האסט איגנארירט די 'גאנצע' קאנטעקסט און זיך אויפגעכאפט אויף 'איין' ווארט און דו פילסט גוט מיר צו קענען מאכן צונאר. ליבערשט אויב ווייסטו בעסער שרייב וואס דו ווייסט? אויב ס'נישט די גאנצע לאז דיר הערן וויפיל יא......

 

[שפן הסופר]

וואס טוסטו מוט דיע רצון אחוץ עס שרייבען דא אויף קרעמל?

Click to shrink...

דא אויף קרעמל טוה איך ממש דאס... שרייבן! (איך האב אמאל געהערט זאגן אז פאר דעם איז קרעמל געמאכט).

אין מיין נישט-קרעמל לעבן, טוה וואס איך פיל אז איך קען אויפטוהן דארט.

פאר מאר אינפארמאציע איבער מיין לעבן און שאפן, קאלל מיין ווייב.

 

[שפן הסופר]

וויאזוי העלפט א לויער צו מאכן א מוסד ”אנערקענט” וואס מיינט דאס?

Click to shrink...

די עקזיסטירנדע סטעיט פראגראמען באקומט זיך נישט אזוי גרינג.

גאר אפט וועלן קלענערע מוסדות דארפן צוקומען צו די גרעסערע כדי עס צו קענען באקומען (צו ווייל די גרעסערע קענען באמת נאכקומען די רעגולאציעס, אדער ווייל זיי האבן פשוט מער געלט פאר געשולטערע לאיערס עס צו מאכן אויסזעהן ווי זיי קומען נאך די רעגולאציעס).

אין אן (האפנטליכער) צוקונפט ווי די רעגירונג וועט טיילן גרויס געלט פאר עלטערן וואס שיקן אין שולעס וואס לערנען באמת די פארלאנגטע לימודים, וועט זיך אויספעלן אז חוץ פון די טעסטס און הוכחות אז מען לערנט טאקע וואס מען דארף, זאל אבער נישט זיין צופיל איבעריגע רעגולאציעס און פאפיר-ווערק, וויבאלד די ציל איז אז ס'זאל זיך עפענען מערערע קלענערע מוסדות ווי שוואמען נאך א רעגן.

 

[אינטעליגענט]

די רעגירונג האט פארלאנגט אז אלע קינדער זאלן לערנען און קענען 'אלעס' וואס מ'לערנט אין פאבליק סקול אין צוגאב צו די אידישע לימודים. און די מספר פון שעות פאר לימודי חול זאל זיין פונקט ווי ביי די פאבליק סקול.

אזוי האב איך פארשטאנען.

יפפעד האט געהאט די אגענדע (אזויווי אינטעליגענט און דזשאסעף קראויס וכדו') צו סעקוליזירן כלל ישראל דורך מאכן לעגאלע צרות פאר אלע אידן און פארמאכן די מוסדות

Click to shrink...

ס'איז נישט מיינע געשעפטן און יעדער זאל טוהן וואס ער וויל, אבער פשוט ס'אפעקטירט די גאנג פון די שמועס, אפעקט עס די שנירל.
דו גייסט געפערליך אויף די נערוון, דו זאגסט אין יעדע צווייטע מעסעדזש:

איך קען מיך נישט אויס.. איך ווייס נישט איך פארשטיי אזוי און אזי

אבער נאט אייך מיין און צווייפלהאפטיגע אפיניען.

האסט דאך א מינוט צוריק געזאגט דו האסט אזוי פארשטאנען, ס'איז דא אזא זאך ווי speaking from a place of I

איך האלט אזוי, מיט די מעסעדזש (און איך האב עס שוין עטליכע מאל געזעהן אין אנדערע נושאים) פליסטו אריין פון א "אזוי האב איך פארשטאנען, אזוי לערן איך עס אפ" צו א פאקט אז אזוי איז.

דו רעדסט דאך גראבע שטותים you're literally making shit up די שטאט האט געהייסן מ'זאל לערנען אלעס, פון וואו נעמסטו דעס?

האסט אמאל געליינט די געזעץ, דו ווייסט נישט וואס די פאק דו רעדסט, דו בלאבעלסט נאך טאלקינג פוינטס וואס דו ”ווילסט” זאל זיין.

ליין דורך, ס'איז נישט אזוי לאנג נעם אפילו א וואך און ליין ביי יעדע לאנטש ברעיק איין פעידזש און לאז אונז וויסן וואס ס'איז שלעכט מיט דעם און וויאזוי ס'שמדט אפ כלל ישראל.

הער אויף צו רעדן אזויפיל ווען דו ווייסט נישט און צוטייל א זאך צווישן וואס דו האלסט און וואס דו ווייסט... און לאז דיך לערנען נייע information איך האב דיר נישט געזעהן בטעות אמאל קאנסידן עפעס צו אַ צווייטן. איך זאג דיר צו ווען איך טרעפ דיר אויפן גאס גייט מיר עס נישט אן, מ'קען אבער אזוי נישט פירן קיין קאנווערסעישן איינער דארף עס זאגן. איך וועל זיין דער!

 

[אינטעליגענט]

די עקזיסטירנדע סטעיט פראגראמען באקומט זיך נישט אזוי גרינג.

גאר אפט וועלן קלענערע מוסדות דארפן צוקומען צו די גרעסערע כדי עס צו קענען באקומען (צו ווייל די גרעסערע קענען באמת נאכקומען די רעגולאציעס, אדער ווייל זיי האבן פשוט מער געלט פאר געשולטערע לאיערס עס צו מאכן אויסזעהן ווי זיי קומען נאך די רעגולאציעס).

אין אן (האפנטליכער) צוקונפט ווי די רעגירונג וועט טיילן גרויס געלט פאר עלטערן וואס שיקן אין שולעס וואס לערנען באמת די פארלאנגטע לימודים, וועט זיך אויספעלן אז חוץ פון די טעסטס און הוכחות אז מען לערנט טאקע וואס מען דארף, זאל אבער נישט זיין צופיל איבעריגע רעגולאציעס און פאפיר-ווערק, וויבאלד די ציל איז אז ס'זאל זיך עפענען מערערע קלענערע מוסדות ווי שוואמען נאך א רעגן.

Click to shrink...

קען זיין. ס'מאכט סענס אבער איך וועל דיסעגריען אז ס'האט מיט רעגולאציע'ס נאר ווער ס'האט מער וואוט'ס וכו' און מיט מער וואוט'ס קומט מיט מער קאנעקשענס מיט די יו דזשעי פעדערעישן

וועגן געלט כ'האב אביסל מער געקוקט אין דעם אקעי לאמיר עס צונעמען אזוי: די רעגירונג גייט קיינמאל נישט טיילן גרויס געלט איך בין גראדע מסכים מיט דיר אז מ'דארף ספענדן מער פער קינד אבער וויבאלד ס'איז דא א desperation between church and government איז א גאנצע געראטשקע העלפן א רעליגיעזע שולע, אזוי טענה'ט chatgpt אפיצעל טארן זיי נישט העלפן דירעקט די לימודים ווייל דאס איז שוין די רעגירונג נישט מחיוב, ביזט דאך א פריוואטע סקול, לאנטש און באסינג קען מען דיר גיבן, רעליגיע קראץ דיר אליין אויס... און ס'מאכט סענס ווייל ניו יארק איז למעשה לינק גענויגט, ניו יארק סיטי אוודאי און אוודאי און זייערע טעקספעיערס דארפן דיך נישט העלפן ווייל דו ווילסט דוקא זיין אנדערש, יאפ איך האב קיינמאל נישט געזאגט ס'איז גרינג צו זיין א איד.

בקיצור ס'איז א טעכנישע זאך. איך בין נאך אלס מסכים אויף די פוינט באזונדער אז אונזערע חדרים און מיידל סקולס זענען ניגלעגקטעד.

אבער אזוי ווען זיי שטעלן זיך נישט צו?? קיין פעני נישט מער. און דאס אויך נישט. ס'איז א סקעם! יא אדער ניין? פארוואס פארדינען זיי מער, ווען דו וועסט פאלגן די שטאט אזוי ווי אלע אנדערע 700 עפעס דיסטריקטס מיינוס די פרומע, וועט מען זעהן.

אויך, ס'איז צופראסקעט די היימישע מוסדות סיסטעם, ווייל זיי זענען נישט פריוואטע און נישט פובליק אויך נישט, איז פארוואס זאלן זיי דיר געבן מער ווען דו ביזט דאך אפיצעל א פריוואטע רעליגיעזע ענטיטי? און פון איין זייט ווילסטו נישט געבן מער ווייל מ'רידזשעקט דאס וואס זיי הייסן לערנען אויפן תירוץ פון טרענסדזשענדער... און נאכדעם ווילסטו נאך בנשימה אחת מער געלט? העי העי איך בין אויך א פובליק סקול איך לערן אויך וואס דו ווילסט... ביזט דאך אבער נישט עגרי?

דו פארשטייסט דאך יא אז די היימישע מוסדות לערנען נישט גענוג אפילו צו חלומ'ען פון דעם. דו און איך זעהן אויס צו עגריען אז די אגענדע איז א גוטער, אבער די שאלה איז צו די סטעיט איז שוין רעדי צו גיסן געלטער אזוי... דאס איז אנדערש מיין איך אין מדינת ישראל ווי געלט איז נישט קיין פראבלעם I might be wrong דא אבער אזוי קאנסערוואטיוו גייט עס קיינמאל נישט גיין, ווייל ווי נישט ווי די לינקע סופארטן פובליק סקול'ס און האלטן אז די עדזשוקעישן איז א פעדערל זאך און נישט נאר סטעיט טו סטעיט סא דו גאנצע סיסטעם לויפט לויט די פובליק סיסטעם. אונז וואס אונז האלטן זיך אנדערש וועלן אלעמאל ארויספאלן, פונקט ווי די קאטוילישע און די מאנטוסורי וואס דארפן פייטן פאר זייער עקזיסטענס אדער זיין אנגעוויזן אויף שווערע דאנעישנס, אונז האב מיר דען דאונעישנס? אונז זענען ביילייפיג א באנדע שלעפערס מיט אפאר יואלי לאנדא'ס טאקע טאקע יא ס'איז דא עשירים אבער למעשה מיט אלע זיסע דזשאוקס די עולם האט נישט סא אין די קאנטעקסט פון סקול'ס האסטו פארלוירן ביידע וועלטן, דו קענסט נישט האלטן דיין רעליגיע אזוי עקסטרים ווי דו ווילסט ווען דו ביזט ארומגענומען מיט ליבעראלן וואס סופארטן נישט דיין way of life

אינדיאנע איז בעסער... פארפאלן אזוי ארבעט עס דא און פארקערט איך האב נאך מיטלייד מיט די עלטערן און קינדער וואס זענען trapped אין דעם סעטאפ, אבער אזוי איז עס, גלייב מיר געלט וועט נישט זיין, און יואלי לאנדא מיט יודי באנדאו גייט דיך נישט ראטעווען, ווען די אדמינסטראטור'ס זענען ווען קלוג טוען זיי וואס זלמן לייב טוט, זיי זאגן אינז פייטן נישט, פעטוועי? דא איז מיין פעטוועי, אזוי וועלן זיי אייביג קענען טענה'ן איך האב זיך צוגעשטעלט און יעצט קען מען גיין די נעקסט סטעפ... קוק אויף אהרן, ער איז פאקד! ער קען צושפארן זיין בילדונג אין בארא פארק... נישט דא קיין געלט, און די קינדער טארן נישט לערנען דארט נעקסטע זמן.

 

[אינטעליגענט]

א שטיקל עם הארצישע קשיא,

וואס וויל די עדיקעישן דעפארמענט אינז זאלן לערנען מיט די קינדער?
אין פארוואס ווילן נישט די רבנים?

Click to shrink...

קענסט קוקן די פידיעף וואס איך האב ארויפגעשטעלט די פעידזש 2 פאר א קורצע summary

זיי ווילן מ'זאל לערנען די טעמע'ס:
The assessments must cover the core subjects (that is, at least mathematics and English language arts in the elementary grades; and additionally, science in intermediate and secondary school, and social studies in secondary school).

און זיי ווילן אויך אז אין הויעך שולע (ישיבה קטנה) זאל מען נעמען וואס הייסט די regents exam אז מ'זאל קענען, אויב מ'וויל, פארזעצן צו גיין אין קאלידזש (רח"ל)

דאס איז די גאנצע גזירה שמ"ד.

היות אונז לערנען דאס נישט איז דא דרוק פון די סטעיט און פון אן ארגענאזציע יאפעד אויפצודעקן אונזערע פוילע שטיקעס וואס אונז טוה מיר זיך ארויסצודרייען.

 

[אינטעליגענט]

Liz Kruger רעדט דברי מחאה אין סענאט ביים וואוטן קעגן וואס בנציון ווידער און אייכנשטיין און די פארטרעטער פון די ישיבות האבן אנגעארבעט.

 

[אינטעליגענט]

איך בין נישט אזוי באקאנט. אבער וויזוי ס'זאל יא אדער נישט זיין איז נישט ריכטיג אז די רעגירונג זאל האבן סיי וועלכע רעכטן צו דיקטירן וויאזוי עלטערן זאלן ערציען זייערע קינדער.

Click to shrink...

מיט די ארגומענט קענסטו קיין אין טענעסי און אין ווייאמינג, אין ניו יארק איז ממש נישט אזוי! סארי, אפילו אויב דו ביזט מחליט צו קיווט'ן דיין דזשאב ווייל חינוך הטהור איז דיר אזוי וויכטיג ווי דו מאכסט דאך אז ס'איז אין די מעסעדזש... קענסטו נאך אלס נישט לערנען וואס דו ווילסט! אזוי ארבעט עס אין קענעדע, אזוי ארבעט עס אין פילע ליבעראלע שטעט און לענדער. ביזט נישט אינגאצן באלבאס! פונקט אזוי ווי דו קענסט שרייען אז די דרייווערס זאלן אפמאכן צו זיין ווילן צאלן tolls צו נישט, די רעגירונג מאכט אפ. נישט דו.

אונז אין ניו יארק האבן זייער ליב די סיסטעם, און ביזט מער ווי וועלקאם צו גיין קיין פלארידא ווי ראן דיסענטיס מאכט זיכער מ'זאל נישט מיט קיין קינדערגארטן יונגל חלילה נישט אויסלערנען queer theory ווייל דאס ווילן אונז דאך.. נאר דעס!! אוודאי!

גיי דיר אהין, דא אין ניו יארק וועסטו קיינמאל נישט געווינען קיין א.ג. parents rights ס'איז א נארישע קאנסערוואטיווע אינסעקיוריטי ווייל זיי ווילן פראטעקטן די אינפארמאציע וואס די קינדער ווייסן, אלעמאל אזוי געווען, און די תירוץ איז אפאר ביכער מיט אז מ'לערנט queer דרעג illegally אוודאי מ'רוימט עס אריין שטיל צו די קינדער אין אויער פאר די פרינסעפל שפאצירט אריין דעמאלטס איז עס צוריק צו די מאטעמאטיקס...

 

[אינטעליגענט]

האסט איגנארירט די 'גאנצע' קאנטעקסט און זיך אויפגעכאפט אויף 'איין' ווארט און דו פילסט גוט מיר צו קענען מאכן צונאר. ליבערשט אויב ווייסטו בעסער שרייב וואס דו ווייסט? אויב ס'נישט די גאנצע לאז דיר הערן וויפיל יא......

Click to shrink...

ס'מאכט זיך, אזוי ווי דו איגנארירסט עווידענס וואס טשעלענזשט דיין ”קיינער פילט נישט ס'פעלט אויס מער” אפילו די נומבערס שרייען באנומענע קולות קעגן דעם פאלשן נערעטיוו. פארוואס ביזטו שטיל געבליבן דארט? דו האלסט דאך נישט פון פעיק ניוז, און פון ווערן געטריבן פון פאלשע סי ען ען אגענדע'ס, האסט עפעס צו זאגן ווייל דו נומבער'ס האב איך מיט מיין א.ג. העיט נישט געמאכט...

באשולדיגן אין זייער אייגענע פעלערן מיינט נישט אז די געזעלשאפט לערנט נישט אויס גענוג, און אויך נישט אז רוב עולם פילט אז ס'איז לעבנסוויכטיג מער.

Click to shrink...

 

[אינטעליגענט]

די רעגירונג האט פארלאנגט אז אלע קינדער זאלן לערנען און קענען 'אלעס' וואס מ'לערנט אין פאבליק סקול אין צוגאב צו די אידישע לימודים. און די מספר פון שעות פאר לימודי חול זאל זיין פונקט ווי ביי די פאבליק סקול.

Click to shrink...

בולשיט!!!

סטאפ צו דרייען אַ קאפ מיט דיין מיסאינפארמאציע.

האסט געהערט צופיל כ"א כסלו תורות אין דיין לעבן און גארנישט געפעקט טשעקד.

דא איז אן אויסצוג פון די געזעץ. מר. וואס קען זיך נישט אויס און רעדט.
גענומען פון דא.
Guidelines for Determining Equivalency of Instruction in Nonpublic Schools: Nonpublic Schools: NYSED

Must a nonpublic school be in session for 180 days?

No. The 180-day requirement is related to State aid for public schools. The nonpublic school's calendar should approximate that of the public school, but it need not be in session for 180 days.

The new school should show that it plans to instruct pupils in required subjects (see question 24, page 11) and during time periods sufficient to achieve results comparable to those of the public school. Public schools, in order to qualify for maximum State aid, are in session for at least 180 days each school year. While this requirement is not binding on nonpublic schools, the length of the school year and school day in a nonpublic school should approximate that of the public school.

די סטעיט האט אנדערע הלכות פאר דועל קאריקוליםַ און זיי שרייבן קלאר אז זיי פארלאנגען נישט אזויפיל שעות ווי די פובליק סקולס קענסט עס נאכקוקן, און די סטעיט האט קיינמאל נישט אין די לעצטע 10 יאר געסטראשעט מיטן פארמאכן א מוסד, דאס איז א מין ספין פון פעקטס...
זיי וואס זיי האלטן נישט ביים פאלגן און ווייסן אז זיי גייען זיך מעגליך פארמאכן, שרייען אז יאפעד הייסט די סטעיט זיי פארמאכן, קענסט מארגן געבן א טויש די קאריקילום אבער ניין מ'וועט ענדערש קלעבן צו די הייליגע זוז כל שהוא

אבי נישט צו איינזעהן ווי טוויסטעד די חרדים זענען, אז יעדער איז קעגן זיי און יעדער האט זיך ארויפגעפאקט אויף זיי, פאר אומשולדיגע מסורה... ווייל די רבי בלוטיגט דאך ממש אין קבר אז א קינד וועט וויסן geometry וואס מיינט אן אקטעגאן און וואס א צעל איז.. משא"כ ווי Danny ate breakfast נאר דעמאלטס בלוטיגט ער נישט....

דאס איז ממש קולטיזים 101 פון א ריקאווערינג cult מעמבער. נישט דזשאוסעף... ס'איז דא נאך מענטשן וואס האלטן אזוי.

גיי לערן וואס א קולט איז. מ'מאכט נישט צו ווער ס'פאלגט! נאר דער וואס נאך וואס ער ווארפט ארויס די סופעראינטענדינט ווען ער קומט נאר דער וואס איז אן אויבער חכם און עקשנ'ט זיך ווי פוטין ווייל ער פארשטייט בעסער, האט די סטעיט נישט קיין סך ברירות און זיי מוזן צוביסלעך שיקן בריוון און דערמאנען און בעטן ווייל סוכ"ס וועט נישט זיין געלט און ס'וועט זיך מוזן פארמאכן...

 

[אינטעליגענט]

זאג די ׳ווינט׳ האט עפעס אויפגעטוהן? ניין!
מען רעדט דא ליידער פון א געזעלשאפט וואס קומערט זיך זייער פאר די וויולזיין פון זייער קינדער,
געבן מער געלט וועט נאר שאדן מאכן, די געלט וועט געבן מער כוח פאר די מענטשען וואס האבן אן אינטערעסע אז די קינדער זאלן נישט באקומען א נארמאלע ערצואנג, און ביי זיי איז גניבה מותר לכתחילה, בערך א צענטיל וועט גיין פאר די עדיאקעשין….

Click to shrink...

אמת, as of now

בי עם דזשי און דו אלע לעקוואדע ישיבות האבן דאך געמאכט א לעבן אויף דעם, איך וואלט גערופן די עף בי איי אויף זיי,

”יא אוי נעבעך, ממש ער וויל מסר'ן” וואס הייסט זיי זענען דאך א באנדע שווינדלערס, מ'האט זיי געגעבן געלט צו ”העלפן” בחורים פעסן רידזשענטס און למעשה שקר דובר וכסף נוטל און די אלע בחורים לערנען פלייסיג און די איין באם וואס בעט זיינע פארדינטע קרעדיטס צו גיין ווייטער זאגט מען ששש עכט איז עס א דזשאוק... זאג נישט פאר קיינעם, דו ביזט דאך ממילא אנגעווייטאגט ...

נישט נאר דעס? די זעלבע איז געווען מיט ווארסיטי באסעס, זיי פלעגן אין ברוקלין באקומען אנדערע באסינג פראגראמען, אבער פאר די עלטערן האבן זיי געטשארדזשט און געפאקעט צוויי מאל געלט! און ווען אן ”אינטעליגענטע” woke מאמע האט אריינגערופן אין אפיס, כ'פארשטיי נישט כ'ווייס דאך אז מ'האט געווינען פראגראמען פאר וועלכע שווארצע פעפער בעסטו מיר געלט? יא דו ווייסט? אקעי אונז גייען דיר צוריקגעבן געלט, אבער פליז זאג קיינעם נישט...

א מאמע האט מיך דאס פארציילט! זייער א פרומע מאמע..

פרעג איך דיר וויפיל מיינסטו קען מען דאס טוהן אן קיין קאנסוקווענצן?

 

[שפן הסופר]

קען זיין. ס'מאכט סענס אבער איך וועל דיסעגריען אז ס'האט מיט רעגולאציע'ס נאר ווער ס'האט מער וואוט'ס וכו' און מיט מער וואוט'ס קומט מיט מער קאנעקשענס מיט די יו דזשעי פעדערעישן

וועגן געלט כ'האב אביסל מער געקוקט אין דעם אקעי לאמיר עס צונעמען אזוי: די רעגירונג גייט קיינמאל נישט טיילן גרויס געלט איך בין גראדע מסכים מיט דיר אז מ'דארף ספענדן מער פער קינד אבער וויבאלד ס'איז דא א desperation between church and government איז א גאנצע געראטשקע העלפן א רעליגיעזע שולע, אזוי טענה'ט chatgpt אפיצעל טארן זיי נישט העלפן דירעקט די לימודים ווייל דאס איז שוין די רעגירונג נישט מחיוב, ביזט דאך א פריוואטע סקול, לאנטש און באסינג קען מען דיר גיבן, רעליגיע קראץ דיר אליין אויס... און ס'מאכט סענס ווייל ניו יארק איז למעשה לינק גענויגט, ניו יארק סיטי אוודאי און אוודאי און זייערע טעקספעיערס דארפן דיך נישט העלפן ווייל דו ווילסט דוקא זיין אנדערש, יאפ איך האב קיינמאל נישט געזאגט ס'איז גרינג צו זיין א איד.

בקיצור ס'איז א טעכנישע זאך. איך בין נאך אלס מסכים אויף די פוינט באזונדער אז אונזערע חדרים און מיידל סקולס זענען ניגלעגקטעד.

אבער אזוי ווען זיי שטעלן זיך נישט צו?? קיין פעני נישט מער. און דאס אויך נישט. ס'איז א סקעם! יא אדער ניין? פארוואס פארדינען זיי מער, ווען דו וועסט פאלגן די שטאט אזוי ווי אלע אנדערע 700 עפעס דיסטריקטס מיינוס די פרומע, וועט מען זעהן.

אויך, ס'איז צופראסקעט די היימישע מוסדות סיסטעם, ווייל זיי זענען נישט פריוואטע און נישט פובליק אויך נישט, איז פארוואס זאלן זיי דיר געבן מער ווען דו ביזט דאך אפיצעל א פריוואטע רעליגיעזע ענטיטי? און פון איין זייט ווילסטו נישט געבן מער ווייל מ'רידזשעקט דאס וואס זיי הייסן לערנען אויפן תירוץ פון טרענסדזשענדער... און נאכדעם ווילסטו נאך בנשימה אחת מער געלט? העי העי איך בין אויך א פובליק סקול איך לערן אויך וואס דו ווילסט... ביזט דאך אבער נישט עגרי?

דו פארשטייסט דאך יא אז די היימישע מוסדות לערנען נישט גענוג אפילו צו חלומ'ען פון דעם. דו און איך זעהן אויס צו עגריען אז די אגענדע איז א גוטער, אבער די שאלה איז צו די סטעיט איז שוין רעדי צו גיסן געלטער אזוי... דאס איז אנדערש מיין איך אין מדינת ישראל ווי געלט איז נישט קיין פראבלעם I might be wrong דא אבער אזוי קאנסערוואטיוו גייט עס קיינמאל נישט גיין, ווייל ווי נישט ווי די לינקע סופארטן פובליק סקול'ס און האלטן אז די עדזשוקעישן איז א פעדערל זאך און נישט נאר סטעיט טו סטעיט סא דו גאנצע סיסטעם לויפט לויט די פובליק סיסטעם. אונז וואס אונז האלטן זיך אנדערש וועלן אלעמאל ארויספאלן, פונקט ווי די קאטוילישע און די מאנטוסורי וואס דארפן פייטן פאר זייער עקזיסטענס אדער זיין אנגעוויזן אויף שווערע דאנעישנס, אונז האב מיר דען דאונעישנס? אונז זענען ביילייפיג א באנדע שלעפערס מיט אפאר יואלי לאנדא'ס טאקע טאקע יא ס'איז דא עשירים אבער למעשה מיט אלע זיסע דזשאוקס די עולם האט נישט סא אין די קאנטעקסט פון סקול'ס האסטו פארלוירן ביידע וועלטן, דו קענסט נישט האלטן דיין רעליגיע אזוי עקסטרים ווי דו ווילסט ווען דו ביזט ארומגענומען מיט ליבעראלן וואס סופארטן נישט דיין way of life

אינדיאנע איז בעסער... פארפאלן אזוי ארבעט עס דא און פארקערט איך האב נאך מיטלייד מיט די עלטערן און קינדער וואס זענען trapped אין דעם סעטאפ, אבער אזוי איז עס, גלייב מיר געלט וועט נישט זיין, און יואלי לאנדא מיט יודי באנדאו גייט דיך נישט ראטעווען, ווען די אדמינסטראטור'ס זענען ווען קלוג טוען זיי וואס זלמן לייב טוט, זיי זאגן אינז פייטן נישט, פעטוועי? דא איז מיין פעטוועי, אזוי וועלן זיי אייביג קענען טענה'ן איך האב זיך צוגעשטעלט און יעצט קען מען גיין די נעקסט סטעפ... קוק אויף אהרן, ער איז פאקד! ער קען צושפארן זיין בילדונג אין בארא פארק... נישט דא קיין געלט, און די קינדער טארן נישט לערנען דארט נעקסטע זמן.

Click to shrink...

אין ענגליש זאגט מען If there is a will, there is a way.

איך ווייס אויך פון די ניו יארק קאנסטיטוציע פראבלעם לגבי געבן געלט פאר רעליגיעזע מסודות, אבער מיט גענוג פאליטישע שטיצע קען מען אויפקומען מיט מערערע סארט טריקס (איך וויל נישט אריינגיין אין דעם, ס'איז אבער קלאר אז אויב מארגן זעצט מען אוועק ר' אהרן טייטעלבוים מיט זיינע לאיערס אלס די ניו יארקער עדיוקאציע פארזיצער, וועלן זיי שוין טרעפן א וועג).

און ניין, איך רעד זיכער נישט פון געבן מער געלט פאר די יעצטיגע מוסדות. פארקערט, נאר פאר די מוסדות וואס וועלן דווקא יא לערנען פיל מער שעות לימודי חול.

איך ווייס אז ס'איז נישט גרינג. אבער וואס יאפעד טוט יעצט, איז אויך נישט גרינג (ס'האט זיי שוין אזוי אויך גענומען יארן לאנג, און זיי האלטן דערווייל נישט אין ערגעץ. לכה"פ פאר די קומענדיגע 9 יאר). יאפעד'ס יעצטיגער מהלך פון גיין מיט כח ווערט יעדעס יאר נאר א שוואכערע לעזונג (וויבאלד די חרדישער פאליטישער כח ווערט וואס א יאר נאר שטערקער).

גיין מיט גוטן, האט אין ארץ ישראל שוין געברענגט היפש שיינע רעזולטאטן (ממלכתי חרדי ועוד), און כאטש סאיז דארט אויך זייער שווער, ריקט מען זיך אבער צוביסלעך אינעם גוטן ריכטונג (מען ריקט זיך אפילו עטוואס אין די חסידישע מוסדות ווי באיאן, בעלז ועוד).
און נישט פארגעסן אז אין ארץ ישראל איז די טראדיציאנאלער קעגנערשאפט צו לימודי חול אסאך שטערקער ווי דאהי (אין די עכט היימישע תלמודי תורה פלעגט מען דארט כמעט ווי גארנישט לערנען קיין לימודי חול, משא"כ דאהי ווי אפיציעל לערנען אלע א שעה א טאג).

 

[כספי]

and social studies in secondary school

Click to shrink...

וואס מיינט סאושל סטאדי'ס?

 

[אינטעליגענט]

אין ענגליש זאגט מען If there is a will, there is a way.

איך ווייס אויך פון די ניו יארק קאנסטיטוציע פראבלעם לגבי געבן געלט פאר רעליגיעזע מסודות, אבער מיט גענוג פאליטישע שטיצע קען מען אויפקומען מיט מערערע סארט טריקס (איך וויל נישט אריינגיין אין דעם, ס'איז אבער קלאר אז אויב מארגן זעצט מען אוועק ר' אהרן טייטעלבוים מיט זיינע לאיערס אלס די ניו יארקער עדיוקאציע פארזיצער, וועלן זיי שוין טרעפן א וועג).

און ניין, איך רעד זיכער נישט פון געבן מער געלט פאר די יעצטיגע מוסדות. פארקערט, נאר פאר די מוסדות וואס וועלן דווקא יא לערנען פיל מער שעות לימודי חול.

Click to shrink...

זאגסטו אז א טיירענט ווי פוטין דארף באקומען פאוער אין אלבאני און דעמאלטס וועט ווערן בעסער? איך פארשטיי נישט וואס דו זאגסט מיט דעם, אהרן האט נישט קיין לאיער ער האט דזשאו פעטלין, א קארופט וואס פסק'ענט אליין פאר זיין דיסטריקט און די געזעץ לאזט אים נאך. איך פארשטיי דו מאכסט נאר א משל, ס'איז אבער נישט אין פלאץ. ער טוט וואס ער וויל.

דאס איז דאך די פראבלעם אז די פאליטישע עקספלויטעישן האט געפאקט די עלטערן און די קינדער זאגסטו אז מ'זאל ווייטער קרום? איך ווייס נישט, איך פארשטיי דאס נישט.

איך ווייס אז ס'איז נישט גרינג. אבער וואס יאפעד טוט יעצט, איז אויך נישט גרינג (ס'האט זיי שוין אזוי אויך גענומען יארן לאנג, און זיי האלטן דערווייל נישט אין ערגעץ. לכה"פ פאר די קומענדיגע 9 יאר). יאפעד'ס יעצטיגער מהלך פון גיין מיט כח ווערט יעדעס יאר נאר א שוואכערע לעזונג (וויבאלד די חרדישער פאליטישער כח ווערט וואס א יאר נאר שטערקער).

Click to shrink...

מיינסט פאר די פריערדיגע 9 יאר?

איך וויל סתם אריינווארפן, יאפעד מוז ווערן צוטיילט אין 2: די ערשטע 7 יאר און די צווייטע 6. אין אנהייב איז עס געווען א קליינע grassroots operation מיט נישט עכטע סופארט און אן עקספירענס ווי פאדארבן זאכן זענען, קיינער האט זיי ממש נישט געקענט אויסער אפאר מענטשן אויף פעיסבוק, אפאר עלטערן האבן געחתמ'עט א בריוו און שוין.

דערווייל האט מעיאר דעבלאזיא אויסגעצויגן די יארן, געמאכט אן אינוועסטיגעשן פון גארנישט טוהן וואס איז איז "דו טו קאוויד" נישט געפארן ווייטער פון די ארגינעלע גארנישט מיט גארנישט, איז אראפגעלאשט געווארן גאנצע 4 יאר.

מאסטער האט מען געפינג פאנג'ד פון די סטעיט צו די סיטי און פון די סיטי צו די סטעיט און יעדער האט זיך אויסגעלאכט. קענסט הערן ווי ער אליין פארציילט עס, ס'גייט אפילו נאך ווייטער. דו דארפסט הערן זיין זייט, ער איז שוין געזעצן מיט א יונגערמאן פון בעלזא וואס האט געהאט א גאנצע פלאן וויאזוי עס צו טוהן עפענען א מוסד פאר ”אנדערע סארט” עלטערן פארשטייט זיך די רבנים האבן געזאגט נישט דא וואס צו רעדן און ס'איז געבליבן ביי דעם, און ער האט אים אפגערעדט פון עפענען אן ארגאנעזאציע, פאר די אלע מוילמאכערס וואס אייסערן זיך מיט די change comes from within און אויסדריקליך נאר from within. ניין ... ס'איז ביידע! נאר ווייל ס'איז דא א יאפעד, וואס דו דוקא עגריעסט נישט קען קומען טשעינדזש, אבער פון זיך אליין קומט נישט גארנישט. ווייל יעדער ווייסט אז אין די לעצטע 40 יאר איז די פראבלעם נישט געלעזט געווארן, מיטאמאל יאפעד קומט אן און די חסידים וואס ווילן נישט קיינמאל קיין טשעינדזש און טענה'ן גאר אזוי ווייט אז ס'איז נגד המסורה משנה צו זיין ווערן מיר יעצט די גרעסטע עקספערטן אין תיקון עולם און וואו און פון וועם ס'קומט. פונקט יעצט. Convenient

סא I don't agree מיט דיין השערה


קענסט הערן א שמועס צווישן תולי מאסטער און פרידע ווייזעל ווי ער פארציילט זיין עקספירענס, ביידע זענען געווען אין קאלידזש און ביידע האבן זיך געמוטשעט און ער האלט פון גאווערמענט אינטערווענציע און פרידא האלט ווי די חרדים אז דאס הארגעט טשעינדזש.

גיין מיט גוטן, האט אין ארץ ישראל שוין געברענגט היפש שיינע רעזולטאטן (ממלכתי חרדי ועוד),

Click to shrink...

איך קען מיר בכלל נישט אויס מיט זייער פאליטיק, דארט בין סא וועל איך לאזן אנדערע אויסקלארן. איך ווייס אז די בעלזא רב איז clearly נישט דערקעגן, ער האלט זייער קלאר מיט די שיטה אז מ'זאל זיין מער געבילדעט, און ער האט עס געזאגט ווען ער איז געווען אין אמעריקע און מ'האט געהאלטן אינמיטן פאר לערנען אז ס'איז זייער א גוטע זאך און ער האלט זייער דערפון עפעס אזעלכע ווערטער וואס איז אין שטארקן קאנטראסט צו סאטמאר ווי איך בין ווי מלמדים פלעגן קענען אראפרייסן דאס גאנצע מושג ווי כאילו ס'איז א טריפה נבילה קאמוניזם ערב רב...

אבער וואס מיינט ס'האט געברענגט? ווער האט געברענגט? און וואס? איז נישט די רעגירונג דער וואס אינסטיגירט דאס? און איז נישט דאס אז מ'טוישט אנדערש ווייל דארט האבן די חרדים אסאך מער צו פארלירן פון די סמוטריטש מיט די אלע רעכטע זיצן וואס זיי האבן? מ'גיט דאך זיי דארט ביליאנען, אוצרות וואס די ניו יארקע אידנטום גיט חלומ'ען.

און כאטש סאיז דארט אויך זייער שווער, ריקט מען זיך אבער צוביסלעך אינעם גוטן ריכטונג (מען ריקט זיך אפילו עטוואס אין די חסידישע מוסדות ווי באיאן, בעלז ועוד).
און נישט פארגעסן אז אין ארץ ישראל איז די טראדיציאנאלער קעגנערשאפט צו לימודי חול אסאך שטערקער ווי דאהי (אין די עכט היימישע תלמודי תורה פלעגט מען דארט כמעט ווי גארנישט לערנען קיין לימודי חול, משא"כ דאהי ווי אפיציעל לערנען אלע א שעה א טאג).

Click to shrink...

יא, אבער פון די צווייטע זייט האבן זיי שטארקע פאוער און פירן ליטערלי ביבי'ס בעיס סא ס'איז קאמפליטלי אנדערש ווי דא וואס האוקל טוט זיי א גאנצע טובה און ווי גדלי סעגעדין איז מסביר און ער איז גערעכט, איז ניו יארק נישט קיין 2 פארטיי סיסטעם, די דעמ'ס פירן אלעס און די רעכטע דארפן איינרוען, אבער דאס איז אביסל א לצנות אז זיי גלייבן אין איר ווייל די סטעיט גאווערנער האט אויף עדזשוקעישן נישט קיין ווארט, נאר די באורד אף רידזשענטס און די נייסעד (ניו סטעיט עד דיפארטמענט) זי האט ניטאמאל וועטאו פאוער.

בקיצור, איך קען מיך שוואך אויס דארט, אבער ס'איז אנדערש אויף צענדליגע פרטים, סא זיי פארזיכטיג ווען דו פארגלייכסט דיך, ס'איז אויך אידן מיט אידן און די תל אביב חברה ווילן פארציקן די חרדים, קענען זיי אייביג טענה'ן אונז זעמיר די וויקטים'ס וואס מ'דארף נאכגעבן משא"כ דא ווי סעגעדין מוז זיך בעטן צום גאווערנער אז אונז געב מיר אזויפיל סעילס טעקס ממילא לאז אונז אנפייפן די געזעצן ווייל געלט קומט עניוועי...

 

[אינטעליגענט]

וואס מיינט סאושל סטאדי'ס?

Click to shrink...

א שם הכולל פאר אמעריקען היסטארי, עקאנאמיקס גאווערמענט - סיוויקס, מה זאת קאנסיטוטציע, וואס איז די ראלע פון גאווערמענט, וואס מיינט סיוויק ענגעדזשמענט, און וואס זענע דיינע רעכטן וואס איז געשטעלט אז א סטודענט זאל פארשטיין פון מ'קומט צו ווי מ'גייט אזוי אז זיי זאלן קענען מאכן אן אינפארמירטע וואוט ווען מ'ווערט עלטער.

(איך שעם מיך צו שרייבן, נטורי קרתא קענען די סוגיא'ס בעסער ווי א דורכשניטליכע באבוב'ער אדער באיאן'ער איד) זיי לערנען עס זיכער אויס פאר די קינדער אויך. ווי פאריקט זיי ווערן אראפגעמאלן. זיי קענען זייער סטאפ. א מענטש האט א רעכט צו שרייען פאר פאלעסטיין.

 

[אינטעליגענט]

18 Hasidic Schools Failed to Provide Basic Education, New York City Finds https://www.nytimes.com/2023/06/30/....8ju4.vWodp7Df4J3s&smid=nytcore-android-share

די לעצטע נייעס איבער די גאווערנער'ס ארומפעטצלען מיט די געזעץ
https://www.nytimes.com/2025/02/21/...ation-closure.html?smid=nytcore-android-share

https://www.nytimes.com/2025/05/02/nyregion/ny-budget-hochul-crime.html?smid=nytcore-android-share